YÖK Yasa Taslağının Son Hali

YÖK Yasa Taslağının Son Hali

Bilindiği üzere Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlanan taslak üzerinde çıkan tartışmalar sonucunda 19 Ağustos 2003 tarihinde Üniversitelerarası Kurulun yeni bir taslak hazırlaması kararlaştırılmıştı. Kurulca hazırlanan taslak 11 Aralık 2003 tarihinde YÖK Başkanı Erdoğan Teziç'e sunulmuş, 12 Aralık 2003 tarihinde basına açık olarak yapılan toplantıda, taslağa ilişkin olarak öğretim üyeleri ve öğrenci temsilcilerinin görüşlerinin alınacağı YÖK Başkanı tarafından belirtilmişti. Bu kapsamda, YÖK Başkanı Sayın Teziç; Yükseköğretim Genel Kurulu, Rektörler Komitesi, Üniversitelerarası Kurul ve Yükseköğretim Genel Kurulunda taslağı gündeme getirmiş ayrıca, öğretim üyeleri dernekleri ve sendikaları temsilcileriyle ile de görüş alış verişinde bulunmuştur. Yapılan görüşmeler sonucunda, taslağın redaksiyon çalışmaları 21 Ocak 2004 tarihinde tamamlanmış ve 22 Ocak 2004 tarihinde Komisyon metni, Son Taslak metni ile birlikte Sayın Cumhurbaşkanına ve Sayın Başbakana sunulmuştur. Taslağın son halini görmek için tıklayın.

---

Taslağın zipli halini indirmek için tıklayın.

YÜKSEKÖĞRETİM SON YASA TASLAĞI HAKKINDA BİLGİ NOTU

Üniversitelerarası Kurulun 19 Ağustos 2003 tarihli toplantısında 3 sayılı Kararla kendi içinde oluşturulan Komisyon tarafından yeni bir Yükseköğretim Kanun taslağı hazırlama çalışmalarına başlanmasına karar verilmiş ve daha sonra taraflarca yapılan açıklamalarda 15 Aralık 2003 tarihinde metnin Başbakana sunulacağı ifade edilmişti.

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına atanmamdan çok kısa bir süre sonra, taslak, 11 Aralık 2003 tarihinde tarafıma sunulmuştur. 12 Aralık 2003 tarihinde Üniversitelerarası Kurulun basına açık bölümünde; kendi iç yapımızda bir hukuki usul eksikliği de yapmamak ve içeriği üzerinde Yükseköğretim Genel Kurulu'nda, Üniversitelerarası Kurulda ve öte yandan da daha geniş bir çerçevede öğretim üyeleri ve öğrenci temsilcileriyle de görüşeceğimi kamuoyuna açıklamıştım.

Metnin Başbakana verileceği tarih olan 15 Aralık 2003 gününe kadar, bu görüşmeler sonucu yapılması gerekli düzenlemelerin metne ilavesi mümkün olamayacağı için, Başbakanla hemen görüşme talep ettim; fakat yurtdışında olduklarından, kendileriyle 25 Aralık 2003 günü saat 18.00'de görüşebildim. Bu görüşme sonucu, Ocak ayının sonlarına doğru uygun bir takvimde metnin teslimi aramızda kararlaştırılmıştı.

Komisyon metni üniversitelere gönderildikten sonra sırasıyla;

1. 25 Aralık 2003 tarihinde Yükseköğretim Genel Kurulunda,
2. 26 Aralık sabah oturumunda Rektörler Komitesinde,
3. 26 Aralık öğleden sonra Üniversitelerarası Kurul ve Yükseköğretim Genel Kurulu ortak toplantısında,
4. 8 Ocak 2004 tarihinde öğretim üyeleri dernekleri ve sendikaları temsilcileriyle,
5. 9 Ocak 2004 tarihinde Yükseköğretim Genel Kurulunda,
6. 10 Ocak günü 77 üniversitenin öğrenci temsilcileriyle,
7. 19 Ocak günü İstanbul'da Üniversitelerarası Kurul ve Yükseköğretim Genel Kurulu üyelerinin ortak toplantısında,
8. 20 Ocak 2004 günü son olarak Yükseköğretim Genel Kurulu'nda görüşülmüştür.

Bu süreç içinde, Üniversitelerarası Kurul'un hazırladığı metin üzerindeki müzakerelerde; adı geçen Kurulun 26 Aralık 2003 tarihli toplantısında oluşan düşünceler doğrultusunda; 2547 Sayılı Kanun'un konu ve madde sıralamaları korunmuş, öte yandan da Anayasanın Yükseköğretim Kurulu ile ilgili maddeleriyle de (m.130 ve 131) uyumlu bir hale getirilmiştir. 19 Ocak 2004 tarihli Üniversitelerarası Kurul ve 20 Ocak 2004 tarihli Yükseköğretim Genel Kurul toplantılarında önerilen değişiklikler de dikkate alınarak, redaksiyon çalışmaları 21 Ocak 2004 tarihinde tamamlanmıştır. 22 Ocak 2004 tarihinde, Komisyon metni, Son Taslak metni ile birlikte Sayın Cumhurbaşkanımıza sunulmuş, bilgileri dahilinde, Son Taslak aynı gün Sayın Başbakana tevdi edilmiştir.
Bilgilerinize sunarım.

Erdoğan TEZİÇ
Yükseköğretim Kurulu Başkanı

---

21/01/2004

"2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUNUNUN BAZI MADDELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN" TASARISI TASLAĞI

MADDE 1 - 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 3-4-5-6-8-13-14-15-16-17-18-19-20-21-22-23-24-25-26-27-28-29-30-35-40-41-42-43-46-47-48-49-53-54-55-56-57-58-61-62 inci maddeleri, bazı madde kenar başlıkları, bölüm sayı ve kenar başlıkları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; Kanuna "Vakıf Yükseköğretim Kurumları" başlıklı ONİKİNCİ BÖLÜM ve bu bölüm içinde "Vakıf Yükseköğretim Kurumları" başlığı altında 66 ıncı madde eklenmiş; Kanunun "Yürürlükten Kaldıran Kanun ve Hükümler" başlıklı 66 ıncı maddesinin numarası 67 olarak değiştirilmiştir.

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Tanımlar
MADDE 3 - Bu Kanunda yer alan;
a) Yükseköğretim : Ortaöğretime dayalı en az dört yarıyılı kapsayan her düzeydeki eğitim-öğretimi,
b) Akademik özgürlük : Akademik etik kurallara titizlikle bağlı kalmak koşuluyla, öğretim elemanlarının üniversite içinde ve dışında özgürce bilimsel araştırma yapmalarını; bilimsel görüşlerini tartışma, yayımlama ve sanatsal dışavurum yoluyla hiçbir etki altında kalmaksızın açıklayabilmelerini,
c) İdarî ve malî özerklik : Üniversitelerin idarî ve malî konularda, Anayasa ve kanunlar çerçevesinde serbestçe karar alarak uygulayabilmelerini,
d) Demokratik katılım : Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının; kuruluş, yönetim ve işleyişlerinde öğretim elemanları, öğrenciler ve diğer ilgili tarafların katılımını ve çoğulculuğu,
e) Stratejik plân : Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarının orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini ve bunlara ulaşmak için izlenecek yol ve yöntemler ile kaynak dağılımını içeren plânı,
f) Üst kuruluşlar : Yükseköğretim Kurulu ile Üniversitelerarası Kurulu,
g) Ulusal Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon Kurulu: Yükseköğretim kurumlarında yürütülen akademik programların akreditasyonu ile bu kurumların performans ve kurumsal değerlendirmelerini yapan birimi,
h) Yükseköğretim kurumları : Üniversiteler, yüksek teknoloji enstitüleri ve bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, konservatuvarlar, meslek yüksekokulları ile araştırma ve uygulama merkezlerini,
1) Üniversite : Bilimin gelişmesine, topluma ve insanlığa hizmet etmek amacıyla eğitim-öğretim ve araştırmaların yapıldığı; bilimsel bilgi, kuram ve yöntemlerin yaratıldığı, geliştirildiği, öğretildiği, uygulandığı ve yayınlandığı; ulusal kültürün evrensel değerlerle yoğrulup yayıldığı; özgür ve yaratıcı düşüncenin geliştirildiği ve her türlü bilimsel danışmanlığın yapıldığı; bilimsel özerklik ile idarî ve malî özerkliğe sahip, kamu tüzel kişiliğini haiz yükseköğretim kurumunu,
Üniversite ile eşdeğer statüye sahip olan yüksek teknoloji enstitüsü ise, yüksek teknoloji alanları ağırlıklı olmak üzere araştırma-geliştirme, eğitim-öğretim, yayın ve danışmanlık yapan yükseköğretim kurumunu,
2) Fakülte : Lisans düzeyinde en az sekiz yarıyıllık eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, uygulama ve yayın yapan yükseköğretim kurumunu,
3) Enstitü : Belli bilim alanlarında veya bilim alanları arasında lisansüstü eğitim-öğretim, araştırma, uygulama ve yayın yapan yükseköğretim kurumunu,
4) Yüksekokul : Belirli mesleklere yönelik nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan sekiz yarıyıllık eğitim-öğretim, uygulama ve araştırma yapan yükseköğretim kurumunu,
5) Konservatuvar : Müzik ve sahne sanatları alanlarında eğitim-öğretim, araştırma yapan ve eser ortaya koyan yükseköğretim kurumunu,
6) Meslek yüksekokulu : Belirli mesleklere yönelik nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan dört yarıyıllık eğitim-öğretim yapan yükseköğretim kurumunu,
7) Bölüm : Fakülte ve yüksekokullarda kapsam ve nitelik yönünden bir bütün teşkil eden, bir veya birbirini tamamlayan ya da birbirine yakın birden fazla anabilim/anasanat dalından oluşan idarî ve akademik temel birimi,
8) Anabilim / anasanat dalı: Bir bölüm içinde yer alan temel eğitim-öğretim birimini,
9) Araştırma ve uygulama merkezi : Eğitim-öğretimin desteklenmesi amacıyla, çeşitli alanların uygulama ihtiyacına ve bazı meslek dallarının hazırlık ve destek faaliyetlerine yönelik olarak araştırma, geliştirme ve uygulamaların yapıldığı yükseköğretim kurumunu,
Uygulama ve araştırma merkezi ile aynı statüye sahip olan sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ise, tıp fakültelerinde mezuniyet öncesi ve sonrası tıp eğitimine ilişkin her türlü uygulama ve araştırmaların yapıldığı, aynı zamanda sağlık hizmetlerinin verildiği kurumu,
i) Öğretim elemanı : Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyesi, öğretim görevlisi, okutman ve öğretim yardımcılarını,
j) Öğretim üyesi : Yükseköğretim kurumlarında görevli;
(1) Profesör : En yüksek düzeydeki akademik ünvana sahip öğretim üyesini,
(2) Doçent : Üniversitelerarası Kurulca doçentlik ünvanı verilen öğretim üyesini,
(3) Yardımcı doçent : Doktora, tıpta uzmanlık ya da sanatta yeterlik ünvanını aldıktan sonra kazanılan ilk düzeydeki öğretim üyeliğini,
k) Öğretim görevlisi : Öğretim üyesi bulunmayan alanlarda ders vermek ve uygulama yaptırmakla yükümlü olan konusunda uzmanlaşmış öğretim elemanını,
l) Okutman : Çeşitli öğretim programlarında ortak zorunlu dersleri okutan ve/veya uygulayan öğretim elemanını,
m) Öğretim yardımcıları : Yükseköğretim kurumlarında görev yapan araştırma görevlileri, uzmanlar, çeviriciler ve eğitim-öğretim plânlamacılarını,
n) Önlisans : Nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan, ortaöğretime dayalı en az dört yarıyıllık bir programı kapsayan ve lisans öğretiminin ilk kademesini oluşturan yükseköğretimi,
o) Lisans : Ortaöğretime dayalı, en az sekiz yarıyıllık bir programı kapsayan yükseköğretimi,
p) Lisansüstü : Yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitim-öğretimini kapsayan;
(1) Yüksek lisans : Bir lisans öğretimine dayalı ve en az iki yarıyıllık eğitim-öğretim ve araştırmayı amaçlayan öğrenimi,
(2) Doktora : Lisans öğretimine dayalı en az sekiz yarıyıl veya yüksek lisansa ya da eşdeğer bir diplomaya sahip olanlar için en az altı yarıyıllık programı kapsayan ve bağımsız bilimsel çalışma yapabilme liyakatine ulaşıp özgün bir araştırma ortaya koymayı amaçlayan temel akademik öğrenimi,
(3) Tıpta uzmanlık : Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen ve tıp doktorlarına belirli alanlarda özel beceri kazandırmayı ve yetki sağlamayı amaçlayan doktoraya eşdeğer öğrenimi,
(4) Sanatta yeterlik : Lisans öğretimine dayalı en az sekiz yarıyıllık, yüksek lisansa dayalı en az altı yarıyıllık programı kapsayan ve özgün bir sanat eserini ortaya koymayı, müzik ve sahne sanatlarında ise üstün bir uygulama ve yaratıcılığı amaçlayan doktoraya eşdeğer öğrenimi,
r) Örgün eğitim-öğretim : Öğrencilerin, eğitim-öğretim süresince ders ve uygulamalara devam etme zorunluluğunda oldukları, bir diplomaya yönelik olan eğitim-öğretimi; bunun bir türü olan ikinci eğitim-öğretim ise, daha fazla sayıda öğrenciye eğitim-öğretim fırsatı sunmak amacıyla, üniversitelerin fiziksel ve insan gücü kaynaklarından yararlanarak mesai saati dışında yapılan eğitim-öğretimi,
s) Yaygın eğitim-öğretim : Toplumun her kesimine değişik alanlarda bilgi ve beceri kazandırmayı ve kurslar yoluyla yapılan ve diplomaya yönelik olmayan eğitim-öğretimi,
t) Açık öğretim : Uzaktan eğitim yöntemleri ve örgün eğitim olanaklarından yararlanarak her düzeyde diploma veya sertifikaya yönelik olarak yapılan eğitim-öğretimi,
u) Uzaktan öğretim : Öğrenci ve öğretim elemanının fiziksel olarak ayrı ortamda bulunduğu, öğretimin eğitim, bilgi ve iletişim teknolojilerine dayalı olarak sürdürüldüğü eğitim-öğretimi,
v) Sürekli eğitim : Belli bir eğitim düzeyindeki bireylerin, kendilerini hayatboyu geliştirmeleri ve yenilemeleri amacıyla yapılan ve diplomaya yönelik olmayan eğitim-öğretimi,
y) Bilim alanı : Üniversitelerde fen, sosyal ve sağlık ile ilgili konularda eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapılan bilim gruplarını,

İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Amaç:
MADDE 4 - Yükseköğretimin amacı:
a) Atatürk ilke ve inkılaplarına, Cumhuriyete, demokrasiye, laikliğe, hukukun üstünlüğüne bağlı, insan haklarına dayalı ve toplumun kültür değerlerine saygılı, aklın ve bilimin üstünlüğünü kabul eden, çağdaş uygarlık değerlerini benimseyen, uluslararası düzeyde yarışabilir bilgi ve beceriye sahip bireylerin yetişmesini sağlamak,
b) Bilimsel çalışma ve araştırma yapmak, bilgi ve teknoloji yaratmak, bilim verilerini yaymak, yurtiçi ve yurtdışı kurumlarla işbirliği , öğrenci ve öğretim üyesi değişimi yaparak bilimin gelişmesine katkıda bulunmak,
c) Ülkenin ve toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda gelişmesini bilim yoluyla güçlendirmek ve toplumun refahını artırmak amacıyla; ülke kalkınmasına temel olacak programları hazırlamak ve bu suretle ülkenin çağdaş dünyada seçkin bir üye haline gelmesine yardımcı olmak,
d) Öğretim elemanı ve öğrencilerin eğitim-öğretim ile ilgili hak ve özgürlüklerini kullanmalarına olanak sağlamak, öğrencilerin yeteneklerini ortaya çıkararak bilgi edinme ve bilgi yaratma becerilerini artırmak ve yükseköğretimdeki fiziksel ve sosyal şartları geliştirmek,
e) Diploma, akademik ve onur ünvanları vermek ve bunların denklik ve akademik niteliklerini onaylamaktır.

