KDK, 8 yılda disiplin cezası almadığı halde sözleşmeli personele verilmeyen bir kademede son sözü söyledi

657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bir kademe ilerlemesi uygulanması talebi hakkında Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) aşağıda yer verdiğimiz çeşitli kararlarında aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.

1. Başvuran,... 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 64. Maddesinin 4. Fıkrası gereği son 8 yılda herhangi bir disiplin cezası almamış olmasından bahisle tarafına bir kademe ilerlemesi uygulanması gerektiği halde sözleşmeli statüde görev yapması nedeniyle bu talebinin reddedildiği belirtilerek 657 Sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin dördüncü fıkrası gereğince bir kademe ilerlemesi uygulanması talep edilmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesine değinilerek konu ile ilgili, bulunduğu statü gereği haklarında sicil raporu doldurulmayan ve kurumlarından aylıksız izinli sayılmak suretiyle sözleşmeli olarak çalışan aile hekimlerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü madde hükümlerinden yararlandırılıp yararlandırılamayacağı hususunda 22.09.2010 tarihli yazı ile (mülga) Devlet Personel Başkanlığından görüş talep edildiği, alınan cevabi yazıda "6 yıllık sicil notu ortalamasının tespitinde, sicil raporunun tanzim edilmediği yıl veya yıllar dikkate alınmadan 6 yıllık sicil raporlarının tamamlanmasının beklenilmesi" gerektiği, yine (mülga) Devlet Personel Başkanlığının 05.04.2017 tarihli görüş yazılarında da "Kurumlarından aylıksız izinli sayılarak sözleşmeli olarak istihdam edilen personelin bu süre zarfında disiplin cezası verilmesini gerektirecek fiil ve hallerde bulunmamış olsalar bile söz konusu sürelerin memurlukta geçirilmemiş olması sebebiyle mezkur Kanunun 64 üncü maddesinin 4 üncü fıkrası ve geçici 36 ncı maddesinin (C )bendinin uygulanması açısından değerlendirilmesinin uygun olmayacağı" görüşüne yer verildiği,

2- Ayrıca, 27.12.2024 tarihli ve 32765 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7537 sayılı Devlet Memurları Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesine eklenen 1 inci maddesinde, "14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasının dördüncü paragrafının altıncı cümlesinde yer alan "tespitinde" ibaresi "tespiti ile 64 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında" şeklinde değiştirilmiştir." hükmü ve 7 nci maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen geçici 52 nci maddesinde, "Geçici 37 nci, geçici 41 inci ve geçici 48 inci madde çerçevesinde sözleşmeli personel pozisyonlarından memur kadrolarına atanmış olup bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla memur kadrolarında bulunanların söz konusu pozisyonlarda geçen hizmet süreleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, 64 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında değerlendirilir." hükümleri getirilmiş olup ilgilinin anılan Kanunda belirtilen Geçici Maddeler ile kadrolu göreve atanmadığı ve Aile Hekimliği Kanununa tabi olarak göreve devam ettiği anlaşıldığından yukarıda belirtilen mevzuat ve görüş yazıları doğrultusunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesinin 4 üncü fıkrası gereğince bir kademe ilerlemesinden faydalandırılmasının mümkün bulunmadığı ifade edilmiştir.

3. Kurumumuza yapılan 2023/11076 başvuru numaralı dosya konusu hakkında görüş talebi içeren yazımıza istinaden Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 07.09.2023 tarih ve sayılı cevabi yazıda özetle, 7433 sayılı Kanun uyarınca memur kadrosuna atanan ilgilinin; 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel pozisyonunda ve anılan Kanunun 4 üncü maddesinin mülga (C) fıkrası kapsamında geçici personel pozisyonunda geçen hizmet sürelerinin, 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinde yer alan "son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almama" süresi kapsamında değerlendirilmesinin ve 3. Dönem Toplu Sözleşme hükümlerine istinaden ilave bir dereceden yararlanmasının, mümkün olmadığı mütalaa edilmektedir." açıklamalarına yer verilmiştir.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme

1- Başvuruda özetle, sözleşmeli statüde görev yaptığı sürelerin 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinde yer alan "son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almama" süresi kapsamında değerlendirilmesi ve bir kademe ilerlemesi hakkının tarafına verilmesini talep etmektedir.

