Mehmet Görmez'den İran'da tarihi konuşma

Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, "Bugün Sayın Hamaney ile yapılan görüşmede, mesajımın yankılarını hissetmekten, duymaktan mutluluk duyduğumu ifade edebilirim" dedi.

Görmez, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney ile görüşmesinin ardından basın mensuplarına açıklamada bulundu.

Mehmet Görmez, Uluslararası Vahdet Konferansı'nın pek çok endişe ile katıldığı bir program olduğunu belirterek, yaklaşık 4 yıldır bu konferansa davet edildiğini, toplantıya ancak bu sene katılmasının mümkün olduğunu dile getirdi.

"Gelmeden önce taşıdığı endişelerin kısmen yersiz olduğunu ve vermek istediği mesajların alınmış olduğunu görmekten" duyduğu memnuniyeti ifade eden Prof. Dr. Görmez, şunları kaydetti:

"İslam coğrafyası ve İslam dini, tarihin en zor süreçlerinden birisinden geçiyor. Bu zorluğun en büyük sebebi siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik bütün sorunların dinin sırtına yüklenmesinden kaynaklanıyor. Eğer Müslümanlar, sorunların dinden kaynaklanmayan kısımları ile doğrudan dine yüklenen ve dinden kaynaklanan sorunları birbirinden ayırabilirlerse, bir mezhep savaşı önlenmiş olur. Doğrudan meydana gelen büyük hadiseleri, bir mezhep savaşı veya mezhep ihtilafı olarak değerlendirmek doğru değildir. Şiddet ortamlarından yeni türeyen, kendilerini dini olarak adlandıran dini akımlar ile medeniyetler kuran İslam'ın ana yolu arasında ciddi bir çatışma söz konusu. Doğrudan bir Şiilik ve Sünnilik arasında değil, yeni ortaya çıkmış birtakım tekfirci şiddet anlayışları ile tarih boyunca İslam medeniyetini inşa eden o ana yollar arasında bir ihtilaf söz konusu."

- "Çağrımın yerini bulmuş olmasından büyük memnuniyet duydum"

Mehmet Görmez, İran'da yaptığı görüşmelerde ve konferansın açılışında yaptığı ve "çığlık" olarak değerlendirdiği çağrısının yerini bulmuş olmasından memnuniyet duyduğunu ifade etti.

Görmez, konferansta yaptığı konuşmanın, İran'ın ilim merkezi sayılan Kum kentinde bir üniversitede bilimsel toplantı konusu olacağını öğrendiğini dile getirerek, "Konuşmamın her paragrafını değerlendirerek, üzerinde konuşacaklarını ve değerlendirmelerini bana ileteceklerini ifade ettiler. Hem buradaki görüşmelerimizde hem de Kum'daki mercii taklit olarak bilinen, bu toplumun en saygın ilim adamları ile yapmış olduğumuz görüşmelerde mezhepçi bir anlayışın alimler tarafından savunulmuyor olmasından mutluluk duydum. İslam dünyasının sorunlarına dar mezhep çerçevesinden bakmadıklarını ifade ettiler" şeklinde konuştu.

- "Hamaney ile görüşmede mesajımın yankılarını duymaktan mutluluk duydum"

İran'ın dini lideri Hamaney ile yapılan görüşmede de aynı şekilde mesajlarının yankılarını duymaktan mutluluk duyduğunu aktaran Prof. Dr. Görmez, "Vahdet Haftası" olduğu için daha çok bu çerçevede bir görüşme yaptıklarını dile getirdi.

Görmez, Hamaney ile yaptığı görüşmeye ilişkin ise şöyle konuştu:

"Hem Sayın Cumhurbaşkanımızın, Sayın Başbakanımızın selamlarını ilettim. Mevlit Kandili dolayısıyla kutladım. Bilhassa bu zor süreçte Türkiye ile İran'ın, Suudi Arabistan'ı da yanlarına alarak birlik içerisinde hareket etmelerinin İslam dünyasındaki bölünmüşlükleri ve parçalanmışlıkları ortadan kaldırma konusunda çok yararlı olacağını ifade ettim."

