Başsavcılar, polis müdürlerine karne verecek
Başsavcılar, görev yaptıkları il ve ilçelerde kendilerine bağlı olarak adli kolluk görevini yerine getiren polis müdürleri hakkında karne düzenleyecek.
Karnede, polisin soruşturmaların yürütülmesi, işkencenin önlenmesi, insan hakları ve delillerin toplanması gibi konulardaki başarısıyla ilgili değerlendirmelere yer verilecek. Söz konusu uygulama yeni Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca gerçekleştiriliyor. Başsavcıların değerlendirme raporları polisin yanında jandarma yetkililerini de kapsıyor. Konuya ilişkin talep Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü Nizamettin Kalaman tarafından, Türkiye genelindeki bütün başsavcılıklara bir yazıyla iletildi. Kolluk birimlerinin sorumluları hakkında 2006 yılı değerlendirme raporlarının hazırlanması istenirken, her yerden farklı raporların gelmemesi için de yazıya bir form eklendi. "Adli Kolluk Sorumluları Değerlendirme Raporu" başlığını taşıyan formda, başarının hangi kriterlere göre değerlendirileceği 12 başlık altında toplandı.
Kriterlere ilişkin bölümlerin karşısında başsavcının, o bölgedeki polis ve jandarma sorumlusu hakkında düşünce ve kanaatlerini belirtmesi için boşluklara yer verildi. Buna göre adli kolluk görevlilerinin soruşturma işlemlerini mevzuatın öngördüğü şekilde yapmalarını sağlamada gösterdikleri dikkat ile gözetim ve denetim konusundaki gayretleri değerlendirilecek. Başsavcılar, adli kolluk sorumlularının emir ve talimatları yerine getirmedeki gayret ve başarılarına not verecek. Polis ve jandarmanın adli görevleri sırasında insan haklarına, uluslararası sözleşmelere, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına ve diğer hukuki düzenlemelere verdikleri önem değerlendirmeye tabi tutulacak. İşkenceye sıfır tolerans hedefi çerçevesinde, adli kolluk sorumlularının nezarethane, ifade alma odaları ve gözaltındaki kişilerin durumlarıyla ilgili eksiklikleri gidermedeki gayret ve başarılarına raporda yer verilecek.
Yasayla getirilen bu yeni düzenlemenin ardından adli kolluk olarak görev yapan emniyet personelinin sicillerinin de savcılar tarafından doldurulup doldurulmayacağı tartışma konusu olmuştu. İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, bu konuya açıklık getiren bir genelge yayımlayarak savcıların adli kolluğun sorumlusu hakkında her yıl rapor hazırlayacağına, ancak sicillerin emniyet amirleri tarafından doldurulacağına dikkat çekmişti. Ayrıca, yasada yapılan değişiklik doğrultusunda adli kolluk görevlileri ve sorumluları da belirlenmişti. Adalet Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgede ise suçlarla ilgili soruşturmaların başlatılması, hukuka uygun olarak yürütülmesi ve sonuçlandırılmasının esas itibarıyla savcılara ait bir görev ve yetki olduğu belirtilerek soruşturmaların her aşamasının savcıların gözetim ve denetiminde yürütülmesi gerektiği vurgulanmıştı.
Soruşturma yaparken kanunlara uymayan görevliye soruşturma
Soruşturma işlemlerinin mevzuata uygun yürütülmesindeki dikkat ve gayreti.
Gecikmesinde sakınca bulunan hal kavramını somut olaya göre değerlendirmedeki başarısı.
Yeterli sayıda adli kolluk personeli görevlendirmedeki hassasiyeti.
Soruşturma evresinin gizliliğine verdiği önem.
Adli görevlere ilişkin emir ve talimatları yerine getirmedeki gayret ve başarısı.
Suç konusu olay ve kişilerle ilgili savcılara derhal bilgi verilmesi konusundaki özen ve takibi.
İnsan hakları ile ilgili uluslararası sözleşmeler ve AİHM kararlarına verdiği önem.
Acele hallerde verilen sözlü emirleri yerine getirmedeki başarısı.
Delillerin toplanması konusundaki dikkat ve başarısı.
Personelin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitime tabi tutulmasındaki hassasiyeti.
Nezarethane ve ifade alma odalarıyla ilgili eksiklikleri gidermedeki başarısı.
Adli görev sırasında dürüst, adil ve tarafsız davranılmasındaki özen ve gayreti.