Yargıtaydan, radyo yayınını müşterilere dinleten marketçinin telif kararı

- Yargıtay Ceza Genel Kurulu, bir radyo kanalı yayınını bilgisayar aracılığıyla işletmenin hoparlör sistemi üzerinden marketteki müşterilere dinlettiği için Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na muhalefet suçundan yargılanan market müdürünün beraatine yapılan itirazı reddetti.

İstanbul Yeşilköy'de markette, bir radyo kanalının yayını marketteki müşterilere hoparlörden aktarıldı. Market içinde, ünlü Alman müzik grubu Modern Talking'in "Cheri Cheri Lady" şarkısı ile Kelly Rowland ve Nelly adlı sanatçıların birlikte söyledikleri "Dilemma" adlı şarkı çalındığı sırada tutanak tutuldu.

Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği, Musiki Eseri Sahipleri Grubu Meslek Birliği ve Müzik Yorumcuları Meslek Birliği, "hak sahibi oldukları 2 şarkının telif ücreti ödenmeden, radyo yayınından aktarılmak suretiyle iş yerinde hoparlör sistemi üzerinden umuma iletildiği" gerekçesiyle market yetkililerinden şikayetçi oldu.

Bakırköy 2. Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesinde, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na muhalefet suçundan yargılanan market mesul müdürünün beraatine karar verildi.

Şikayetçi meslek birlikleri, sanığın beraatine ilişkin yerel mahkeme kararını temyiz etti.

- Yargıtay beraati onadı, Başsavcılık itirazda bulundu

Temyiz üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 19. Ceza Dairesi, yerel mahkenin beraat kararını onadı. Kararın Yargıtay tarafından onanmasına bu kez Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itiraz etti.

Başsavcılığın itirazında, eser, icra veya yapımları içeren bir yayının otel, kafe, restoran, eğlence yerleri gibi müzik yayınının umuma açık mahallerde izlenmesi veya dinlenmesinin sağlanması suretiyle yeni bir dinleyici veya izleyici kitlesine sunulmasının, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince hak sahiplerinden önceden yazılı izin alınmasına bağlı olduğu belirtildi.

Yargıtay'ın da bu konuda "hak sahiplerinden izin alınması gerektiğine" ilişkin içtihat haline gelen kararları bulunduğu aktarılan itiraz dilekçesinde, bir eseri, hak sahibi kişilerin yazılı iznini almaksızın radyo televizyon yayını vasıtasıyla da olsa umuma açık dinletme fiilinin, ilgili kanunun 71. maddesindeki suçu oluşturacağı kaydedildi.

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 71. maddesinin ilgili fıkrası, "Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma ileten, yayımlayan kişi hakkında bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur." düzenlemesini içeriyor.

- Daire itirazı reddetti, son sözü Ceza Genel Kurulu söyledi

Yargıtay 19. Ceza Dairesi, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının itiraz nedenlerini yerinde görmeyerek reddetti. Dairenin itirazı reddetmesi üzerine, dosya Yargıtay Ceza Genel Kuruluna geldi.

Başsavcılığın itirazını değerlendiren Yargıtay Ceza Genel Kurulu, davada son sözü söyledi.

Kurul, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının itirazını reddetti.

Kurulun kararında, bir eserin hak sahibinin yazılı izni olmaksızın temsil edilmesinin suç olarak düzenlenmesiyle hak sahiplerinin temsil hakkının ceza hukuku yoluyla koruma altına alındığı belirtildi.

Bir eseri veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın temsil etmenin, mali haklara tecavüz suçunun tüm niteliklerini taşıdığı vurgulanan kararda, hak sahiplerinin yazılı izni alınmaksızın umumi mahalde bir müzik eserinin çalınması, CD-DVD veya radyo-televizyon yayınları üzerinden çalınan müzik eserlerinin umuma açık mahallerde bulunanların kullanımına sunulması, güzel sanat eseri niteliğindeki tablonun sanat galerisinde sergilenmesi, sinema eserinin sinema salonunda gösterilmesi gibi eylemlerin bu suçun hareket unsurunu oluşturduğu anlatıldı.

Bu açıklamalar ışığında dava konusu olayda, kanunda koruma altına alınan musiki eserlerinin, hak sahiplerinden yazılı izin alınmaksızın radyo vasıtasıyla kişisel kullanım alanı dışına çıkılarak, markette son tüketici konumunda olan müşterilere kurulan sistem üzerinden dolaylı temsil edilmesi suretiyle kanunun 71/1. maddesindeki "mali haklara tecavüz" suçunun maddi unsurlarının oluştuğu kaydedildi.

Ancak bu suç oluşmuş ise de sanığın, radyo kuruluşunca yapılan yayın içeriğine müdahale yetkisi ve imkanı bulunmadığı ifade edilen kararda, sanığın, katılanların hak sahibi olduğu "Cheri Cheri Lady" ve "Dilemma" adlı müzik eserlerinin radyo kuruluşunca yayınlanacağını bilemeyeceği, bu nedenle müşterilerine bu eserlerin dinletilmesi amacıyla hareket ettiğinin söylenemeyeceği belirtildi.

Kararda, "Bu bakımdan sanığın, yayın akışında 5846 sayılı kanun tarafından korunan eserlerin kullanılacağını bilmeden radyo yayınını umuma arz ettiği sırada, suça konu müzik eserlerinin umumi mahal sayılan yerde son tüketici konumunda olan müşterilere bilerek ve isteyerek vasıtalı temsili sağlanmadığından, kasten hareket etmeyen sanığa atılı mali haklara tecavüz suçunun manevi unsurunun gerçekleşmediğinin kabulü gerekmektedir." değerlendirmesi yer aldı.