MİT'e yeni müsteşar atamak kolay olmayacak...
Atasagun 1941 doğumlu. 2006 yılında 65 yaşını dolduruyor. Yani, yaş haddinden emekli olacak. MİT Müsteşarı, MGK'da görüşüldükten sonra Başbakan'ın "inhası" ve Cumhurbaşkanı'nın onayı ile atanabiliyor. Yani, karar MGK'da alınıyor.
Kozinoğlu operasyonu
Yargıtay ve MİT arasındaki "Çakıcı" skandalı, düne kadar gündemin ilk sırasındaki tartışma konusuydu. Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya'nın emekli olmasından sonra gözler, tartışmanın MİT cenahına çevrilmiş, skandalda adı geçen MİT Dış Operasyonlar Daire Başkan Yardımcısı Kaşif Kozinoğlu'nun akıbeti merak konusu olmuştu. MİT, gündemin değiştiği şu sıralarda, sessiz sedasız aldığı bir kararla, Kozinoğlu'nun "operasyon" görevine son verdi. Kozinoğlu, yurtdışına "ataşe" olarak gönderildi. Güvenlik nedeniyle görev yerini yazmıyorum ama bu ülkenin Türkiye'den çok uzaklarda ve gelişmiş bir ülke olduğunu söyleyebilirim. Şimdi, gündemdeki ikinci soru şu:
Kozinoğlu tamam, peki Atasagun da gidici mi? 22 Ocak'ta yayınlanan D.B Tercüman'da Atasagun'un görevden alındığı, açıklamanın Kurban Bayramı'ndan sonra yapılacağı belirtiliyordu. Hatta Atasagun'un yerine Arman Suar'ın atandığı iddia ediliyordu. Ardından Akşam yazarı Güler Kömürcü, 24 Ocak'ta kaleme aldığı yazısında, "Ben yazmıştım" diyerek haberin üzerine atladı. Kömürcü, şöyle diyordu: "Erken uyarı sisteminiz olarak, tam 3 ay önce, medyada ilk bendeniz size duyurdum..."
Bugün 31 Ocak, Atasagun hâlâ görevinin başında. Amerika'da "Mehmet Eymür" ile komşu olan Kömürcü, biraz daha "dişini sıkarsa" tutturacak. Çünkü, Atasagun 1941 doğumlu. 2006 yılında 65 yaşını dolduruyor. Yani, yaş haddinden emekli olacak. Bunun için 1 yılı daha var. Eğer, Atasagun, daha evvel görevden alınmazsa, 1 yıl sonra yaş haddinden dolayı MİT'ten ayrılacak. O zaman Kömürcü, şöyle yazabilir: "Tam 1 yıl 3 ay önce ben yazmıştım, Atasagun gitti."
Atasagun'un halefi olarak gösterilen Arman Suar'a gelmeden önce şu küçük ayrıntıya da dikkat çekmek isterim. 2937 sayılı MİT Yasası'nın 13. maddesine göre, MİT Müsteşarı, MGK'da görüşüldükten sonra Başbakan'ın "inhası" ve Cumhurbaşkanı'nın onayı ile atanabiliyor. Yani, karar MGK'da alınıyor. Başbakan'ın görevi, sadece bu kararı "onay" için Cumhurbaşkanı'na götürmektir. Hükümetin ağırlığı, "MGK'daki ağırlığa" bağlı olarak değişmektedir. Özetle, atama için Çankaya, hükümet ve Genelkurmay arasında mutabakat şart.
Arman Suar'a gelince... 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e yakınlığı ile tanınan eski Devlet Bakanı Ekrem Ceyhun, Arman Suar'ın yengesinin ağabeyi. 1991 yılı sonunda Demirel Başbakan olduğunda Suar, Başbakanlık Müsteşar Yardımcısı. DYP'nin Van listesinden milletvekili adayı. ANAP'lı Mustafa Taşar ile ilgili TBMM'de kurulan TÜGSAŞ Soruşturma Komisyonu'na sunulan ve Taşar'ın bakanlığı döneminde bu kurumda herhangi bir "kayıp" olmadığını belirten belgede "Müsteşar Yardımcısı" olarak imzası bulunan isim. DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar'la da tanışırlar. AK Parti ile tek ortak yönü, Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik ile DYP çatısı altında tanışmaları. Bu durumda, AK Parti iktidarının böylesine kritik bir göreve Suar'ın getirilmesine "yeşil ışık" yakmasını bekleyebilir misiniz? Açıkçası, bana pek yüksek ihtimal gibi görünmüyor. İmkansız mı, elbette değil. Ama MİT Müsteşarlığı için şimdiden bazı büyükelçilerin isimlerinin de konuşulduğunu biliyorum. Mesela, Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Büyükelçi Osman Korutürk, Dışişleri'nde Güvenlik Dairesi'ne Genel Müdür olarak atanan Büyükelçi Hayati Güven, bunlardan sadece ikisi. Korutürk'ün adı, MGK Genel Sekreterliği için de son ana kadar masadaydı.
MİT'in yeni patronunun, kurum içindeki kavgalara bulaşmış veya siyasi partilere angaje olmuş isimler arasından değil, "stratejik" konularda uzman ve tecrübe sahibi büyükelçiler arasından "seçilme" ihtimalini daha yüksek görüyorum. Bu tezimi, bir "bilgiye" dayalı olarak değil, dünyadaki gelişmelere bakarak "tahmin" şeklinde ifade ediyorum.
Mesela, Atasagun'dan önceki MİT Müsteşarı Sönmez Köksal, Şam Büyükelçiliği'nden geldi. MGK Genel Sekreteri Yiğit Alpogan, son olarak Atina büyükelçisiydi. Dışişleri'nde bu görev için isimlerinden sözedilen Korutürk Ortadoğu uzmanı, Güven de Kıbrıs uzmanı.
Bizim için çevremiz, ABD ve AB ile ilişkiler ne kadar önemliyse, diğer ülkeler için de Ankara önemli bir görev alanı. Daha önce Fransız İç İstihbaratı'na giden eski Fransa Büyükelçisi Cousseron'ın ardından, Polonya Büyükelçisi Andrej Ananicz ülkesine dönerek İstihbarat Başkanı olmuştu. Son olarak Yunanistan'ın eski Ankara Büyükelçisi İoannis Corantis, Yunanistan istihbarat örgütü EYP Başkanlığı'na getirildi. Ankara'daki ABD Büyükelçileri Washington'da önemli görevleri üstlenirken, eski Büyükelçi Eric Edelman'ın Washington'da önemli bir pozisyona getirilmesi bekleniyor. Mısır'ın Ankara Büyükelçisi Ahmed Amin Fathalla ve Litvanya'nın eski Ankara Büyükelçisi Halina Kobeckaite de ülkelerine "cumhurbaşkanı yardımcısı" olarak döndüler. Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Dr. Ihor O. Dolhov ise ülkesinde Dışişleri Bakan Yardımcısı oldu.
O nedenle, MİT Müsteşarlığı, hükümetin önündeki en "kritik" atamadır. Kolay "mutabakat" sağlanacağını düşünmüyorum. Çok "sancılı" bir süreç olacaktır.
Şamil Tayyar-YENİ ŞAFAK