Ana İlkeler
MADDE 5 -
a- Yükseköğretim kurumları;
1-"Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılâpları ile çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetimi ve denetimi altında yapılır" ilkeleri doğrultusunda, öğrencilere çağdaş uygarlık bilincinin kazandırılmasını sağlamak,
2-Evrensel hukuk ilkelerini, Anayasada öngörülen temel hak ve hürriyetleri, hukukun üstünlüğünü, sosyal devlet anlayışı ile fırsat eşitliği ve dayanışmayı gözetmek,
3-Milli kültürümüzü evrensel kültür içinde geliştirerek öğrencilere, milli birlik ve beraberliği kuvvetlendirici ruh ve irade gücü kazandırmak,
4-Eğitim-öğretim, araştırma ve yayım faaliyetlerinde akademik etik ve liyakat esasına dayanarak, mevcut kaynakları akademik rekabet anlayışı içinde şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda etkin ve verimli bir biçimde kullanmak,
5-Karar alma ve uygulama süreçlerinde çoğunculuğu ve demokratik katılımı sağlamak,
6-Eğitim ve öğretimi öğrenci odaklı kılmak; bu amaçla öğrencilerin eğitim-öğretim sürecinde etkin katılımını sağlayacak önlemler almak; kendileri ile ilgili konularda temsilcileri aracılığıyla görüşme ve karar süreçlerine katılmalarını sağlamak; araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklerini destekleyip teşvik etmek,
7-Bilimsel çalışmalarda ve diğer faaliyetlerde kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör, sivil toplum örgütleri, ulusal ve uluslararası bilim kuruluşlarıyla işbirliği yapmak; araştırmacıların yükseköğretim kurumları kütüphanelerinden ortak yararlanmalarını sağlamak,
8-Eğitim-öğretim plân ve programlarını bilimsel esaslar çerçevesinde, ulusal ve yerel ihtiyaçlara göre, eğitim-öğretimde birlik ilkesini bozmadan hazırlamak, uygulamak ve geliştirmek,
9-Eğitim-öğretim, araştırma ve sosyal faaliyetlerin yürütülmesinde kültürel ve tarihsel değerler ile çevreyi korumak ve bu bilinci geliştirmek,
10-Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Türk Dili ve Kültürü ile yabancı dil derslerini, en az iki yarıyıl olmak şartıyla, zorunlu olarak okutmakla
yükümlüdür.

b - Yükseköğretim kurumlarından;
1-Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitülerinin kuruluşu, Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine kanunla,
2-Fakülteler, yüksekokullar, meslek yüksekokulları, konservatuvarlar, bölümler ve anabilim dallarının, araştırma ve uygulama merkezlerinin kuruluşu, eğitim-öğretim programları açma ve kapamaları, üniversite ve yüksek teknoloji enstitüleri senatolarının kararı üzerine Yükseköğretim Kurulunun onayı ile,

c- Yükseköğretim kurumlarında, aynı ilde aynı ya da özdeş nitelikte eğitim-öğretim yapan birden fazla birim kurulamaz.

MADDE 6 - (c) bendinin ikinci paragrafı, (d) bendinin ikinci paragrafının son cümlesi ile (e) bendinin birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

(c) bendinin 2. paragrafı: Yükseköğretim Genel Kurulu, yukarıdaki (b) fıkrasında yazılı kişilerden oluşur. Genel Kurul ayda bir kere toplanır. Başkanın çağrısı veya üyelerin en az üçte birinin yazılı isteği üzerine olağanüstü toplantılar yapılabilir.
(d) bendinin ikinci paragrafının değişen son cümlesi: Genel Kurul, çalışmalarında verimlilik sağlamak amacıyla kendi içinde komisyonlar oluşturabilir.

e) Kurul Başkanı ve Yürütme Kurulu üyeleri sürekli görev yaparlar. Kurul Başkanı ve Yürütme Kurulu üyeleri; yükseköğretim kurumlarında ders verme ve bilimsel yayın yapma, kamu yararına çalışan dernek ve kurumlar ile vakıflar ve bunların kurmuş olduğu kurum ve kuruluşlarda herhangi bir ücret almadan görevlendirme ve Bakanlar Kurulunca verilecek geçici görevler dışında, kamu kuruluşlarında ya da özel kuruluşlarda çalışamazlar. Bu madde uyarınca yapılacak görevlendirmelere Yükseköğretim Genel Kurulu karar verir.

MADDE 8 - "Kuruluş ve İşleyiş" başlıklı b) bendinin birinci ve ikinci paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
b) Kuruluş ve işleyişi :
Yükseköğretim Denetleme Kurulu;
(1) Yükseköğretim Kurulu tarafından önerilecek beş profesör üyeden,
(2) Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay tarafından seçilecek birer üyeden,
(3) Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca seçilecek birer üyeden
oluşur.
Bu suretle oluşan Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerinin atanmaları ve çalışma usulleri yönetmelikle düzenlenir.

Üniversite Organları

Rektör
MADDE 13 -
a) Seçimi ve atanması : Devlet üniversitelerinde ve yüksek teknoloji enstitülerinde, Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği esaslara göre, profesörler arasından, üniversitelerin kadrolu öğretim üyelerinin katılacağı gizli oylamada üç aday seçilir. Bunlardan Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği iki aday Cumhurbaşkanına sunulur. Cumhurbaşkanı bu adaylardan birini rektör olarak seçer ve dört yıl için atar. Bir kimse en fazla iki defa rektör atanabilir. Aynı bilim alanından arka arkaya üç dönemden fazla rektör seçilemez.
Yeni kurulan devlet üniversitelerinde rektör, Yükseköğretim Kurulunun önereceği iki aday arasından Cumhurbaşkanınca seçilir ve iki yıl için atanır.
Rektör olarak atanmış olanlarda görev süresi bitinceye kadar yaş haddi aranmaz.
Rektör, çalışmalarında kendisine yardımı olmak üzere üniversitenin kadrolu profesörleri arasından, kendi görev süresi için üç rektör yardımcısı atayabilir. Rektör yardımcısı sayısı senato kararı ile beşe ve açık öğretim yapan üniversitelerde yediye kadar çıkarılabilir. Rektör ihtiyaç halinde danışmanlar atayabilir.
Rektör, görevde bulunmadığı zamanlarda rektör yardımcılarından birini vekil olarak görevlendirir. Bu konuda Yükseköğretim Kuruluna bilgi sunar. Göreve vekâlet altı aydan fazla sürerse yeni bir rektör seçimi süreci başlar.

b) Görev, yetki ve sorumlulukları :
(1) Üniversite kurullarına başkanlık eder; yükseköğretim üst kuruluşlarının ve üniversite senatosu ile yönetim kurulunun aldıkları kararları uygular; üniversiteye bağlı kuruluşlar arasında düzenli ve eşgüdümlü çalışmayı sağlar.
(2) Stratejik plana göre üniversitenin yatırım programlarını, hedeflerini; yönetim kurulunun ve bağlı birimlerin görüş ve önerilerini aldıktan sonra üniversite bütçesini ve kadro ihtiyaçlarını hazırlar ve Yükseköğretim Kuruluna sunar. Alt birimlerden gelen kadro ihtiyacına uygun olarak birimlere dağıtımını sağlar.
(3) Üniversitenin birimleri ve her düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim yapar; idari ve akademik verimliliklerini izler, değerlendirir ve denetler.
(4) Üniversite ve birimlerinde öğrenci konseyi ve temsilcilikleri oluşturulmasını sağlar; bunların araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklerine destek verip teşvik eder; bu faaliyetlerle ilgili harcamalar için kurum bütçesine ödenek konarak bu yönde yapılacak masrafları denetler.
(5) Üniversite ve yüksek teknoloji enstitüsünün tüzel kişiliğini temsil eder ve kurumun ita amiridir.
(6) Bu kanun ve ilgili yönetmelikler ile kendisine verilen diğer görevleri yapar.

Senato
MADDE 14 -
a) Kuruluş ve işleyişi : Senato, rektörün başkanlığında, akademik işlerden sorumlu rektör yardımcısı, dekanlar, lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitü müdürleri, her fakülteden fakülte kurullarınca üç yıl için seçilen birer öğretim üyesi ile rektörlüğe bağlı yüksekokul, konservatuar ve meslek yüksekokullarını temsilen, kendi aralarından üç yıl için seçtikleri birer üyeden oluşur. Ayrıca doçentleri, yardımcı doçentleri, araştırma görevlilerini ve diğer öğretim elemanlarını temsilen birer kişi üç yıl için seçilir. Üniversite öğrenci temsilcisi öğrencilerle ilgili konularda senato toplantılarına katılırlar ve oy kullanırlar. Diğer rektör yardımcıları toplantılara oy hakkı olmaksızın katılırlar.
Senato her yarı yıl en az iki defa üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Rektör veya senatonun en az dörtte bir üyesi gerekli gördükleri hallerde senatoyu toplantıya çağırabilirler. Üniversite genel sekreteri senatonun sekreterya görevini yürütür.

b) Görevleri : Senato, üniversitenin akademik organı olup aşağıdaki
görevleri yapar:
(1) Üniversitenin her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerinin esasları hakkında karar alır, akademik takvimi belirler.
(2) Üniversitenin stratejik planlarını ve akademik değerlendirme raporlarını hazırlar, hedef ve politikalarını saptar ve önerilerde bulunur.
(3) İlgili birimlerin de görüşünü alarak, akademik ve idari yapı ve işleyiş ile öğretimin her kademesini düzenleyen yönetmelikler yapar, değiştirir ve yürürlükten kaldırır.
(4) Üniversitelerarası Kurulun belirlediği asgari koşullar çerçevesinde akademik personelin atama ve yükseltmelerinde uygulanacak ölçüt ve esasları belirler.
(5) Üniversite yönetim kuruluna ve diğer kurullara üye seçer.
(6) Ulusal ve uluslararası konularda üniversitenin bilimsel temele dayalı görüşlerini açıklar.
(7) Bölüm, anabilim/anasanat dalı, bilim/sanat dalı ve hazırlık sınıfları
kurulması, birleştirilmesi ve kaldırılması hakkında, ilgili olan üst birimin görüşünü de dikkate alarak, karara bağlar ve Yükseköğretim Kuruluna sunar.
(8) Fahri akademik ünvanlar veya akademik ödüller verir.
(9) Üniversitedeki kurulların ve birimlerin akademik kararlarına yapılan
itirazları inceler ve karara bağlar.
(10) Bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapar.

Üniversite Yönetim Kurulu
MADDE 15 -
a) Kuruluş ve işleyişi : Üniversite yönetim kurulu, rektörün başkanlığında dekanlar, lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitülerin müdürleri ve üniversiteye bağlı değişik bilim alanlarını temsil edecek şekilde, senato tarafından dört yıl için seçilecek üç profesörden oluşur. Yönetim kuruluna ayrıca katılması gerekli görülen en çok üç üye, aynı süre için senatonun beşte üç çoğunluğuyla belirlenir. Öğrencilerle ile ilgili konularda, üniversite öğrenci temsilcisi de toplantılara katılır ve oy kullanır.Üniversite genel sekreteri yönetim kurulunun sekreterya görevini yürütür; üniversite idari personeli ile ilgili konularda görüşmelere ve oylamalara katılır. Rektör yardımcıları toplantılara oy hakkı olmaksızın katılırlar.

b) Görevleri : Üniversite yönetim kurulu aşağıdaki görevleri yapar :
(1) Üniversitenin stratejik hedefleri doğrultusunda faaliyet plan ve programlarının uygulanmasını sağlar; üniversiteye bağlı birimlerin önerilerini dikkate alarak yatırım programını, bütçe tasarısı taslağı ve kadro ihtiyaçları hakkında kararlarını rektöre sunar.
(2) Üniversiteye bağlı birimlerin önerileri çerçevesinde öğrencilerin kayıt ve kabulünü, intibaklarını, kayıt dondurma ve ilişik kesme işlemlerini, eğitim-öğretim ile sınav takvimini kararlaştırır; üniversite birim ve kurullarının akademik konular dışındaki kararlarına yapılacak itirazları inceler ve karara bağlar.
(3) Senatonun belirlediği ilkeler doğrultusunda, profesör kadrolarına atamada oluşturulacak jürileri belirler ve jüri raporları sonuçlarına göre alınan kararı rektöre bildirir.
(4) Rektörün önerisi ile gerekli gördüğü hallerde, bağlı oldukları birimlerin görüşünü de alarak, üniversitede görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirebilir veya bunlara yeni görevler verebilir.
(5) Üniversitenin taşınmaz mallarının satımı, tahsisi, kiralanması ve benzeri hukuki tasarruflar konusunda karar alır.
(6) Herhangi bir nedenle, eğitim-öğretimin aksaması durumunda, öğrenime ara verilmesini ilişkin karar alır veya bu konularda rektöre yetki verir.
(7) Bu kanun ve ilgili yönetmeliklerle kendisine verilen diğer görevleri yapar ve üniversite yönetimi ile ilgili rektörün getireceği konularda karar verir.

Fakülte Organları

Dekan
MADDE 16 -
a) Atanması : İlgili fakültenin kadrolu öğretim üyelerinin, profesörler arasından gizli oylama ile belirleyeceği en çok oy alan ilk üç adayı rektör, adaylar hakkındaki görüşü ile birlikte, Yükseköğretim Kuruluna sunar. Yükseköğretim Kurulu adaylardan birini üç yıl için dekan atar.
Kurucu dekan veya kadrolu öğretim üye sayısı yirmibeşin altında bulunan fakültelerde dekan, rektörün önereceği üç aday arasından Yükseköğretim Kurulu tarafından üç yıl için atanır.
Dekan, kendisine çalışmalarında yardımcı olmak üzere, fakültenin kadrolu öğretim üyeleri arasından, en çok üç kişiyi dekan yardımcısı olarak atayabilir. Ancak, açık öğretim yapan üniversitelerde dörde kadar dekan yardımcısı atanabilir. Görevi başında olmadığı zaman, yardımcılarından biri dekana vekalet eder. Vekalet altı ayı geçerse yeni bir dekan atanır.
b) Görev, yetki ve sorumlulukları :
1) Dekan, fakülteyi temsil eder; fakültenin birimleri ve her
düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim yapar.
2) Fakülte kurullarına başkanlık eder; kurulların kararlarını
uygular ve fakülte birimleri arasında düzenli çalışmayı sağlar.
3) Fakülte ve birimlerinde öğrenci temsilcilikleri oluşturulmasını
sağlar ve bunların araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklerini destekleyip teşvik eder.

Fakülte Kurulu
MADDE 17 -
a) Kuruluş ve işleyişi : Fakülte kurulu, dekanın başkanlığında, bölüm ve
anabilim dalı başkanları ile fakültedeki kadrolu profesörlerin, doçentlerin ve yardımcı doçentlerin kendi aralarından üç yıl için seçecekleri sırasıyla, dört ,üç ve iki üye ile araştırma görevlilerinin ve diğer öğretim elemanlarının kendi aralarından aynı süre için seçecekleri birer temsilciden oluşur. Fakülte öğrenci temsilcisi öğrencilerle ilgili konuların görüşüldüğü toplantılara katılır ve oy kullanır.
Fakülte kurulu, her yarıyılın başında ve sonundaki çalışma haftasında kendiliğinden toplanır. Ayrıca, dekanın veya fakülte kurulunun dörtte bir üyesinin çağrısı üzerine toplanır.

b) Görevleri :
(1) Fakültenin stratejik hedefleri doğrultusunda her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin esasları kararlaştırır.
(2) Fakültelerde bölüm, anabilim/anasanat dalı, bilim/sanat dalı ve hazırlık sınıfı kurulması, birleştirilmesi ve kaldırılmasına ilişkin önerilerini bir kararla rektörlüğe sunar.
(3) Bölümlerde okutulacak derslerin belirlenmesi, yeni ders eklenmesi, kaldırılması ve ertelenmesi ile ilgili önerileri görüşerek bir kararla rektörlüğe sunar.
(4) Fakültenin kapasitesi ile insan gücü planlaması doğrultusunda, kabul edilecek öğrenci sayısı konusundaki görüşlerini bir kararla rektörlüğe sunar.
(5) Üniversite senatosuna üye seçer ve bu kanunla verilen diğer görevleri yapar.

