Belediye su idaresi (ASKİ, İSKİ) personeline ikramiye verilebilir mi?

Sayıştay, belediyelerin su idaresi personeline, ikramiye verilemeyeceğini belirtti.

İşte Sayıştay'ın Antalya ASKİ'sine yönelik denetim raporunun ilgili bölümü:

BULGU 1: Memur Personele Mevzuatta Öngörülmediği Halde İkramiye Ödemesi Yapılması

Kurum Muhasebe kayıt ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde mevzuatta yer almamasına rağmen memur personele yılda iki kez ikramiye ödemesi yapıldığı görülmüştür.

2560 sayılı İSKİ Kanunu'nun "Genel Kurulun Görevleri" başlıklı 6' ıncı maddesinde 2012 yılı öncesi var olan "yılda iki maaşı geçmemek üzere verilecek ikramiyelerin miktar ve zamanını belirlemek" hükmü 11.10.2011 tarih 666 sayılı Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnameler de değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ile 14.01.2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.

Söz konusu düzenleme Anayasa Mahkemesine iptal davası konusu olmuş ve Mahkeme oybirliği ile işi esastan görüşüp 10/10/2013 tarihli ve 28791 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı ile iptal etmiştir.

Anayasa'nın 153'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, "Kanun, kanun hükmünde kararname ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, iptal kararlarının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmi Gazetede yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez" denilmekte, 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 66'ncı maddesinin (3) numaralı fıkrasında da bu kural tekrarlanmaktadır. İptal edilen kararda farklı bir yürürlük tarihi belirtilmemiş ve yukarıda belirtildiği üzere iptal kararının resmi gazetede yayınlandığı tarihte madde yürürlükten kaldırılmış ancak eski karar resen yürürlüğe girmemiştir.

30.03.2011 tarih 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un "Mahkeme Kararları" başlıklı 66'ncı maddesinde;

"(1) Mahkeme kararları kesindir. Mahkeme kararları Devletin yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar.

(2) İptal kararları geriye yürümez.

(3) Mahkemece iptaline karar verilen kanun, kanun hükmünde kararname veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü veya bunların belirli madde veya hükümleri, iptal kararının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Mahkeme gerekli gördüğü hallerde, Resmi Gazetede yayımlandığı günden başlayarak iptal kararının yürürlüğe gireceği tarihi bir yılı geçmemek üzere ayrıca kararlaştırabilir.

(4) Mahkeme, bir kanun, kanun hükmünde kararname veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tamamını veya bir hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez.

(5) Mahkeme kararları gerekçeli olarak yazılır. İptal kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamaz.

(6) Karar taslaklarının hazırlanması ve görüşülmesine ilişkin esaslar İçtüzükte gösterilir.

(7) Kararlar, inceleme veya yargılamaya katılan başkan ve üyeler tarafından imzalanır. Muhalif kalanlar, kararda muhalefet nedenlerini İçtüzükte belirtilecek süre içinde yazılı olarak teslim ederler. Kararlar ilgililere bu şekliyle tebliğ olunur.

(8) İptal ve itiraz başvuruları sonucu verilen gerekçeli kararlar Resmi Gazetede hemen yayımlanır." Hükümlerine yer verilmiştir.

Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde KHK ile yürürlükten kaldırılan 2560 sayılı Kanunda yer alan madde hükmü Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş ve Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. Mahkeme tarafından iptal edilen hükümlerin geriye yürümemesi kuralı gereği eski hüküm yeniden yürürlüğe girmemiştir ve bu konuda yeni bir yasal düzenleme yapılana kadar ödemenin yapılmasının mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Genel Müdürlüğümüz bünyesinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak görev yapmakta olan personellere 2560 sayılı İSKİ Kanununun 6 ncı maddesinin (d) bendi gereğince ikramiye ödemesi yapılmakta idi.

