Eş durumu yer değiştirmeleri hakkında sıkça sorulan sorular

Milli Eğitim Bakanlığı, hafta içinde, 2012 yılı  Şubat ayında yapılacak eş durumu tayin işlemlerine esas kılavuzu yayımlamıştı. Kılavuzdaki belirlemeye göre başvurular, 19?28 Aralık 2011 tarihleri arasında yapılacaktır. Bu kılavuzda yer alan branşlar ve kontenjanlar bugün itibariyle Bakanlıkça yayımlandı. Memurlar.net olarak, eş durumu özür tayinlerine başvuracak öğretmenlerin kolay bir şekilde tercih yapabilmeleri için robot oluşturmuştuk. Bu dosyamızda ise sık sorulan sorulara cevap vermeye çalışacağız. 

S?1: Sendikaların ?eksik işlem? konulu Danıştay davaları kazanılırsa kılavuz iptal edilir mi? 

C?1: Sendikalar tarafından kılavuzlara açılan davalar nedeniyle birçok kılavuz bu güne kadar iptal edilmiştir. Fakat iptaller yer değiştirme süreçleri tamamlandıktan sonra verildiğinden kılavuzların iptal edilmesi hiçbir şeyi değiştirmemiştir. Bazı durumlarda kılavuzlarda iptal edilen hususlar bile bir sonraki kılavuzlarda Danıştay kararları gözetilmeden aynen yerini almıştır. 

S?2: Bu durumda bakanlık eksiksiz bir kılavuz yayınlamak zorunda mıdır?(ağustostan önce) 

C?2: Bakanlık yer değiştirme kılavuzlarına açılan dava sonuçlarına göre bu güne kadar (iptaller yer değiştirme süreçleri tamamlandıktan sonra verildiğinden) yeni bir kılavuz yayınlamamıştır. Sendikaların yer değiştirme kılavuzlarına açtığı genel iptal davaları kişisel olarak hiçbir öğretmeni etkilemez. Çünkü bu güne kadar bakanlık tekraren başvuru hakkı tanımamıştır.  

Bu durumda iptal davaları olumlu sonuçlanırsa öğretmenler dava açmalıdır. Fakat bu işlemi tavsiye etmiyoruz. Çünkü sendikalarca açılan davalar bir yıl sürecek kılavuzların iptal edilmesinin ardından öğretmenin yer değiştirme başvurusu vs dava açma işlemeleri de bir yıl sürecek toplamda en az iki yıl sonra öğretmen yer değiştirebilecektir. 

Bu nedenle Sendikaların yer değiştirme kılavuzlarına açılan Danıştay davalarına umut bağlamadan öğretmenler kendi davalarını sendikalarına müracaat ederek sendikalarca hazırlanan dilekçe ile başvurmaları ve davalarını açmaları gerekmektedir.  Bu konuda ?Öğretmen, il içi nakil davasını kazandı? haberimizdeki, ?İl dışı kontenjandan dolayı atanmayan öğretmen, yürütmeyi durdurma kararı aldı? haberimizdeki mahkeme kararı ile ?Yargı Kılavuzdaki Değişikliği Dikkate Almadı, Üyemiz İl Dışı Yer Değiştirecek? haberindeki mahkeme kararı size örnek olacaktır. 

Sendikaların yer değiştirme kılavuzlarına vb kılavuzlara açmış oldukları davalar haksız işlemi tescil ettirmek için açılmış davalardır. İleride bu kararlar ve Danıştay tarafından kararlardaki gerekçeler kullanılmak için açılmaktadır. Bu nedenle sendikalar hem genel dava açmakta hem de üyelerinin hak kaybına uğramamaları ve kısa sürede sonuca ulaşmaları için kişisel dava açmaya yönlendirmektedirler. Bu konuda Türk Eğitim Sen kişisel başvuru dilekçeleri hazırlamıştır. Bu dilekçelerden faydalanılabilir. 