Fakülte Yönetim Kurulu
MADDE 18 -
a) Kuruluş ve işleyişi : Fakülte yönetim kurulu, dekanın başkanlığında, kadrolu öğretim üyelerinin kendi aralarından üç yıl için seçeceği üç profesör, iki doçent ve bir yardımcı doçent temsilcisinden oluşur. Ayrıca tıp fakültesi yönetim kuruluna sağlık araştırma ve uygulama merkezi müdürü de katılır ve oy kullanır. Araştırma görevlisi ve öğrenci temsilcisi kendilerini ilgilendiren konularda toplantılara katılırlar ve oy kullanırlar. Fakülte sekreteri yönetim kurulunun sekreterya görevini yürütür; fakülte idari personeli ile ilgili konularda görüşmelere ve oylamalara katılır. Dekan yardımcıları oy hakkı olmaksızın toplantılara katılırlar.
b) Görevleri :
(1) Senato, üniversite yönetim kurulu ve fakülte kurulu kararlarını
uygular, dekanın fakülteyle ilgili getireceği diğer işleri karara bağlar.
(2) Bölüm kurullarının kararları doğrultusunda fakültenin bütçe ve
kadro ihtiyaçlarına ilişkin önerilerini bir kararla rektörlüğe sunar.
(3) Gerekli gördüğü hallerde, geçici çalışma grupları ile eğitim-
öğretim, araştırma koordinatörlükleri kurar ve bunların görevlerini düzenler.
(4) Öğrencilerin kayıt ve kabulünü, intibaklarını ve eğitim-öğretim
takvimini yapar; sınavlara ilişkin işlemler ile ilişik kesme, kayıt dondurma ve benzeri konularda karar verir.
(5) Bu kanun ile verilen diğer görevleri yapar.

Enstitüler

Kuruluşu
MADDE 19 -
Enstitü organları, enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kuruludur.
Enstitü müdürü, enstitüde programı bulunan anabilim dallarındaki kadrolu profesörler veya doçentler arasından, üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak, rektör tarafından üç yıl için atanır.
Enstitü kurulu, enstitü müdürü başkanlığında, enstitüyü oluşturan anabilim dalı başkanlarından oluşur.
Enstitü yönetim kurulu, enstitü müdürünün başkanlığında, enstitü kurulu öğretim üyeleri tarafından üç yıl için seçilecek dört öğretim üyesinden oluşur.
Müdür yardımcıları, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kurulu toplantılarına, oy hakkı olmaksızın katılabilirler.
Enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kurulu, enstitüde bu kanun ile fakülte dekanına, fakülte kurulu ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri yerine getirir. Enstitü yönetim kurulu, bölümlerden gelen öneriler üzerine yüksek lisans ve doktora jürilerini tespit eder. Yüksek lisans ve doktora tezlerinin yayınlanmalarını sağlar ve intihal olaylarını engelleyici denetim mekanizmaları kurar.

Yüksekokullar ve Meslek Yüksekokulları

MADDE 20 -
a) Yüksekokul ve organları : Yüksekokul müdürü, yüksekokul kurulu ve yüksekokul yönetim kuruludur.
Yüksekokul müdürü, yüksekokulun veya üniversitenin kadrosundaki öğretim elemanları arasından, üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak, rektör tarafından üç yıl için atanır.
Yüksekokul kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve bölüm ve/veya anabilim dalı başkanları ile öğrenci temsilcisinden oluşur. Yüksekokul yönetim kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile, yüksekokul kurulu tarafından üç yıl için seçilen dört öğretim elemanından oluşur.
Yüksekokul müdürü, yüksekokul kurulu ve yüksekokul yönetim kurulu, bu Kanunla fakültelerde dekana, fakülte kuruluna ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri yüksekokul bakımından yerine getirirler.

b) Meslek yüksekokulu ve organları: Meslek yüksekokulu müdürü, meslek yüksekokulu kurulu ve meslek yüksekokulu yönetim kuruludur. Müdür, meslek yüksekokulunun veya üniversitenin kadrosundaki öğretim elemanları arasından, üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak, rektör tarafından üç yıl için atanır.
Meslek yüksekokulu kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve program başkanları ile öğrenci temsilcisinden oluşur. Meslek yüksekokulu yönetim kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile meslek yüksekokulu kurulu tarafından üç yıl için seçilecek dört öğretim elemanından oluşur.
Meslek yüksekokulu müdürü, meslek yüksekokulu kurulu ve meslek yüksekokulu yönetim kurulu, bu Kanunla fakültelerde dekana, fakülte kuruluna ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri, meslek yüksekokulu bakımından yerine getirilirler.

Bölüm
MADDE 21 -
a)Bölüm organları : Bölüm başkanı ve bölüm kurulundan oluşur.
Bölüm başkanı, bölümün kadrolu profesörleri, bulunmadığı takdirde doçentleri, doçent de bulunmadığı takdirde yardımcı doçentleri arasından bölümdeki kadrolu öğretim üyeleri tarafından üç yıl için seçilir. Onbeşden az kadrolu öğretim üyesi bulunan bölümlerde, bölüm başkanı, ünvan esası da gözetilerek, rektörlüğe bağlı bölümlerde rektör, fakülteye bağlı bölümlerde dekan tarafından atanır. Yüksekokullarda bölüm başkanı, yüksekokul müdürü tarafından atanır.
Bölüm kurulu, bölüm başkan yardımcıları, bölümün kadrolu öğretim üyeleri, araştırma görevlileri ile diğer öğretim elemanları temsilcileri ve öğrenci temsilcisinden oluşur.

b) Bölüm başkanının ve bölüm kurulunun görevleri :
(1) Bölüm başkanı, bölüm kuruluna başkanlık eder, kurulun aldığı kararları uygular, bölümdeki eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini düzenli ve verimli bir şekilde yürütür. Bölümdeki lisans ve lisansüstü öğrencilerle ilgili olarak oluşturulan jürileri bölüm kararı ile dekanlığa veya enstitüye önerir. Bölümün diğer ihtiyaçlarını anabilim/bilim dalı başkanlarının görüşünü de alarak, bölüm kurulu kararı ile dekanlığa veya enstitüye sunar.
(2) Bölüm kurulu, bölümdeki her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerini yürütür; bölüm bütçesini hazırlar ve bölümle ilgili kararlar alır.
(3) Anabilim / anasanat dalı başkanı seçiminde de bölüm başkanı seçimindeki usul uygulanır. Üçden az kadrolu öğretim üyesi bulunan anabilim / anasanat dallarında ünvanca kıdemli öğretim üyesi başkan olur.
Anabilim dalı başkanı, bölüm başkanının görevlerini anabilim dalı bakımından yürütür. Tek anabilim dalı bulunan bölümlerde, bölüm başkanı aynı zamanda anabilim dalı başkanı; tek bilim dalı bulunan anabilim dallarında da anabilim dalı başkanı bilim dalı başkanıdır.

BEŞİNCİ BÖLÜM
Öğretim Elemanları

Öğretim Elemanlarının Statüsü ve Görevleri
MADDE 22 -
Öğretim elemanlarının temel görevleri eğitim-öğretim, araştırma ve yayın yapmak; bu yolla bilimin gelişmesine katkıda bulunmak, insanlığa ve topluma hizmet etmek ve bu Kanunla kendisine verilen diğer görevleri yerine getirmektir. Yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarının görevleri ve statüleri ile ilgili diğer hususlar, Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.
Yükseköğretim kurumlarında, öncelikle lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitülerde ve ihtiyaç duyulan diğer birimlerde, Yükseköğretim Kurulunun koyacağı esaslar dahilinde, sözleşmeli öğretim elemanı da çalıştırılabilir.

Yardımcı Doçentliğe Atama
MADDE 23 -
Yardımcı doçentlik başvuru koşulları ve atama yöntemleri, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği ilkeler ve asgari koşullar gözönüne alınarak, senato tarafından belirlenir. Yardımcı doçentlik başvurusunda, doktora veya tıpta uzmanlık veya sanatta yeterlik ünvanlarından birine sahip ve merkezi dil sınavında başarılı olmak ön koşuldur.
Bir üniversitede açık bulunan yardımcı doçent kadrosu, ilgili birimin talebi üzerine, üniversite yönetim kurulu tarafından karara bağlanır ve rektörlükçe ilan edilir. Başvuruların kabulü, senato tarafından belirlenen esasların sağlandığına ilişkin ilgili yönetim kurulunun kararına bağlıdır. İlgili birimin yönetim kurulu tarafından, ilgili bilim dalından olmak üzere, biri o birimden, diğer ikisi de o üniversite dışından olmak üzere, üç profesör ve/veya doçent tespit edilerek, bunlardan yazılı görüş istenir. Bu görüşe dayanarak üniversite yönetim kurulunun alacağı karar üzerine, en çok üç yıl için rektör atamayı yapar. Süre bitiminde yeniden atanabilmek için, üniversitenin konuya ilişkin ilke ve ölçütlerinin yerine getirilmiş olması gerekir. Bu koşulları sağlayanlar, ilgili birimin önerisi üzerine, üniversite yönetim kurulunun kararı ve rektörün onayı ile yeniden atanır. Bu şekilde en çok oniki yıla kadar atama yapılabilir.

Doçentlik Başvurusu ve Sınavı
MADDE 24 -
a) Doçentlik sınavına başvuru koşulları :
(1) Doçentlikle ilgili merkezi yabancı dil sınavında başarılı olmak,
(2) Doktora veya tıpta uzmanlık ya da sanatta yeterlik ünvanı kazandıktan sonra en az üç yıl alanında çalışmış olmak,
(3) Üniversitelerarası Kurulun belirlediği doçentlikle ilgili asgari bilimsel koşulları taşımak.

b) Doçentlik sınavı : Sınavın yapılması ve jürilerin oluşumu, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği ilkeler çerçevesinde, Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak öğretim üyeliğine yükseltme ve atama yönetmeliğine göre yapılır.

Doçentliğe Atama
MADDE 25 - Bir üniversitede açık bulunan doçentlik kadrosu, ilgili birimin talebi üzerine, üniversite yönetim kurulu tarafından karara bağlanır ve rektörlükçe ilan edilir. Üniversitelerin belirleyeceği atama koşulları çerçevesinde, adayların durumunu incelemek üzere, ilgili birimin yönetim kurulu, ilgili bilim dalından olmak üzere, biri başvurulan üniversiteden, ikisi diğer üniversitelerden üç profesörü jüri üyesi olarak seçer. Üyeler ayrı ayrı görüş bildirir. Üniversite yönetim kurulunun kararı üzerine rektör atamayı yapar. Üniversite yönetim kurulu, üniversitenin doçent atamaları ile ilgili asgari koşullarını ve jüri üyelerinin görüşlerini alarak karar verir.

Profesörlüğe Yükseltme ve Atama
MADDE 26 - Bir üniversitede boş bulunan profesörlük kadrosu, ilgili birimin talebi üzerine, üniversite yönetim kurulu tarafından karara bağlanır ve rektörlükçe ilan edilir. Rektörlük, üniversitede yönetim kurulu tarafından gösterilen ihtiyaca göre, araştırma profesörlüğü veya sözleşmeli profesör ilanı da yapabilir.
Profesörlüğe yükseltme ve atamada doçentlik ünvanını aldıktan sonraki süre ve bilimsel niteliklerin tespitine ilişkin ölçütler, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği asgari koşullar gözönüne alınarak, senato tarafından belirlenir. Başvuru için, doçentlik ünvanı aldıktan sonra en az beş yıl ilgili bilim alanında çalışmak gerekir.

Üniversite yönetim kurulunda, ilgili bilim dalından ve en az üçü diğer üniversitelerden olmak üzere, beş profesörden oluşan jüri belirlenir. Jüri üyeleri her aday için ayrı ayrı birer rapor hazırlarlar ve açık tercihlerini de bildirirler. Üniversite yönetim kurulunun bu raporlar doğrultusunda alacağı karar üzerine, rektör atamayı yapar.

Yabancı Ülkelerde Alınan Doçentlik Ünvanları
MADDE 27 - Yabancı ülkelerde alınan doçentlik ünvanlarının Türkiye'de geçerli sayılması, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği esas ve usuller çerçevesinde, Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.

Yabancı Ülkelerde Alınan Profesörlük Ünvanları
MADDE 28 - Yabancı ülkelerde alınan profesörlük ünvanlarının Türkiye'de geçerli sayılması, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği esas ve usuller çerçevesinde, Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.

Etik Komisyonu ve Ünvanların Korunması
MADDE 29 - Üniversitelerarası Kurulun oluşturacağı etik komisyonunun vereceği bir karar olmadıkça, öğretim elemanları akademik ünvanlarından yoksun bırakılamazlar. Bilim alanlarına göre oluşturulacak etik komisyonunun kararı üzerine, akademik ünvanı geri alma işlemi, üniversitelerin bu ünvanları veren yetkili birimlerince yapılır. Etik komisyonlarının oluşum ve çalışma esas ve usulleriyle, bu komisyonların kararı üzerine akademik ünvanların nasıl geri alınacağı, Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği ilkeler çerçevesinde, Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.
Öğretim üyelerinden profesör ünvanı taşıyanlar, herhangi bir nedenle görevlerinden ayrıldıktan sonra, bu ünvanlarını, en az üç yıl süreyle bir yükseköğretim kurumunda kadrolu görev yapmış olmak koşulu ile kullanabilirler.

Emeklilik Yaş Haddi
MADDE 30 - Öğretim elemanlarının kadrolu görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 67 yaşını doldurdukları tarih olup, üniversiteler ihtiyaç halinde bu yaş sınırı ile bağlı olmaksızın sözleşmeli olarak öğretim elemanı çalıştırabilirler.
Sözleşmeli öğretim elemanlarının tabi olacakları esaslar Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.

Öğretim Elemanı Yetiştirme
MADDE 35 -
Ek son fıkra:
Başka üniversiteler adına öğretim elemanı yetiştirilmesi için geçici kadro tahsisi yapılan üniversitelere, bu sebeple yapılan eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerinin getirdiği ek maliyetlerin finansmanı için, Yükseköğretim Kurulunun bütçesinden, öğrenci başına her yıl belirlenecek meblağa göre hesaplanacak ödenek aktarılır. Aktarılan ödenekler, ilgili üniversite yönetim kurullarının belirleyeceği harcama kalemlerine dağıtımı yapılarak kullanılır.

ALTINCI BÖLÜM
Çalışma Esasları, Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon

"Yurt İçinde ve Yurt Dışında Görevlendirme" kenar başlıklı 39. maddenin son fıkrası yeni 41. maddenin son fıkrasına konulmuştur.

Kurumlararası yardımlaşma
MADDE 40-
a) Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, kadrolu öğretim görevlileri ve okutmanlar bağlı bulundukları birimlerde haftalık ders yüklerini dolduramadıkları takdirde; aynı üniversitenin diğer birimlerinde, üniversite yönetim kurulunun kararıyla, kendi bilim dalında olmak şartıyla, ders yükünü doldurmak üzere rektör tarafından görevlendirilebilir. Ders yüküne dahil çalışmalar karşılığında ek ders ücreti ödenmez.
Öğretim üyeleri; kendi isteği, bölüm/anabilim dalı, fakülte veya üniversite yönetim kurullarının görüşü ve rektörün oluru ile istekte bulunan aynı şehirdeki diğer yükseköğretim kurumlarında ders vermek üzere görevlendirilebilir. Bu öğretim üyelerine, haftalık ders yükünün üstündeki ders faaliyetleri için, görevlendirildikleri kurumun bütçesinden ek ders ücreti ödenir.
Üniversitelerin aynı şehirdeki diğer birimlerinde veya aynı şehirdeki diğer yükseköğretim kurumlarında görevlendirilebilecek öğretim elemanı bulunmaması halinde, başka şehirlerdeki yükseköğretim kurumlarından, bu maddenin ikinci fıkrasındaki usulle ders vermek üzere öğretim üyesi görevlendirilebilir. Bu şekilde görevlendirilen öğretim elemanlarına, 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre geçici görev yolluğu ve yukarıdaki esaslara göre ek ders ücreti ödenir.
b) Öğretim üyeleri; ihtiyacı olan üniversitenin isteği, kendi kabulü, bölüm/anabilim dalı, fakülte ve üniversite yönetim kurullarının olumlu görüşü ve rektörün oluru ile kadroları ve özlük hakları saklı kalmak şartıyla, en çok bir eğitim-öğretim yılı için, başka şehirlerdeki üniversitelerde geçici olarak görevlendirilebilir. İhtiyaç halinde görevlendirme aynı usulle uzatılabilir. Bu şekilde görevlendirilenlerin kadroları kendi kurumlarında saklı tutulur. Bu öğretim üyelerine, görev yapacakları kurumun bulunduğu yer ve özellikleri dikkate alınarak, kurum kadrolarında çalışanların yararlandıkları ödenek, ek ders ücreti ve diğer haklar ile 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre ödenecek harcırahları, görev yapacakları üniversitelerin bütçelerinden ödenir.
Öğretim elemanları uzaktan öğretim yöntemiyle de ders verebilir.
c) Türk silahlı kuvvetleri ve emniyet teşkilatına bağlı yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacı, diğer yükseköğretim kurumlarından bu madde uyarınca karşılanabilir.

Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarında Görevlendirme
MADDE 41- Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki yükseköğretim kurumlarında yapılacak görevlendirmeler, 40. maddede öngörülen esaslar da dikkate alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.
Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki yükseköğretim kurumlarından resmi davet alan öğretim elemanlarına, üç yılı aşmamak ve bütün özlük hakları saklı kalmak üzere, üniversite yönetim kurulunun kararı, Yükseköğretim Kurulu ve Milli Eğitim Bakanlığının onayı ile aylıklı izin verilebilir.

Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon
MADDE 42-
a) Yükseköğretim kurumlarında yürütülen akademik programların akreditasyonu ile bu kurumların performans ve kurumsal değerlendirmelerini yapmak üzere, Üniversitelerarası Kurul tarafından bir "Ulusal Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon Kurulu" kurulur. Kurulda görev alacak üyelerin sayısı, nitelikleri, seçimi ve çalışma esasları ile bu çerçevede yükseköğretim kurumlarında oluşturulacak birimler ve bunların işlevleri ile ilgili hususlar, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği ilkeler çerçevesinde, Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.
b) Yükseköğretim kurumları ile ilgili değerlendirme ve akreditasyon sonuçlarının uluslararası eşdeğerliğini sağlamak üzere, Ulusal Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon Kurulu'nun diğer ülkelerin ulusal akreditasyon kuruluşları ile uluslararası akreditasyon kuruluşları tarafından tanınması için, Yükseköğretim Kurulu tarafından gerekli önlemler alınır.
c) Yükseköğretim kurumlarının ulusal veya uluslararası akreditasyon kuruluşları tarafından gerçekleştirilecek olan akademik program akreditasyonu ve/veya performans ve kurumsal değerlendirmeler ile ilgili yapacakları tüm masraflar, ilgili yükseköğretim kurumlarının katma bütçelerinden karşılanır.
d) Yükseköğretim kurumlarının değerlendirilmesi neticesinde yapılacak öneriler doğrultusunda alınacak önlemler veya sağlanacak teşvik unsurları ile ilgili ilke ve koşullar, Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.

YEDİNCİ BÖLÜM
Öğretim ve Öğrenciler

43. Maddenin (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, maddeye (d) bendi eklenmiştir.

MADDE 43 -
c)Yükseköğretim kurumları, örgün, yaygın,açık ve uzaktan öğretim ile her türlü eğitim-öğretim yapabilirler.
d)Eğitim-öğretimini kısmen veya tamamen bir yabancı dilde yapan yükseköğretim kurumları, kaydını yaptıran öğrencileri, öğrenimde kullanılacak yabancı dilde bir yeterlilik sınavına tabi tutarlar. Yeterli bulunmayan öğrenciler için, esasları Üniversitelerarası Kurulca tespit edilecek bir yabancı dil hazırlık öğrenimi uygulanır. Bu lisan öğreniminde başarılı olamayan öğrenciler, bağlı oldukları yükseköğretim kurumları ile ilişkileri kesilerek, uygun bir yükseköğretim kurumuna yerleştirilir.

Cari Hizmet Maliyeti
MADDE 46 -
Yükseköğretim kurumlarında cari hizmet ödenekleri, öğrenci başına olmak üzere, öğrenim dallarının nitelikleri ve süreleri ile yükseköğretim kurumlarının özellikleri gözönünde tutularak, Yükseköğretim Kurulunca farklı miktarlarda tespit edilir. Bu miktarın her yıl Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmı Devletçe karşılanır ve öğrenci adına ilgili yükseköğretim kurumu bütçesine ödenek olarak kaydolunur. Geri kalan kısmı öğrenci tarafından ödenir. Devletçe karşılanacak kısmı, cari hizmet maliyetlerinin dörtte üçünden az olamaz.
Devlet ve öğrenci tarafından yapılacak ödemelerin miktarı ve bölgelere göre oranları ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller, her yıl Bakanlar Kurulu tarafından en geç Temmuz ayı içersinde belirlenir. Devlet üniversitelerinde yabancı uyruklu öğrencilerden alınacak ücretlerin miktarı, ilgili üniversitenin yönetim kurulunca tespit edilir.
Ödeme güçlüğü içinde olan öğrencilere, istekleri halinde, öğrenci tarafından ödenecek katkı payının tamamı, her eğitim-öğretim yılının başında, Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi olarak verilir.
Hazırlık sınıfı ve yabancı dil geliştirme programı hariç olmak üzere, iki yıllık ön lisans ve 4,5,6 yıllık lisans öğreniminden, bu süreler sonunda mezun olamayan öğrencilere, Devlet katkısı ödenmesine devam olunur. Bu durumdaki öğrencilerden, birinci yıl için %50, takip eden yıllar için %100 fazlasıyla öğrenci katkısı alınır. Lisans düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler için, öğrenci katkısı %100 fazlasıyla alınır. Öğrenci katkısını ödeyemeyenlerin kayıtları yapılmaz ve yenilenmez.
Cari hizmet maliyetine öğrenci katkısı ve öğrenci sosyal tesis ve faaliyetlerinden elde edilen gelirler ile yükseköğretim kurumlarınca önceki yıllarda bastırılan ders kitapları ve teksirlerinin satışından elde edilen gelirler, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü özel bütçesine gelir kaydedilir.

Sosyal Hizmetler, Ders Kitapları ve Eğitim-Öğretim Araçlarının Basılıp Çoğaltılması
MADDE 47 -
a) Sosyal hizmetler
(1) Yükseköğretim kurumları, Yükseköğretim Kurulunun yapacağı plan ve programlar uyarınca, öğrencilerin beden ve ruh sağlığının korunması, barınma, beslenme, çalışma, dinlenme ve boş zamanlarını değerlendirme gibi sosyal ihtiyaçlarını karşılamak ve bu amaçla bütçe imkanları nispetinde okuma salonları, yataklı sağlık merkezleri, mediko-sosyal merkezleri, öğrenci kantin ve lokantaları açmak, toplantı, sinema ve tiyatro salonları, spor salon ve sahaları, kamp yerleri sağlamakla ve bunlardan öğrencilerin en iyi şekilde yararlanmaları için gerekli önlemleri almakla görevlidirler.
(2)Yükseköğretim kurumları, özel ve kamu kuruluşları ile işbirliği yaparak mezunlarına iş bulmakta yardımcı olurlar.
(3) Üniversiteler rehberlik ve psikolojik danışma merkezleri kurar, öğrencilerin kişisel ve ailevi sorunlarını çözümlemeye çalışır.
(4) Kamu kuruluşları adına üniversitelerde öğrenim gören öğrencilere, bu kuruluşlarca verilecek bursların bilim dallarına dağılımı ve sayısı, insan gücü ihtiyacı ve öğretim elemanı yetiştirilmesi bakımından, devlet kalkınma planları ilke ve hedeflerine göre, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir. Burslu öğrencilerin harçları ile laboratuvar, sınav ve diploma masrafları burs kapsamına girer.

b) Ders kitapları ve eğitim-öğretim araçlarının basılıp çoğaltılması
Üniversitelerde ders kitapları, bilgisayar ve elektronik ortamlarda hazırlanan eğitim-öğretim ve uzaktan öğretim ilkelerine göre oluşturulan her türlü araç-gereç, ilgili üniversite tarafından hazırlanır veya hazırlattırılır ve öğrencilere uygun bedelle satılır. Eğitim-öğretim için kullanılan yayınları öğretim elemanları kendi hesaplarına bastıramaz ve çoğaltamazlar; bunlar ilgili üniversite tarafından basılır, bastırılır veya çoğaltılır. Ancak, başvurdukları eğitim-öğretim yılı içinde bastırılamayacağı, kurumun yönetim kurulunca yazılı olarak bildirilen kitapları kendilerinin bastırma hakları saklıdır.
Ders kitapları, bilgisayar ve elektronik ortamlarda hazırlanan eğitim-öğretim ve uzaktan öğretim ilkelerine göre oluşturulan her türlü malzemeyle ilgili olarak uygulanacak esaslar ve ödenecek telif hakları, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulunca belirlenir.

Ortak Programlar
MADDE-48
a) Yükseköğretim kurumları, ulusal ve uluslararası düzeyde ortak
önlisans, lisans ve lisansüstü programlar ile sertifika programları yürütmek üzere yurt içi ve yurt dışındaki diğer yükseköğretim kurumları, telekomünikasyon, bilişim ve medya kuruluşları ve basımevleri ile ortaklıklar kurabilirler. Ortak programların yürütülmesinde, kısmen veya tamamen uzaktan öğretim ve/veya açık öğretim yöntemleri kullanılabilir. Bu tür eğitim-öğretim programlarının, öğrenci girişi, müfredat, sınav ve değerlendirme esasları ve mezuniyet şartları dahil, işleyişine ilişkin usul ve esaslar Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği esaslar çerçevesinde üniversitelerce çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.
Bu eğitim-öğretim programlarına kayıtlı öğrencilerden alınacak öğrenim ücretleri ilgili yükseköğretim kurumunun yönetim kurulunca tesbit edilir ve kurumun özel bütçesine gelir kaydedilir. Yurt içi ve yurt dışındaki bir'den fazla kurum ve kuruluşun ortaklığı ile yürütülen programlarda her bir ortağın yükümlülükleri, öğrenim ücretlerinin ortaklar arasında hangi oranlara göre paylaşılacağı ve diğer hususlar sözleşmeyle belirlenir.

b) Kayıtlı bulundukları yükseköğretim kurumunun kabul etmesi koşulu ile öğrenciler, başka yükseköğretim kurumunun açık öğretim veya uzaktan öğretim yöntemleri kullanılarak yürütülen programlarından ders alabilirler. Bu şekilde alınan derslerin ücreti, dersi veren kurumun özel bütçesine yatırılır.
Bu eğitim-öğretim programlarına bütçe ile tahsis olunan ve/veya yukarıdaki hükümler uyarınca ilgili yükseköğretim kurumunun özel bütçesine yatırılan ücretler, söz konusu eğitim-öğretim ve sertifika programlarının gerektirdiği personel, diğer cari ve yatırım giderlerinin karşılanmasında kullanılır.
Bu eğitim-öğretim programlarının hazırlanmasında ve yürütülmesinde fiilen görev alan yükseköğretim kurum personeline veya hizmet alınacak diğer kişilere Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak, Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenen esas ve usuller uyarınca, ilgili yükseköğretim kurumu yönetim kurulu kararı ile belirlenecek miktarlarda telif ücreti ve/veya hizmet karşılığı ödeme yapılabilir.
c) Milli Eğitim Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları; açık öğretim programı yürüten yükseköğretim kurumu tarafından yapılacak sınavlarda kullanılacak bina ve salonlarını kendi olanaklarıyla sınav düzenine uygun olarak hazırlamak, aydınlatmak ve ısıtmakla; Milli Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatının ve yükseköğretim kurumlarının yönetici, öğretmen, öğretim elemanı ve diğer personeli de açık öğretim programı yürüten yükseköğretim kurumu tarafından verilen sınav görevlerini kurallarına uygun olarak yürütmekle yükümlüdürler.

Yaz Okulu
MADDE 49 -
Yaz okullarına katılacak öğrencilerden alınacak yaz okulu öğrenim ücreti, bu Kanunun 46 ncı maddesi uyarınca ilgili program adına göre belirlenen yıllık öğrenci katkı payının iki katını geçmemek üzere, kaydolunan ders saati itibariyle üniversite yönetim kurulunca belirlenir.
Üniversite yönetim kurulu, başarılı veya ödeme güçlüğü içinde bulunan öğrencilerden bu ücretin alınmamasına veya belirlenen miktardan daha az ücret alınmasına karar verebilir. Kamu kurum ve kuruluşları adına mecburi hizmet karşılığı öğrenim gören öğrenciler, Türkiye Cumhuriyeti Devlet burslusu olarak yükseköğretim gören yabancı öğrenciler ile lisansüstü öğrenim gören öğretim ve araştırma görevlilerinden, yaz öğrenimi için ücret alınmaz.
Yaz okulu öğrenim ücretleri, öğrenciler tarafından üniversite özel bütçesi hesabına peşin olarak yatırılır.
Yaz okulunda ders veren öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ve sınav ücretlerinin toplamı, bu amaçla toplanan gelirlerin %70 ini aşamaz. Bu kapsamda, öğretim elemanlarına yapılacak ödemelerin miktarları, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunun 11 nci maddesinde akademik ünvanlar itibariyle öngörülen ek ders ücretlerinin beş katını, sınav ücretlerinin üç katını geçmemek üzere, üniversite yönetim kurulunca belirlenir.

DOKUZUNCU BÖLÜM
Disiplin ve Ceza İşleri

Öğretim Elemanlarının Disiplin ve Ceza İşleri
MADDE 53 -
a) Disiplin amirleri
Yükseköğretim Kurulu Başkanı Yükseköğretim Kurulu üyeleri ile rektörlerin, rektör üniversitenin ve yüksek teknoloji enstitüsünün, dekan fakültenin, enstitü ve yüksekokul müdürleri enstitü ve yüksekokulların akademik ve idari personelinin, kademeli disiplin amirleridir. Üniversite ve bağlı birimlerin yönetim kurulları, aynı zamanda disiplin kurulu olarak görev yaparlar.
Disiplin kurullarında profesörlerle ilgili hususların görüşülmesinde doçent ve yardımcı doçentler, doçentlerle ilgili hususların görüşülmesinde de yardımcı doçentler disiplin kurullarına katılamazlar.

b) Disiplin soruşturması
Yükseköğretim Kurulu ile üniversitelerde ve yüksek teknoloji enstitülerinde görevli akademik, idari ve sözleşmeli personelin disiplin hükümleri, devlet memurlarına uygulanan usul ve esaslara göre Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.
c) Ceza soruşturması
Yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve bu kuruluş ile kurumların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında, aşağıdaki hükümler uygulanır:
(1) Ön soruşturma : Yükseköğretim Kurulu Başkanı için kendisinin katılmadığı, Milli Eğitim Bakanının başkanlığındaki bir toplantıda, Yükseköğretim Kurulu üyelerinden teşkil edilecek en az üç kişilik bir kurulca; diğerleri için, bu Kanunda gösterilen ön soruşturma disiplin amirlerince, doğrudan veya görevlendirecekleri uygun sayıda soruşturmacı tarafından ön soruşturma yapılır.
Ön soruşturma ile görevlendirilen kişi veya kişiler, kendilerini görevlendiren disiplin amirinin bütün yetkilerine haizdir; hakkında ön soruşturma yapılan öğretim elemanı ile memur ve diğer kamu görevlisinin ifadesine başvurur; ayrıca soruşturma konusu ile ilgili bilgi ve belgeleri toplar. Ulaşılan sonuç, gerekçeli bir raporla soruşturma açma izni vermeye yetkili disiplin amirine sunulur.
Öğretim elemanlarından soruşturmacı tayin edilmesi halinde, bunların, hakkında soruşturma yapılacak öğretim elemanının akademik ünvanına veya daha üst akademik ünvana sahip olmaları şarttır.

