5510 Kapsamında Profesör Doktor Emeklilikte 26000 Gösterge Üzerinden İlave Ödemeden Yararlanabilir Mi?

Soru : Sayın memurlar.net Yetkilisi, İlk defa 2011 yılında devlet memuru oldum ve 2011-2019 yılları arasında bir devlet hastanesinde 5510/4c uzman hekim olarak çalıştım. 2019 dan günümüze kadar bir devlet üniversitesinde 5510/4c profesör doktor olarak çalışmaktayım. 23/6/2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ve 1 Temmuz 2022 tarihinde uygulamaya girmiş olan 7411 sayılı Kanunla gelen değişiklik hükümleri gereğince:'' Ek Madde 84- (Ek: 26/7/2018-7146/4 md.) Bu Kanuna göre tabip veya diş tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olup, aylıklarıyla birlikte makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olan tabip ve diş tabiplerinden ilgili mevzuatına göre uzman olanlara (26.000) gösterge rakamının, uzman olmayanlara (20.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda her ay emekli aylıklarıyla birlikte ilave ödeme yapılır.

Birinci fıkra kapsamında yapılacak ödeme, ölenlerin mülga 67 nci maddede belirtilen aylığa müstahak dul ve yetimlerine mülga 68 inci maddede belirtilen oranlar üzerinden ödenir.

Bu madde kapsamında yapılacak ilave ödeme tutarları, ödemeyi izleyen iki ay içinde faturası karşılığında Hazineden tahsil edilir.

Bu madde uyarınca verilecek ilave ödeme, 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesi uyarınca yapılacak ek ödemenin matrahına dahil edilmez.

Bu madde kapsamında ilave ödemeden yararlanacaklardan, sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışanlar dahil herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olarak çalışanların ilave ödemeleri, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ay başından itibaren kesilir. Bu ödemeden yararlanma şartlarını kaybedenler en geç bir ay içinde durumu Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmekle yükümlüdürler. Zamanında bildirimde bulunmayanlara yapılan ödemeler kanuni faiziyle birlikte geri alınır. Bu fıkra uyarınca ilave ödemeleri kesilenlerin, çalışmalarının sona erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek ilave ödemeleri, çalışmalarının sona erdiği tarihi takip eden ay başından itibaren yeniden ödenmeye başlanır.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönem için geçmişe dönük herhangi bir ödeme yapılmaz.

(Ek fıkra: 16/6/2022-7411/2 md.) Yukarıdaki hükümler 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar ile hak sahipleri hakkında ilgisine göre uygulanır."

Sorularım:

-Bu son yasa değişikliği ile 5510/4c den üniversiteden profesör doktor olarak emekli olursam bu ilave ödemeden faydalanabilir miyim?

-Bu şartlar altında en yüksek emekli maaşı alabilmem için nasıl bir yol izlemeliyim?

Teşekkür eder iyi çalışmalar dilerim.

Detaylar/Değerlendirmeler:

5434 sayılı Kanun Ek Madde 84 hükmü;

"Bu Kanuna göre tabip veya diş tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olup, aylıklarıyla birlikte makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olan tabip ve diş tabiplerinden ilgili mevzuatına göre uzman olanlara (26.000) gösterge rakamının, uzman olmayanlara (20.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda her ay emekli aylıklarıyla birlikte ilave ödeme yapılır.

Birinci fıkra kapsamında yapılacak ödeme, ölenlerin mülga 67 nci maddede belirtilen aylığa müstahak dul ve yetimlerine mülga 68 inci maddede belirtilen oranlar üzerinden ödenir.

Bu madde kapsamında yapılacak ilave ödeme tutarları, ödemeyi izleyen iki ay içinde faturası karşılığında Hazineden tahsil edilir.

Bu madde uyarınca verilecek ilave ödeme, 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesi uyarınca yapılacak ek ödemenin matrahına dahil edilmez.