Sendikalar kazandıkları davalar sonucunda MEB'den tekrar öğretmenlere özür durumu başvuru hakkı  vermesini istemeli başvuru hakkı vermeyen MEB yöneticileri hakkında suç duyusunda bulunabilirler. Fakat bu durumun öğretmenlere bir faydası bulunmamaktadır. Çünkü süreç çok uzayacaktır. ?Öğretmen, il içi nakil davasını kazandı? haberimizdeki gibi 2011 Ağustos ayında açıklanan özür durumu yer değiştirme sonuçlarına itiraz eden ve dava açan birçok öğretmen bulunmaktadır. Fakat Öğretmenler ne yazık ki yer değiştirme davaları açmamaktadır bunun sebebi de sendikaların genel dava açmalarına güvenmeleri ayrıcada nasıl olsa şubatta tekrar başvururum yazın tekrar başvururum demeleridir. Fakat artık yılda bir defa başvurular yapılacağında mağdur durumda olan öğretmenlerin artık dava açmaktan başka çareleri kalmamıştır. 

S?3: 13 Aralık kılavuzu ile 2012 ağustos dönemi yer değişikliği yapılabilir mi?  

C?3: 13 Aralık kılavuzu ile 2012 ağustos dönemi yer değişikliği yapılamaz o dönemde yeni kılavuz yayınlanacaktır. 

S?4: KPSS puanıyla kadroya geçen ve sözleşmelilikle birlikte toplam 1 yıldan fazla çalışma süresi olanlar başvurabilir mi? 

C?4: Bu durumda olanların MEBBİS ortamında göreve başlama tarihlerini sözleşmelikte ki göreve başlama tarihi ile düzelttirmeleri gerekmektedir. Bu tarih doğru ve buna rağmen başvuruları alınmıyorsa bu durumda olan öğretmenler dava açmalıdır. 

S?5: Çalışma süresine rağmen aday görünenler ne yapmalı? Branş değiştirenlerin başvurusu hizmet süresi gerekçesiyle engelleniyor, buna karşın ne yapılabilir? 

C?5: Bu durumda olan öğretmenler dava açmalıdır. 

S?6: Bu kılavuzda bankacı eşlerinin yer değiştirmesi engellenmiş midir? 

C?6: 506 sayılı Kanun'un 20'nci maddesine göre, ?bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığı'na tabi olarak çalışanlar, eşi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve benzeri kurumlarda çalışanlar, eşi emekli olan öğretmenlere de özür durumuna bağlı yer değişikliği hakkı verilmemiştir. Bu durumda olan öğretmen dava açmalıdır. 

S?7: Kılavuza göre gereken koşulları sağlamayan bazı öğretmenlere başvuru ekranı açılmıştır, başvuru yapmalarında bir mahzur var mıdır?  

C?7:Bu durumda olan öğretmenlerin başvuruları il milli eğitim müdürlüğünce veya bakanlıkça fark edilerek engellenecektir. 

S?8: Kendi branşında hiç okul açılmayan eş özrü mağdurları İl emri veya ilçe emrine nasıl tercih yapacaktır?  

C?8: Bu durumda olan öğretmenler il veya ilçe emri seçeneğini işaretleyeceklerdir. Kendilerine hiçbir kurum açılmayanlara il veya ilçe emri seçeneğini çıkmıyorsa bunlarda dava açmalıdır. 

S?9: İl içinin açılmamış olması bavşuru yapmaya engel midir? 

C?9: İl içinin açılmamış olması başvuruya engel değildir. Bu durumda olan öğretmenler dava açmalıdır. 

S?10: öğrenim özrü, sağlık özrü, il içi eş durumu özrü ve bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığı'na tabi olarak çalışanlar, eşi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve benzeri kurumlarda çalışanlar, eşi emekli olan öğretmenlere başvuru açılmamıştır bu durumda olanlar ne yapacaklardır? 

C?9: Bu durumda olan öğretmenler dava açmalıdır. 

S?10: Aylıksız izinde iken başvuruda bulunulabilir mi, Yer değiştirme gerçekleşirse aylıksız izni kullanmaya devam edilebilir mi? 

C?10: Aylıksız izinde iken vekâletle başvuru yapılabilecektir. Buna izin verilmiyorsa (haksız yere bazı kurumlar zorluk çıkarmaktadır bu durumda olan öğretmenler dava açmalıdır.) ?Alınan aylıksız izin, yarıda kesilebilir mi?? haberimizde konu ayrıntısı ile işlenmiştir.

