399 sayılı KHK tabi sözleşmeli personelin sosyal güvenliğinde hangi kanun uygulanır?

Soru: https://www.memurlar.net/haber/1150078/ adresimizde yapmış olduğumuz değerlendirmelerimize karşılık, ziyaretçimizin "2008 Ekimden önce başlayan 399 KHK ya tabi sözleşmeli personel de 5510 a tabi mi oluyor?"
şeklindeki sorusuna karşılık değerlendirmelerimizi yapmaktayız.

Detaylar/Değerlendirmeler:

399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin:
3 üncü Maddesi:
"a) Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda hizmetler memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürülür.
b) Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda, devlet tarafından tahsis edilen kamu sermayesinin karlı, verimli ve ekonominin kurallarına uygun bir şekilde kullanılmasında bulunduğu teşkilat, hiyerarşik kademe ve görev unvanı itibariyle kuruluşunun karlılık ve verimliliğini doğrudan doğruya etkileyebilecek karar alma, alınan kararları uygulatma ve uygulamayı denetleme yetkisi verilmiş asli ve sürekli görevler genel idare esaslarına göre yürütülür. Teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esaslarına göre yürütülmesi gereken asli ve sürekli görevleri; genel müdür, genel müdür yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, kurul ve daire başkanları, müessese, bölge, fabrika, işletme ve şube müdürleri, müfettiş ve müfettiş yardımcıları ile ekli 1 sayılı cetvelde kadro unvanları gösterilen diğer personel eliyle gördürülür.
Bunlar hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hükümler dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.
c) (b) bendi dışında kalan sözleşmeli personel, teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esasları dışında yürüttükleri hizmetlerinde bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hukuki esaslar çerçevesinde akdedilecek bir sözleşme ile çalıştırılan ve işçi statüsünde olmayan personeldir. (Bunlar bu Kanun Hükmünde Kararnamede sözleşmeli personel olarak geçecektir.) Sözleşmeli personel işin niteliğine göre yılın veya günün belirli sürelerini kapsamak üzere kısmi zamanlı da istihdam edilebilir.
d) Memurlar ve sözleşmeli personel toplu iş sözleşmeleri kapsamına alınamaz ve bunlara toplu iş sözleşmeleriyle veya toplu iş sözleşmeleri emsal alınarak hiçbir ayni ve nakdi menfaat sağlanamaz.
e) İşçiler bu Kanun Hükmünde Kararnameye tabi değildir."

4 üncü maddesi:
" Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak istihdam edilecek personelin kadro, ünvan derece ve sayıları ekli 1 sayılı cetvelde gösterilmiştir. Sözleşmeli statüde istihdam edilecek personele ait pozisyonların unvan ve sayıları Cumhurbaşkanı Kararı ile tespit edilir. Yeni kadro ve pozisyonların ihdası ile ihdas edilmiş kadro ve pozisyonların iptal ve değişiklikleri Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılır."

5 inci maddesi:
"Genel müdür, genel müdür yardımcısı, I. hukuk müşaviri, bölge müdürü kadroları hariç 1 sayılı cetvelde yer alan diğer kadrolara yönetim kurulu kararı ile atama yapılır. Yönetim kurulları bu yetkilerini sınırlarını açıkca belirlemek kaydıyla devredebilirler.
Birinci fıkra uyarınca yapılacak atamalarda teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda sözleşmeli (...) statüde geçen hizmetler memur statüsünde geçmiş gibi değerlendirilir."

"Sosyal Güvenlik" başlıklı 12 nci maddesi de:
"Sözleşmeli statüde istihdam edilecek personel, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabidir."
Şeklindedir.

5434 sayılı Kanun kapsamına girenler de 1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olarak hizmet süreleri bulunanlar (yedek subaylık, vekil öğretmenlik, vekil imamlık gibi çalışmaları olanlar dahil) olmaktadır.
Dolayısıyla, 1 Ekim 2008 tarihinden önce 399 sayılı KHK ye tabi sözleşmeli olarak çalışanların 5434 sayılı Kanun kapsamına girdiklerini söyleyebiliriz. Yani, 399 sayılı KHK ye tabi olanların görev aylıklarının hesaplanması 657 sayılı Kanuna tabi olanların görev aylıklarının hesaplanması sisteminden farklı olsa da SGK prim kesintileri aynı olmakta ve bu kesintilerde de 5434 sayılı Kanun hükümleri esas alınmaktadır. (% 20 Kurum Karşılığı, % 16 Kişi kesintisi, % 12 genel sağlık sigortası kesintisi şeklindedir)

Bu minvalde söylenebilecek durum şöyledir:
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yukarıda belirttiğimiz ilgili maddelerinde sözleşmeli statüde istihdam edilecek personelin 5434 sayılı Kanuna tabi olduğu açık olarak belirtildiğinden, 1 Ekim 2008 tarihinden önce 399 sayılı KHK tabi kurumlarda sözleşmeli statüde çalışanların 5434 sayılı Kanuna tabi olması gerektiğini, ancak bu tarihten sonra sözleşmeli başlayanların ise 5510 kapsamında olması gerektiğini, değerlendirmekteyiz. Özellikli durumlar olmadığı sürece bu kapsamda olanlar hakkında farklı bir işlem tesis edilmiş olanların durumlarına netlik kazandırmak için Kurumlarından/Sosyal Güvenlik Kurumundan da bilgi almalarını tavsiye edebiliriz.