Mide hakkında bilmek istediğiniz herşey...

Hazırlayan: Uzm. Dr. S. Hilmi ÖZKIRIŞ

İç Hastalıkları Uzmanı

MİDEM YANIYOOOR-1-

UZMANLIK DALIMIZ İÇ HASTALIKLAR OLUNCA MİDEYE TAM 3 HAFTA AYIRDIK

Tuzlu da yesek, tuzsuz da yesek, tatlı da yesek, tatsız da yesek, etlisi, sütlüsü, sebzelisi... Ne yesek yaramıyor! İki kişiden birinin mide problemi var. Peki nedir bu içimizi dışımızı yakan ateş! Ağzımızın tadını bozmadan, hayatımızı zehir etmeden bu işin üstesinden gelebiliriz.

Başlarken

Üst sindirim sisteminde gastritle başlayıp, reflüye, fıtığa, ülsere ve mide kanserine kadar bütün mide hastalıklarını siz değerli okuyucularımız için masaya yatırdık. Bu hastalıklar ve onlara bağlı olarak hayat kalitemizi bozan geğirme, gaz, şişme, kanama, tıkanma ve yanma gibi sindirim problemlerini ve çözüm yollarını anlatacağız. Ayrıca bu konuları özet olarak sizlere sunduğumuz için kafanıza takılan her konuyu bize ulaştırabilirsiniz.

Sevgili okuyucular ?Midem Yanıyor? yazı dizimizin ilk konusu olan ?Gastrit'e geçmeden önce şu ?Mide Bulantısı?nı netleştirelim... Mide Bulantısı: Kusma olmadan midemizin rahatsızlanmasıdır. ?Midem bulanıyor?un araba çarpması, zehirlenme gibi beslenme kaynaklı cevabı olsa da bütün bu işleyeceğimiz mide rahatsızlıkları da buna sebep olur.

ÇIBANIN BAŞI GASTRİT

Basit olarak midedeki asitlerin, çeşitli ilaçların, düzensiz beslenme ve hayat tarzının yol açtığı hastalıklar serisine Gastrit ile başlıyoruz. Çünkü gastrit mideyle ilgili sorunların sinyalini veren ilk aşama olarak değerlendirilebilir. Gastrit çoğu kez ülserin bir adım öncesidir.

Gastrit: Midenin en iç tabakasının iltihabı demektir. Gastritin başlıca nedeni, mideye yerleşmiş olan ?helikobakter pilori? adlı mikrop, diğer nedeni ise başka hastalıklar için alınan ilaçlar. Stres de gastriti tetikler. Yüzde 90 sebebi midede yerleşmiş olan helikobakter pilori adlı mikroptur.

İLAÇLAR MİDEMİZİ BOZUYOR

Midenin en önemli düşmanları aspirin ve romatizma ilaçlarıdır. Bunlara bağlı gastrit mide ağrısı, bulantı, kusma, kanama yapabilir. Eğer bu ilaçları kullanması gerekiyorsa ve daha önce ülser geçirdiyse, hasta ömür boyu bir de ülser ilacı almak zorunda.

Gastrite yol açan helikobakter pilori mikrobunun tedavisi için bir mide ilacı, yanına da iki antibiyotik yetiyor. Ancak hastaların tedavinin ardından sigara ve bazı ilaçlardan uzak durması gerekiyor.

Reflü uzarsa çözüm ameliyat

Hangimizin midesi kalkmıyor ki, peki bu geri iniyor mu yoksa yiyecekler gırtlağımıza kadar diziliyor mu? Buyurun reflüye...

Bir diğer önemli sindirim problemimiz reflüyü biraz etraflıca bilgilerinize sunuyorum...

REFLÜ: Mide muhtevasının yemek borusuna doğru geri kaçmasıdır. Yemek borusunun alt kısmında mide muhtevasının yemek borusuna geçişine mani olan bir kapak, kilit sistemi vardır. Reflüsü olanlarda en sık görülen özellik bu mekanizmanın gevşemesidir. Bu durum çoğunlukla mide fıtığıyla beraberdir.

Reflü, asitli mide içeriğinin yemek borusuna doğru gelmesi ve uzun süre temasıyla yemek borusunun mide asidinden kendini koruma özelliğinin yok olmasına yol açar.