Aylıksız izinde iken yer değiştirmek için ilişik kesme işlemini yapamazsınız. Önünüzde iki seçenek bulunmaktadır. A) Aylıksız izni yarıda kesip göreve başlamak istediğinizi belirterek alınacak onay üzerine göreve başlayıp ilişik keserek yeni görev yerinizde başlayıp tekrar aylıksız izin isteğinde bulunabilirsiniz.

B) Aylıksız izin sürenizin bitiminden sonra ilişik keserek yeni görev yerinizde başlayabilirsiniz. 
 
Peki, dava açma yöntemi nasıl olacaktır. 

Öğretmen MEBBİSE girerek başvuruda bulunmalı başvurusunun alınmadığa dair ekran çıktısını eklediği bir dilekçe ile görev yaptığı kurum aracılığıyla Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünden yer değiştirme işleminin il veya ilçe milli eğitim müdürlüğüne yapılması hususunda talepte bulunmalı gelen cevaba göre (cevapta gelmeyebilir zımni red) dava açmalıdır. 

Ekran çıktısı nasıl alınır? 

Bu şekilde açılacak davalarda yer değiştirme isteği başvurusu vs gibi MEBBİS üzerinden yapılan başvurulurda sistem sizi reddediyorsa ekran görüntüsü alınmalıdır. Bu bilgisayarınızdaki print secren tuşu ile yapılır sonra bunu paint programına yapıştırırsınız veya bunu yapan bazı küçük programcıklar vardır. Bu konuda Google ile yapacağınız küçük bir araştırma size yol gösterecektir. 

İdari İşlemin İptali İçin Üst Makamlara Başvurma ve Dava Açma Süresi 

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Üst makamlara başvurmayı tanımlayan 11. maddesindeki; 

?1. İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur.

2. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır.

3. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş  sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş  süre de hesaba katılır.? 

Hükümleri gereği idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir.  

Burada dikkat edilmesi gereken işlem dilekçenin görev yapılan kuruma verilmesi ve dilekçede, dilekçenin işlemi gerçekleştiren makama iletilmesi istenilmelidir. Direkt olarak üst makamlara dilekçe ile başvurulmamalıdır. Hiyerarşi takip edilmelidir. 

Dilekçenize 60 gün içinde cevap verilmezse İdari Makamların Sükûtu veya Zımni Ret İşlemi uygulanarak dava açılmalıdır. 

İdari işlemin iptali için üst makamlara başvurma işlemi işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracaktır. İdarenin dilekçenize olumsuz (red) cevap vermesi halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılacaktır. 

Örneğin size bir kararname (idari İşlem) tebliğ edildi tebliğ tarihinden 15 gün sonra idareye kararnamenin iptali için dilekçe ile başvurdunuz. Bu başvurma işleminiz 60 günlük dava açma sürenizi donduracaktır. İdarenin dilekçenize 30 gün sonra cevap verdiğini kabul edersek, kaç gün içinde dava açmalısınız? Birçok kişi bu soruya 60 gün içinde dava açılacaktır diyecektir. Fakat 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Üst makamlara başvurmayı tanımlayan 11. maddesi 3. fıkrası gereği İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başladığından ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılacağından idari işlemin (kararnamenin) tebliğ tarihinden 15 gün sonra dilekçe verdiğiniz için 60 günlük idari dava açma süresinden bu 15 günlük sürenin düşülmesi gerekmektedir. Bu nedenle 45 gün içinde dava açmanız gerekmektedir. 

Bu örnekte idarenin dilekçenize başvuru tarihinizden itibaren 60 gün içinde cevap vermediğini düşünürsek Zımni Ret İşlemi gerçekleştiğinden 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Üst makamlara başvurmayı tanımlayan 11. maddesi 2. fıkrası gereği Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılacağından yani kararnamenin size tebliğinden 75 gün sonra dava açma hakkı elde edersiniz. Peki, kaç gün içinde dava açmalısınız? Birçok kişi yine bu soruya 60 gün içinde dava açılacaktır diyecektir. Fakat 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Üst makamlara başvurmayı tanımlayan 11. maddesi 3. fıkrası gereği İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başladığından ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılacağından idari işlemin (kararnamenin) tebliğ tarihinden 15 gün sonra dilekçe verdiğiniz için 60 günlük idari dava açma süresinden bu 15 günlük sürenin düşülmesi gerekmektedir. Bu nedenle 45 gün içinde dava açmanız gerekmektedir. 

