375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Göre Görevden Alınma

Söz konusu hükümler Kanun yazma tekniğinde sistematik şekilde düzenlenme kuralına uygun olmadığından her bir fıkra, her bir bent, her bir satırın ayrıca incelenip açıklama yapılması ve atıfta bulunulan veya bağlantılı olduğu cümlelerin tekrar tekrar gözden geçirilmesi zorunluluk haline gelmiştir. Bu sebeple tüm bentler ve fıkralar değil sadece ilgili maddenin bazı kısımları irdelenmiştir. Diğer kısımlar diğer yazılarımızda ayrıca açıklanacaktır.

375 sayılı KHK'nın ek 35 inci maddesinde, kamu görevlileri arasından bakanlık genel müdürü ve üstü ek göstergesi bulunan görevlerde bulunanların görevlerinden alınma veya görevlerinin sona ermesi durumunda, örneğin, Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum olan Strateji ve Bütçe Başkanlığı gibi bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlarda müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatında bakanlık müşaviri kadrolarına atanacağı hükme bağlanmıştır.

Bilindiği üzere, 375 sayılı KHK'nın ek 35 inci maddesinde, " . Kamu görevlileri arasından üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine atananlardan,

a) Ek göstergesi bakanlık genel müdürü dengi ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerinden alınanlar veya görevleri sona erenler, Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlarda müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatlarında bakanlık müşaviri unvanlı kadrolara,

b) İl Valilerinden veya il valiliği yapmış olanlardan görevden alınanlar, vali-mülkiye başmüfettişi unvanlı kadrolara,

c) (a) ve (b) bentleri dışında kalanlardan görevlerinden alınanlar veya görevleri sona erenler,

1) Daha önce 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan merkez teşkilatına ait kadrolar ile mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve yeterlikleri aynı veya benzer nitelik arz eden merkez teşkilatına ait kadro veya pozisyonlarda bulunanlar daha önceki bu kadro veya pozisyonlarına,

2) (1) numaralı alt bent kapsamında yer almayanlar, bu bent kapsamındaki kadro, pozisyon ve görevlerde toplam en az üç yıl görev yapmış olmaları halinde görevden alındığı veya görevinin sona erdiği kuruma ait (1) numaralı alt bentte yer alan kadro veya pozisyonlardan kurumlarınca tespit edilmiş olan kadro veya pozisyonlara,

3) (1) ve (2) numaralı alt bentler kapsamına girmeyenler görevden alındığı veya görevinin sona erdiği kuruma ait merkez veya taşra teşkilatındaki araştırmacı unvanlı kadro veya pozisyonlara,

Cumhurbaşkanınca veya bakanlarca ya da atamaya yetkili amirlerce atanırlar...

Yukarıdaki hükümde ise, Bakanlık Genel Müdürü ve üstü ile İl Valisi olanlar dışındakilerin görevden alınma veya görevinin sona ermesi durumunda atanacağı unvanlar şu şekilde belirtilmiştir: Daha önce 657 sayılı Kanunun 36/A-11 maddesindeki kariyer kadrolarına, bu yoksa görevlerinde en az üç yıl görev yapmak şartını taşıyorlarsa görevden alındığı veya görevinin sona erdiği kuruma ait 657 sayılı Kanunun 36/A-11 maddesindeki ilgili kariyer kadroya, örneğin A Bakanlığında en az üç yıl görev yapmış yukarıdaki unvanlarda bulunmuş olan bir kişinin görevden alındığı veya görevinin sona erdiği A Bakanlığında merkez teşkilatındaki kariyer kadrolara (kariyer uzman, müfettiş vb.) atanacağı hükme bağlanmıştır.

