Süpermen'e değil, Ali Kuşçu'ya özenecekler
BURHAN EREN
Bin sene önce kanser ameliyatını yapan kim? Pasteur'den 400 yıl önce mikrobu bulan kim? Yer çekimini bulan ilk bilim adamı Newton mu? 12. yüzyılda ilk uzay çalışmalarını kim yaptı? ?0' kimin icadı? Amerika'yı ilk kim keşfetti?
800 yıl önce robot yapan Türk bilgin kim? Paskal üçgeni Paskal'ın mı? Cevaplarını bir sergiyle verdikleri bu sorular, bir grup ortaöğretim öğrencisinin, Bağcılar Ensar Koleji'nde okuyan ve okulun ?Bilim Öncüleri Kulübü'nde faaliyet gösteren öğrencilerin soruları.
Geçtiğimiz hafta bu öğrenci kulübünün etkinlik haftasıydı. Geçmiş tarihlerde ve bu çağda yaşamış olan Müslüman Türk bilim adamlarının tanıtılıp anlatıldığı biri sergi ile başlamış etkinliğe kulüp. Okulun bütün öğrencilerine, velilere, davet ettikleri başka okulların öğrencilerine ve konuk oldukları radyo programlarının dinleyicilerine bilimde öncü Müslüman Türk bilim adamlarının anlatıldığı bu sergiyi, belgesel film gösterimleri, konferanslar izlemiş. Kulübün faaliyetlerini benzerlerinden ayıran bir yanı da İstanbul'da medfun bilim adamlarının kabirlerini, bilim müzelerini içeren tematik geziler?
Geçtiğimiz günlerde biz de kulübün sergisini ziyaret ettik. Sergide her bilim adamına bir pano ayrılmış ve her panonun başında bir öğrenci o bilim adamını ziyaretçilere tanıtıyor. Sergide tanıtılan Müslüman Türk bilim adamları ile ilgili bilgi alırken, onları bize tanıtan öğrencilerle küçük söyleşiler de yaptık. Mimar Sinan'a ayrılmış panonun başında Meryem Batal var. Mimar Sinan'ın dünyanın en önemli yapı sanatçılarından bir olduğunu söylüyor Meryem ve Sinan'ın eserlerinde uyguladığı mühendislik bilgilerinin hâlâ tam olarak çözülemediğini belirtiyor. Ömer Hayyam panosunun başındaki Caner Yıldız, yakından tanıdığı ve tanıttığı Hayyam'ın ?binom formülü'nü bulan ilk matematik bilim adamı olduğunu söylüyor bize. Caner, bu kulüp ve sergi çalışması ile Müslüman ve Türk bilim adamlarını tanıma fırsatı bulduğunu ifade ediyor. Emine Uzunöner ise Piri Reis'i tanımış ve tanıtmış bu sergide. Emine, Piri Reis'in adını bu faaliyetlerde öğrendiğini söylüyor ve ekliyor: ?İlk Dünya haritasını çizen, bu kadar büyük bir denizciyi daha önceden tanımadığım için biraz da üzüldüm.? Aykut Pekşen'in hazırladığı panoda ise Biruni tanıtılıyor. Galile'den yüzlerce yıl önce dünyanın döndüğünü ilk söyleyen bilim adamının Biruni olduğunu ifade ediyor Aykut. Ümit Burnu'ndan ve Amerika kıtasından ilk bahsedenin de Biruni olduğunu belirten Aykut, ?Bilimde devrim sayılan keşif ve icatlar, Batılı bilim adamlarından yüzlerce yıl önce tarihimizdeki Müslüman Türk bilim adamları tarafından gerçekleştirilmiş, bu bizim için çok gurur verici.? diyor. Sena Zeynep Dağ, tarihi bilim dalı haline getirenin ve sosyoloji bilimini kuranın İbn Haldun olduğunu, kendinden sonraki Batılı ve Doğulu bilim adamlarına eserleri ile kaynak oluşturduğunu açıklıyor.
Eğitim müfredatının ve Batı kaynaklı popüler kültürün de etkisiyle, tarihte bilim öncülerinin hep Batı'dan çıktığına dair gelişen yaygın kanıya karşı, bu türden etkinlikler büyük önem taşıyor. ?Bilim Öncüleri Kulübü' ile gerçekleştirilmek istenenleri konuştuğumuz okulun ortaöğretim müdürü Mithat Tekçam, tarih dendiğinde, müfredatın da etkisiyle öğrencilerin zihninde savaş ve barışlardan ibaret bir geçmişin canlandığını belirtiyor ve ekliyor: ?Halbuki tarihimizde bilim adamlarımız, Batı'ya etkilerimiz var. Bunları bilsinler öğrensinler, geleceğe daha geniş bir perspektif ile bakabilsinler istedik.? Piri Reis'i, Mimar Sinan'ı, Harizmi'yi, Biruni'yi, Ali Kuşçu'yu öğrencilerin gündemine, ilgi alanına taşımak istediklerini söyleyen Tekçam şöyle diyor: ?Bu yaşlar, onların model alma çağları. Amacımız, tarihimizden onlara model olabilecek en güzel örnekleri seçmelerini sağlamaktı. Medya ile kendilerine dayatılan popüler kültür kahramanlarının yerine kendi kahramanlarını yerleştirmek istedik.? Bilim Öncüleri Kulübü'nün çalışmalarını yürüten fen bilgisi öğretmeni Yavuz Karaağaç da ?bilim adamı' dendiğinde öğrencilerin aklına ilk gelenin Batılı bilim adamları olduğunu ifade ediyor ve şunları söylüyor: ?Bunların dışında, buluşları ile büyük hizmetler vermiş bilim adamlarımız var. Öğrencilerimizin, bilimde öncülük yapmış Müslüman Türk bilim adamlarını tanımalarını, bizim tarihimizde de büyük bilim adamlarının olduğunu, bilim faaliyetlerinin yapıldığını bilmelerini sağlamak istedik. Bu yönde bir bilinç kazanıp tarihlerine karşı güven duygusunu geliştirmek istedik.? [email protected]
Sayı:25
Bölüm:Gündem