Danıştay'ın 2002 Öğretmen Atamalarına İlişkin Verdiği Kararın Yorumu

2002 yılında 5750 sınıf öğretmeni kadrosuna yapılan atamalara ilişkin Danıştay'ın verdiği kararı daha önce sitemizde aynen yayınlamıştık. Sitede yaşadığımız problemlerden dolayı, bu konuya, bugüne kadar değinemedik. Bugün sitemizin konuya ilişkin açıklamasını yayınlayacağız. Danıştay'ın yürürlüğü durdurma kararı verdiği, 2002/2 Öğretmen Atama Kılavuzunun 2/b maddesine ilişkin karar idari hukuk açısından bir Bakanlığı oldukça sıkıntıya sokabilecek bir karardır. Bu nedenden dolayı da, Milli Eğitim Bakanlığınca, yapılacak işleme esas olmak üzere Başbakanlık Hukuk Müşavirliğinden görüş istenilmiştir. Öncelikle şunu söylemek istiyoruz. Ataması yapılan Fen-Edebiyat mezunlarının görevine son vermek değildir. Ancak, öncelik sınırlamasının ortadan kaldırılmış olmasından dolayı, puanları gerçek anlamda değerlendirilemeyen Eğitim Fakültesi mezunlarının açılan davaya müdahil olma hakkı vardır. Açılmış ve hakkında yürürlüğü durdurma kararı verilmiş olan bu konu şu an itibariyle sadece dava açan yönünden geçerli olacak gibi görünse de, geçen yıl bu konuda mağduriyet yaşanların açılan davaya bir dilekçe ile katılarak (müdahil olma) dava sonuçlarından yararlanmaları mümkündür. Yazımızın da belirttiğimiz gibi bu konu bir Bakanlığın başını oldukça sıkıntıya sokabilecek bir konu olup, geçen yıl sitemizce bu konuya ilişkin (en az 5 manşet atılarak) gerekli uyarılar yapılmıştı. Bu konuya ilişkin tüm ayrıntılar için tıklayın.

DANIŞTAY KARAR METNİ

T.C
D A N I Ş T A Y
Onikinci Daire
Esas No: 2002/5354

Davacı ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteyen : Ayhan Coşkun, Yunus Emre Cad.Öney Sok. No: 20/9 İncirli/ANKARA
Karşı Taraf : Milli Eğitim Bakanlığı / ANKARA
İsteğin Özeti : Anadolu Üniversitesi Eğitim fakültesi Almanca Öğretmenliği Bölümü mezunu olan davacının sınıf öğretmenliğine atanmamasına ilişkin işlem ile 2002/2 Öğretmen Atama Kılavuzunun, 5750 sınıf öğretmeni kadrosunun 5000'iin fen ve edebiyat fakültesi mezunları için kullanılacağına ilişkin 2/b maddesinin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle dava açılmıştır.
Danıştay Tetkik Hakimi : Yaşar Uğurlu
Düşüncesi : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmemiş olduğu anlaşıldığından yürütmenin durdurulması istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince davalı idarenin birinci savunmasının geldiği görülerek işin gereği düşünüldü:
Dava, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Almanca Öğretmenliği Bölümü mezunu olan davacının, sınıf öğretmenliğine atanmamasına ilişkin işlem ile 2002 yılı 2 dönem Öğretmen Atama Kılavuzunun, 5750 sınıf öğretmeni kadrosunun 5000'inin fen ve edebiyat fakültesi mezunları için kullanılacağına ilişkin 2/b maddesinin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılmıştır.

3789 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesinde, öğretmenlik mesleğine hazırlığın genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyonla sağlanacağı, 45. maddesinin 2. fıkrasında; öğretmenlerin öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar arasından, Milli Eğitim Bakanlığı'nca seçileceği, 4. fıkrasında da hangi derece ve türdeki eğitim, öğretim, teftiş ve yönetim görevlerinin hangi seviye ve alanda öğretim görmüş olanların ne gibi şartlarla seçilebileceğinin Yönetmelikle düzenleneceği öngörülmüş, 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 8. maddesinde de bu yetkinin Bakanlık adına Talim ve Terbiye Kurulunca kullanılacağı hükme bağlanmıştır.

Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Öğretim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarında Esas Olan Alanlar ile Mezun Oldukları Yüksek Öğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esasların düzenlendiği Talim ve Terbiye Kurulu'nun 1.6.2000 günlü ve 340 sayılı kararının Atamada Öncelik başlıklı 7.maddesinde, öğretmen atamalarında eğitim fakültesi mezunlarının birinci öncelik sırasında yer aldığı görülmektedir. 2002/2 Öğretmen Atama Kılavuzunun 2. maddesinde, toplam 5750 kadroya sınıf öğretmeni atamasının yapılacağı belirtilmiş, anılan maddenin (a) fıkrasında, bu kadroların 5000'inin eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği programından mezun olanlar ile eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği dışındaki programlardan mezun olup, sınıf öğretmenliği sertifikası bulunanlar için kullanılacağı, (b) fıkrasında da, bu kadroların 5000'inin ise fen ve edebiyat fakültelerinin, Talim ve Terbiye Kurulu'nun 1.6.2000 günlü ve 340 sayılı kararında, herhangi bir alan öğretmenliğine kaynak gösterilen programlardan mezun olup sınıf öğretmenliği sertifikası bulunanlar için kullanılacağı öngörülmüştür.

Anılan Kılavuzun Atanacaklarda Aranacak Koşullar başlığı altında düzenlenen 3.1. maddesinin j bendinde ise; DMS, DMS-Öğretmenlik 2000 KMS veya KPSS sınavlardan en az birisine girmiş ve en az 70 puan almış olmak koşuluna yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca, sınıf öğretmenliğine atamada; belirlenen 70 taban puanı ve üzerinde puan alan sınıf öğretmenliği bölümü mezunlarından öğretmen gereksiniminin karşılanmaması halinde, belirlenen taban puanı almış olmak ve sınıf öğretmeliği sertifikası bulunmak şartı gözeterek eğitim fakültesi mezunlarının, bu fakülte mezunlarından da gereksinimin karşılanmaması halinde diğer fakülte mezunlarından sınıf öğretmenliğine atamaların gerçekleştirilmesi gerektiği açık olup, mevcut 5750 sınıf öğretmenliği kadrosunun 5000 adedinin fen ve edebiyat fakültelerine ayrılması, kamu yararına ve yukarıda anılan 1739 sayılı Kanunun 43. maddesi ile ilgili alim ve Terbiye Kurulu kararına aykırılık teşkil etmektedir.

Davacının sınıf öğretmenliğine atanmamasına ilişkin işleme gelince;
Dosyanın incelenmesinden; Eğitim Fakültesi Almanca Öğretmenliği Bölümü mezunu olup, sınıf öğretmenliği sertifikası bulunan ve Kamu Personeli Seçme Sınavında 71.446 puan alan davacının, sınıf öğretmenliğine atanmak istemiyle yaptığı başvurunun almış olduğu puanın, atanan adaylara ait minimum puandan az olduğu gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmıştır.

Bu durumda, ilgili Kılavuza getirilen düzenleme mevzuata ve kamu yararına aykırı bulunduğundan, yukarıda anılan şekilde davacının durumu değerlendirilerek sınıf öğretmenliğine atanıp atanamayacağı tespit edilmesi gerekirken, yukarıda belirtilen gerekçeyle atama başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle; uyuşmazlığın niteliğine ve davanın durumuna göre 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmiş olması nedeniyle anılan Yasanın 52. maddesinin birinci fıkrasının 4001 sayılı Yasanın 22. maddesiyle eklenen cümle uyarınca davacının sınıf öğretmenliğine atanmamasına ilişkin dava konusu istemin ve 2000/2 Öğretmen Atama Kılavuzunun 2/b. Maddesinin yürütülmesinin durdurulmasına, 11.3.2003 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

KARARA İLİŞKİN HUKUKİ METİNLER VE MEMURLAR.NET'İN YORUMU

657 SAYILI Devlet Memurları Kanununun Memurluğun Sona Ermesini düzenleyen 98'inci maddesinde;
" Devlet memurlarının;
a) Bu Kanun hükümlerine göre memurluktan çıkarılması;
b) Memurluğa alınma şartlarından her hangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan her hangi birini kaybetmesi;
c) Memurluktan çekilmesi;
ç) İstek, yaş haddi, malullük ve sicil sebeplerinden biri ile emekliye ayrılması;
d) Ölümü;
hallerinde memurluğu sona erer." hükmüne yer verilmiştir.