Bu madde kapsamında ilave ödemeden yararlanacaklardan, sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışanlar dahil herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olarak çalışanların ilave ödemeleri, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ay başından itibaren kesilir. Bu ödemeden yararlanma şartlarını kaybedenler en geç bir ay içinde durumu Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmekle yükümlüdürler. Zamanında bildirimde bulunmayanlara yapılan ödemeler kanuni faiziyle birlikte geri alınır. Bu fıkra uyarınca ilave ödemeleri kesilenlerin, çalışmalarının sona erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek ilave ödemeleri, çalışmalarının sona erdiği tarihi takip eden ay başından itibaren yeniden ödenmeye başlanır.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönem için geçmişe dönük herhangi bir ödeme yapılmaz.

Yukarıdaki hükümler 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılar ile hak sahipleri hakkında ilgisine göre uygulanır."

Hükmün Yorumu:

İlave ödemeden kimler yararlanmaktadır?

İlave ödemeden 5434 kapsamında olanlar ile 1 Temmuz 2022 tarihinden geçerli olmak üzere de 5510 sayılı Kanun kapsamında olan Tabip veya Diş Tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak emeklilik statüsünde aylık bağlananlar yararlanmaktadırlar.

İlave ödemeden kimler yararlanamaz? İlave ödemenin yapılması için ön şart nedir?

İlave ödemeden yararlanabilmek için farklı görevlerinden kazanılan makam tazminatı ödemesinden yararlanılmaması gereklidir. Emeklilikte makam tazminatı ödemesi yapılanlara bu ödeme yapılmamaktadır.

Ayrıca,

-Tabip veya diş tabibi kadro ve pozisyonları dışında emeklilik statüsünde aylık alanlar,

-Emekli olduktan sonra emekli aylığı kesilmemiş olsa dahi kısa vadeli sigorta kollarına (iş kazası ve meslek hastalığına) tabi olarak çalışmaya başlayanlar dahil sosyal güvenlik kapsamına kayıtlı çalışanlar,

-İşçi ve esnaf statüsünde emekli aylığı bağlanmış olan doktor ve diş doktorları, yararlanmamaktadırlar.

İlave ödeme ile makam tazminatı aynı mıdır?

İlave ödeme ile makam tazminatı aynı olmamakla birlikte yapılan ödeme şekline bakıldığında aynı olmaktadır. Yani doktorlar için yasal düzenlemelerde makam tazminatı gösterge rakamı belirlenmemiştir. Bizce bunun yerine geçecek şekilde bir makam tazminatı ödemesiyle aynı ilave ödeme şeklinin benimsenmiş olduğunu da değerlendirebiliriz. Makam tazminatı 5434'e tabi memurlar içindir ve emeklilikte yararlanmak için en az 2 yıl görev yapma şartı vardır, ilave ödemede ise herhangi bir süre olarak görev yapma şartı yoktur.

Profesörler emeklilikte makam tazminatı alır mı?

Konuyu 2 ayrı başlıkta değerlendirmek gerekmektedir.

Birinci başlık 5434 kapsamında olanlar:

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu eki Makam Tazminatı Cetvelinde,

-3 Yılını tamamlamış olmak şartıyla profesör için 6000,

-Herhangi bir görev yapma süresi aranmaksızın profesörler için de 4500,

Gösterge rakamı belirlenmiştir.

Dolayısıyla,

- 6000 gösterge rakamına hak kazanan profesörler emeklilikte 15000 görev tazminatı ile birlikte 21000,

- 4500 gösterge rakamına hak kazanan profesörler de emeklilikte 11500 görev tazminatı ile birlikte 16000,

gösterge rakamının güncel memur maaş katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutar üzerinden ve makam tazminatına müstahak görevlerinin toplamı en az 2 yıl görev yapmış olmak şartı ile 5434 sayılı Kanun Ek Madde 68 hükmü uygulanmak suretiyle emekli aylıklarından ayrıca olmak üzere makam ve görev tazminatı ödemesinden yararlanacaklardır.

İkinci başlık 5510 kapsamında olanlar:

5510 kapsamında olanlar için 5434 kapsamında olduğu gibi emekliliklerinde emekli aylıklarından ayrı olarak makam ve görev tazminatı ödemesi bulunmamaktadır. Bu tür ödemeler prime esas kazançları içerisinde olduğundan hesaplanacak olan emekli aylıklarının içerisinde değerlendirilmektedir.

