Vergi Müfettişlerinin yer değiştirmesinde hangi mevzuat uygulanacak?

Danıştay 2. Dairesi, Anayasa Mahkemesinin ve İdari Dava Daireleri Kurulunun kararları karşısında vergi müfettişlerinin yer değiştirme suretiyle görevlendirilmelerinde, Görev Yerleri İtibarıyla Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin uygulanması gerektiğini belirtti.

Vergi müfettişi olarak görev yapan davacı eşinin İstanbul ilinde faaliyet gösteren Vakıfbank T.A.O'da sigortalı müdür olarak çalıştığından bahisle, eş durumu özrü nedeniyle İstanbul Grup Başkanlığına görevlendirilmesi talebiyle yaptığı başvurunun, Özür Durumlarını Değerlendirme Komisyonu tarafından reddedilmesine yönelik yerel mahkeme kararını da bozdu.

MEMURLAR NET AÇIKLMASI: Aralık 2019 tarihinde Vakıfbank hisseleri Hazineye devredilmiş olup; Görev Yerleri İtibarıyla Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "Eş durumu özrü" başlıklı 15. Maddesi kapsamına girmektedir.

T.C. Danıştay İkinci Daire

Esas No: 2018/4239

Karar No: 2019/2508

Kararın Düzeltilmesini İsteyen (Davalı) : Hazine ve Maliye Bakanlığı

Vekilleri: Av...

Karşı Taraf (Davacı) : ...

İstemin Konusu: Gaziantep 1. İdare Mahkemesince verilen 20/11/2015 günlü, E:2015/353, K:2015/961 sayılı kararın onanmasına dair Danıştay İkinci Dairesinin 13/06/2018 günlü, E-.2016/10707, K:2018/4033 sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca davalı idare tarafından düzeltilmesi istenilmektedir.

Yargılama Süreci:

Dava Konusu İstem: Dava; davacı tarafından, Gaziantep Küçük ve Orta Ölçekli Grup Başkanlığında vergi müfettişi olarak görev yapmakta iken, eş durumu özrü nedeniyle, İstanbul Küçük ve Orta Ölçekli Grup Başkanlığına görevlendirilmesi istemi ile yaptığı başvurunun reddine ilişkin 10/02/2015 günlü, 4345 saydı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Gaziantep 1. İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacının eşinin kesintisiz son üç yıl sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle İstanbul ilinde özel bir şirkette çalıştığı, aile birliğinin sağlanması amacıyla, davacının, eş durumu özrüne istinaden İstanbul Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığına görevlendirilmesi gerekirken, başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.

Daire Kararının Özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay İkinci Dairesinin 13/06/2018 'günlü, E:2016/10707, K:2018/4033 sayılı kararıyla; temyize konu karar, hukuk ve usule uygun bulunarak onanmıştır.

Karar Düzeltme Talebinde Bulunanın iddiaları: Vergi müfettişlerinin ilk atamaları sonrasında yapılan yer değiştirme işlemlerinin, mevzuat gereği Vergi Denetim Kurulu Başkanlığınca görevlendirme şeklinde yapıldığı, ayrıca, vergi müfettişlerinin yer değiştirme suretiyle görevlendirilmelerinin, 657 sayılı Kanun'un 72. maddesi ve Genel Yönetmelik kapsamında tesis edilen atama işlemi niteliğinde olmadığı; öte yandan, Anayasa Mahkemesi'nin 29/11/2017 günlü, E:2017/51, K:2017/163 sayılı kararı ile Görev Yerleri İtibarıyla Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin dayanağı olan 178 sayılı KHK'nın Ek 29. maddesinin, Anayasa'ya aykırılık taşımadığına hükmedildiği; davacının eş durumu mazereti talebinin ise, adı geçen Yönetmeliğin "Eş Durumu Özrü" başlıklı 15. maddesinde belirtilen şartlara uymadığı, bu nedenle, davacının yerinde bırakılma talebinin, Özür Durumlarını Değerlendirme Komisyonu tarafından kabul edilmediği ileri sürülerek, Danıştay İkincil Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

Karşı Tarafın Cevabı: Cevap verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: Hamiyet Zengin Topaloğlu Düşüncesi: Davalı idarenin karar düzeltme isteminin kabulü ile dava konusu işlemin iptali yolunda verilen Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, 09/07/2018 günlü, 30473 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. bendi uyarınca davanın, Maliye Bakanlığı yerine Hazine ve Maliye Bakanlığı husumetiyle görülmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay İkinci Dairesinin 13/06/201S günlü, E:2016/10707, K:2018/4033 sayılı karan kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İnceleme ve Gerekçe:

Kamu personel rejimimizde daha önce yer almayan "yer değiştirme suretiyle görevlendirme" adı altında yeni bir kavram getiren Görev Yerleri İtibarıyla Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin dayanağı, 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında |§ Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 29. maddesinin onuncu fıkrasıdır. Anılan fıkrada, "Başkanlığın görev, yetki ve sorumlulukları, grup başkanlıklarının görev alanları, performans değerlendirme sisteminin oluşturulması ve yönetimi ile Vergi Müfettişlerinin görev, yetki ve sorumlulukları, mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yeterlikleri, yükselmeleri, grup başkanlıklarında görevlendirilmeleri ve yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almaktadır.