BELİRTİLERİ: Göğüste yanma, ağza acı, ekşi sıvı gelmesi, geğirme, şişkinlik, ağza gıda artıkları gelmesi, yutma güçlüğü, yutakta takılma duygusu, ses kısıklığı, gıcık öksürüğü, ağız kokusu, çarpıntı, kalbe bası hissi, nefes darlığı ve yetmezliği duygusu, astım, diş çürüğü, süreğen yutak yangısı, hıçkırık, süreğen sinüzit.

Reflü hastalığı uzun zamandır devam ediyorsa ve tedavi edilmemişse ?yemek borusu alt ucu kanseri?ne dönüşebilir. Reflü ve mide kanseri arasında doğrudan bir ilişki yoktur.

Yediğiniz geri geliyorsa hayat tarzınızı değiştirin

Reflü, genelde sosyal hayatı düzenleyici bazı tedbir ve diyetle, bazen de birtakım ilaçlar kullanarak kontrol altına alınır. Ancak ilaç tedavisi bazen ömür boyu sürebileceği için zordur. En etkili ve kesin tedavi ?yemek borusuyla mide arasındaki kelepçe' olarak adlandırılan ameliyattır.

Hayat tarzı değişiklikleri olarak şunları sıralayabiliriz:

>> Kola, soda gibi gazlı içecekler içmeyin, öğünlerde mideyi tıka basa doldurmayın, 3 ana öğün yerine 5 ufak öğün yiyin, sıvıların yemeklerle birlikte alınmamasına özen gösterin, özellikle akşam son öğünde fazla yemeyin, yemeğin ardından en az 2-3 saat sonra yatın.

>> Tahrişi artırabilecek limonlu, asitli yiyeceklerden, çay-kahveden ve domatesli gıdalardan da kaçının. Çikolata, sarımsak, soğan, nane ve yağlı yiyeceklerden uzak durun.

>> Dar kemerler takmayın, dar pantolonlar giymeyin. Yatağın baş kısmını 20 santim kadar yukarı kaldırın, kilo verin. Sigara içmeyin, alkol kullanmayın.

>> 8-12 haftalık ciddi ilaç tedavisi sonrası hâlâ şikâyetleri olan ya da şikâyetleri nüks eden hastalar ameliyat olmalı. İlla da ilaç kullanılacaksa ömür boyu sürer.

NE NEDİR?

Mide Fıtığı

Midenin üst kısmının yemek borusuna doğru sarkmasına denir. Normalde yemek borusunun geçtiği boşluk, midenin yukarı çıkmasına izin vermez. Yani burayı saran kas güçlüdür. Bu kasın gevşemesi fıtıklaşma ve asit kaçağına yol açar. Göğüste yanma, ağza acı su gelmesi, öksürük gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Çoğu defa reflü ile beraberdir. Fıtık durumunda reflüdeki tavsiyelerimizi aynen uygulayın. Sebebi fazla kilolardır. Yemek borusunda alt ucundaki tahriş ilaca rağmen devam ediyor tek seçenek ameliyattır.

Yanma - Ekşime

Aslında mangal gibi yanan mide değil de göğsümüzdür. Kahve, yağlı ve baharatlı yiyeceklerin yol açtığı mide yanması ya da ekşimesi şikayeti ?hazımsızlık? ağrısıdır. Reflüde en sık karşılaşılan şikayettir. Göğüs kafesinin altında, daha yukarıda, hatta boğazda ve kulakta yanma şeklinde hissedilebilir.

Geğirme

Yemeklerden sonra az miktarda geğirme olması normaldir. Ancak çok sık ve sürekli yüksek sesliyse reflü, aşırı ve hızlı yemeğe bağlı hava yutmayla İrritabl Bağırsak Sendromu sonucu olabilir. Genellikle stres, sıkıntı, heyecan, sinir sonucunda hava yutma ortaya çıkabilir. Hastaların çoğunda ciddi bir problem yoktur, bu tıpkı ?tik? gibi yerleşmiştir. Asit baskılayıcı reflü ilaçları veya bazen antidepresanlar kullanılabilir.