1 ve 2 numaralı bentlerin kapsamı dışındakilerin ise görevden alındığı veya görevinin sona erdiği kuruma ait merkez veya taşra teşkilatında araştırmacı olarak atanabileceği belirtilmiştir. Burada da kişinin daha önce merkez veya taşrada görev yaptıktan sonra yönetici olarak atamasının hangi teşkilattan yapıldığına bakılarak idarece merkez veya taşra teşkilatındaki araştırmacı unvanına atanması daha uygun olacaktır. Aksi takdirde konunun yargıya taşınması durumunda kişi lehine kararlar alınabilecektir. Merkez teşkilatından yöneticiliğe atanmış olanların merkez teşkilatındaki araştırmacı unvanına, taşra teşkilatından yöneticiliğe atanmış olanların ise taşra teşkilatındaki araştırmacı unvanına atanması yerinde olacaktır.

Öte yandan, mezkur hükme istinaden bu bent kapsamındaki kadro, pozisyon ve görevlerde toplam en az üç yıl görev yapmış olanların görevden alındığında ödüllendirme niteliğindeki kariyer kadrolara atanma hususunun yeniden düzenlenmesi, kariyer meslek mensuplarının yetiştirilmesi, girdiği sınavların niteliği ve zorluğu, hazırladıkları tezler ve almış oldukları yabancı dil puanları gibi sebepler göz önüne alınarak zorunluluk arz etmektedir. Bu hususta, Türkiye Büyük Millet Meclisince Kanuni düzenleme yapılması en doğru kararlardan biri olacaktır.

... Atama yapılıncaya kadar bunların görev yaptıkları kadro, pozisyon veya görevlere ilişkin almakta oldukları her türlü ödemeler, görev yaptıkları kurum tarafından verilmeye devam edilir. (a) bendine göre atananlar, üst yönetici tarafından izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi hizmetlerde görevlendirilirler.

(a) bendine göre atananlardan kasıt Bakanlık Müşaviri, Danışman veya Müşavir olarak atananlardır. Özellikle Bakanlıklarda ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevden alınan Genel Müdür dengi ve üzeri ek göstergeli unvandakiler, görevden alındığında, Bakanlıklarda Bakanlık Müşaviri ve diğer kurum ve kuruluşlarda müşavir ya da danışman unvanına atandıklarında yukarıdaki hükümde yer verilen izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi hizmetlerde görevlendirilmeyip pasif konumda bulundurulmaktadırlar.

Bunların aktif iş tanımlarında değerlendirilmesi, anılan hizmetlerde çalışmalarını ve emekli olana kadar iş yapmalarını sağlayacak ve görevden alındıktan sonra çalışmak istemeyen kişilerin daha erken sürede emekli olması ve kamuda sayıları çok fazla olan bu unvandakilerin Devlet üzerindeki kamburu da kaldırması sağlanmış olacaktır. Herhangi bir göreve atanmak kadar görevden alınmanın da hayatın akışına uygun bir işlem olduğu ilgililere böylece hatırlatılmış olacaktır.

.(a) ve (c) bentlerine göre atananlardan bir ay içinde talepte bulunanlar, atamaya yetkili amirler tarafından yönetici kadro veya pozisyonları dışındaki daha önce bulundukları veya öğrenim durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadro veya pozisyonlara atanırlar.

Bu hükümden anlaşılması gereken, Bakanlık Genel Müdürü dengi ve üstü kadrolardan görevden alınanlar ile İl Valisi dışındaki diğer unvanlardan görevden alınanların talepleri halinde görevden almaya yetkili olan atamaya yetkili amirce yönetici kadroları dışındaki daha önce bulunduğu ya da ihraz etmiş oldukları kadrolara atanacakları hüküm altına alınmıştır. İdarenin burada takdir hakkı bulunmamaktadır. Kişinin talebi dikkate alınmalıdır.

Örneğin, bir Genel Müdür Yardımcısı görevden alındığında, daha önce kariyer meslek mensubu değilse veya en az üç yıl yöneticilik yapmamışsa, yukarıdaki hükümlerde yer verilen şartları sağlayamadığında en son seçenek olarak araştırmacı unvanına atanmışsa, kişinin talebi halinde daha önce bilgisayar işletmeni kadrosu gibi ihraz etmiş olduğu bir unvan varsa bir ay içinde talepte bulunursa bu kişiler talepte bulunduğu unvanına atanmak zorundadır. İdarenin burada takdir hakkı yoktur.