Yıllık izni bulunan memurlara mazeret izni verilebilir mi?

Yasal Dayanak

657 sayılı Kanunun "mazeret izni" başlıklı 104'üncü maddesinin (C) fıkrasına göre; (A) ve (B) fıkralarında belirtilen haller (A: Kadın memura verilen analık izni; B: Memura doğum yapan eşi nedeniyle verilen izin) dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile 1 yıl içinde toptan veya bölümler halinde, mazeretleri sebebiyle memurlara 10 gün izin verilebilir. Zaruret halinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usulle 10 gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür.
Bu yönde 62 Seri Numaralı DMK Genel Tebliği de bulunmaktadır.

Mazeret İzni Tanımı

Devlet memurları mazeretleri sebebiyle 657 sayılı Kanunda gösterilen süre ve şartlarla mazeret izin hakkına sahiptirler. Devlet memurlarına, zorunlu nedenlere ve kabul edilebilir özürlerine dayanılarak yıllık izinlerine ek olarak verilen, bazı hallerde amirin takdirine bazı hallerde ise amirin takdirine bırakılmayan izin türüne mazeret izni denilmektedir. Mazeret izinleri, mazeret izinlerinin veriliş, kullanış şekil şartları ile süresi 657 sayılı Kanunda gösterilmiştir. Buna göre; 657 sayılı Kanunun 104'üncü maddesinin (A), (B) ve (D) fıkralarında verilmesi kanunen zorunlu olan mazeret izinleri, (C) fıkrasında ise amirin uygun bulması halinde verilen mazeret izni düzenlenmiştir.

Danıştay Beşinci Dairenin Kararı

Mazeret izni hükmüne uyulmadan hasta eşine refakat için kullanılan 35 günlük iznin tümünün yıllık izinden düşülmesinin yasaya aykırı olduğuna dair Danıştay Beşinci Dairesinin bir kararı (E. 1989/2377 - K. 1992/2688 - T. 20.10.1992) bulunmaktadır.

Dönemin DPB Görüşü

Dönemin DPB vermiş olduğu 16.04.2012 tarihli 6675 sayılı görüşünde; söz konusu mazeret izninin yıllık izne ilave bir izin gibi görülmemesi gerektiği, bununla birlikte yıllık izin hakkı bulunan personele bazı istisnai durumlarda mazeret izni verilebileceği, amirin izne esas mazereti değerlendirmede takdir yetkisinin olduğu, takdir yetkisini kullanırken mazeretinin niteliği ile birlikte ilgilinin yıllık izin hakkının bulunup bulunmadığını hususunun da dikkate alınarak bir değerlendirme yapılabileceği mütalaa edilmiştir.

Değerlendirme ve Sonuç

Yukarıda yer alan düzenlemenin son cümlesinde "Zaruret halinde, aynı usulle 10 gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür." şeklinde yer alan hükme göre 2. kez verilen izin yıllık izinden düşülür. 2. kez verilen 10 günlük mazeret izni yıllık izinden düşülecektir. Dolayısıyla, yıllık izinden düşüleceği belirtilmeyen, yani yıllık izinlerinin bir kısmını veya tamamını kullanmamış memurlara ilk kez verilecek 10 günlük mazeret izninin yıllık izinden düşülmemesi gerekir.

Dolayısıyla; yıllık izin kullanıp kullanmadığına bakılmaksızın memurlara (1.) 10 günlük mazeret izni verilebilir ve bu izin yıllık izinden düşülmez. (2.) 10 günlük daha mazeret izni verilebilir ancak 2. kez verilen bu mazeret izni yıllık izinden düşülür. Çünkü bu 2. kez verilen iznin yıllık izinden düşülmesi, "yıllık izinden düşülür" ibaresinin emredici nitelikte olmasından kaynaklanmaktadır.