Görüşmede Suriye konusunun da ele alındığını kaydeden Mehmet Görmez, "Suriye konusu herkesin en büyük acısıdır ve bu acı başka dünyalara yansımaya devam ediyor. Öncelikle bu acının dindirilmesi, buradaki kan ve gözyaşının durdurulması, Suriye meselesine bakışta bir mezhep anlayışıyla bakmanın yanlışlığını, madem Vahdet Haftası'ndayız asıl vahdeti burada, salonlarda konuşmak yerine, bu dünyalarda inşa etmek gibi bütün Müslümanların bir görevi olduğunu ifade ettim" diye konuştu.

Prof. Dr. Görmez, İran ziyareti kapsamında pek çok siyaset adamının da kendisinden randevu talep ettiğini, ancak prensip olarak siyaseti siyasilerle, ilmi ve fikri konuları dini liderlerle görüşebileceğini belirterek, gelen talepleri kabul etmediğini anlattı.

- "Vahdet toplantımızın en kıymetli misafiri oldunuz"

Mehmet Görmez, Hamaney'in kendisine, "Bu seneki vahdet toplantımızın en kıymetli misafiri oldunuz. Size hoş geldiniz demekten mutluluk duyarım" dediğini aktardı.

Suriye konusunda ise birlik, beraberlik, vahdet ve din kardeşliği üzerinde durulabileceğini kaydeden Görmez, "İşin siyasi boyutlarını elbette sadece siyaset adamları oturup, konuşup çözeceklerdir. Tabii ki siyasetin temelinde kültürel ilmi meseleler var. Biz mümkün olduğu kadar o çerçevede kalmaya özen gösterdik" ifadelerini kullandı.

Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, Dünya İslam Mezhepleri Yakınlaştırma Birliği tarafından 27-29 Aralık tarihleri arasında İran'ın başkenti Tahran'da düzenlenen ve İslam ülkelerinden temsilcilerinin yanısıra, İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin de katıldığı '29. Uluslararası Vahdet Konferansı'ndaki konuştu.

İşte Görmez'in konuşmasının tam metni:

"Hiçbir strateji, Müslüman kanının dökülmesini önlemekten daha değerli değildir. Hiçbir siyaset, Müslümanların parçalara ayrılarak birbirini katletmesini önlemekten daha önemli değildir"

"Kendilerinden olmayan herkesi tekfir ederek ötekileştiren anlayış, İslam dünyasının kalbine bir hançer gibi saplanmış durumdadır..."

Bugün Ümmetin ocağına ateşin düştüğü, ümmetin diyarında ateşin yükseldiği bir dönemde kardeşlik ahlak ve hukukumuzu konuşmak, "ümmet olma şuurumuzu" sorgulamak, vahdeti ve kardeşliği yeniden tesis etmek için bir araya gelmiş bulunuyoruz. Bölgemizde yaşananlara hiçbir mümin vicdan sessiz kalamaz ve kalmamalıdır. Fitne ve tefrika ateşinin İslam ümmetini her taraftan kuşattığı günümüzde işgal ve istibdatlardan sonra bugün her türlü şiddet ve cinayeti caiz gösteren, kendilerinden olmayan herkesi tekfir ederek ötekileştiren anlayış, İslam dünyasının kalbine bir hançer gibi saplanmış durumdadır."

"Müslümanların izzet ve onuru tarihte hiç olmadığı kadar bugün bizzat birbirlerinin eliyle yok edilmektedir..."

Bugün İslam dini ve İslam alemi tarihin belki de en zor süreçlerinden birini yaşamaktadır. Öyle ki bugün Irak'ta, Suriye'de, Libya'da, Yemen'de, Nijerya'da ve İslam coğrafyasının diğer köşelerinde çatışmaların, Allahüekber nidalarıyla intihar saldırılarının, masum kız çocuklarını kaçırmaların, camileri bombalamaların, kutsal mekanları tahrip etmelerin sonunun nasıl olabileceğini tahmin edememekteyiz. Müslümanların kanı akmaya devam etmekte; Müslümanların izzet ve onuru tarihte hiç olmadığı kadar bugün bizzat birbirlerinin eliyle yok edilmektedir. Milyonlarca insan yerinden, yurdundan, evinden barkından, hayatından olmaktadır. Yaşanan kaos ortamı bütün dünyada İslam ve Müslüman algısını tahrip etmektedir. Tüm dünyada Müslümanların başı hüzünle öne eğilmekte, İslam dininin temsilcileri korku, dışlanma ve şiddet tehdidi altında yaşam mücadelesi vermektedir.