İrritabl (hassas) Bağırsak Sendromu

En sık görülen bu bağırsak hastalığıdır ve iltihap yoktur. Kramp tarzında ağrı, gaz, şişkinlik ve kabız gibi dışkılama bozukluğuyla anlaşılır. Stres ve dengesiz beslenmeyle oluşuyor.

Ağız Kokusu

Esas sebebi diş çürüğü zemininde enfeksiyon ve sinüziti ekarte ettikten sonra, ağız kokusu sebepleri arasında Mide Fıtığı ve Reflü akla gelmelidir.

OKUYUCULARIMIZA CEVAPLAR

Gribim geçti, sarı su beni korkutuyor

> Alican Korkmaz

Grip oldum, 1 haftada atlattım ama burnumun sol yanından sarımsı su gibi bir şey geliyor bunun sebebi nedir? Çok korkuyorum, yardımcı olursanız sevinirim.

CEVAP: Kıymetli Alican, bahsettiğin sarımsı koyu akıntı, nezle ve grip sonrası gelişebilen sinüziti akla getirmekte. Muhtemelen sen de sinüzit oluşumunu kolaylaştıran deviasyon dediğimiz burun kemiğinizde eğrilik mevcut. Sinüzite de bu durum zemin hazırlamakta. Öncelikle acilen KBB uzmanı meslektaşımıza muayene ol, onun vereceği ilaçları kullan, tavsiyelerine de uy. Ameliyata ihtiyaç olup olmadığına göre hareket et ve kontrollerini de ihmal etme. İnşallah kısa sürede şifa bulacaksın.

Sabahları burnum tıkalı uyanıyorum

> Mehmet Akçay

Burnum, yattığım zaman normal ama kalktığımda tıkalı oluyor ve uyurken de horluyorum, bu konuda yardımcı olursanız sevinirim

CEVAP: Mehmet Bey, sorunuzu Kayseri TEKDEN Hastanesi KBB Uzmanı Opr.Dr. Mahmut Özkırış'a yönelttim. Muhtemelen burun kemiğinizde eğrilik olduğunu, gece burun etlerinden salgılanan sıvıların kuruyarak burun hava yolunu tıkadığını, nefes alabilmek için de ağzınızın açık kaldığını, boğazın da sabahları tahriş olmuş vaziyette boğazı temizleme ihtiyacı ile birlikte yumuşak damağın da aşağı sarkarak ağız hava yolunu daraltması ile horlamanın oluştuğunu söyledi. Eğer kilolu iseniz ideal kilonuza inmeniz gerektiğini, burun kemiği eğriliğiniz için de ameliyatla şikayetlerinizin kaybolacağını, bir de sabahları kalkıldığında hapşırma, burun ve geniz kaşıntısı varsa alerji yönünden de tetkik yapılmasını ve uzun vade tedavinizin aşı ve ilaçlarla planlanacağını belirtmiştir.

Saç dökülmesine zeytinyağlı sabun

> A. G. / İstanbul

17 yaşında, 1.58 boyunda, 45 kiloyum. Saç yapım ince, taradığımda çok dökülüyor, nasıl önleyebilirim?

CEVAP: Sevgili kardeşim, senin yaşında saç dökülmesinin ana sebebi, çoğunlukla stres ve gerginliktir. Ayrıca hormonal ile demir ve çinko eksikliğinde de olabilir. Saçlı derinin yağlı olması da dökülmeye zemin hazırlayarak kolaylaştırır. Yağlı kuruyemişlerden tadımlık, az miktarda al. Kola, çikolata ve cips, hamburger ve pizza gibi fastfood türü gıdalardan sürekli uzak dur. Bol sebze, meyve ve az yağlı süt tüket. Bir de her şeyi kafana takıp dert yapma ve hadiseleri fazla da büyütme. Günde ortalama bir kişide 100-200 arası saç teli dökülebilir. Haftada en az 3 defa halis zeytinyağlı sabunla başını parmak uçlarınla iyi oğuşturarak saç diplerine masaj yapar tarzda bol su ile yıka. Şampuanlardan uzak dur. Önce bir dahiliye, sonra da cildiye uzmanına muayene ol. Tedbirlerini al, denileni yap, gerisini de çok merak teme!