178 sayılı KHK'nın Ek 29. maddesinin onuncu fıkrasında yer alan "grup başkanlıklarında görevlendirilmeleri" ve "yer değiştirmelerine" ibarelerine yönelik olarak Anayasa Mahkemesince yapılan somut norm denetimi sonucunda; anılan ibarelerin Anayasaya aykırı olmadığı yolunda verilen 29/11/2017 günlü, E:2017/51, K:2017/163 sayılı kararın 21 numaralı paragrafında; "Vergi Müfettişlerinin yer değiştirme koşulları KHK'da belirtilmemiş olmasına karşılık 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 72. maddesinde Devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atamalarına ilişkin düzenlemeye yer verilmiştir. Anılan Kanun'un 72. maddesinin birinci fıkrasında Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiye'nin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır." denildiğinden, genel kanun niteliğinde olan 657 sayılı Kanun'un anılan hükmünün aksine bir hüküm bulunmadığı sürece Vergi Müfettişlerinin yer değiştirme suretiyle görevlendirilmelerinde de uygulanacaktır. Dolayısıyla kanun koyucu tarafından yürütme organına tanınan yetkinin sınırlarının belirli olduğu ve temel ilkelerinin kanunla belirlendiği açıktır." gerekçesine yer verildiği görülmektedir.

Kararda yer verilen bu gerekçe, Anayasa Mahkemesinin; ilgili grup başkanlıkları arasında vergi müfettişlerinin yer değiştirme suretiyle görevlendirilmeleri yönünden, 657 sayılı Kanunun 72. maddesini dayanak kural olarak kabul ettiğini ortaya koymakta ise de; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 04/06/2018 günlü, YD İtiraz No: 2018/308 sayılı kararından da anlaşılacağı üzere, Anayasa Mahkemesi kararının, 657 sayılı Kanuna dayalı olarak çıkarılan tüm düzenleyici işlemlerin, (bu çerçevede, dava konusu uyuşmazlıkla ilgili olarak, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin), vergi müfettişleri hakkında da tatbik edileceği şeklinde anlaşılmasına hukuken imkan bulunmadığı, zira kendi özel mevzuatı olan 178 sayılı KHK'da bu konuda özel bazı düzenlemelere gidilerek vergi müfettişlerinin yer değişikliğinin naklen atamadan farklı olarak görevlendirme şeklinde düzenlendiği açıktır.

Nitekim Anayasa Mahkemesinin 29/11/2017 günlü, E:2017/51, K:2017/163 sayılı kararıyla 178 sayılı KHK'nın Ek 29. maddesinin Anayasaya aykırı olmadığına karar verilmiştir.

Bu hukuki durum karşısında, dava konusu uyuşmazlıkta uygulanması gereken Görev Yerleri İtibarıyla Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "Eş durumu özrü" başlıklı 15. maddesinde; "(1) Eş durumu özrüne dayanılarak bir Vergi Müfettişinin, yer değiştirme veya yerinde kalma talebinde bulunabilmesi için, eşinin;

a) 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi bir kurumda memur veya statüsüne bakılmaksızın kamu görevlisi olarak çalışması ve yer değiştirmesinin mümkün olmaması,

b) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu kapsamında çalışması,

şarttır.

(2) Vergi Müfettişlerinden, eşleri geçici olarak görevli olanlar, eş durumundan yer değiştirme talebinde bulunamazlar." düzenlemesi yer almaktadır.

Davacı, Gaziantep Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığında Vergi Müfettişi olarak görev yapmakta iken, eş durumu özrü nedeniyle İstanbul Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığına görevlendirilmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddi üzerine temyize konu davayı açmıştır.

İlgili Mevzuat:

Dava konusu uyuşmazlığın çözüme kavuşturulabilmesi için, öncelikle uyuşmazlıkta uygulanacak mevzuatın belirlenmesi gerekmektedir.

Hukuki Değerlendirme:

Dosyanın incelenmesinden; vergi müfettişi olarak görev yapan davacı eşinin İstanbul ilinde faaliyet gösteren Vakıfbank T.A.O'da sigortalı müdür olarak çalıştığından bahisle, eş durumu özrü nedeniyle İstanbul Grup Başkanlığına görevlendirilmesi talebiyle yaptığı başvurunun, Özür Durumlarını Değerlendirme Komisyonu tarafından reddedilmesi üzerine, temyize konu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen yargı kararları ve mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, eş durumu özrüne dayanılarak, bir vergi müfettişinin yer değiştirme veya yerinde kalma talebinde bulunabilmesi için, Görev Yerleri İtibarıyla Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "Eş durumu özrü" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen şartları taşıması gerektiği açıktır.

Bu hukuki çerçevede, davacı açısından, eş durumu özrü yönünden Görev Yerleri İtibarıyla Vergi Müfettişleri Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 15. maddesinde belirtilen şartların oluşmadığı anlaşıldığından, davacının söz konusu talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, anılan işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

Karar Sonucu: Açıklanan nedenlerle;

1. Davalı İdarenin Temyiz İsteminin Kabulüne;

2. Gaziantep 1. İdare Mahkemesince verilen 20/11/2015 günlü, E:2015/353, K:2015/961 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin l/b fıkrası uyarınca bozulmasına,

3. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İstanbul 3. İdare Mahkemesine gönderilmesine, 30/04/2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY

Düzeltilmesi istenen karar yöntem ve yasaya uygun bulunduğundan, istemin reddi gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.