Bir operasyonun perde arkası... MASAK ne işe yarıyor?

"MASAK gitti, Evcil'in işi bitti"

Demir çelik sektörüne yaptığı yatırımlarla iş dünyasına hızlı bir giriş yapan Erol Evcil'in para kaynakları büyük bir soru işareti taşıyordu. Aynı dönemde bakanlar, bankacılar "para geliyor, gerisi önemli değil" tavrını sürdürmekte ısrar ediyorlardı. Oysa Evcil'in, Alaattin Çakıcı ile bağlantısı da polis operasyonlarıylü ispatlanıyordu.

Şimdi hem Sivas Demir Çelik hem de İzmir'deki Erege Metal yönetimi Evcil'den alındı ve kamunun yönetimine geçti.

Evcil operasyonunda belirgin bir gecikme yaşandığı açıktı. Bu konuyla ilgili "perde arkasını" tartışmaya yol açabilecek bir yaklaşımı sizinle paylaşmak istiyorum.

2004'te başladı

Geçen haziranda yapılan "Bozuk Para" operasyonuyla 46 adamıyla birlikte gözaltına alındıktan sonra tutuklanan Evcil'in organize suç örgütü kurmak, kamu kurumları aleyhine nitelikli dolandırıcılık, kara para ve suç gelirlerini aklamak şeklindeki suçlarının tespiti, Cumhuriyet Savcısı'nın incelemeyi Mali Suçları Araştırma Kurulu'ndan (MASAK) devralmasıyla çok kısa sürede sonuçlandırıldı.

Evcil hakkındaki incelemeler Kasım 2004'te TMSF'nin MASAK'a başvurusuyla başlamıştı. TMSF MASAK'ın Sivas Demir Çelik'in satın alınması için yapılan 6,4 milyon dolarlık ödemenin kara para yönünden incelenmesini talep etmişti.

Bu başvuru üzerine MASAK, incelemeyi iki murakıba (sonradan iki hesap uzmanı ve iki gelirler kontrolörü katıldı) havale etti. Mart 2006'ya gelindiğinde (17 ay geçmişti) hâlâ herhangi bir rapor oluşturamamıştı. Neden?

1.MASAK kurulduğundan bu yana, sadece incelemeleri havale eden ve onay alan bir makam olarak kalmış; kendi bünyesinde inceleme elemanı olmadığı için hep başka kurumların elemanlarıyla çalışmış.

İncelemeleri bu birimlere havale ettikten sonra da bir daha ne yapıldığını sormamış.

MASAK'ın kurulduğu günden (1996), bu güne kadar kara para aklama suçundan mahkûm olmuş herhangi bir kişi bulunmuyor. MASAK'ın bu süre içerisinde yaptığı en iyi "iş", Maliye Bakanlığı birimleri içerisinde, yurtdışına en fazla personel (başta MASAK Başkanı ve yardımcıları) göndermesi.

2. MASAK'ın kara para aklama suçlarını denetleyecek birimleri olmadığı gibi; bu suçların takibini, sorgulamasını, kovuşturmasını sağlayacak yetkisi, donanımı ve personeli de yok. Kara parayla ciddi olarak mücadele eden ülkelerde, bu işlemler özel yetkilerle donatılmış, deneyimli ve yetkili birimler (örneğin özel yetkili savcılar ve güvenlik birimleri tarafından) tarafından yürütürken, MASAK, bu konuyla çok fazla ilgisi bulunmayan Maliye Bakanlığı içinde bir ana hizmet birimi olarak organize edilmiş.

Peki, Mart 2006 tarihine gelindiğinde, 17 ayda herhangi bir sonuç alamayan MASAK'ın yürüttüğü Evcil işi nasıl oldu da Cumhuriyet Savcısı'nın koordinasyonunda 3 ay gibi kısa bir sürede tamamlandı?

İnteraktif çalışma

Mart 2006'da Bursa Cumhuriyet Savcısı bir yandan MASAK'a bir yazı yazarak bu işi kendisinin yürüteceğini bildirmiş ve bu güne kadar yapılan işlerin kendisine rapor edilmesini istedi, diğer yandan da denetim elemanlarının "bilirkişi" olarak görevlendirilmesini talep etti.

Evcil operasyonunun koordinasyonu ve yürütülmesini üstlenen Cumhuriyet Savcısı'nın inisiyatifiyle soruşturma, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dairesi, bankalar yeminli murakıpları, hesap uzmanları ve gelirler kontrolörleri tarafından "interaktif" çalışma yöntemiyle yürütüldü ve Haziran 2006'da "Bozuk Para" operasyonuyla sonuçlandırıldı.