Ancak, söz konusu hüküm, 02.11.2011 tarih 28103 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 12 nci maddesinin 2 nci fıkrasının (ğ) bendi ile yürürlükten kaldırılmış olmakla birlikte, 10.10.2013 tarih ve 28791 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa mahkemesinin 27.12.2012 tarih ve E:2011/139, K:2012/205 sayılı kararıyla 11.10.2011 günlü ve 666 sayılı KHK'nin Ek 12 nci maddesinin 2 nci fıkrasının (ğ) numaralı bendinin, "mali haklara ilişkin hükmün, mevcut veya yeni ihdas edilen ya da bir başka bakanlıkla birleştirilen bakanlıkların görev, yetki, teşkilat ve kadrolarının düzenlenmesiyle bağlantılı ve bunların zorunlu sonucu olmadığı, doğrudan mali haklara ilişkin bir düzenleme niteliğinde olduğundan 6223 sayılı Yetki Kanunu kapsamında bulunmadığı, dolayısıyla Anayasanın 91 nci maddesine aykırı olduğu" gerekçesi ile iptali yönünde karar verilmiştir.

Hal böyle iken, kurumumuz personeli tarafından, 2560 sayılı Kanun ile kazanılmış hakkı olan ikramiye ödemesinin 2012 yılından itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesi istemi ile Kurumumuz aleyhine Antalya 2 nci İdare Mahkemesinin 2015/976 Esas sayılı dosyası ile açılan dava sonucunda anılan mahkemenin, 08.01.2016 tarih ve 2015/976

Esas, 2016/26 Karar sayılı kararı ile "... Açıklanan nedenlerle dava konusu işlemin iptaline, davacının dava konusu işlem nedeniyle uğradığı maddi kayıplarının davalı idareye başvuru tarihi olan 11.06.2015 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte hesaplanarak davacıya ödenmesine." Antalya Bölge İdare Mahkemesine itiraz yolu açık olmak üzere karar verilmiştir. Devamında Bölge İdare Mahkemesi nezdinde itiraz edilmiş, Antalya Bölge İdare Mahkemesinin Kurumumuza 09/05/2016 tarih 15562 sayı ile tebliğ edilen 13/04/2016 tarihli E:2016/1146 - K:2016/1523 sayılı kararı ile; "... Antalya 2. İdare Mahkemesince verilen 08.01.2016 gün ve E:2015/976 K:2016/26 sayılı karar usul ve hukuka uygun olup bozmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, itiraz isteminin reddi ile anılan kararın ONANMASINA." kararın tebliğini izleyen 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere karar verilmiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle kurumumuzda görev yapan memur personellere ikramiye ödemeleri yapılmıştır." Denilmektedir.

Sonuç olarak Kurum personelinin açmış olduğu mahkeme sonucunda alınan karar idare tarafından 30 gün içerisinde yerine getirilmeli aksi takdirde mahkeme kararını uygulamayan personelin sorumluluğundan söz edilecektir.

Ancak verilen hüküm sadece davayı açan personel için geçerli olmakla birlikte diğer personellere ödemenin yapılması mümkün değildir. Ayrıca ilgili mahkeme kararı 2016 yılı ve öncesi için alınmış bir karardır ve davacıya da belirtilen süreler için ödenme yapılabilecektir. Aynı hükme istinaden davacıya 2017 yılı ikramiye ödemesi yapılması mümkün görünmemektedir ve yeni bir mahkeme kararına ihtiyaç duyulmaktadır. Nitekim benzer konu diğer su ve kanalizasyon idarelerinde de yaşanmakla birlikte mahkemelerden ödemenin yapılabileceğine veya yapılamayacağına ilişkin farklı farklı kararlara yer verilmektedir.

Yine yukarıda belirtildiği üzere söz konusu düzenleme Anayasa Mahkemesine iptal davası konusu olmuş ve Mahkeme oybirliği ile işi esastan görüşüp 10/10/2013 tarihli ve 28791 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı ile iptal etmiştir.

Anayasa'nın 153'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, "Kanun, kanun hükmünde kararname ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, iptal kararlarının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmi Gazetede yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez" denilmekte, 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 66'ncı maddesinin (3) numaralı fıkrasında da bu kural tekrarlanmaktadır. İptal edilen kararda farklı bir yürürlük tarihi belirtilmemiş ve yukarıda belirtildiği üzere iptal kararının resmi gazetede yayınlandığı tarihte madde yürürlükten kaldırılmış ancak eski karar resen yürürlüğe girmemiştir. Dolayısı ile konuya ilişkin olarak mevzuat yönüyle bir boşluk bulunmakta ve bu durum uygulamada hatalara ve farklı uygulamalara yol açmaktadır.

Belirtilen gerekçelerle konunun kurumuna yazılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.