Genel ve Özel Şartları düzenleyen 48'inci maddesinde ise;
"Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır.
A) Genel Şartlar:
1. Türk Vatandaşı olmak,
2. Bu Kanunun 40 ıncı maddesindeki yaş şartlarını taşımak,
3. Bu Kanunun 41 inci maddesindeki öğrenim şartlarını taşımak,
4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
5. Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak.
6. Askerlik durumu itibariyle;
a) Askerlikle ilgisi bulunmamak,
b) Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,
c) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,
7. 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamak.
B) Özel Şartlar:
1. Hizmet göreceği sınıf için 36 ve 41 inci maddelerde belirtilen öğretim ve eğitim kurumlarının birinden diploma almış olmak,
2. Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, 2002 yılı Öğretmen Atama Kılavuzunun 2. ATAMA YAPILACAK ALAN, KADRO SAYISI VE KULLANIMI başlıklı bölümünde ise;
"Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfından; 09 Ekim 2002 tarihinde atama izni alınan 5000, önceki dönemlerden kalan 750 olmak üzere 1-9 dereceli toplam 5.750 kadroya sınıf öğretmeni ataması yapılacaktır.
Bu kadroların;
a) 750'si eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği programından mezun olanlar ile eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği dışındaki programlarından mezun olup sınıf öğretmenliği sertifikası bulunanlar,
b) 5000'i ise fen ve edebiyat fakültelerinin, Talim ve Terbiye Kurulunun 01/06/2000 tarih ve 340 sayılı Kararında herhangi bir alan öğretmenliğine kaynak gösterilen programlarından mezun olup sınıf öğretmenliği sertifikası bulunanlar
için kullanılacaktır." hükmüne yer verilmiştir.

Bu kılavuzun 3. ATAMA KOŞULLARI VE BAŞVURULAR başlıklı bölümünde ise;
"3.1. ATANACAKLARDA ARANACAK KOŞULLAR
a) Türk vatandaşı olmak (Bu koşul, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlarından aranmaz).
b) Kamu haklarından yoksun bulunmamak.
c) Taksirli (kusurlu) suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil (ertelenmiş) edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak.
d) Askerlikle ilgisi bulunmamak (muaf, ertelenmiş, yapmış veya halen silah altında olmak).
e) 01/01/1963 ve daha sonraki bir tarihte doğmuş olmak.
f) Öğrenim durumu bakımından;
1) Eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği programından mezun olmak.
2) Eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği dışında kalan programlarından mezun olup sınıf öğretmenliği sertifikası bulunmak.
3) Fen ve edebiyat fakültelerinin, Talim ve Terbiye Kurulu'nun 01/06/2000 tarih ve 340 sayılı Kararında herhangi bir alan öğretmenliğine kaynak gösterilen programlarından mezun olup sınıf öğretmenliği sertifikası bulunmak.
h) Sağlık durumunun, Türkiye'nin her bölgesinde ve her iklim koşulunda öğretmen olarak görev yapmasına engel olmadığını son 6 ay içinde alınmış Sağlık Kurulu Raporu ile belgelendirmek.
i) Devlet memurluğundan veya öğretmenlik mesleğinden çıkarılmayı gerektiren tür ve derecede adli veya disiplin cezası bulunmamak.
j) "Devlet Memurluğu Seçme Sınavı (DMS)", "DMS-Öğretmenlik 2000", "Kurumlar İçin Merkezi Eleme Sınavı (KMS) veya Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS)"ndan en az birisine girmiş ve en az 70 puan almış olmak.

3.2. BAŞVURABİLECEKLER

Bu Kılavuzun 3.1. maddesinde belirtilen koşulları taşıyanlardan, Devlet memurluğuna aday öğretmen olarak ilk defa atanacaklar (Özel öğretim kurumlarında öğretmenlikte adaylığı kaldırılanlar dahil) başvurabileceklerdir.