(2) Soruşturma izni:
Ön soruşturma raporu üzerine ;
a) Yükseköğretim Kurulu, Yükseköğretim Denetleme Kurulu, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi başkan ve üyeleri hakkında Danıştay İkinci Dairesi,
b) Rektörler, rektör yardımcıları ve üst kuruluşların genel sekreterleri hakkında, Yükseköğretim Kurulu üyelerinden teşkil edilecek üç kişilik kurul,
c) Üniversite, fakülte, enstitü ve yüksekokul yönetim kurulu üyeleri, fakülte dekanları ve dekan yardımcıları, enstitü ve yüksekokul müdürleri ve yardımcıları ile üniversite genel sekreterleri hakkında, rektörün başkanlığında rektörce görevlendirilen rektör yardımcılarından oluşacak üç kişilik kurul,
d) Öğretim elemanları, fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterleri hakkında üniversite yönetim kurulu üyeleri arasından oluşturulacak üç kişilik kurul,
e) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında soruşturma izni verilmesine ya da verilmemesine rektör karar verir. Bu kararların gerekçeli olması zorunludur. Karar, soruşturma konusu fiilin öğrenilmesinden itibaren ön soruşturma dahil otuz gün içinde verilir. Bu süre zorunlu hallerde onbeş günü geçmemek üzere bir defa uzatılabilir.
(3) Kurulların oluşturulması : Yükseköğretim Kurulu ile üniversite yönetim kurullarınca oluşturulacak kurullarda görevlendirilecek asıl üye sayısı kadar yedek üye iki yıl için seçilirler. Süresi sona erenlerin tekrar seçilmeleri mümkündür.
(4) Kurulların çalışma usulü : soruşturma izni verilip verilmemesine karar verecek kurullar üye tam sayısı ile toplanır. Kurullara ilk soruşturmayı yapmış olan üyeler ile haklarında karar verilecek üyeler katılamazlar. Eksikler yedek üyelerle tamamlanır. Oylar, kabul veya red şeklinde verilir. Toplantı nisabı üye tamsayısıdır. Kararlar, katılanların salt çoğunluğuyla alınır.
(5) İtiraz : Yetkili kurullarla Danıştay ve rektör tarafından soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararlar, Cumhuriyet Başsavcılığına, hakkında soruşturma yapılan öğretim elemanı, memur veya diğer kamu görelisine ve varsa şikayetçiye bildirilir. Bu kararlara karşı ilgililer tarafından, kararın kendilerine tebliğinden itibaren on gün içinde itiraz edilebilir. İlgililerce Danıştay İkinci Dairesinde verilen karara yapılacak itiraz, Danıştay İdari İşler Kurulunca; diğer kurullarca ve rektörlerce verilen kararlara karşı yapılacak itirazlar, Danıştay İkinci Dairesinde karara bağlanır.
Soruşturma izni kesinleşen yükseköğretim üst kuruluşlarının başkan ve üyeleri ile rektörlerin yargılanması Yargıtay ilgili ceza dairesine; temyiz incelemesi Ceza Genel Kuruluna; diğer görevlilerin yargılanmaları suçun işlendiği yer adliye mahkemelerine aittir.
Farklı statülerdeki kişilerin birlikte suç işlemeleri halinde, soruşturma usulü ve yetkili yargılama mercii, görev itibariyle üst dereceliye göre tayin olunur.
Yükseköğretim üst kuruluşları başkanları ve rektörler için, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar hakkında yapılacak ceza soruşturmasında, yukarıda belirtilen ceza soruşturmaları usulü tatbik edilir. Bunlar dışında kalan tüm görevliler bakımından, 3628 sayılı Kanun kapsamına giren suçlardan dolayı ceza kovuşturması için gereken izin, Yükseköğretim üst kuruluş üyeleri ile bu kuruluşların memurları hakkında Yükseköğretim Kurulu Başkanından; üniversite ve birimlerin yöneticileri ve öğretim elemanları ve memurlar hakkında üniversite rektörlerinden alınır.
Anayasada yer alan temel hak ve hürriyetleri, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü veya dil, ırk, sınıf, din ve mezhep ayrılığına dayanılarak nitelikleri Anayasada belirtilen Cumhuriyeti ortadan kaldırmak kastıyla işlenen suçlar ve bunlarla irtibatlı suçlar ile ağır cezayı gerektiren suçüstü hallerinde, yukarıda yazılı usuller uygulanmaz. Bu hallerde kovuşturmayı Cumhuriyet savcısı doğrudan yapar.
Bu Kanunda yer almayan hususlarda, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanır. Ceza soruşturması usul ve esaslarına ilişkin ayrıntılı hükümler, bu Kanun ve 4483 sayılı Kanun çerçevesinde Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.

Öğrencilerin Disiplin ve Ceza İşleri
MADDE 54 -
Soruşturma, yetkiler ve cezalar:
a) Yükseköğretim kurumları içinde veya dışında öğrenme ve öğretme hürriyetini doğrudan doğruya veya dolaylı olarak kısıtlayan; kurumların çalışma düzenini bozan veya eğitim-öğretimi engelleyen eylemlere katılan ya da bunları teşvik veya tahrik eden; yükseköğretim mensuplarının şeref ve haysiyetine veya şahıslarına tecavüz eden; terör eylemlerine katılan veya bunları tahrik ya da teşvik eden öğrencilere, eylem başka bir suçu oluştursa bile ayrıca uyarma, kınama, bir haftadan bir aya kadar veya bir ya da iki yarıyıl için kurumdan uzaklaştırma veya yükseköğretim kurumundan çıkarma cezaları verilir.
b) Yükseköğretim kurumlarına ait açık veya kapalı alanlarda veya bu kurumlara ait olmayan yerlerde, öğrencilerin toplu halde işlemiş oldukları disiplin suçlarından dolayı soruşturma yaptırmaya rektör; bireysel olarak işledikleri disiplin suçlarından dolayı öğrencisi oldukları birimin dekanı veya müdürü yetkilidir.
a) Hakkında soruşturma yapılan öğrenciye sözlü veya yazılı savunma
hakkı verilir. Tanınan süre içinde savunma yapmayan öğrenci bu hakkından vazgeçmiş sayılır. Soruşturma, açılmadan itibaren yirmi gün içinde sonuçlandırılır. Zorunlu hallerde bu süre onbeş gün daha uzatılabilir.
b) Disiplin cezaları, ilgili öğrenciye yazılı olarak bildirilir.Yükseköğretim
kurumundan çıkarma kararına karşı onbeş gün içinde üniversite yönetim kuruluna itiraz edilebilir. Cezalar, öğrencinin dosyasına ve siciline işlenir; öğrenciye burs veya kredi veren kuruluşa bildirilir.
e) Bu maddeye göre yapılacak işlemler sırasında, gerekirse öğrenciye bağlı bulunduğu öğretim kuruluşunda ilan yoluyla tebligat yapılabilir.
f) Yükseköğretim kurumundan çıkarma kararları Yükseköğretim Kuruluna ve ilgili askerlik şubelerine bildirilir.
g) Öğrencilerin disiplin soruşturması usul ve esasları ile disiplin suçu teşkil eden fiiller ve bunlara karşılık gelen disiplin cezaları, bu Kanunda belirlenen hükümler çerçevesinde, Yükseköğretim Kurulu tarafından yönetmelikle düzenlenir.

ONUNCU BÖLÜM
Mali Hükümler

Genel Hükümler
Madde 55 -
a) Devlet, yükseköğretim kurumlarına işleyişlerini sürdürebilmeleri için, enflasyondan etkilenmeyecek şekilde gerekli kaynağı tahsis etmekle yükümlüdür. Gerekli kaynak sağlanamadığı takdirde bu durum cari hizmet maliyetlerine yansıtılır.
b) Yükseköğretim kurumları bütçelerini, stratejik planlarına ve kurumlarının gelişme politikalarına uygun olarak dağıtır. Yükseköğretim kurumları yukarıdaki hedefler doğrultusunda bütçelerini üç yıllık hazırlarlar.
c) Yükseköğretim kurumlarına genel bütçeden aktarılacak ödeneklerin belirlenmesinde; gelişmekte olan veya yeni kurulan üniversitelerin gelişimi, özellikleri, öğrenci sayıları ve araştırma-geliştirme faaliyetleri ile stratejik planları gözönüne alınır. Yeni kurulan ve gelişmekte olan üniversitelerde alt yapının hızla tamamlanması için gerekli kaynak tahsisi yapılır.
d) Bir mali yılda yükseköğretim kurumlarına genel bütçeden tahsis edilecek ödenekler toplamı, bir önceki yılda aynı amaçla tahsis edilen ödeneğin gayri safi milli hasıla içindeki payından daha az olamaz ve bu pay her yıl Yüksek Planlama Kurulu tarafından belirlenen hedef ekonomik büyüme oranında arttırılır.
e) Araştırma-geliştirmede yükseköğretim kurumlarındaki farklılaşma ve uzmanlaşmayı teşvik amacıyla devletin ve kurumların stratejik hedefleri doğrultusunda ayrıca bütçe desteği sağlanır.
f) Yükseköğretim kurumlarının teknoloji geliştirme merkezleri, teknoparklar ve bilim merkezlerinin alt yapı ve üst yapılarının tamamlanması için bütçelerine ayrıca ödenek konulur.

Mali Kolaylıklar
MADDE 56 -
a) Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarına yapılacak her türlü bağış ve vasiyetler, vergi, resim ve harçlardan muaftır. Bağış ve vasiyetlerin kullanılmasında, bağış ve vasiyet yapanların ve kanunların öngördüğü kayıtlara ve şartlara uyulur.
b) Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumları, genel bütçeye dahil kamu kurum ve kuruluşları ile vakıflara tanınan muafiyetler, istisnalar ve diğer malî kolaylıklardan yararlanırlar. Tasarruf genelgeleri kapsamı dışında tutulurlar.
Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarına makbuz karşılığında yapılacak nakdî bağış ve yardımlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları hükümlerine göre, yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilir. Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın, varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre, Takdir Komisyonunca belirlenecek değeri esas alınır.
c) Eğitim-öğretim ve araştırma amacı ile ithal edilen makine, alet, cihaz, ecza, malzeme ve yayınlar ile bağış yoluyla yurt dışından gelen aynı cins malzemelerle ilgili olarak, yükseköğretim kurumları, gümrük vergisi ile buna bağlı her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır.
d) Yirmi milyar lira tutarındaki bir hakkın veya menfaatin terkinini gerektiren, maddî veya hukuki nedenlerle kovuşturulmasında, yüksek mahkeme ve mercilerde incelenmesini istemekte yarar bulunmayan açılacak veya açılmış olan dava, icra ve benzeri takiplerden vazgeçilmesine veya uygun ödeme kararı almaya rektör ve üst kuruluşların başkanları; yirmi milyar liradan fazlası için üst kuruluşlarda Yükseköğretim Kurulu Başkanın, yükseköğretim kurumlarında rektörün önerisi ve Sayıştay Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığı karar verir. Yirmi milyar lira, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak, Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır.
e) Yükseköğretim üst kuruluşlarına ve yükseköğretim kurumlarına tahsis edilmiş olan taşınmazlar, bu kurumların mülkiyetine tescil edilir.
f) Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarının gelir kaynaklarından hiçbir suretle kesinti yapılamaz ve o kurumun izni olmadan başka bir tertibe aktarma yapılamaz.
g) Bir yükseköğretim kurumunun bütçesindeki ödenekleri, diğer bir yükseköğretim kurumunun bütçesine aktarmaya, ilgili rektörlerin önerisi ve Yükseköğretim Kurulunun olumlu görüşü üzerine, Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Bütçe ve Harcama Yetkisi
MADDE 57 -
Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının bütçeleri; genel ve özel bütçelerin bağlı olduğu mevzuata uygun olarak hazırlanır, yürürlüğe konur ve denetlenir.
Harcama yetkilisi; üst kuruluşlarda Yükseköğretim Kurulu Başkanı, yükseköğretim kurumlarında rektördür. Bu yetki, gerektiğinde uygun görülen konularda Yükseköğretim Kurulu Başkan vekilleri ile rektör yardımcılarına, genel sekreterlere, dekan ve yardımcılarına, enstitü ve yüksekokul müdürlerine devredilebilir. Yetkinin devredilmesi, yetki devredenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

Yükseköğretim Kurumu Özel Bütçesi
MADDE 58 -
a) Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin gelir kaynakları aşağıda belirtilmiştir:
(1) Genel bütçeden aktarılan ödenekler.
(2) Yükseköğretim kurumunun her türlü fiziki imkan, tesis, araç, gereç, teçhizat, insan gücü ve bilgi birikimini değerlendirerek üreteceği her türlü hizmet ve mallardan elde edilecek gelirler.
(3) Yükseköğretim kurumlarına ait veya yükseköğretim kurumuna tahsis edilmiş olan taşınır, taşınmaz malların kiralanması, idare, işletme ve satılmasından elde edilecek gelirler.
(4) Gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak bağış, vasiyet ve yardımlar.
(5) Kar payları, faizler ve diğer nemalandırma gelirleri.
(6) Araştırma-geliştirme faaliyetlerinden elde edilen gelirler.
(7) Telif, yayın, patent, lisans gelirleri.
(8) Öğrencilerin ödeyeceği katkı payları ve öğrencilerden tahsil edilen diğer ücretler.
(9) Diğer gelirler.

b) Yükseköğretim kurumu özel bütçesinden yapılacak giderler aşağıda belirtilmiştir:
(1) Yükseköğretim kurumu, kuruluş ve özelliklerine uygun gelişmesi, eğitim-öğretim, temel ve uygulamalı araştırma, geliştirme, her türlü mal ve hizmet üretimi faaliyetlerini, ulusal ve uluslararası düzeyde sürdürebilmesi ve kurumun etkin ve verimli şekilde yönetilmesi ile ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılara ilişkin her türlü giderler ve uzaktan öğretimin gerektirdiği yüzyüze eğitim, sınavların hazırlanması, uygulanması, değerlendirilmesi, denetimi, kayıt-kabul, her türlü yazılı ve görsel malzeme üretimi giderleri ile bunlara ilişkin telif ücretleri, internet üzerinden yapılan eğitimlerde ders ücretleri ile yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun uygun göreceği patent, lisans ve diğer ödemeler.
(2) Yükseköğretim kurumunun kuracağı şirketler ile teknoloji geliştirme bölgelerinde kurulacak yönetici şirketlere veya diğer yönetici organlara ortak olunması veya ortaklığın devamı için yapılması zorunlu olan ödemeler.
(3) Öğrencilerin beslenme, barınma, sağlık ve eğitim hizmetleri ile kültür ve spor faaliyetleri için yapılacak her türlü giderler ile muhtaç ve başarılı öğrencilere verilecek burslar.
(4) Kısmi zamanlı olarak istihdam edilecek öğrencilere ödenecek ücretler.
(5) Yükseköğretim kurumu kadro ve pozisyonlarında tam veya kısmi zamanlı olarak istihdam edilen personel ile araştırmacı öğretim elemanı olarak görev yapanlara yapılacak ücret, harcırah ve benzeri ödemeler.
(6)) Öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ve sınav ücretleri.
(7) Uluslararası kuruluşlara üyelik ücreti ve uluslararası kuruluşlardan alınacak hizmetler için gerekli ödemeler.
(8) Bilimsel ve teknolojik araştırma, geliştirme ve yayın faaliyetlerini desteklemek, teşvik etmek ve bu alanlarda katkı sağlayanları ödüllendirmek amacıyla; ulusal ve uluslararası yetkili merci ve kuruluşlarca tescil edilmiş veya bilimsel ve teknolojik alanda genel kabul görüp benimsenmiş, buluş veya yenilik yapmış olmak, ulusal ve uluslararası bilim kuruluşları ve bilimsel yayın organlarınca kabul görmüş ve yayımlanmış araştırma ve makalesi bulunmak, teorik ve teknik düzeyde ispatlanmış veya kabul edilebilir katkılar sağlamış olmak, eğitim-öğretim, yöntem, teknik, konu ve araçlarında yenilik yapma gibi kriterlere bağlı olarak yükseköğretim kurumu öğretim elemanlarına teşvik ödülü verilebilir. Konuya ilişkin esaslar ve performans kriterleri Yükseköğretim Kurulunca belirlenir. Ancak, bir takvim yılında bir öğretim elemanına bu şekilde yapılacak ödemelerin toplamı, ilgililerin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatları hariç) toplamının on katını geçemez.
(9) Resmi belgeye dayalı her türlü giderler.

c) Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin işleyişi:
1)Yükseköğretim kurumu özel bütçesi; kurumsal, fonksiyonel ve ekonomik sonuçların görülmesini sağlayacak şekilde, Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen bir sınıflandırmaya tabi tutularak, ilgili yükseköğretim kurumu tarafından hazırlanır. Yükseköğretim kurumu özel bütçesinde yıl sonunda kullanılmayan ödenekler ertesi yıla devredilir. Yükseköğretim kurumu banka hesaplarında bulunan nakit fazlaları, yükseköğretim kurumunun uygun göreceği yöntemlerle nemalandırılır.
Yükseköğretim kurumu özel bütçesine zamanında ödenmeyen alacaklar, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Yükseköğretim kurumunda mali kontrol görevi yürütecek olan mali kontrol yetkilisi, muhasebe yetkilisi ve iç denetçi rektör tarafından atanır.
Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin uygulanması için gerekli muhasebe ve raporlama standartları çerçeve hesap planları ile düzenlenecek hesapların şekil süre ve türleri Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin mevzuata uygun olarak hazırlanmasından, uygulanmasından üst yönetici, yetkisini devrettiği kişiler ile diğer görevliler müştereken sorumludur.
Sağlık hizmetleri dışında, yükseköğretim kurumunda araştırma ve geliştirme, teknik danışmanlık, kısa kurslar ve konferanslar dahil gelir elde etme amacıyla sözleşme karşılığı üreteceği her türlü hizmet ve malın fiyatı, sözleşme hükümleri, serbest piyasa şartları, uluslararası konjonktür ve kurumun ilgili alandaki rekabet gücü gözönüne alınmak suretiyle, yükseköğretim kurumu yönetim kurulunca tespit edilir.
Yükseköğretim kurumunda yapılan çalışmalar sonucunda bir patent veya ihtira hakkı doğması halinde, ilgili yükseköğretim kurumu bunun sahibi olur ve yönetim kurulunun uygun göreceği yöntemle bu hak değerlendirilir. Buradan elde edilecek gelirler yükseköğretim kurumu özel bütçelerine kaydedilir. Bu gelirlerden söz konusu patent veya ihtira hakkına katkıda bulunan personele yapılacak ödemeler, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Bu şekilde bir takvim yılında bir kişiye yapılabilecek ödemelerin toplamı, her yıl elde edilecek gelirin %70'ini geçemez. İlgilinin vefatı halinde, bu haklar mirasçılarına kalır. Gerçek ve tüzel kişilerle sözleşme karşılığı yapılan çalışma ve giderleri kısmen veya tamamen bu kişilerce karşılanan faaliyetler sonucunda çıkan patent veya ihtira haklarının paylaşımı, yükseköğretim kurumu ile bu kişiler arasında yapılacak sözleşmede belirtilir.
Yükseköğretim kurumu özel bütçesinden personel çalıştırılabilir. Bunların görevleri ve görev yerleri, yükseköğretim kurumunun özellikleri ve faaliyetlerinin kapsam ve niteliklerine uygun olarak, yükseköğretim kurumu yönetim kurulunca belirlenir.
Giderleri yükseköğretim kurumu özel bütçesinden karşılanmak kaydıyla, yükseköğretim kurumu birimlerinde ihtiyaca göre bir yıl süreyle, tam gün veya kısmi zamanlı veya yılın bir ya da birkaç ayına sirayet edecek şekilde tam gün veya kısmi zamanlı 657 sayılı Kanunun 4/C maddesinde belirtildiği şekilde işçi sayılmayan sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Kurum sözleşme süresine göre en çok bir ay önceden haber vermek şartı ile sözleşmeyi tek taraflı olarak her an feshedebilir.
Kısmi zamanlı olarak çalıştırılacak öğrenciler hakkında, 4857 sayılı İş Kanununun işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili hükümleri ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası ile ilgili hükümleri hariç, diğer hükümleri uygulanmaz. Bu statüde çalışan öğrencilere saat başına ödenecek ücret, asgari ücretin bir saat karşılığının üç katını geçmemek üzere, yönetim kurulunca belirlenir. Bir öğrenci ayda en çok 120 saat süre ile çalıştırılabilir.
Masraflarının tamamı gerçek ya da yükseköğretim kurumları dışındaki tüzel kişilerce karşılanmak üzere, sözleşme ile araştırmacı öğretim elemanı istihdam edilebilir. Bu hizmette çalışacak araştırmacı öğretim elemanında aranacak asgari nitelikler, Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Araştırmacı öğretim elemanı pozisyonunda istihdam edilen öğretim elemanına ödenecek ücret sözleşme ile belirlenir ve tüm giderler bu konuda yapılan bağıştan ödenir. Kadrolu öğretim elemanı iken araştırmacı öğretim elemanı pozisyonunda sözleşme ile çalışmaya başlayanlar sözleşme süresince aylıksız izinli sayılır ve bunların emeklilik hakları mevcut statüsünde devam eder. Bunlar öğretim görevleri bakımından bu Kanunda aylıklı öğretim elemanları için konulmuş olan hükümlere tabidir. Sözleşme esasları ve istihdama ilişkin diğer hususlar Maliye Bakanlığının görüşü ve Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.

2) Gelir kaynaklarının (2)* bendinde belirtilen gelirlerin gayri safi tutarının % 5 inden az olmamak üzere yönetim kurulunun belirleyeceği orandaki tutar; yükseköğretim kurumu özel bütçesi muhasebe yetkilisince tahsilatı takip eden ayın ilk haftası içinde, araştırma amacıyla açılan alt hesaba aktarılır. Araştırma projelerinden elde edilen gelirler ve bu amaçla tahsil olunan bağış ve yardımlar bu alt hesapta toplanır. Bu alt hesapta toplanan miktarlar diğer hesaplara aktarılamaz ve amacı dışında kullanılamaz. Bu Kanunun ilgili maddesinde (1) numaralı alt bent hariç olmak üzere belirtilen gelirlerin, yukarıdaki fıkraya göre alt hesapta toplanan tutarlardan sonra kalan miktarı (sağlık hizmetlerinden elde edilen gayri safi gelirin en fazla %50 si, diğer hizmetlerden elde edilen gayri safi gelirin en fazla %70 i), işçiler ve sözleşmeli personel hariç diğer personel arasında, personelin tabi olduğu kanun, sınıfı, unvanı, görev yaptığı birim, gelirin elde edilmesindeki katkısı, performansı ve benzeri kriterlerden biri veya bir kaçı birlikte veya ayrı ayrı dikkate alınarak, aşağıda belirtilen esaslara uygun olarak yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun belirleyeceği şekilde paylaştırılır:

(2a) Bu şekilde yapılacak ödeme; ilgili personelin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek, (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı hariç) toplamının, öğretim üyeleri için dört katını, diğer öğretim elemanları için iki katını, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel ve sözleşmeli personel için ise %80 ini geçemez. Yukarıdaki gelirlerin tahsilatı ve buradan yapılacak giderlerin organizasyonu ve yönetim işlerinde görev alan öğretim elemanları dışındaki personel ile işin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane ve acil servis gibi hizmetlerde çalışan öğretim elemanları dışındaki sağlık personeli için %80 oranı ayrıca % 50 sine kadar artırılabilir. Bu tavanları aşmamak üzere, gelir durumuna göre bir aydan daha uzun dönemler itibariyle bu ödemeyi yapmaya yükseköğretim kurumu yönetim kurulu yetkilidir.
(2b) Öğretim elemanlarına, saat 16.00 dan önce olmamak üzere mesai saatleri dışında yükseköğretim kurumu özel bütçesine yaptıkları doğrudan katkılarından dolayı verilecek payın belirlenmesinde yukarıdaki bentte belirlenen sınırlama dikkate alınmaz.
(2c) Bu ödemelerden yararlanabilmek için ilgili yükseköğretim kurumunda fiilen görev yapmak şarttır. Ancak;
-Yıllık izin süresince,
-Bir takvim yılında 15 günü aşmayan mazeret izni süresince,
-Hastalık izni kullanılması veya tedavi kurumlarında yatmak suretiyle tedavi görülmesi halleri ile yatmak suretiyle tedaviden sonra fasılasız olarak hastalık izni kullanılması ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun 20 inci maddesine göre refakat edilmesi halinde her defasında bu şekilde geçecek sürelerin, bir takvim yılında toplam 60 günü aşmamak üzere, 15 günü aşmayan kısmı için,
-Yurtiçi ve yurtdışı geçici görevlendirme sebebiyle ayrılmalarda yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun bir takvim yılında 60 günü geçmemek üzere belirleyeceği süreler için,
-Yükseköğretim kurumu rektör ve yardımcılarının bu görevleriyle ilgili yurtiçi geçici görevlendirmeleri ile bir takvim yılında 90 günü geçmeyen yurtdışı geçici görevlendirmelerinde, bu şart aranmaz.

ONBİRİNCİ BÖLÜM başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

ONBİRİNCİ BÖLÜM
Özlük Hakları ve Diğer Hükümler

Oylama ve Seçim
MADDE 61 - Bu kanunda geçerli jüri, komisyon ve kurullarda her üye oyunu kabul veya ret şeklinde vermekle yükümlüdür. Her türlü seçimde oylama işlemi gizli yapılır.
Bütün genel kurullarda toplantı yeter sayısı aksi belirtilmedikçe, kurul üye tam sayısının salt çoğunluğudur. Yürütme kurullarında ise toplantı yeter sayısı kurul üye tam sayısının üçte ikisidir.
Kurullarda karar yeter sayısı toplantıya katılanların salt çoğunluğudur. Bunun sağlanamadığı hallerde başkanın oyu iki sayılır, başkan oyunu en son kullanır. Her kurul üyesi katıldığı toplantılarda uhdesinde birden fazla görev bulunsa dahi, her oylamada yalnız bir oy kullanma hakkına sahiptir.
Seçimler, seçmen listesiyle birlikte on gün öncesinden ilgili yükseköğretim kurumları içindeki panolara asılarak ve elektronik ortamda ilan edilir. Seçmenlere; seçimin yeri, tarihi ve saati ayrıca yazılı olarak bildirilir. Bu Kanunda belirtilen kurul ve organların seçimlerinde oy pusulasına sadece bir adayın ismi yazılır, oylamalar gizli yapılır.
Bu Kanundaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, oyların eşitliği halinde seçimler bir tam gün sonra yenilenir.

Özlük Hakları, Teşvik ve Ödüller
MADDE 62 - Üniversite öğretim elemanları ve üst kuruluşlar ile üniversitelerdeki memur ve diğer görevlilerin özlük hakları bakımından, bu Kanunda belirtilmeyen hususlar için Üniversite Personel Kanunu ve genel hükümler uygulanır.
Yükseköğretim kurumlarında, başta derslerinde ve diğer faaliyetlerde üstün başarı gösteren, kurumunu başarı ile temsil eden öğrencilere, başarı durumlarına göre teşvik ödülü verilir. Öğrencilerin ödüllendirilmesi ve teşvikleri ile ilgili konularda yükseköğretim kurumları kendi düzenlemelerini yaparlar.
Bilimsel çalışma ve yayınlarında veya eğitim-öğretim faaliyetlerindeki üstün gayret, katkı ve başarıları tespit edilen öğretim elemanları, çalışmaları için ödüllendirilir ve teşvik edilir. Öğretim elemanlarının ödüllendirilmesi ve çalışmalarında teşvikleri ile ilgili konuların genel usul ve esasları Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir. Bu doğrultuda yükseköğretim kurumları kendi düzenlemelerini yaparlar.
Yükseköğretim kurumları ve üst kuruluşlarında çalışan diğer personele ödül verilmesi ve teşvikleri ile ilgili konularda genel hükümler geçerlidir.

65 inci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki ONİKİNCİ BÖLÜME yer verilmiştir

