Fezlekede 'görev suçu' tartışması

TÜRKER KARAPINAR

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın, 17 Aralık operasyonunda adı geçen 4 bakanla ilgili fezlekeler konusunda "Adalet Bakanlığı'nın bu konuda yayımlanmış bir genelgesi de vardır" diye söz ettiği genelgenin, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün 100/1 nolu genelgesi olduğu ortaya çıktı. Genelgede, bakanların görev suçlarıyla ilgili ihbar veya şikayetlerin bakanlık tarafından TBMM Başkanlığı'na intikal ettirileceğine dair yasal dayanak bulunmadığı ifadesinin de yer alıyor.

Bozdağ, önceki gün HSYK kanun teklifinin Meclis görüşmeleri sırasında, 4 bakan fezlekesiyle ilgili soruları yanıtladı. Bozdağ, "Fezlekeler konusunda Adalet Bakanlığı'nın bir takdir hakkı yoktur. Adalet Bakanlığı'nın bu konuda yayımlanmış bir genelgesi de vardır. Adalet Bakanlığı, eğer donukulmazlıkla ilgiliyse buraya doğrudan gönderebilir, görevleriyle ilgiliyse iade edilebilir veya Meclis'e gönderebilir" dedi. Bozdağ, milletvekillerinin, "O zaman iade mi edeceksiniz" sorusuna da, "Biz, sadece havale edeceğiz. Yani o nedenle dosyaları bilinçli bir şekilde tutmamız söz konusu değildir. Dosyaların içine bakmamız, incelememiz, 'ne var ne yok' diye değerlendirme yapmamız da yasal olarak mümkün değildir" yanıtını verdi.

İşte o genelge

Bozdağ'ın bahsettiği genelgenin, Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün "yasama dokunulmazlığının kaldırılması ile ilgili işlemler" başlıklı 21 Aralık 2011 tarihli 100/1 nolu genelgesi olduğu ortaya çıktı.

Genelgede, Başbakan, bakanlar veya milletvekillerinin işledikleri kişisel suçlarla ilgili soruşturmaların bizzat cumhuriyet başsavcısı veya cumhuriyet başsavcıvekillerince yapılacağı belirtilirken, delillerin toplanmasından sonra ilgili kişi hakkında dokunulmazlığın kaldırılmasına ilişkin olarak düzenlenecek fezlekeye bağlı evrakın, TBMM Başkanlığı'na sunulmak üzere genel müdürlüğe gönderilmesi isteniyor.

Genelgede, görevde bulunan veya görevinden ayrılan Başbakan veya bakanlar hakkında Bakanlar Kurulu'nun genel siyaseti veya bakanlıkların görevleriyle ilgili olarak yapılan ihbar ve şikayetlerin ise ancak anayasanın milletvekili dokunulmazlıklarını düzenleyen 100. maddesi ve TBMM İçtüzüğü'nün 107. maddesi uyarınca işleme tabi tutulacağı, bu tür başvuruların, belirtilen şartlar oluşmadan TBMM Başkanlığı'na intikal ettirileceğine dair yasal bir dayanak bulunmadığı ve bakanlıkça da yapılacak başka bir işlem olmadığından evrakın bakanlığa gönderilmemesi istendi.

Nasıl tespit edilecek?

Genelgede, bakanların görevlerinden dolayı soruşturulması ve yargılanmasının ancak TBMM İçtüzüğü'nün 107. maddesi uyarınca Meclis soruşturması yoluyla olabileceğinin belirtilmesi, 4 bakan hakkında gönderilen fezlekelerin görev suçu yönünden bakanlık tarafından nasıl inceleneceği sorusunu akıllara getirdi. Bozdağ'ın, önceki günkü açıklamasında, "Dosyaların içine bakmamız, incelememiz, 'ne var ne yok' diye değerlendirme yapmamız da yasal olarak mümkün değildir" sözlerine karşın, fezlekelere bağlı evrakın incelenmeden 4 bakanın görev suçu işleyip işlemediğinin nasıl tespit edileceği merak konusu oldu.

'Yol arıyorlar'

TBMM Anayasa Komisyonu üyesi, CHP Muğla Milletvekili Ömer Süha Aldan, şunları söyledi:

"4 bakanla ilgili fezlekeleri yerel seçim sonrasına kadar Meclis'e getirmemenin yollarını aramaya çalışıyorlar. Ama gerek Adalet Bakanlığı'nın gerekse Başbakanlığın fezlekeler konusunda posta görevi var. Derhal TBMM Başkanlığı'na bu dosyaları intikal ettirmek zorundalar. "

TBMM Anayasa Komisyonu üyesi, MHP Konya Milletvekili Faruk Bal, "Ortada bir rüşvet iddiası var, yolsuzluk iddiası var, nüfus suistimali iddiası var. Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün çıkardığı genelge bunların üstünü örter mi. Sayın Başbakan kendisi hakkındaki iddialarla ilgili fezlekeyi kendi imzasıyla göndermek zorunda kalmıştır. Sayın Bekir Bozdağ da göndermek zorunda kalacaktır" dedi.

Kart: Görev suçu karma komisyonda tartışılır, bakanlık tartışamaz

TBMM Anayasa Komisyonu üyesi, CHP Konya Milletvekili Atilla Kart da, "Sayın Bakan'ın sözünü ettiği genelge, 100/1 nolu genelgedir. Genelgeye göre gelen fezlekelerde usuli anlamda eksiklik varsa iade edebilirsin, içeriğine yönelik değerlendirme yapamazsın. Bunu yapmıyorsun ama 20 gündür bakanlıkta bekletiyorsun. Ben sayın Bakan'a da söyledim. 'O zaman içeriğine yönelik olarak müdahale yapıyorsunuz' dedim. Bu soruma cevap veremedi. Niye duruyor bakanlıkta, çünkü olabildiğince bu işi zamana yayıp 30 Mart'tan önce Meclis'e intikalini engellemek istiyorlar. Sayın Bakan'a söyledim, 'o fezlekelerin altında sen kalırsın' diye de uyardım. Gerçekten vahim bulgular var, deliller var. Bakanların işledikleri suçların kişisel mi görev suçu mu tartışılır? Ama bunun tartışma yeri Karma Komisyondur. Sen bakanlık olarak bu genelgeye dayanarak görev suçu olup olmadığını tartışamazsın. Tartışırsan, bu, fezlekenin içeriğine yönelik tahrifat yapmak demektir" diye konuştu.