Belediye, tüm reklam panolarını vakfa tahsis etmiş!

Sayıştay'ın, Eskişehir Odunpazarı Belediyesine yönelik 2017 yılı denetleme raporunda, belediyenin, 200 Bilboard, 10 Megalight, 10Megaboard ve elektrik direklerinden oluşan tüm reklam alanlarını bir vakfa tahsis ettiği bu tahsisin usulsüz olduğu, belediyenin büyük bir gelir kaybına uğradığına yer verildi.

Belediye yetkilileri, bu tespite verdikleri cevapta, tüm reklam panolarını vakfa tahsis etmelerine karşılık olarak, belediyenin de vakfın spor tesislerini kullandığını belirtti.

Ancak Sayıştay, belediyenin bu tespitini yeterli görmedi ve belediyenin önemli bir geliri vakfa tahsisinin usulsüz olduğunu belirtti.

İşte Sayıştay'ın 2017 yılı denetleme raporunun ilgili bölümü

BULGU 2: Billboard ve Reklam Alanlarının Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfına Usulsüz Olarak Devredilmesi

Belediye Meclisinin 06.09.2017 tarihli Kararına istinaden yapılan protokol uyarınca Odunpazarı Belediyesine ait billboard ve reklam alanlarının Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfına devredildiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediyenin görev ve sorumlulukları" başlıklı 14'üncü maddesinde;

"Belediye, mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla;

b) Gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdi yardım yapar ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan öğrencilere, sporculara, teknik yöneticilere ve antrenörlere belediye meclisi kararıyla ödül verebilir." denilmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri doğrultusunda Belediye spor faaliyetlerine ilişkin olarak sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdi yardım yapar ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan öğrencilere, sporculara, teknik yöneticilere ve antrenörlere belediye meclisi kararıyla ödül verebilir. Ayrıca bu faaliyetlerin mahalli müşterek nitelikte olması yani bölge halkının tamamına açık olması gerekmektedir.

İlgili Meclis Kararında"5393 sayılı Kanun'un 75. Maddesinin c bendi gereği, Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfının 06.09.2017 tarihinde vermiş olduğu dilekçesinde, sporu teşvik etmek, gençlerin spor yapma imkanını sağlamak amacı ile Odunpazarı Belediyesine ait Bilboard ve CLP reklam alanlarının tahsisinin yapılması için talepte bulunmuştur.

Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfı ile Belediye arasında protokol imzalanması için Belediye Başkanı Av. Kazım Kurt'a yetki verilmesi; Belediye Meclisimizce yapılan görüşme neticesinde;

5393 sayılı Kanun'un 75/c maddesi uyarınca;

Oybirliğiyle karar verildi" denilmektedir.

Söz konusu meclis kararı doğrultusunda Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfı ile Odunpazarı Belediyesi arasında imzalanan protokol uyarınca 200 Bilboard,10 Megalight, 10Megaboard ve elektrik direkleri ile daha sonra ihdas edilecek olan reklam alanları Vakfa tahsis edilmiştir.

5018 sayılı Kanun'un "Bütçelerden yardım yapılması" başlıklı 29'uncu maddesinde;

"Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir." denilmektedir.

Ayrıca Belediye Kanunu'nun 75'inci maddesi (c) bendinde; "Kamu kurumu

niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir." denilmektedir.

Söz konusu Meclis Kararında da 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 75/c maddesine göre ortak proje kapsamında tahsis yapılacağı belirtilmiştir. Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre, belediyelerin dernek, vakıf, birlik, kuruluş ve benzeri teşekküllerle ortak hizmet projeleri gerçekleştirmeleri mümkündür. Bunun için ortak hizmet projesi kapsamında yapılacak işin belediyenin görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda olması, belediye meclis kararı alınması ve taraflar arasında bir protokol imzalanması gerekmektedir.

Ancak, Meclis kararı ve protokol incelendiğinde yapılan işlemin Belediye Kanunu'nun 75 inci maddesi hükmü ile bağdaşmayıp, bir projenin gerçekleştirilmesinden çok, Belediyenin sahip olduğu gelir getirici bir unsurun vakfa tahsisi ve bu yolla vakfa kaynak aktarılması niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır

Belediye Meclisi kararı ile taşınmaz tahsisinin, ancak 5018 sayılı Kanun'un 47'nci maddesi ile 5393 sayılı Kanun'un 75'inci maddesi çerçevesinde ve sadece mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yapılabileceği, bu nedenle kamu kurum ve kuruluşu niteliği taşımayan adı geçen Vakfa taşınmaz tahsisi yapılması mümkün değildir.