3.3. BAŞVURAMAYACAKLAR
a)Atanacaklarda aranan koşulları taşımayanlar,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarında halen aday veya asil memur olarak çalışanlar,
c) Devlet memurluğundan çekilen veya çekilmiş sayılanlar,

d) Daha önce öğretmenlik görevine atandığı halde görevine başlamayanlardan, atamalarının yapıldığı tarihten 2 Aralık 2002 tarihine kadar aradan bir yıl geçmemiş olanlar,
e) Adaylık süresi içerisinde görevine son verilenlerden 3 yıllık bekleme süresini
2 Aralık 2002 tarihine kadar tamamlamamış olanlar,
f) Devlet memurluğundan veya öğretmenlik mesleğinden çıkarılanlar,
g) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 98/b maddesi gereğince memuriyeti sona erenler,
başvuramayacaktır." hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca, Danıştay 1.Dairesinin E:82/44, K:82/51 sayılı Kararında özet olarak; "Memur olabilmek için yasal koşulları taşıyan ve sınavı başaran kişilerin sınav işlemlerinde idarenin işlediği kusur ve hataların, bunların görevlerine son görevlerine son verilmesini gerektirmeyeceği" ifadesine yer verilmiştir.

Sonuç olarak, Danıştay Onikinci Dairesinin vermiş olduğu karar çerçevesinde;

1- Kararda yer alan "İlgili Kılavuza getirilen düzenleme mevzuata ve kamu yararına aykırı bulunduğundan, yukarıda anılan şekilde davacının durumu değerlendirilerek sınıf öğretmenliğine atanıp atanamayacağı tespit edilmesi gerekirken, yukarıda belirtilen gerekçeyle atama başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır." ifadesi gereğince, davacının durumu dikkate alınarak ataması yapılacaktır.

2- 2002/2 Öğretmen Atama Kılavuzu çerçevesinde ataması yapılan ilgililerin atamalarının iptal edilmesi mümkün olmadığı gibi memuriyetleri de sona erdirilemez. Neden atamaların iptal edilemeyeceği ile memuriyetlerinin sona erdirilemeyeceği hususları yukarıda detaylı olarak açıklanmıştır. Kısaca atanma şartlarından herhangi birini kaybetmemişlerdir. Bu kararla sadece fakültelerinin sınıf öğretmenliği programından mezun olanlar ile eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği dışındaki programlarından mezun olup sınıf öğretmenliği sertifikası bulunanlar için getirilen sınırlama kaldırılmıştır.

3- Davanın bütün sonuçlarından faydalanmak isteyenler diğer öğretmen adaylarının (2002 yılında yapılan atamada bu durumdan dolayı mağdur olan Eğitim fakültesi bölümü mezunlarından sınıf öğretmenliğine başvuruda bulunabilecek olanlar) Danıştay Onikinci Daireine davaya müdahil olmak için dilekçe vermeleri gerekmektedir. Bu konuda adayların bir müdahil olma dilekçesi ile Danıştay Onikinci Dairesinin Esas No: 2002/5354 dosyasına başvurmaları gerekmektedir. Kişilerin kendilerinin hazırlayacakları bir dilekçe ile başvurmaları mümkün olduğu gibi, bir vaukat ile görüşüp verecekleri vekalet ile avukat aracılığı ile konuyu takip etmeleri de mümkündür. Müdahil dilekçesi aşağıda yer almaktadır.

DANIŞTAY ONİKİNCİ DAİRESİNİDEKİ 2002/5354 ESAS NOLU DOSYAYA MÜDAHALE TAPEBİMİZ VE İPTALE KONU İŞLEMİN HUKUKA AYKIRILIK NEDENLERİ:

1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 53 üncü maddesinde; "...Hakkı veya borcu bir davanın neticesine bağlı olan üçüncü şahıs iki taraftan birine iltihak için davaya müdahale edebilir...."hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan 2002 yılında 5750 sınıf öğretmeni kadrosuna yapılacak atamalarda mevcut mevzuata aykırı hareket edilmiştir. Sınıf öğretmeni formasyonu olan Eğitim Fakültesi mezunlarının önceliği olmasına rağmen bu öncelik göz ardı edilerek atamalar gerçekleştirilmiştir.

Bu çerçevede, Danıştay Onikinci Dairesinin Esas No: 2002/5354 davaya müdahil olmak istiyorum.

SONUÇ VE TALEP : Yukarıda açıklamış olduğum ve sayın Mahkemenizce re'sen dikkate alınacak nedenlerden dolayı davalı idare tarafından yapılan idari işlemin iptaline ve davaya müdahale talebimin kabulüyle, dava masraflarının davalı idare üzerinde bırakılmasına karar verilmesini saygılarımla arz/talep ederim.

Davaya Müdahale Eden

Adı, Soyadı, İmza