"Bugün iman, akıl ve hikmetten uzak terör şebekelerinin, Peygamberimizin mübarek ismini sözde bayraklarına nakşederek İslam'a verdikleri zarar, düşmanların verdiği zararı geçti..."

Bugün İslamofobiyi oluşturmak isteyen endüstri, İslam dünyasındaki çatışmaları ve yaşanan manzaraları gösterip Müslümanlar aleyhine acımasız bir propaganda yapmaktadır. Bu müşerref dini, korku dini olarak lanse etmekte, birbirinin canına, malına, ırzına kasteden Müslümanlar arasındaki fitne ateşini körüklemektedir. Bugün bizler -Ey Alimler- tefekküre, derinden düşünmeye ve mütalaa etmeye muhtacız. Zira bugün maalesef İslam'ın cahil müntesiplerinin, her türlü iman, akıl ve hikmetten uzak terör şebekelerinin, Sevgili Peygamberimizin mübarek ismini sözde bayraklarına nakşederek din-i Mübin-i İslam'a verdiği zarar, azılı düşmanların verdiği zararı fersah fersah geçmiş bulunmaktadır.

Bu bir muhasebe buluşmasıdır. Yaşanan acıların, tefrikanın, adavetin sebeplerini sadece dış mihraklarda aramak en kolay yoldur. Suçu sadece diğer mezhebin yaptıklarında bulmak kolaycılıktır. Tüm bu hadiseleri sadece İslam muhaliflerine, şer güçlere, emperyalistlere, Siyonistlere bağlamak bizi kurtaramaz. Zira sorunların bir de iç dokumuzu, imani ve ahlaki dinamiklerimizi, yani bizi ilgilendiren boyutu vardır.

Diğer taraftan İslam topraklarını kan gölüne çeviren çatışmaların dinin aslından ya da mezhep farklılıklarından kaynaklandığı da söylenemez. Bu vahşetin köklerini asr-ı saadette, Hz. Peygamber'in hadislerinde, Hz. Osman'ın katliyle başlayan fitne döneminin akabinde yaşanan mezhep ihtilaflarında aramak beyhudedir. Zira bunlar, modern zamanların işgal ve sömürgelerinden sonra istibdatların gölgesinde, yoksulluk, cehalet ve esaret altında büyüyen yaralı bilinçlerin ürünüdür.

Evet, Bizler muhasebeye muhtacız. Zira kin, öfke, ihtiras ve intikam yüklü ölümcül kimlikler kendilerini mezhep görüntüsü altında meşrulaştırmaya çalışmaktadır ve biz bunlar olurken ne yapmaktaydık, neyi anlatamadık, nerede hata yaptık kendimize sormak zorundayız.

Vahdete muhtacız. Zira "vasat ümmet" olma özelliğimizi yitirdik, yeryüzünün bütün muhtaçlarından, mazlumlarından sorumlu olduğumuzu unuttuk. Bu yoldan sapmaları uygun görecek miyiz?

Bizler bu dinin şiarını üstünde taşıyan ilim insanları olarak maalesef "hac menasikini ifa ederken karınca öldürmenin hükmünü" uzun uzun izah ettik ama masum insanları katletmenin haramlığını ve "bir insanı haksız yere öldürmenin bütün insanlığı öldürmek olduğunu" haykırmayı ihmal ettik.

"Birbirimizi suçlamakla bölgemizdeki ateşi söndüremeyiz..."

Asırlardır süren ihtilafları sürekli gündemde tutarak huzura kavuşamayız. Çevremizdeki ateş çemberi her geçen gün büyürken, birbirimizi suçlamakla, eksik ve hata aramakla meşgul olduğumuz sürece onu söndüremeyiz. Gün gelip bu ateşin içinde birlikte kavrulmadan, ümmetin umudunun beraberimizde küle dönüşmesini beklemeden ateşi söndürmek için bugünden tezi yok harekete geçmeliyiz.