2- Sağlık Bakanlığı tarafından Kurumumuza gönderilen cevabi yazıda ise özetle; 657 sayılı Kanun'un 64 üncü ve Geçici 36 ncı maddeleri ile kademenin nasıl ve ne zaman verileceğinin belirlendiği, bulunduğu statü gereği haklarında sicil raporu oldurulmayan ve kurumlarından aylıksız izinli sayılmak suretiyle sözleşmeli olarak çalışan aile hekimlerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 64 üncü madde hükümlerinden yararlandırılamayacağına dair Mülga Devlet Personel Başkanlığı ile Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü görüşleri bulunduğu, bu kapsamda, sözleşmeli personel statüsü olarak geçirilen sürelerin 657 sayılı Kanunu'nun 64 üncü maddesinde geçen 8 (sekiz) yıllık süre hesabında dikkate alınmasına imkan bulunmadığı, hususları ifade edilmiştir.

3- Başvuranın, 657 sayılı Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel pozisyonunda geçen hizmet sürelerinin, 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinde yer alan "son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almama" süresi kapsamında değerlendirilmesi talebi ile ilgili olarak, 10.1. Anayasa'nın 128 inci maddesinde; memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri ile hak ve yükümlülükleri, aylık, ödenek ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği hükme bağlanmıştır. Devlet memurları ve diğer kamu görevlilerinin hukuki durumlarının, hak ve yükümlülüklerinin; başta 657 sayılı Kanun ve diğer özel yasalarla bu yasalara uygun olarak yürürlüğe konulan alt mevzuat düzenlemelerin doğal sonucu olarak, bu düzenleyici tasarruflarda yer alan kurallar esas alınarak saptanması statü hukukunun gereğidir. 657 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde Devlet memurlarının ilerleme ve yükselmelerinin bu kanun kapsamında düzenleneceği öngörülmüştür.

4- Danıştay 12. Dairesinin 05.02.2018 tarihli ve E.2017/2604, K.2018/402 sayılı kararında "657 sayılı Kanun'da yer alan düzenlemelerin, anılan Kanun'un 4-D maddesi kapsamında çalışan işçiler için uygulanmasının mümkün olmamakla birlikte, Kanun'un 4/B maddesi kapsamında görev yapan sözleşmeli personel ile 4/C maddesi kapsamında görev yapan geçici personel hakkında referans norm olarak uygulanabileceği; nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 17.06.2013 tarihli, YD İtiraz No: 2013/357 sayılı kararında, 657 sayılı Kanun hükümlerinin anılan Kanun'un 4/B maddesi kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personel için doğrudan uygulanmasının söz konusu olamayacağı, ancak "referans norm" olarak dikkate alınabileceğinin belirtildiği" ifadelerine yer verilmiştir.

5- Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 29.05.2019 tarihli ve E:2019/215, K:2019/1157 sayılı kararında, söz konusu Danıştay kararı ile birlikte yine Danıştay 12. Dairesinin aynı yöndeki 22.06.2016 tarihli ve E.2013/9695, K.2016/4083 sayılı kararı ile 23.03.2017 tarihli ve E.2016/6676, K.2017/919 sayılı kararına da atıfta bulunularak "657 sayılı kanun hükümlerinin 4/B maddesi hükmü kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personel hakkında doğrudan uygulanması mümkün olmamakla birlikte gerek bu hükümlerin "referans norm" olarak alınabileceğine dair Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun içtihatları, gerekse de Adalet Bakanlığı Disiplin Yönetmeliği'nin Kapsam başlıklı 2 nci maddesinde yer alan, bu yönetmelik hükümlerinin sözleşmeli personel hakkında da uygulanacağını öngören hükmü karşısında davacının sözleşmeli personel olarak çalıştığı süre içinde herhangi bir disiplin cezası aldığı yolunda bir iddia ileri sürülmediğine ve bu sürenin de davalı idarece davacının kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirildiği konusunda taraflar arasında bir çekişme bulunmadığına göre aynı sürenin 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamındaki hizmetlerin 64 üncü maddede belirtilen sekiz yıllık sürelerin hesabında değerlendirilmesi gerektiği" yönünde hüküm vermiştir.

