SSK ve Bağ-Kur emeklisi için haciz rehberi
Aylık aldığı maaşla zorla da olsa geçimini sağlayan emeklilerin başı şimdi de haciz şokuyla dette...Sadettin ORHAN yazdı?
Emekli aylığına haciz muamması (1)
Ülkemizde emeklilerin ekonomik durumu malum. Ortalama 500-600 TL civarında bir aylıkla geçim mücadelesi veriyorlar. Hatta biliyoruz ki pek çok emeklimiz, bu mütevazı aylığı ile çocuklarına ve torunlarına da yardım ediyor. Böyle bir yaşam mücadelesi içerisinde kimi zaman gelir gider dengesini tutturmak da zorlaşıyor. İşte ipin ucunun kaçtığı bu gibi durumlarda emeklilerin karşısına haciz muamması çıkıyor. 'Haciz muamması' diyoruz zira emekli aylıklarına haciz uygulaması yıllardır pek çok tartışmaya konu olmuş durumda. Nitekim emekli okurlarımız tarafından bize yöneltilen sorulardan önemli bir kısmı, aylıklarına konan haciz konusuna dair. Biz de emeklilerimizin kafasını çokça kurcalayan bu konuyu bir dosya halinde, bu hafta boyunca işleyeceğiz. Böylece emeklilerimiz;
· Emekli aylıklarına haciz konabilir mi?
· SSK, Bağ-Kur ve memur emeklileri açısından haciz uygulamasında farklılıklar var mı?
· Maaşlara, hangi borçlar için haciz konabilir, hangileri için konamaz?
· Aylığına haciz konulan emekli ne yapmalıdır?
sorularının cevabını bu köşeden öğrenmiş olacaklar.
SSK ve Bağ-Kur emeklisi için haciz rehberi
Aslında SSK ve Bağ-Kur emeklileri, haciz uygulaması açısından en şanslı grubu oluşturuyor. Emeklilerin durumunu Sosyal Güvenlik Reformu öncesi ve sonrası diye ikiye ayırırsak, SSK ve Bağ-Kur emeklileri her iki dönemde de nispeten avantajlı bulunuyor. Zira SSK ve Bağ-Kur Kanunu'nda, emekli aylıklarının haczedilemeyeceği yönünde hüküm bulunuyordu. Bunun iki istisnasından birisi nafaka alacakları bir diğeri ise SSK ve Bağ-Kur kurumlarının alacaklarıydı. Aynı düzenleme yeni SGK'da da korundu. Örneğin bir emekli, eşinden ayrılmış ve nafaka vermesine hükmedilmişse bu nafaka alacağı için maaşına haciz konabiliyor. Aynı zamanda SGK'ya herhangi bir borcu varsa, bu borç dolayısıyla da maaşına haciz konabiliyor. Bunların dışında hiçbir borçtan dolayı (banka kredileri ve kredi kartı borcu da dahil) maaşına haciz konulamıyor. Bunun yasal dayanağını ise 5510 Sayılı Kanun'un 93. maddesinde yer alan "Gelir, aylık ve ödenekler (...) haczedilemez" hükmü oluşturmakta.
Suistimalin önüne geçildi ama!
Diğer taraftan kimi durumlarda avukatların ya da icra müdürlerinin uyanıklığı sonucu, pek çok SSK ve Bağ-Kur emeklisinin maaşına haciz konduğu oluyordu. Eğer emekli daha uyanık davranır da itiraz ederse haciz derhal kaldırılıyor, itiraz etmezse yıllarca aylığından kesinti yapılıyordu. İşte emeklilerin gafletinden istifade ile yapılan bu suistimali önlemek adına bu yılın şubat ayında yukarıdaki yasa hükmüne, "Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir" ifadesi eklendi. Bunun anlamı şu; eğer bir emekli icra müdürüne 'Benim aylığıma haciz koyabilirsiniz' talimatını vermez ise, maaşına kesinlikle haciz konamayacak. Fakat şunu da biliyoruz ki, yapılan bütün düzenlemelere rağmen kimi icra müdürleri tarafından hâlâ emekli aylıklarına haciz konabiliyor. Peki, bu durumdaki SSK ve Bağ-Kur emeklileri ne yapmalı? Bu sorunun cevabını yarınki yazımızda bulacaksınız.