Yetmedi mi bunca akan kan, yetmedi mi bunca işkence ve musibetler! Siyonizmin emperyalizmin kıskacında bunca aşağılanma yetmedi mi? Çıkalım salonlarımızdan, çıkalım havzalarımızdan, çıkalım camilerimizden, tekkelerimizden, Hüseyniyelerimizden. Kalemlerimizi, zihinlerimizi, kalplerimizi, gönüllerimizi devreye sokalım. Sesimizi ve çığlıklarımızı yükseltelim. Ümmetin ocağı yanıyor, Ümmetin diyarında ateşler yükseliyor. Bu fitneyi söndürmemiz gerekiyor. Akan kan Müslüman kanı! Dökülen kan Müslüman kanı olduktan sonra Sünni olmuş Şii olmuş ne farkeder? Kanın Sünnisi Şiisi olur mu? Kardeş kanına göz yumulur mu? Hangi akıl, hangi delil, hangi gerekçe bunu haklı gösterebilir?

Cinayet şebekeleri, Hz. Peygamberin ismini flamalarının üstüne yazarak tekfir beyannameleri yayınlarken bizler nerelerdeydik! Bunda bizim hiç mi kusurumuz yok? Ey Alimler! Bu kin ve nefret eken konuşmalara, bu ötekileştiren hezeyanlara karşı bizler ne yaptık?

"Tarihte Endülüs ve Maveraünnehir medeniyetlerini kaybettik, şimdi de Şam, Bağdat ve Yemen medeniyetlerini kaybediyoruz..."

Sekiz asırdır Batı'yı aydınlatan Endülüs İslam medeniyetini, Doğu'yu aydınlatan Maveraünnehir Medeniyetini, Afrika'yı imar eden İslam medeniyetlerini kaybettik. Şimdi Şam-ı Şerif'te, Selam yurdu Bağdat'ta, Hikmet beldesi Sana'daki medeniyetlerimizi kaybetmek üzereyiz, farkında mısınız? Bugün, bigane olamayacağımız tek bir konumuz vardır. O da akan kanı durdurmak, Müslümanları birbirleriyle karşı karşıya getiren komplolara karşı durmak, içimizden ve dışımızdan beslenen her türden dahili ve harici fitne uzantılarıyla savaşmak ve ümmeti halasa çıkarmaktır. Kendi evimizde, İslam coğrafyasında barışı sağlayamazsak, dünyada barış ve adaleti temin edemeyiz.

"Mezhep mensubiyetini, İslam aidiyetinin üstünde görmek asla kabul edilemez..."

Mezhepler, İslam dininin anlaşılmasındaki farklı fikir ve kanaatleri temsil eden, zamanla oluşmuş beşeri mekteplerdir. Hepsinin amacı Allah'a varan istikameti belirlemektir. Her biri ana yola varan bir tali yol mesabesindedir, ancak varacakları yer aynıdır. Mezhebi dinle aynileştirmek ya da mezhep mensubiyetini, İslam aidiyetinin üstünde görmek asla kabul edilemez. Mezhebe dayalı ayrıştırma, ötekileştirme ve çatışma taassubun ve cehaletin yansımasıdır. Mezheplerin dinin önüne geçtiği hallerde en çok zarar gören dinin bizzat kendisi olmuştur.

"Şiilik Sünnilik olmasın demiyorum, Şii de olsun Sünni de olsun ama hepsi bir arada tek ümmet olsun" diyorum. Sünni ya da Şii olsun, diğerinin mezhebini batıl olmakla itham eden ve kardeşini küfür ile suçlayan bir zihniyet asla iflah olamaz. Bugün Ehl-i Beyt yolu, güç ve siyaset yolunu değil, gönül ve merhamet yolunu temsil etmelidir. Ehl-i beyt bizi birbirimize bağlamalı, Resulullah'ın muhterem ailesine hürmette kusur eden, onların hakkını ihlal eden hepimizi karşısında bulmalıdır.