6- Benzer bir olayda Denizli İdare Mahkemesi 09.06.2020 tarihli ve E.2019/1524, K.2020/485 sayılı kararında "Danıştay kararı ile mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde 657 sayılı kanun hükümlerinin 4/B maddesi hükmü kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personel hakkında doğrudan uygulanması mümkün olmamakla birlikte bu hükümlerin "referans norm" olarak alınabileceği, bu bağlamda gerek davacının sözleşmeli olarak çalıştığı süre içerisinde herhangi bir disiplin cezası almadığı gibi hakkında disiplin cezası verilmesini gerektirir bir eylemi olduğu yönünde bir iddia olmadığı ve gerekse de davacının sözleşmeli statüde geçirdiği sürenin kamu hizmetinde geçen sürede dikkate alındığı hususları da bir arada değerlendirildiğinde davacının, 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında görev yaptığı sürelerin de anılan Kanun'un 64 üncü maddesinde belirtilen 8 yıllık sürenin hesabında dikkate alınması gerekirken bu süreler dikkate alınmayarak davacının başvurusunun reddedilmesine dair dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı" sonucuna varmış; bu karara karşı idare tarafından yapılan istinaf başvurusu üzerine ise, İzmir Bölge İdare Mahkemesi İkinci Dava Dairesinin 24.09.2020 tarihli ve E.2020/883, K.2020/1212 sayılı kararında idare mahkemesi kararının dayandığı gerekçe ve usul hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine kesin olarak karar verilmiştir.

7- Benzer bir şekilde, İstanbul 5. İdare Mahkemesinin 17.12.2019 tarihli ve E.2019/1651, K.2019/2475 sayılı kararı ile davacı lehine karar verilmiş, idarenin istinaf başvurusu ise İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Üçüncü İdari Dava Dairesinin 12.11.2020 tarihli ve E.2020/562, K.2020/610 sayılı kararıyla kesin olarak reddedilmiştir.

8- Benzer konuda Kamu Denetçiliği Kurumuna yapılan başvurularda da bu açıdan yapılan değerlendirme sonrasında, başvuru sahibi için ilgili dönemde uygulanabilecek bir disiplin veya benzeri yaptırım düzenlemesi bulunmuyorsa Ret Kararı (Kamu Denetçiliği Kurumunun 27.12.2019 tarihli ve 2019/12205 dosya numaralı, 15.04.2020 tarihli ve 2019/20130 dosya numaralı, 16.12.2020 tarihli ve 2020/72041 dosya numaralı kararları) verilmekte; başvuru sahibi için ilgili dönemde uygulanabilecek bir disiplin veya benzeri yaptırım düzenlemesi bulunuyorsa ve başvuru sahibi için bir yaptırım uygulanmadıysa Tavsiye Kararı (Kamu Denetçiliği Kurumunun 29.06.2020 tarihli ve 2020/405 dosya numaralı, 30.06.2020 tarihli ve 2020/5535 dosya numaralı, 06.10.2020 tarihli ve 2020/42362 dosya numaralı, 19.01.2021 tarihli ve 2019/18638 dosya numaralı 21.03.2024 tarihli ve 2024/54 dosya numaralı kararları) verildiği görülmektedir.

9- Bununla birlikte; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun Esas No: 2023/5, Karar No: 2023/24 sayılı Bölge İdare Mahkemesi Kararları Arasındaki Aykırılığın Giderilmesi İstemi Hakkında Kararında; ".kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirileceği öngörülen 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli statüde geçirilen sürelerin; sürekli ve başarılı hizmet gösteren memurlar için disipline uygun davranışın ödülü niteliğinde olan, bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olmakla asli olarak edinilebilen ilerlemenin yanında fer'i bir kazanım öngören ve uyuşmazlıkta uygulanan norm olan "son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara, aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanır." hükmü bakımından da dikkate alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

10- Başvuruların idarece reddinin diğer bir gerekçesi olan, "mevzuatında disiplin hükümlerinin bulunmaması" hususu ise, davacıların, 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli statüde çalıştıkları dönemde tabi oldukları Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'ın "Sözleşmenin feshi" başlıklı Ek 6 ncı maddesinin Danıştay 12. Dairesinin 10.12.2014 tarihli ve E:2011/6048, K:2014/8538 sayılı kararı ile iptal edilmiş olsa da, sözleşmeli statüde görevli oldukları dönemde davacılar hakkında idarece uygulanan (ç) bendi gereği, hizmet sözleşmesinde belirtilen koşullara uymama halinin tekrarlanması sözleşmelerinin feshi sonucunu doğurduğundan, bu halin tespitinde idare tarafından yazılı olarak uyarılmalarının gerekmesi ve ayrıca idarenin düzenliliği ilkesi göz önünde bulundurulduğunda, diğer kamu görevlileri kapsamında yer alan sözleşmeli statüde bulunanların da Devlet memurları gibi disipline aykırı fiil veya davranışlarının idarece tespit ediliyor ve kayda alınıyor olması sebebiyle, uygulanan normda belirtilen disipline ilişkin hususun bu çerçevede değerlendirilerek başvuruların sonuçlandırılması gerektiği anlaşıldığından dayanaksız bulunmuştur.