ONİKİNCİ BÖLÜM
Vakıf Yükseköğretim Kurumları

Vakıf Yükseköğretim Kurumları
MADDE 66 -
a) Kuruluş : Vakıflar; kazanç amacına yönelik olmamak şartıyla, mali ve idarî hususlar dışında akademik çalışmalar, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden bu Kanunda gösterilen esas ve usullere uymak kaydıyla, en az iki fakülte ve bir meslek yüksekokulundan oluşan üniversite kurabilirler.
Vakıflar bir yükseköğretim kurumuna bağlı olmaksızın, ekonominin ihtiyaç duyduğu alanlarda yüksek nitelikli insan yetiştirmek amacıyla, bu Kanun hükümleri çerçevesinde kalmak şartıyla, meslek yüksekokulu kurabilirler. Kurulacak meslek yüksekokullarına, meslekî ve teknik eğitim bölgesinde gereksinim duyulması esastır.
Vakıflar tarafından askeri ve emniyetle ilgili eğitim kurum veya birimleri kurulamaz.
Bir vakıf yükseköğretim kurumu kurulabilmesi için aşağıda belirtilen belgelerin Yükseköğretim Kuruluna sunulması gerekir.
(1) Kurulacak yükseköğretim kurumunun bina, araç, gereç ve diğer maddi yapıları ve malzemelerinin hazır bulunduğunu veya bunların sağlanması için yeteri kadar bir meblağın tahsis edildiğini gösterir belge,
(2) Kurulacak yükseköğretim kurumunun üç yıllık her çeşit işletme ve diğer cari masraflarının en az % 50 sini karşılayacak bir paranın, malın, ekonomik değeri olan bir hakkın veya gelirin mevcut olduğunu ve buna tahsis edildiğini gösterir belge,
(3) Kurulacak yükseköğretim kurumunun ve bunlara bağlı birimlerin adlarını bildiren belge ile kurumun eğitim-öğretim, mali ve idari konularda uygulayacağı esasları gösteren taahhüt belgesi,
(4) Vakıf yükseköğretim kurumunun, Üniversitelerarası kurulca belirlenen ölçütlere göre eğitim-öğretim fonksiyonunu yerine getiremeyeceğinin Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenmesi halinde, bu madde ile yükseköğretim kurumuna tahsis edilen ve faaliyete geçtikten sonra edinilen tüm taşınır, taşınmaz mallar ve haklar ile öğrencilerini devir alacak bir Devlet Üniversitesinin taahhüdü.
Yükseköğretim Kurulu, belgeler üzerinde gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, kurulacak yükseköğretim kurumu hakkında kararını verir ve bu kararını bilgi için Milli Eğitim Bakanlığına sunar.
b) Mütevelli heyet : Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının, vakıf yönetim organı dışında en az yedi kişiden oluşan bir mütevelli heyeti bulunur. Mütevelli heyeti üyeleri vakıf yönetim organı tarafından dört yıl için seçilir, süresi biten üyeler yeniden seçilebilir. Mütevelli heyeti üyelerinin yaş sınırlaması hariç, Devlet memuru olma niteliklerine sahip bulunmaları ve en az üçte ikisinin lisans düzeyinde yüksek öğrenim görmüş olması gerekir. Mütevelli heyeti üyeleri kendi aralarından bir başkan seçer. Vakıf üniversitelerinde rektör, vakıf meslek yüksekokullarında müdür, görevine devam ettiği sürece mütevelli heyetin tabii üyesi olup, kendisi ile ilgili konularda toplantıya katılamaz ve mütevelli heyet başkanı seçilemez. Rektör dışındaki üniversite öğretim elemanları ve çalışanları mütevelli heyette görev alamaz. Mütevelli heyet üyeliğine görevlendirilen ve ayrılanların isimleri mütevelli heyet başkanı tarafından en kısa sürede Yükseköğretim Kuruluna bildirilir.
Mütevelli heyet yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek yönetici ve öğretim elemanları ile diğer personelin sözleşmelerini yapar. Mütevelli heyet yükseköğretim kurumunun bütçesini onaylar ve uygulamaları izler.
Mütevelli heyeti, mütevelli heyet tarafından hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre diğer görevleri yürütür.
(c) Organlar ve öğretim elemanları: Vakıflarca kurulan üniversitelerde, mütevelli heyeti üniversitede görevli profesörler arasından iki aday önerir; Yükseköğretim Kurulu adaylarla ilgili bilgileri ve görüşlerini Cumhurbaşkanına sunar. Seçme ve atama işlemi Cumhurbaşkanı tarafından yapılır.
Vakıflarca kurulan üniversitelerde, rektör üniversitede görevli profesörler arasından iki dekan adayı önerir. Mütevelli heyetinin belirleyeceği aday Yükseköğretim Kurulunca onaylanmak suretiyle üç yıl için dekan olarak atanır. Yüksekokul müdürü ise, rektörün üniversitede görevli öğretim üyeleri içinden önereceği iki aday arasından üç yıl için mütevelli heyetince atanır.
Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar, Devlet yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar gibi düzenlenir ve onların görevlerini yerine getirir.
Öğretim elemanlarının nitelikleri ve çalışma esasları, bu Kanunda Devlet yükseköğretim kurumlarındaki sözleşmeli öğretim elemanları için öngörülen hükümlere tabidir.
Vakıf yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim elemanları, Devlet yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanları disiplin ve soruşturma hükümlerine tabidir.
d) Vakıf yükseköğretim kurumlarında eğitim-öğretim ve akademik değerlendirme : Vakıf yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim esasları, öğretim süreleri ve öğrenci hakları ile ilgili hususlar bu Kanunda Devlet yükseköğretim kurumları için öngörülen hükümlere tabidir. Öğrencilerden eğitim-öğretim için alınacak ücretler, öğretim süresinin bütünlüğünü kapsayacak bir ödeme planı çerçevesinde Yükseköğretim Kurulunun uygun görüşü alınarak mütevelli heyeti tarafından tespit edilir.
Vakıflar tarafından kurulacak yükseköğretim kurumları, Devlet üniversiteleri gibi aynı akademik değerlendirme ve akreditasyon hükümlerine tabidir. Vakıf yükseköğretim kurumlarının akademik konuları hakkında bu Kanunda özel düzenlemeye yer verilmeyen hususlar, Devlet üniversitelerinin tabi olduğu hükümler gözönüne alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından düzenlenir.
Öğrenci hakları ve disiplin ile ilgili işlemlerde, bu Kanunda Devlet yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenciler için öngörülen hükümler uygulanır.
e) Tüzel kişiliğin sona ermesi veya eğitim-öğretim faaliyetlerinin durdurulması : Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarında eğitim-öğretim düzeyinin yetersizliğinin Yükseköğretim Kurulunca tespit edilmesi ve durumun düzeltilmesi için gerekli uyarı ve önerilerin sonuçsuz kalması halinde, bu kurumun faaliyeti Yükseköğretim Kurulunca durdurulur.
Vakıf tüzel kişiliğinin herhangi bir şekilde sona ermesi halinde; vakıf yükseköğretim kurumu tüzel kişiliği devam eder ve vakıf tarafından yükseköğretim kurumu tüzel kişiliğine tahsis edilen her türlü taşınır ve taşınmaz mal, araç-gereç, malzeme, para ve ekonomik değeri olan haklar yükseköğretim kurumunun mülkiyetine geçer. Bu durumda, vakıf yükseköğretim kurumu mütevelli heyeti üyeleri ile yükseköğretim kurumu yöneticilerinin seçilmesi yetkisi, Yükseköğretim Kurulunun görüşü dikkate alınarak Vakıflar Genel Müdürlüğünce vakıf üniversitesi veya vakıf meslek yüksekokulu kurabilme niteliklerini haiz bir başka vakfa devredilir. Bu maddeye istinaden yapılacak devir işlemleri vergi kanunları yönünden, Kurumlar Vergisi Kanununun 37-39 uncu maddelerine göre yapılan devir hükmündedir. Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyetlerinin durdurulması halinde, durdurulma süresince, kapatılması halinde ise temelli olarak kurumun idaresi ile taşınır ve taşınmaz mal varlığı; eğitim ve öğretimi sürdürmek veya tamamlamak üzere, yükseköğretim kurumu kuruluşunda taahhütte bulunan Devlet yükseköğretim kurumunun vesayetine verilir.
f) Mali işler : Kurulacak yükseköğretim kurumu, vakıf tüzel kişiliği dışında ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olur ve bu kurumun gelirleri, geçici olarak dahi hiçbir surette vakıf malvarlığına ve hesaplarına intikal ettirilemez. Vakıf Üniversitesinin ita amiri rektör, vakıf meslek yüksekokulunun ita amiri müdürdür.
Vakıf yükseköğretim kurumuna doğrudan doğruya bağış, yardım ve vasiyet yapılabilir. Vakıf yükseköğretim kurumlarının, bağış ve diğer şekillerde iktisap edecekleri taşınmaz mallar tapuda yükseköğretim kurumlarının tüzel kişilikleri adına kaydedilir.
Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumları, bu Kanunun ilgili maddesinde yer alan mali muafiyet, istisna ve kolaylıklardan aynen istifade ederler ve bunlar emlak vergisinden muaf tutulurlar.
Vakıf üniversitelerinde ve vakıf meslek yüksekokullarında görevli öğretim elemanları, bilimsel çalışma yapmak ya da bilimsel çalışmalara katılmak amacıyla yurt dışına gidiş gelişlerinde, Devlet üniversitelerinde görevli olan öğretim elemanlarının haklarına sahiptir.
g) Devlet yardımı : Vakıflar tarafından kurulmuş yükseköğretim kurumlarının giderlerine katkıda bulunmak amacıyla, bütçede yer alan ödenekle sınırlı olmak üzere, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunun başvurusu, Yükseköğretim Kurulunun görüşü ve Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca Devlet yardımı yapılır.
Yapılacak Devlet yardımı ; Devlet yükseköğretim kurumlarına o yıl tahsis edilen toplam bütçe ödeneklerinin örgün öğrenci sayısına bölünmesiyle elde edilen tutarın, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunda okuyan örgün öğrenci sayısıyla çarpılması sonucu bulunacak miktarın %30 unu geçemez. Ancak, bu miktarın üniversitelere dağıtımı; öğrenci seçme ve yerleştirme sisteminde kullanılan sayısal (%50), sözel (%20) ve eşit ağırlıklı (%30) puan türlerinin parantez içinde gösterilen ağırlıklar uygulanarak, üniversitenin toplam örgün öğrenci sayısına göre yapılır. Yükseköğretim Kurulu bu oranları yarısına kadar yükseltmeye veya eksiltmeye yetkilidir. En az iki yıl eğitim-öğretim yapmış olan vakıf üniversiteleri Devlet yardımı almak amacı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına müracaat ederler.
Vakıf yükseköğretim kurumlarına Devlet yardımının yapılabilmesi için bu kurumların;
(1) En az iki eğitim-öğretim yılını tamamlamış olması,
(2) Öğrencilerin en az % 15 ine eğitim-öğretim masraflarını karşılayacak düzeyde tam burs vermesi,
(3) Öğrenci alınan her lisans programı için, öğretim üyesi yetiştirmek amacıyla, vakıf üniversitelerince seçilerek Yükseköğretim Kurulu tarafından yurt içinde veya yurt dışında belirlenen üniversitelere yerleştirilen ve izlenen doktora öğrencilerine, kontenjanı 50'ye kadar olan programlar için bir, 50 ile 100 arasında olan programlar için iki ve kontenjanı 100'den fazla olan programlar için üç öğrenciye eğitim-öğretim ve diğer masraflarını karşılayacak düzeyde burs vermesi,
(4) Yükseköğretim kurumunda lisans düzeyindeki örgün öğretim programlarında en az bir eğitim-öğretim yılı sözleşmeli tam gün statüsünde çalışan (kısmi statüde görevli, ek ders veya diğer üniversitelerden görevlendirme suretiyle çalışanlar hariç) öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının, bu esasa göre hesaplanan tüm Devlet yükseköğretim kurumlarının öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının ortalamasına eşit veya daha az olması,
(5) Üniversitelerarası Kurulca görevlendirilen komisyonca yapılacak değerlendirme sonucunda; bir önceki yıl sonu itibariyle tespit edilen tanınmış bilimsel dergilerde, üniversitede en az bir eğitim-öğretim yılı sözleşmeli tam gün statüsünde çalışan (kısmi statüde görevli, ek ders veya diğer yükseköğretim kurumlarından görevlendirme suretiyle çalışanlar hariç) öğretim üyesi başına düşen yayın sayısı bakımından, bu esasa göre sıralanan tüm Devlet yükseköğretim kurumlarının ilk yarısına girecek durumda olması,
(6) Öğrenci seçme ve yerleştirme sisteminde sayısal, sözel ve eşit ağırlığa göre, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezine o yıl yerleştirilen örgün öğretim öğrencileri arasında ilk %5 e giren öğrenci almış olması ve üniversitenin örgün öğretim programlarına o yıl yerleştirilen toplam öğrenci sayısı ile her bir puan türünün ikinci fıkrada belirtilen göreceli önemini yansıtan ağırlıkları dikkate alınarak yapılan değerlendirmede, bu esasa göre sıralanan tüm Devlet yükseköğretim kurumlarının ilk yarısına girmesi,
şartlardan asgari (1), (2), (3) ve (4) bentlerini yerine getirmeleri gerekmektedir. Buna göre, ikinci fıkrada belirtilen miktarın;
- (1), (2), (3), (4), (5) ve (6) bentlerinde sayılan tüm şartları yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına tamamına kadar,
- Asgari şartlardan (1), (2), (3) ve (4) bentlerinin yanı sıra (5) ve (6) bentlerinden birini yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına % 80 ine kadar,
- Sadece asgari şartları yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına % 60 ına kadar,
Devlet yardımı verilir. Asgari şartları yerine getiremeyen vakıf yükseköğretim kurumlarına Devlet yardımı yapılamaz.
Bu maddede belirtilen azami ve asgari düzeyler arasında yer alan vakıf yükseköğretim kurumlarına yapılacak yardım miktarı, Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılacak değerlendirme esas alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilir. Vakıf yükseköğretim kurumlarına yapılacak yardım her yılın en geç Ekim ayı sonuna kadar iki eşit taksit halinde ödenir.
Yardım alan vakıf yükseköğretim kurumu her yıl Nisan ayı sonuna kadar bir önceki yılın gelir ve giderlerini Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kuruluna göndermek zorundadır.
Bu maddelerin uygulanmasıyla ilgili olarak vakıf yükseköğretim kurumlarından her türlü belge ve bilgiyi istemeye ve gerektiğinde merkez denetim elemanları vasıtasıyla denetim ve inceleme yaptırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Bu Kanunun "Yürürlükten Kaldırılan Kanun ve Hükümler" başlıklı 66. maddesinin numarası 67 olarak değiştirilmiştir.

MADDE 2 - 2547 sayılı Kanunun bu Kanunla bağdaşmayan Ek ve Geçici maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 3 - Bu Kanun Resmi Gazetede yayınlandığı tarihte yürürlüğe girer.

MADDE 4 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu ve Yükseköğretim Kurulu yürütür.

---

KANUNUN GENEL GEREKÇESİ

Son yıllarda ülkemizde ençok tartışılan konulardan biri hiç kuşkusuz 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunudur. Yürürlüğe girdiği 6 Kasım 1981 tarihinden günümüze kadar, yaklaşık yirmi üç yıl gibi uzun sayılabilecek bir süre içinde yapılan değişiklikler ile bu Kanuna bağlı olarak çıkarılmış olan kanun hükmünde kararnameler, pekçok idari düzenleyici işlemler, öte yandan mahkeme içtihatlarıyla oldukça hacimli sayılabilecek bir üniversite mevzuatı oluşmuştur. Ayrıca, bu Kanunun uygulanması ile hayli zengin bir birikim ve kazanımlar da oluşmuştur. Onun içindir ki, Yükseköğretim Kanunu gündeme geldiğinde, bunun bütünüyle yürürlükten kaldırılması ya da elde edilen birikim ve kazanımlar dikkate alınarak, 2547 sayılı Kanunda kısmi değişiklikler yapılması yollarından biri üzerinde karar vermek gerekiyordu.

Ancak, 57. ve 58. Hükümetler dönemlerinde gerek Milli Eğitim Bakanlığından, gerekse üniversitelerden gelen öneriler, "2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda Değişiklik Yapılması İle İlgili Kanun Tasarısı" taslakları başlıkları altında oluşturuldu. Nihayet, Üniversitelerarası Kurul bünyesinde kurulan komisyonun hazırladığı taslak ve bilahare Yükseköğretim Kurulu, Üniversitelerarası Kurul ile üniversite öğretim üyeleri dernekleri ve üniversitelerden öğrenci konseyleri temsilcilerinin de görüşleri alınarak oluşturulan bu son taslak da aynı doğrultuda hazırlanmıştır.

Metnin içeriği oluşturulurken, Üniversitelerarası Kurul bünyesinde oluşturulan komitenin ve Milli Eğitim Bakanlığının taslaklarının yanısıra, bunlar üzerinde Yükseköğretim Kurulu, Üniversitelerarası Kurul müzakerelerinde ileri sürülen görüş ve eğilimler; keza, öğretim üyeleri dernekleri ve öğrenci konseyleri temsilcileriyle yapılan toplantılarda ortaya konan görüşler çerçevesinde genel kabul gören ortak paydalar esas alınmıştır. Özetle, bu taslağın, oldukça geniş bir alandaki aktörlerin asgari uzlaşma metni özelliği taşıdığı söylenebilir.

Şu hususu da vurgulamak gerekir ki, bu taslak, idealist ve ütopik yaklaşımla değil; gerçekçi, pragmatik, sorun çözücü ve uzlaşmacı bir yaklaşımla hazırlanmağa çalışılmıştır.

Hazırlanmış olan bu taslağa hakim olan esaslar aşağıdaki gibidir:

1- Yönetim açısından; yükseköğretim kurumlarında, birimlerin organlarının oluşmasında en alt kademeden başlayarak kaideten seçim ilkesi benimsenmiştir. Ancak, üst yönetim kuruluşları Anayasanın 131. maddesi muvacehesinde kendi içinde kapalı devre sistemi ile değil, fakat dışa açık bir yapılaşma modeline göre oluşmaktadır. Bunun gibi denetleme görevini yapan "Yükseköğretim Denetleme Kurulunun oluşumunda, Yüksek Mahkemelerden gelen üyeler de yer almaktadır. Böylece, yükseköğretim kurumlarının denetiminde nesnel ölçülere bağlı kalındığı gibi, kendi içinde kapalı bir devre sistemine yer verilmemektedir.
2- Yükseköğretimin üst kuruluşları arasında öngörülen "Yükseköğretim Kurulu"na Anayasanın 131. maddesiyle tanınan yetkiler 1. fıkrasında sayılı ve sınırlı (tadâdi) olarak verilmiş olup, bunlara yenilerinin eklenmesi ve bu yetkilerin başka bir kurula verilmesi hukuken mümkün olamayacağı için, 2547 sayılı Kanunun 6. maddesinde bu konuda bir değişikliğe yer verilmemiştir. Bu bakımdan, Yükseköğretim Genel Kurulunun yetkilerinin Üniversitelerarası Kurula devredilmesi ve buna "Yükseköğretim Kurulu"ndan bağımsız bir tüzel kişilik tanınması yönündeki yaklaşımlara hukuki bir dayanak bulmak mümkün değildir.
3- Anayasanın 131/2 hükmü doğrultusunda Yükseköğretim Kurulunun mevcut dengeli oluşumu, yirmi yılı aşkın uygulama ve Anayasa Mahkemesi içtihatlarıyla sağlam bir hukuki zemine oturmuş bulunduğundan, Yükseköğretim Kurulunun oluşumuna ilişkin bir değişikliğe ihtiyaç olmadığı düşünülmüştür.
4- Anayasanın 130. ve 131.maddelerindeki ilkeler doğrultusunda bağımsız ve tarafsız bir kurum olan ve dünyadaki sayılı örneklerinden biri olarak gösterilen Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezinin kuruluş ve işleyişine yönelik yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olmadığı yaygın kabul görmüş bir husustur.
5- Meslek lisesi mezunlarının yükseköğretime giriş ile ilgili sorunları ancak ortaöğretim/yükseköğretim bütünlüğü içinde yeniden bir yapılanma ile uzun soluklu ve sağlıklı bir çözüme kavuşacaktır. Bu da Yükseköğretim Kanununun çerçevesini kat kat aşan ve Milli Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurumunun çok yönlü ortak çalışmaları ile mümkün olabilecektir.
6- Yükseköğretim kurumlarında karar alma süreçleri yeniden düzenlenip kurullara daha etkili olma yolu açılarak, kararların kişisel temelde değil, kurum temelinde alınmasına imkan sağlanmıştır. Böylece üniversitelerde Anabilim Dalından başlayarak bütün birimlerin kendileriyle ilgili kararları alabilmelerine katıldıkları zincirleme bir süreç oluşturulmuştur. Öte yandan, öğretim elemanlarının seçilip atanmalarında kurullar daha geniş yetkilerle donatılmışlardır. Diğer taraftan, üniversitelerin bilim alanındaki fidanlığını oluşturan araştırma görevlileri ile üniversitelerin ağır yükünü özveriyle taşıyan öğretim görevlilerine karar mekanizmalarında temsil edilme olanağı da sağlanmıştır
7- Yükseköğretim kurumlarındaki öğrencilerin talepleri dikkate alınarak getirilen düzenleme ile, cari hizmet maliyetlerine Devletin katkı payı
%50'den %75'e çıkarılmıştır. Öte yandan, yaz okullarında, başarılı ve/ veya ödeme güçlüğü çeken öğrencilerden ya hiçbir harç alınmaması, ya da harç miktarından indirim yapılması benimsenmiştir.
8- Öğrencilerin kendileriyle ilgili kararların alınmasında söz sahibi olmalarına, araştırma ve sosyal etkinliklerinin artırılmasına özen gösterilmiştir. Ayrıca maddi olanaklardan yoksun olanların sorunlarına çözüm bulabilmek için, "herkese parasız eğitim" gibi mutlak eşitliğin aynı zamanda adaletsizlik doğurabilecek popülist yaklaşımlardan uzak durularak, göstermelik çok sınırlı olanaklar yerine, bir yükseköğretim gencine yaraşır daha elverişli koşulların sunulması amaçlanmıştır. Bu konuda cari hizmet maliyetine öğrenci katkı payı ençok dörtte bir ile sınırlanırken, ödeme güçlüğü içinde bulunan öğrenciler için öğrenci katkı payının tamamen Kredi Yurtlar Kurumunca karşılanması öngörülmüştür.
9- Mali hükümlerle ilgili olarak, Üniversitelerin olağan eğitim-öğretim, araştırma ve yayın faaliyetlerinin yanında, giderek artan yurtiçi ve yurtdışı bağlantıları ile Avruğa Birliği ülkeleri üniversiteleriyle değişim programları çerçevesinde parasal ihtiyaçlarını karşılayacak özgün bir bütçe ve mali yapılanma öngörülmüştür. Öte yandan üniversitelerin mali yapılanmaları 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile de uyumlu hale getirilmiştir.
10- Vakıf Üniversiteleri ile ilgili olarak, Anayasa hükümleri ile uyumlu ve olabildiğince Devlet Üniversiteleriyle paralellik kuran ve mevzuattaki dağınıklığı gidermeyi amaçlayan sistematik bir düzenleme yapılmıştır.