Burada altını çizerek tekrar vurgulamak istiyorum: Şiiler ve Sünniler tek bir ümmettir. Evet, doğrudur, benim ülkemin çoğunluğu kendisini Sünni olarak tanımlamaktadır. Ancak bizim Sünniliğimiz orta yol ve itidalden hiçbir zaman ödün vermemiştir. Bizim Sünniliğimiz başkalarına karşı hizipçiliği öngören bir Sünnilik değildir. Bizim Sünniliğimiz ehl-i beyt muhabbetiyle yoğrulmuş bir Sünniliktir. Bugün yapılması gereken, tarihin sayfalarında yolumuzu kaybetmek, tarihi şahsiyetlerden intikam almak değil, tarihten aldığımız ders ve ibretle istikametimizi belirlemektir. Onlar gelip geçmiş bir ümmettir. Onların kazandıkları kendilerinedir, işledikleri aleyhinedir. Kıyamet gününde onların yaptıklarından hesaba çekilmeyiz, aksine kendimize, dinimize ve ümmetimize yaptıklarımızdan hesaba çekileceğiz.

"Hiç kimse bir başkasını, İslam'ı kendisinin anladığı gibi algılayıp yaşamadığından ötürü tekfir edemez..."

Biz batılı veya doğulu ülkelerin aramızda ayrılık çıkarmadığını söylemiyoruz. Zira onların bakanlarıyla, elçileriyle, uzmanlarıyla askeri görevlileriyle, güvenlik danışmanlarıyla ülkemizden ayrılmadıklarını görüyoruz. Onlar ülkelerimizdeki şiddet örgütlerini her türlü yasaklanmış savaş silahı ile donatmaktadırlar. Katillerin liderlerine kendileri için yasak gördükleri kimyasal silahlarla halklarını öldürmeye izin vermektedirler. Ölenler müstazaf olduğu sürece kendilerinden hesap sormamaktadırlar.

"Geliniz, topraklarımıza ekilen fitne tohumlarının daha fazla filizlenmesine izin vermeyelim..."

Geliniz, fitne tohumlarının zehirli sarmaşıklar misali ümmetin boynuna dolanmasına, can damarlarımızı kurutmasına izin vermeyelim! Birliğimize ve dirliğimize göz diken şer odaklarının kirli emellerine alet olmayalım. Bizi birbirimize düşürmeye çalışanların oyunlarını bozalım. Saflarımızı sık ve düzgün tutalım. Müslümanların birbirlerinin kanını akıtmalarını engelleyelim. Müslümanın Müslümana kanı ve ırzı haramdır.

Geliniz, birbirimizi yıpratmayı, zayıflatmayı bırakalım. Şia ve Sünne arasındaki ihtilafı 14 asırdır çözemediğimize göre ve bundan sonra da çözemeyeceğimize göre, Sünnisiyle Şiisiyle ey İslam Uleması! Geliniz bu ihtilaftan çatışma üretmek yerine farklılıklarımızı olduğu gibi kabul edelim, bunu kanlı çatışmalara bahane kılmayalım.

Vahdet ve kardeşliğimizi pekiştirelim!

Geliniz, küfrün karşısında tek ses, hainin karşısında tek yürek, zalimin karşısında tek bilek olalım. Dostu düşmanı tanıyalım; akla karayı seçelim; emperyalistlerin değil, ümmetin yüzünü güldürelim. Müslüman varlığının hunharca yok edilmesine seyirci kalmayalım. Mukaddesatımızla alay edilmesine, şerefimizin zedelenmesine, haremimizin çiğnenmesine müsaade etmeyelim.

Geliniz, bir daha düşünelim: Hangi ayet, hangi hadis, hangi delil, hangi hüccet İslam ümmetinin birliğini bozmaya, masum Müslüman halka ateş açmaya, yuvalara acı salmaya müsaade ediyor? Bizler, Ümmetin derdine yeni dertler katmayalım. Küresel Siyonizm, gözlerini bize dikmiş duruyorken tarihin sayfalarındaki ihtilaflı konuları gündeme taşımanın ne yararı var? Hangi hesap, hangi proje, hangi plan bundan çıkar sağlıyor? Bunca bombardımandan sonra kimin özgürlüğü, kimin onuru, kimin insanlığı yıkıntıların altında kalıyor?

Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanı olarak diyorum ki; Geliniz fitneyi savaştan beter görelim ve yeryüzünden fitnenin kalkması için elbirliği ile emek verelim. Bölgemizin yeniden barış yurdu olması için çatışmanın stratejisini değil, barışın kelamını yapalım, güvenin ilkelerini yazalım. Birlikte yaşamanın ahlakını oluşturarak, barışa dayalı bir hukuk inşa edelim.

Alem-i İslam'ın gözü üzerimizdedir, Ümmet-i Muhammed'in kulağı bizdedir, mazlumların ve biçarelerin eli yakamızdadır! Şehitlerin kanı sarık ve cübbelerimize sıçramışken zulme sessiz kalırsak, şiddete, teröre "dur" diyemezsek bu en büyük vebal olarak defter-i a'malimize işlenecektir.

Geliniz bu güzide şehirde, Tahran'da yapılan bu toplantıyı bir ahde ve misaka dönüştürelim. Buradan yapacağımız çağrıyı dünyanın dört bucağına ulaştıralım. Çağrımızı sözde bırakmayıp eyleme dönüştürelim. Mezhebimizin ve ideolojimizin değil, İslam'ın tevhid anlayışının yayılmasını esas alalım. Ülkelerimizin içerde ve dışarda Müslümanların kanını akıtmayı içeren siyasi stratejilerine değil, dinimizin rahmet ve esenlik taşıyan evrensel mesajına öncelik verelim.

"Ya Rabbi, sen kalplerimizi birleştir, saflarımızı sıkılaştır, mazlum ümmetleri necata erdir, Ümmeti İslam'ı tevhit üzere sabit kıl..."

İlim tarihinde alimin tanımı ve ilimle ilgili üç kırılma noktası yaşandığının altını çizen Görmez, şöyle devam etti:

Birinci kırılma, ilmin hadis ilmi, tefsir ilmi, fıkıh ilmi gibi parçalara ayrılması. İslam bu bölünmeyi kabul etmez. Bugün İslam dünyasında da akademik dünyada da böyle bir bölünme ve parçalanma görüyoruz. Bu bölünme sorunludur. Alim olmak için bunların tamamına vakıf olmak gerekir. Tefsir ilmiyle hadis ilmini, fıkıh ilmiyle astronomi, matematik ilmini birbirinden ayıramazsınız.

İkinci kırılma ise ilmin, dini ve dini olmayan ilimler diye ayrılmasıdır. Bu da doğru değildir. Kitabın ayetleriyle kainatın ayetlerini ayıramazsınız. Tefsir ne kadar dini ise Matematik de o kadar dinidir. İlmi dini ve gayri dini diye ayırmak İslam medeniyetinde en büyük sorunlardan biri olmuştur. Üçüncü kırılma ise tekke-medrese ayrımından olmuştur. Bu ayrım da tasnif de doğru değildir. Bunlar birbirini tamamlayan şeylerdir. İlmi dini ve dünyevi ilimler diye ayırmak doğru değildir.

Malumat, bilgi çoktur ancak bugün bilgiye sahip olmak yetmez. O bilginin usulüne sahip olmak gerekir. Bundan yıllar önce 'İslam dünyasında hadis eğitimi bir emniyet ve güvenlik konusudur' diye bir söz söylemiştim. Şimdi DAİŞ'in elinde Efendimizin sözlerinin bir silah gibi kullanıldığını görünce bu söz aklıma geliyor. İnsanların birbirlerini tekfir edip katletmeye başladığını görünce bu sözün ne kadar doğru olduğunu görüyoruz. Hadis ve Kuran ilmi usulsüz bir şekilde tahsil edildiği zaman ortaya bir alim değil öğretilmiş bir cehalet çıkar. Usulsüz bir İslam ilmi, öğretilmiş cehalettir

Okuduğumuz ilim bizi fırkalara ayırıyorsa, okuduğumuz ilim mezhebe mensubiyetimizi İslam'a ve Muhammed Mustafa'ya mensubiyetimizin önüne geçiriyorsa o ilmi terk etmemiz gerekir.