İdari Makamların Sükûtu veya Zımni Ret İşlemi  

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun, idari makamların sükutunu tanımlayan 10. maddesinde: 

 ?1. İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler.

2. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş  sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı, isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler.? hükümleri bulunmaktadır. 

Kanunun 10. maddesinin 1. fıkrasında ilgililerin haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilecekleri, 2. fıkrasında ise altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, ilgililerin 60 günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde konusuna göre Danıştay'a, idare ve vergi mahkemelerine dava açabileceği, 60 günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgilinin bu cevabı isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi kesin cevabı da bekleyebileceği, bu takdirde dava açma süresinin işlemeyeceği; ancak bekleme süresinin başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemeyeceği, davanın açılmaması veya davanın süreden reddi halinde, 60 günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse cevabın tebliğinden itibaren 60 gün içinde dava açılabileceği kuralı yer almaktadır.

 
10. maddenin temel özelliği, ilgililerin yönlendirmesiyle idarenin bir işlem yapmasının sağlanmasıdır. Maddedeki ?Bekleme? sözcüğünün kesin yanıtın beklenmesiyle ilgili olduğundan ve altı ayla sınırlamanın da kesin yanıtın bekleneceği bir süreci kapsadığından kuşku yoktur.  

Başka bir anlatımla; ilgililerin başvurusu üzerine idarece kesin olmayan bir yanıt verilirse, bu cevap isteğin reddi sayılıp dava açılabileceği gibi, kesin işlem de beklenebilecek; ancak bekleme durumunda başvuruyu izleyen altıncı aydan sonra dava süresi işlemeye başlayacaktır.  

Kısaca şöyle ki; başvuruların başvuru tarihinden itibaren işlemeye başlayan 60 gün içinde cevap verilmemesi halinde zımnen reddedilmiş sayılacağı; zımni ret işleminin iptali istemiyle açılacak davaların da, bekleme süresi olan 60 günün bitiminden itibaren, idari mahkemesinde dava açma süresi olan 60 günlük süre içerisinde açılması hukuki gerekliliktir. Sürenin son günü tatil gününe rastlarsa, süre tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzar.

 
Zımni ret işlemi idareye dilekçenin verilmesinden sonra başlayıp 60. günü son bulur. Bu 60. günden sonraki 60 gün içinde idari davanın açılması gerekmektedir. İdarenin cevap vermesi beklenmemelidir. 

Dava dilekçelerinde ?Tebellüğ Tarihi? kısmına Zımni ret işleminin tesis edildiği tarih aşağıdaki şekilde yazılmalıdır. 

?Tebellüğ Tarihi.?????........: 10.10.2010 (Zımni ret işleminin tesis edildiği tarih)?

Dava dilekçesinin ?D. KONUSU? kısmı; ?Müvekkilin; .../?/2010 tarihli ? sayılı ve ... taleplerini içeren dilekçesinin davalı idare tarafından 60 günlük yasal süre içerisinde cevap verilmeyerek gerçekleşen dava konusu zımnen reddetme işleminin iptal edilmesi talebidir.? Şeklinde olmalı ve dilekçenin ?AÇIKLAMALAR? kısmına; ?Müvekkil; görev yaptığı kuruma  ?/?/2010 tarih ve ? sayılı dilekçe başvurmuştur. Ancak davalı idare müvekkile 60 günlük yasal süre içerisinde cevap vermediğinden zımnen reddetme işlemi ?/?/2010 tarihinde gerçekleşmiştir.? açıklaması eklenmelidir.

Dava dilekçesinin ?NETİCE VE TALEP? kısmında ise; ?1-Davamızın kabulü ile Müvekkilin; ?/?/2010 tarihli, ? sayılı ve ? taleplerini içeren dilekçesinin davalı idare tarafından 60 günlük yasal süre içerisinde cevap verilmeyerek gerçekleşen dava konusu zımnen reddetme idari işleminin iptal edilmesine,? bölümü bulunmalıdır. 
 

Ahmet KANDEMİR 
memurlar.net öğretmenler bölüm sorumlusu