---

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 3 Tanımlar

Yükseköğretim Kanununda geçen temel kurum ve kavramlara ilişkin yürürlükteki maddede bulunan tanımlar gözden geçirilerek yinelenmiş; bunlara akademik özgürlük, stratejik plan, akreditasyon, idari, mali özerklik, demokratik katılım ve bilim alanı gibi yeni kavramlar eklenmiştir.

MADDE 4 Yükseköğretimin amacı

Yükseköğretimin yürürlükteki metinde düzenlenen amaçları daha açıklığa kavuşturulmuş, ulusal ve ulusalüstü düzeydeki yeni gelişmeler dikkate alınarak güncelleştirilmiştir.

MADDE 5 Ana İlkeler

Yürürlükteki metinde yer alan ilkeler, Anayasadaki ilkeler ile günümüzde ulusal ve ulusalüstü düzeyde kabul gören akademik etik, liyakat, rekabetçilik, demokratik katılım ve şeffaflık gibi ilkelerle güçlendirilmiştir. Öğrenci odaklı bir yaklaşımla öğrencilerin temsil, araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklere ilişkin fırsat ve imkanları artırılmıştır.

MADDE 6 Yükseköğretim Kurulu

Anayasa Mahkemesi kararlarıyla da sağlam bir hukuki zemine oturmuş olan Yükseköğretim Kurulunun oluşumuna ilişkin bir değişiklik ihtiyacı hasıl olmamıştır. Ancak, Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olarak, Yükseköğretim Genel Kurul toplantılarının daha sık yapılmasını ve komisyonlar oluşturarak çalışabilmesini de öngören ve Yükseköğretim Yürütme Kurulu üyelerinin doğal fonksiyonlarını sürdürmelerine olanak veren değişiklik yapılmıştır.

MADDE 8 Yükseköğretim Denetleme Kurulu

Yükseköğretim Denetleme Kurulunda yapılan değişiklik, uygulamada ortaya çıkan sorunları aşmak amacıyla, Kurulun Yargıtay, Danıştay ve Sayıştaydan gelen üyelerinin, bu kurumlarca gösterilen üçer aday arasından değil, bu kurumlar tarafından doğrudan belirlenmesinden ibarettir.

MADDE 13 Rektör

Rektör seçimi ve atanmasında Anayasa hükümleri de dikkate alınarak, mevcut düzenlemedeki seçim ve atamadan oluşan karma sisteme bağlı kalınmış; ancak, mevcut düzenlemenin yol açtığı yapay uygulamaları gidermek için, seçimle belirlenen aday sayısı üçe indirilmiştir. Keza, rektör seçimlerinin fakülteler bakımından daha adil olabilmesi için, aynı bilim alanından arka arkaya üç dönemden fazla rektör seçilememesi kuralı getirilmiştir.

Taslağın genel yaklaşımına paralel olarak, rektörün görev ve yetkilerini kurallarla paylaşarak kullanmasına özen gösterilmiş; rektörlere öğrenci konsey ve temsilciliklerinin oluşturulması ve öğrencilerin daha etkin olabilmelerini sağlayıcı görev ve sorumluluklar verilmiştir.

MADDE 14 Senato

Senatonun mevcut oluşumuna doçentler, yardımcı doçentler, araştırma görevlileri ve diğer öğretim elemanları adına birer temsilci ile öğrenci temsilcisinin de katılması suretiyle yapısı genişletilmiştir.

Senatonun, üniversitenin akademik organı olduğu vurgulanarak, mevcut yetkileri açıklık getirilip güncelleştirilmiştir.

MADDE 15 Üniversite Yönetim Kurulu

Üniversite yönetim kurulunun mevcut yapısına, üniversitede lisansüstü eğitim-öğretim veren enstitülerin müdürleri ile senatonun beşte üç çoğunlukla seçeceği üç üyenin de katılımıyla Kurulun oluşumu genişletilmiştir. Ayrıca, kendileri ile ilgili konularda öğrencilere ve üniversite idari personeline de Kurulda temsil edilme imkanı sağlanması getirilen bir başka yeniliktir.
Keza, Kurulun görevleri tadadi olarak sayılmak suretiyle açıklık kazandırılmıştır.

MADDE 16 Dekan

Dekanın atanmasında, rektörün atanmasında olduğu gibi seçim unsuru da katılarak, seçim ve atamadan oluşan karma bir sistem benimsenmiştir. Ancak , az öğretim üyesi bulunan fakültelerde, seçim atmosferinin yaratacağı olumsuzluklar dikkate alınarak, bu fakültelerde dekan adaylarını belirleme yetkisi rektörlere verilmiştir. Dekanın görev, yetki ve sorumlulukları özlü biçimde düzenlenmiştir.

MADDE 17 Fakülte Kurulu

Fakülte kuruluna bölüm başkanları, anabilim dalı başkanları ve daha çok sayıda öğretim üyesi ile diğer öğretim elemanlarının birer temsilciyle ve fakülte öğrenci temsilcisinin de katılmasıyla, kurulun oluşumu oldukça genişletilerek, Fakülte Akademik Kuruluna dönüştürülmüştür. Ayrıca, fakülte kurulunun her yarıyılın başında ve sonunda düzenli toplanmasının yanında, dekanın veya beş öğretim üyesinin çağrısıyla da toplanmasıyla kurul daha aktif hale getirilmiş; buna paralel olarak kurulun görev ve yetkileri de artırılmıştır.

MADDE 18 Fakülte Yönetim Kurulu

Fakülte yönetim kurulunun mevcut oluşumuna, araştırma görevlisi ve öğrenci temsilcisi ile idari personeli temsilen fakülte sekreterinin de katılarak, kurulun yapısı genişletilmiş; kurulun mevcut yetkileri güncelleştirilerek yinelenmiştir.

MADDE 19 Enstitüler

Lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitü organlarının oluşumu ile görev ve yetkileri mevcut düzenlemede bazı değişiklik yapılarak yinelenmiştir. Enstitülere intihal olaylarını önleyici mekanizma kurma yükümlülüğü getirilmiştir.

MADDE 20 Yüksekokullar ve Meslek Yüksekokulları

Yüksekokullar ile meslek yüksekokulları ayrı ayrı düzenlenmiş; rektör müdürleri atarken üniversite yönetim kurulundan görüş alınması öngörülmüş; kurulların oluşumunda bazı küçük değişiklikler yapılmıştır.

MADDE 21 Bölüm

Bölüm başkanının, kadrolu öğretim üyeleri tarafından ünvan esası gözetilerek seçilmesi; ancak onbeşden az öğretim üyesi bulunan bölümlerle yüksekokullardaki bölüm başkanlarının rektör veya dekan ya da yüksekokul müdürü tarafından atanması öngörülmüştür.

Ayrıca,bölümün bütün kadrolu öğretim üyeleri ile araştırma görevlileri ve diğer öğretim elemanlarının temsilcileri ile öğrenci temsilcisinin katıldığı bölüm kurulu oluşturulmuştur.

MADDE 22 Öğretim Elemanlarının Statüsü ve Görevleri

Öğretim elemanlarının statü ve görevlerine ana hatlarıyla yer verilmiş, diğer hususların düzenlenmesi Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmeliğe bırakılmıştır.

MADDE 23 Yardımcı Doçentliğe Atanma

Yardımcı doçentliğe atamada, rektör tarafından kadro ilan edilirken, ilgili birimin talebi ve üniversite yönetim kurulunun kararının aranması; keza, bilim jürisinin ilgili yönetim kurulunca oluşturulması, bu taslaktaki kurullara dayalı karar alma sürecinin örneğidir.

MADDE 24 Doçentlik Başvurusu ve Sınavı

Doçentliğe başvuru koşulları ve doçentlik sınavına ilişkin ana ilkeler konulmakla yetinilmiş; bu konuda ayrıntılı düzenleme, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği usul ve esaslara göre çıkarılacak yönetmeliklere bırakılmıştır.

MADDE 25 Doçentliğe Atanma

Yürürlükteki mevcut atama sürecine, doçent kadrosu ilanında ilgili birimin talebi üzerine üniversite yönetim kurulu kararının aranması ve bilim jürisinin ilgili birimin yönetim kurulu kararı ile oluşması yenilikleri eklenmiştir.

MADDE 26 Profesörlüğe Yükseltme ve Atama

Profesörlüğe yükseltmede ana ilkeler konulmakla yetinilmiş; yükseltmede bilimsel niteliğe ilişkin düzenleme, Üniversitelerarası Kurulun ve üniversite senatolarının belirlediği esaslara göre çıkarılacak yönetmeliğe bırakılmıştır. Profesörlüğe atamada yürürlükteki mevcut usule profesörlük kadrosu ilanı için ilgili birimin talebi üzerine üniversite yönetim kurulu kararı da eklenmiştir.

MADDE 27,28 Yabancı Ülkelerde Alınan Doçentlik/ Profesörlük Ünvanları

Yabancı ülkelerde alınan profesörlük ve doçentlik ünvanlarının Türkiye'de geçerli sayılması Üniversitelerarası Kurulun belirlediği esaslara göre çıkarılacak yönetmeliklere bırakılmıştır.

MADDE 29 Etik Komisyonu ve Ünvanların Korunması

Öğretim elemanlarının ünvanlarının korunması bakımından etik komisyonu denetimi öngörülmüştür.

MADDE 30 Emeklilik Yaş Haddi

Üniversitelerde giderek artan öğretim ihtiyacını karşılamak amacıyla, tüm öğretim elemanları için kadrolu çalışma yaş haddi 67 yaş olarak öngörülmüştür. Ayrıca, ihtiyaç halinde bu yaş sınırı ile bağlı olmaksızın sözleşmeli öğretim elemanı çalıştırma olanağı da tanınmıştır.

MADDE 35 Öğretim Elemanı Yetiştirme

Öğretim elemanı yetiştiren üniversitelere, bu işlevi daha iyi yerine getirebilmeleri için ek mali imkan sağlanması öngörülmüştür.

MADDE 40 Kurullararası Yardımlaşma

Yeterli öğretim üyesi bulunmayan yükseköğretim kurumlarına, diğer yükseköğretim kurumlarından öğretim üyesi görevlendirilmesi ve kabulüne ilişkin usul ve esaslar, şehiriçi ve şehirdışı görevlendirmelere göre açıklığa kavuşturularak yeniden tespit edilmiştir.

MADDE 41 Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarında Görevlendirme

Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki yükseköğretim kurumlarındaki görevlendirmelerin nasıl yapılacağı Yükseköğretim Kurulunun yetkisine bırakılmıştır.

MADDE 42 Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon

Bu konu ile ilgili olarak Üniversitelerarası Kurul tarafından bir Ulusal Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon Kurulu oluşturulması öngörülmüş olup; bu Kurulun, diğer ülkelerin ulusal akreditasyon kuruluşları ile uluslararası akreditasyon kuruluşları tarafından tanınması için Yükseköğretim Kurulunca gerekli önlemlerin alınması hükme bağlanmıştır.

MADDE 43 Lisans Düzeyinde Öğretim

Bu maddede yapılan yenilik, sistematik bütünlüğü sağlamak amacıyla, yürülükteki "Yabancı dil hazırlık eğitim-öğretimi" başlıklı 49. maddenin 1. fıkrasının, d) bendi olarak bu maddeye taşınmasından ibarettir.

MADDE 46 Cari Hizmet Maliyeti

Yükseköğretim kurumlarında cari hizmet maliyetine Devletin katkısı, içinde bulunulan koşullar dikkate alınarak artırılmış; yeni mali hükümler çerçevesinde bazı hususlara açıklık getirilmiştir.

MADDE 47 Sosyal Hizmetler, Ders Kitapları ve Eğitim-Öğretim Araçlarının Basılıp Çoğaltılması

Bu konular yeni düzenleme ile sistemli bir bütünlüğe kavuşturulmuştur.

MADDE 48 Ortak Programlar

Yükseköğretim kurumları uzaktan eğitim ve açık öğretim kapsamında uluslararası ve ulusal düzeyde ortak ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitim ve sertifika programları düzenlerken, gelişen çağdaş teknolojiye uygun olarak nasıl bir yol izleyecekleri; öğrencilerin bu programlara giriş, müfredat, sınav ve değerlendirme esasları ile mezuniyet koşullarına ilişkin usul ve esasların nasıl belirleneceği öngörülmüştür.

Madde 49 Yaz Okulu

Bu maddede yaz okuluna katılacak öğrencilerden alınacak ücretler, gelir düzeyi düşük öğrencilerde ücret alınmaması hususları ile yaz okulunda ders veren öğretim elemanlarına ödenecek ücretler düzenlenmiştir.

MADDE 53 Öğretim Elemanlarının Disiplin ve Ceza İşleri

Öğretim elemanlarının disiplin ve ceza işleri, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun hükümleri çerçevesinde gözden geçirilerek özellikle ceza soruşturması prosedürü sistematik olarak yeniden düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, ön soruşturma, soruşturma izni ve itiraz aşamaları 4483 sayılı Kanuna paralel hale getirilmiş; 3628 sayılı Kanun kapsamına giren suçlarda ceza soruşturması izni bakımından; yükseköğretim kurumundaki yönetici, öğretim elemanı ve memurlar için özgün bir prosedür öngörülmüştür. Keza Cumhuriyet Savcısının doğrudan dava açabileceği hallerin kapsamı daraltılmıştır.

MADDE 54 Öğrencilerin Disiplin ve Ceza İşleri

Öğrencilerin disiplin ve ceza işlerine ilişkin olarak, disiplin suçu olabilecek olan eylemlere ve disiplin cezalarına açıklık getirilmiş; yükseköğretim kurumlarına ait açık ve kapalı alanlarda öğrencilerin toplu olarak işledikleri disiplin suçlarında soruşturma yaptırma yetkisi rektöre; bireysel olarak işlenmiş disiplin suçlarında ise öğrencisi olduğu birimin dekan ya da müdürüne tanınmıştır.

MADDE 55,56,57,58 Mali Hükümler

Mali hükümlerle ilgili olarak, anılan maddelerdeki düzenlemelerle, üniversitelerin bugüne kadar olağan biçimde sürdürdükleri eğitim-öğretim, araştırma, yayın, danışma ve kamuya sundukları hizmetleri daha etkili ve verimli yapabilmelerine imkan sağlamıştır.

Öte yandan, Avrupa Birliği eğitim programları çerçevesinde giderek artan yurtdışı bağlantıları ile öğretim üyesi ve öğrenci değişim programları muvacehesinde parasal ihtiyaçları karşılayabilecek özgün bir bütçe ve mali yapılanma öngörülmüştür.

Keza, bu düzenlemelerle üniversitelerin mali yapılanmaları 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile de uyumlu hale getirilmesi amaçlanmıştır.

MADDE 61 Oylama ve Seçim

Bu maddede yapılan düzenleme ile yükseköğretim kurumlarındaki jüri, komisyon ve kurullarındaki toplantı ve karar sayıları açıklığa kavuşturulmuş; ayrıca yükseköğretim kurumlarında yapılacak seçimlerin usul ve esasları düzenlenmiştir.

MADDE 62 Özlük Hakları ve Teşvik Ödülleri

Bu maddede özlük haklarının yanısıra, yükseköğretim kurumlarında başarı gösteren öğrenci ve öğretim elemanlarının ödüllendirilmeleri ve teşvik edilmeleri ile ilgili bir yenilik getirilmiştir.

MADDE 66 Vakıf Yükseköğretim Kurumları

Bu maddeyle vakıf yükseköğretim kurumları ile ilgili mevcut metinde ek maddeler şeklindeki dağınık düzenleme tek madde altında toplanarak sistematik bütünlüğe kavuşturulmuştur.

Keza, bu yeni düzenleme ile vakıf üniversitelerinin organlarının oluşumu Anayasaya uygun hale getirilmiş; kurulların çalışması, görev ve yetkileri ile öğretim üyeleri ve öğrencilerin hakları ve disiplin hükümleri olabildiğince Devlet üniversiteleri ile paralel hale getirilmeye çalışılmıştır.