Evinde yaşlısı olanlar bazı tedbirler almalı
Yaş ilerledikçe daha da artan ve 80 yaşın üzerindeki her iki kişiden birini etkileyen bunama, beslenmeden kişisel temizliğe kadar günlük pek çok işi olumsuz etkiliyor. Unutkanlığın ön plana çıktığı bunamanın, yaşlılıkta görülen normal unutkanlıklarla karıştırılmaması gerekiyor. Bunayan kişinin yakınlarının ise dikkat etmesi gereken birçok husus var.
Bunamanın 65 yaş üstündeki bireylerde yüzde 15 sıklıkla görüldüğünü kaydeden Fatih Üniversitesi Hastanesi Noroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atilla İlhan; hastalığın yaş ilerledikçe daha da arttığını ve 80 yaşın üstündeki her iki kişiden birini etkilediğini belirterek, "Bunamada öne çıkan şikâyet unutkanlık olmakla birlikte aslında hastanın beslenme, giyinme, temizlik gibi günlük işlerinde bir başkasının yardımına ihtiyacı olması da sıklıkla gözlenir. Bu durum, yaşlılıkta olabilecek normal unutkanlıklardan ayırt etmede temel özelliklerden biridir." diye konuştu. Normal yaşlılıkta da kişilerin yapacağı bir işi unutabildiğine, isimleri hatırlamada zorluk çekebildiğine dikkat çeken İlhan, "Bu durum bunama ile karıştırılmamalıdır. Aslında bunayan kişi unutkanlığının pek de farkında değildir." dedi. Yaşlılık ve bunamanın birbirinden farklı kavramlar olduğunu vurgulayan İlhan, şöyle devam etti: "Yaşlılıkta yer ve zaman karışıklıkları gözlenebilir. Bazen ayın kaçı olduğunu veya hangi ayda olunduğunu, evinin adresini, bir anda çıkaramayabilir. Bunama durumunda ise kişi, ipuçları verilmesine, hatta evinin bulunduğu sokağa götürülmesine rağmen evini bulamaz. Bunayan kişilerde, zaman içerisinde çevresine, yakınlarına güvensizlik gelişebilir. Bu nedenle kendisini zehirlemek istediklerini düşünerek ilaçlarını almayı reddedebilir. Evde durmak istememe, dışarı çıkma isteği sıktır. Nedensiz ağlamalar ve gülmeler gözlenebilir. Yakınlarına karşı kırıcı, saldırgan olabilir." Bunayan kişilerin olup bitenlerin çok farkında olmadıklarını, bu yüzden büyük bir üzüntü veya sıkıntı yaşamadıklarını hatırlatan İlhan, sözlerini şöyle sürdürdü. "Buna karşılık tüm bunları göğüslemek zorunda kalan aile bireylerinde ciddi ruhî problemler, depresyon sık olarak gözlenmektedir. Aile bireylerinin de bu açıdan psikolojik yardım almalarının gerekebileceği unutulmamaldır."
Hasta yakınlarının dikkat etmesi gereken noktalar
Hastanın kullandığı ilaçlar hiçbir zaman kendisine bırakılmamalı.
Ev içerisinde tehlikeli olabilecek her türlü eşya ortadan kaldırılmalı.
Ev içerisinde sık değişiklik yapmak, eve çok farklı kişilerin gelip gitmesi, uyum sorunu çıkarabilir.
Düzenlik aralıklarla banyo yapması, tuvalete gitmesi, dişlerini fırçalaması hatırlatılmalı.
Bunamanın uzun süreli ve ilerleyici bir hastalık olduğu bilinmeli.