Alo 170'ten 4 bin işçiye sigorta

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 2010 yılında devreye aldığı Alo 170 ihbar hattına geçen yıl İstanbul'dan işçi ihbarları yağdı. Sigortasız çalışan ve sigortası eksik ödenen binlerce çalışan patronunu bakanlığa şikayet etti. Bu ihbarlar üzerine harekete geçen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu ve bağlı bulunan Sosyal Güvenlik Denetmenleri iş yeri denetimlerini yoğunlaştırdı. Böylelikle sadece İstanbul'da 2017 yılında yapılan iş yeri denetimlerinde sigortasız işçi çalıştıran ve primleri eksik ödenen 300 iş yerinde 4 bin çalışan sigortaya kavuşturuldu. Bu sayede 20 milyon lira devletin kasasına kazandırılarak, prime esas kazanç artırımı yapıldı. Kayıt dışı en fazla tekstil ve inşaat sektörlerinde tespit edilirken, İstanbul'da en çok kayıtdışı Bağcılar, Esenyurt, Zeytinburnu, Başakşehir, Fikirtepe, Güngören ilçelerinde denetimlere takıldı. Sosyal Güvenlik Denetmenleri Derneği İstanbul Şube Başkanı Burcu Şensoy, kayıt dışı ile mücadelenin 2017 yılında da aktif bir şekilde devam ettiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başlattığı "Milli İstihdam Seferberliği" kapsamında, 2017'de İstanbul'da 50 bin işyerini Sosyal Güvenlik Denetmenleri olarak ziyaret ettiklerini söyleyen Şensoy, bu ziyaretlerde işveren ve çalışanları bilgilendirilerek istihdam artışına katkıda bulunmaya çalıştıklarını vurguladı. Kayıt dışı istihdamın bireye yüklediği ekonomik maliyetin yanı sıra, ülke ekonomisi ve sosyal adalet kavramında da problemlere neden olduğuna işaret eden Şensoy, bunların ortadan kaldırılması için tüm sektörlerde farkındalık ve bilgilendirme tedbirlerinin alınması gerektiğini söyledi. Şensoy, "Ülkemizin refah seviyesinin yükselmesi, kayıtlı istihdama geçiş ve 2023 Türkiye'sinde kayıt dışı istihdamın yüzde 15'e çekilebilmesi için denetim, bilinçlendirme ve sosyal güvenlik kültürü geliştirilmelidir " dedi. Çalışma hayatı ve sosyal hakların iyileştirilmesi için teşvik ve destek uygulamalarının her kesime ulaştırılmasının oldukça mühim olduğuna işaret eden Burcu Şensoy, rehberlik edici denetimlere de vurgu yaptı. Şensoy, sözlerine şöyle devam etti: "Nitekim 2017 yılında sadece İstanbul'da 50 bin işyeri denetimi yapıldı. Böylelikle işverenlere teşvik uygulamaları anlatıldı. Denetmenler olarak işsizlik oranının yüzde 5'e çekilmesi, istihdam oranının yüzde 50'ye yükseltilmesi ve tarım dışı sektörlerde kayıt dışı istihdamın yüzde 15'in altına çekilebilmesi için çalışıyoruz." İş yeri denetimlerinden bahseden Burcu Şensoy, sözlerini şöyle sürdürdü: "Alo 170 hattına gelen 10 bin ihbar ve şikayeti sonuçlandırdık. 2017 yılında sadece İstanbul'da yaklaşık 4 bin sigortalı ve 300 işyeri tescil edildi."

DENETMENİN ÖZLÜK HAKLARI İYİLEŞMELİ

Kamuda denetmenlerin SGK, Sağlık Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ve Gümrük Bakanlığı'nda görev yaptığına işaret eden Burcu Şensoy, ancak müfettiş, denetçi, kontrolör ile benzer işler yapmalarına karşın statü ve özlük hakları bakımından farklılıklarının olduğunu söyledi. Kurumların denetim yükünün büyük bir kısmını denetmenlerin üstlendiğine işaret eden Şensoy, denetmenlerin 2200 ek gösterge rakamına yüzde 20 denetim tazminatına, yüzde 85-120 arasında değişen özel hizmet tazminatına sahip olduklarını bildirdi. Şensoy, denetim alanında yapısal bir reforma ihtiyaç olduğunu, yapılacak özlük hakkındaki düzenlemeler ile iş barışının ve iş verimliliğinin gelişeceğini ve 2023 hedeflerine giden yolda daha sağlıklı ilerleneceğine vurgu yaptı.

EN FAZLA KAYITDIŞI TARIMDA

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'ten yapılan belirlemelere göre, Ekim 2017 itibariyle herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre değişim göstermeyerek yüzde 33,9 oldu. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,2 puan azalarak yüzde 21,8 oldu. Tarım dışında, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayanlara bakıldığında, en fazla kişinin ücretli veya yevmiyelilerden oluştuğu görüldü.

HAMİDE HANGÜL