Emeklilikte son görev unvanının esas alınması konusu:

5434 kapsamında olanlar için son görev unvanının esas alınarak aylık bağlanması sistemi bulunmamaktadır. Bu kapsamda olanlar için müstahak olmaları şartıyla en yüksek emekli aylığı ve emekli ikramiyesi verilmesini gerektiren görev unvanı esas alınarak işlemleri yapılır. Örnek; Kişi 15 yıl memur, 1 yıl Şube Müdürü, 2 yıl Daire Başkanı, 3 yıl Genel Müdür, son 8 yılda Müşavir olarak görev yapmış olsun, bu kişi için en yüksek emekli aylığı ve ikramiyesini kazandıracak görevi Genel Müdür olduğundan, bu unvan esas alınır, son görevi olan Müşavirlik esas alınmaz.

5510 kapsamında olanlar için, örneğimiz aynı olsun, bu durumda da bu görevleri esnasındaki prime esas kazançları esas alınır, en üst görevi olan Genel Müdürlük veya son görev unvanı esas alınmaz.

5434 kapsamındakiler için ilave ek ödeme ile makam tazminatı arasındaki tutar farkı:

Görüleceği üzere, ilgili mevzuatlarına göre uzman olanlar 26000, Uzman olmayanlar 20000 gösterge rakamı üzerinden ilave ek ödeme alırken, makam ve görev tazminatı toplamı bu gösterge rakamlarından az olan (makam ve görev tazminatı toplamı 21000) profesörler daha önce uzman doktor olsa da emeklilikte 5000 gösterge rakamı kadar emeklilikte daha az bir ödeme alma kaybını ortaya çıkaracaktır.

5434 kapsamındakiler için makam tazminatı ödemesinden emeklilikte yararlanmama yolu tercih edilebilir mi?

Mevcut yasal düzenlemelere bakıldığında böyle bir işlemin yapılamayacağını ancak, bu konunun tartışılması gerektiğini de değerlendirmekteyiz. Maddenin belirttiğimiz değerlendirmelerimiz de dikkate alınarak, ayrıca 5510 kapsamında olanlar için de madde tam uyumlu olmadığından ayrıca revize edilmesinde fayda olacağını düşünmekteyiz.

Bu minvalde sizin sorularınıza karşılık değerlendirmelerimiz şöyle olacaktır:

5510 kapsamında olduğunuz için prime esas kazançlar arasında olan makam tazminatı da dahil tüm çalışma hayatı içerisindeki prime esas kazançlarınız esas alınarak aylık bağlanması işlemine tabi olursunuz, dolayısıyla emeklilikte ayrıca makam tazminatı ödemesi hakkınızda uygulanmaz.

Son göreviniz üzerinden, yani 2914 sayılı Kanuna tabi Profesör doktor olarak emekli olmanız durumunda, 5434/Ek Madde 84 hükmünden de anladığımız ödemelerin yapılabilmesi için kişilerin son görev unvanının uzman veya uzman olmayan doktor ve diş tabibi olması esas olduğundan, yani son defa sağlık hizmetleri sınıfı olması şartının arandığını değerlendirdiğimizden daha önce yapmış olduğunuz uzman doktorluğunuz esas alınarak söz konusu ödemeden yararlanamayacağınızı değerlendirmekteyiz.

Ancak, değerlendirmemiz bu şekilde olmakla birlikte, 5510 kapsamında olanlar için ilk görev, ara görev, son görev vb. gibi en yüksek emekli aylığı bağlanmasını gerektiren kadro görev unvanlarının önemi olmadığından, yani tüm çalışma hayatı içerisindeki prime esas kazançlar emekli aylığını belirleyici olduğundan ve son görev unvanı esas alınarak prime esas kazançlar üzerinden aylık bağlanması işlemi de olmadığından, burada son görevi unvanı şartına bakılmaması gerektiğini ve daha önce yapmış olduğunuz uzman doktorluğunuz esas alınarak ilave ödemeden yararlanmanız gerektiğini de ayrıca değerlendirmekteyiz.

Bu durumda söz konusu ilave ödemeden yararlanabilmeniz için emeklilik esnasında uzman doktor olarak görevli olmanızın faydalı olacağınız değerlendirmekteyiz.

Değerlendirmelerimiz bu şekildedir. Tavsiyemiz, emeklilik öncesi SGK na müracaat edip bilgi almanız olacaktır.