11- Bu durumda, 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli statüde çalışmakta iken aynı Kanun'un 4/A maddesi kapsamında kadrolu Devlet memuru olarak atananların, 657 sayılı Kanun'un 36. Ve Geçici 41. maddeleri uyarınca sözleşmeli personel olarak geçirdikleri hizmet sürelerinin, kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin belirlenmesi bakımından, anılan Kanun'un 64. maddesi hükümlerinin haklarında uygulanması gerektiğinden ve anılan sürelerde disipline aykırı fiil veya davranışları varsa idarece tespit edildiği ve kayda alındığı dikkate alındığında, 657 sayılı Kanun'un 64/4. maddesi hükmündeki disipline ilişkin şartın bu çerçevede ilgilendirilerek haklarında idarece işlem tesisi mümkün olduğundan, taleplerinin bu şekilde değerlendirilerek sonuçlandırılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır." Şeklinde açıklanan nedenlerle; Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın, dava konusu işlemin iptali yolundaki Konya Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesinin 12.04.2022 tarih ve 2022/379 E. 2022/701 K. sayılı kararı doğrultusunda giderilmesine, kesin olarak, 03.05.2023 tarihinde oyçokluğu ile karar verildiği tespit edilmiştir.

12- Somut olayda, her ne kadar yukarıda yer alan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün görüş yazısında, aksi yönde görüş belirtilmiş olduğu görülmekte ise de, gerek yukarıda yer verilen emsal nitelikteki yargı kararları ve gerekse de Kurumumuzca verilmiş emsal kararlar doğrultusunda, başvuranın, sözleşmeli statüde görev yaptığı sürece kadrosu ile irtibatının devam ettiği, sözleşmeli olarak geçirdiği sürede herhangi bir disiplinsizlik nedeniyle sözleşmesinin feshedilmediği ya da başka bir müeyyideye tabi tutulmadığı, sözleşmeli personel statüsünde geçirdiği sürenin kamu hizmetinde geçen süre olarak değerlendirildiği ve Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 2023/5 E. 2023/24 K. sayılı kararında sözleşmeli statüde bulunanların da devlet memurları gibi disipline aykırı fiil veya davranışlarının idarece tespit ediliyor ve kayda alınıyor olması sebebiyle, uygulanan normda belirtilen disipline ilişkin hususun bu çerçevede değerlendirilerek başvuruların sonuçlandırılması gerektiği belirtildiğinden bu tür başvurularda başvuranlar hakkında idarece disipline aykırı bir durum bildirilmemiş ise mevzuatlarında hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın olumlu sonuçlandırılması gerektiği hususları göz önünde bulundurulduğunda başvuranın 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel pozisyonunda geçen hizmet sürelerinin, 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinde yer alan "son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almama" süresi kapsamında dikkate alınması gerektiği değerlendirilmektedir.

13- Kurumumuzca yapılan inceleme ve araştırma neticesinde, yukarıda sözü edilen mevzuat hükümleri, yargı içtihatları ile Kurumumuzun emsal niteliğinde kararları kapsamında yapılan açıklamalar doğrultusunda, ilgili idarenin, başvuranın, 657 sayılı Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel pozisyonunda geçen hizmet sürelerinin, 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinde yer alan "son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almama" süresi kapsamında değerlendirilmesi talebinin reddi yönünde tezahür eden işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

VII.KARAR

Açıklanan gerekçelerle, BAŞVURUNUN KABULÜNE;

Başvuranın sözleşmeli statüde görev yaptığı sürelerin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesinde belirtilen sekiz yıllık sürenin hesabında dikkate alınarak işlem yapılması yönünde SAĞLIK BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,

6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca; idare tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,

Kararın BAŞVURANA ve SAĞLIK BAKANLIĞINA tebliğine,

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Bu bilgiler haricinde hukuki gerekçeler ve mevzuat yönünden konuyu detaylı olarak inceleyen;

Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 04.08.2025 tarih ve 2025/9156-S.25.13286 sayılı kararını bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız.

Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 21.08.2025 tarih ve 2025/9985-S.25.14452 sayılı kararını bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız.

Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 21.08.2025 tarih ve 2025/10062-S.25.14537 sayılı kararını bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız.

Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 22.08.2025 tarih ve 2025/10123-S.25.14618 sayılı kararını bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız.

Ahmet KANDEMİR