TCMB: Kartlı Harcamalarda Artış ve Enflasyonun Etkisi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) blog sayfasında yayımlanan analizde, kartlı harcamaların son yıllarda önemli ölçüde arttığı ve bu artışta hem enflasyonun hem de sıkılaşma politikasının etkili olduğu vurgulanıyor. Kartla yapılan harcamalar, talep dinamiklerini izlemek için değerli bir öncü gösterge olarak öne çıkıyor. Ancak, son yıllarda bu harcamalar ivmelenerek özel tüketim harcamalarından ayrıştı ve bu ayrışmada tüketicilerin nakit ödeme yönteminden kartla ödemeye geçişinin etkili olduğu belirtildi. Özellikle parasal sıkılaşma sonrasında kartlı harcamalarda daha ılımlı bir artış gözlemlendi.

Kartlı Harcamaların Talep Dinamiklerindeki Rolü

Kartla yapılan harcamalar, yüksek frekanslı veri sunması sayesinde talep koşullarını izleme açısından yoğun şekilde kullanılıyor. Bu göstergenin, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki özel tüketim kalemiyle 2021 yılına kadar oldukça uyumlu bir seyir izlediği ifade ediliyor. Ancak son yıllarda kartlı harcamalar ivmelenerek özel tüketimin seyrinden ayrıştı. Bu ayrışmanın temelinde, yalnızca talep gelişmeleri değil, aynı zamanda tüketicilerin ödeme tercihlerindeki dönüşüm yani nakitten kartlı ödemeye yönelimin artması bulunuyor.

Kart Kullanım Oranındaki Artışın Etkisi

Kart kullanım oranındaki artışın, talep koşullarını değerlendirirken dikkate alınması gerektiği vurgulanıyor. Son dönemde kartla yapılan harcamaların daha ılımlı bir artış göstererek özel tüketimin seyriyle daha uyumlu bir görünüm sergilediği belirtiliyor.

Nakit Yerine Kartlı Ödemeye Geçişin Hızlanması

• Kartla yapılan harcamalar, yüksek frekanslı ve zamanında bilgi sunması nedeniyle talep koşullarını izleme açısından önemli bir gösterge olarak kullanılıyor.
• 2021 yılına kadar GSYH içindeki özel tüketim kalemiyle uyumlu bir seyir izleyen kartlı harcamalar, son yıllarda ivmelenerek ayrıştı.
• Bu ayrışmanın temelinde, tüketicilerin ödeme tercihlerindeki dönüşüm yani nakitten kartlı ödemeye yönelimin artması yer alıyor.
• Kart kullanım oranı belirgin şekilde yükseldi ve bu dönemde kartla yapılan harcamalar güçlü bir ivmelenme kaydetti.

Enflasyonun ve Dijitalleşmenin Etkisi

Kartla yapılan harcamaların son dönemde hızlı bir şekilde arttığına dikkat çekilen analizde, bu artışta talep dinamiklerinin yanı sıra geleneksel ödeme yöntemi olan nakitten karta geçişin de etkili olduğu belirtiliyor. Güncel çalışmalar, kartla ödeme sıklığının kayda değer biçimde arttığını ortaya koyuyor. Yükselişte, dijitalleşme ve temassız ödeme sistemlerinin yaygınlaşması gibi teknolojik gelişmelerin yanı sıra enflasyonun yükselerek nakit taşımayı daha maliyetli hale getirmesi temel faktörler arasında yer alıyor. Özellikle akaryakıt sektöründe 2021 sonrasında dikkat çeken bir artış yaşandığı ifade ediliyor.