Her ne kadar taraflar arasında yapılan protokolün 3-3 maddesinde Vakfa ait spor tesislerinin Belediyenin spor çalışmaları ve kurslar için kullanılmasına ve Belediye tarafından talep edilen antrenör ve eğiticilerin Vakıf tarafından sağlanacağı ifade edilmekte ise de söz konusu ifadeler genel nitelikte ifadeler olup ortada bir projenin varlığından söz edilebilmesi için yeterli değildir. Ortak hizmet projesinden bahsedilebilmesi için Belediyenin görev ve sorumluğu altında olan bir hizmetin gerçekleştirilmesine yönelik somut bir projenin varlığı ve bu projenin gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla taraflara karşılıklı borç ve sorumluluk yüklenmesi şarttır. Mevcut durumda ise mevzuata uygun olarak yapılmış ortak projenin varlığı söz konusu olmayıp taraflar arasında tek tarafa borç yükleyen bir akdin öngörüldüğü değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Billboard ve Reklam Alanlarının Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfına Usulsüz Olarak Devredilmesi bulgu konusu yapılmış olup, bulgu konusu yapılan, billboardve reklam alanlarının Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfına devredilmesi, 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 75/c maddesinde "Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir" denilmektedir.

Yukarıdaki kanun maddesine göre Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfı'nın 06.09.2017 tarihinde vermiş olduğu dilekçenin, gençleri spora teşvik etmek, gençlerin spor yapmasını sağlamak amacı ile yapmış oldukları talep, 6 Eylül 2017 Tarih ve 17/200 No'luOdunpazarı Belediyesi Meclisi'nin Kararı ile oybirliği ile ortak proje yapılması için Odunpazarı Belediyesi Başkanı Avukat Kazım KURT'a yetki verilmiş olup, bu yetkiye istinaden mahallin mülki amirliğinden gerekli izin alındıktan sonra Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfıyla protokol imzalanmış olup, işbu protokolün Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfı yükümlülükleri başlığının 3. ve 4. Maddelerinde vakfa ait spor tesisleri belediyenin spor çalışmaları ve kursları için kullanılmasına izin verecek, Belediyenin Spor İşleri Müdürlüğü tarafından talep edilen antrenör ve eğiticiler bu çalışmalarda görevlendirilecektir, hükmüne istinaden Belediyemizin Spor İşleri Müdürlüğü, Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfına ait tesislerde, yaz okulları çerçevesinde Odunpazarı belediyesi ile Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfı arasında yapılan protokol kapsamında futbol, basketbol, voleybol, tekvando ve atletizm branşlarında eğitici desteği almışlardır. Yaz okulları çerçevesinde 500 civarı öğrenciye spor yapma imkanı sağlanmıştır. Bu konularda Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfından saha ve eğitici desteği alınmıştır. 2018 yılında da bu çalışmalar devam edecektir.

Dolayısı ile Belediye Kanunu'nun 75. Maddesinin c bendine göre yapılan işlem kanun ve mevzuattaki koşulları sağladığından ilgili bulgunun kaldırılması gerekmektedir."

Denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında; bulgu konusu devir işlemlerinin Belediye Kanunu'nun 75'nci maddesinin c bendine göre yapıldığı ve mevzuattaki koşulların sağlandığı belirtilmiştir. Ayrıca Belediyenin Spor İşleri Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren yaz okulu çalışmalarında Vakıfa ait tesislerin kullanıldığı ve kurs faaliyetlerinde vakfın eğitici desteği sağladığı ifade edilmiştir.

İdare tarafından gönderilen cevap ekinde yer alan ve Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfı tarafından Odunpazarı Belediye Başkanlığına gönderilen yazıda vakfın tesislerinin yaz okulu faaliyetlerinde kullanılabileceği ayrıca üç eğiticinin yaz okulu kapsamında eğitim vereceği ifade edilmiştir. Ancak ilgili yazının tarihi 22.05.2018 dir. 2017 yılı içinde vakıf tarafından protokol kapsamında sağlanan herhangi bir destek görünmemektedir. Vakfa billboard ve diğer reklam unsurlarının ticari amaçlar için kullanılmak üzere devredilmesinin 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 14'üncü maddesinin b bendinde düzenlenen sporu teşvik kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Ortak projelerin gerçekleştirilmesinde taraflar arası konu olan proje tarafların karşılıklı olarak fayda sağlamaktadır. Örneğin belediyenin yüzme havuzu kompleksini ortak proje kapsamında bir spor derneğine tahsis ederek karşılığında yaz okulunda ücretsiz yüzme kursu edinmesi ortak proje olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu örnekte anlaşılacağı üzere ilgili derneğin kuruluş amacına ve belediyenin hizmet gereklerine uygun olarak proje oluşturulmalıdır. Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfına billboardların kiralama hakkının verilmesi Belediyenin belirli bir gelir kaynağının Vakfa devredilmesi anlamına gelmektedir. Vakfın amaçları arasında ticari iş yapmak bulunmamaktadır. Ancak vakıfların ticari iş yapabilmeleri için şirket kurmaları gerekmektedir. Eskişehir Spor ve Eğitim Vakfına verilen billboardların kiralama hakkının devredilmesi nitelik açısından ticari faaliyetin vakfa devredilmesi anlamına gelmektedir. Vakıf bu açıdan amacına aykırı olan konuda faaliyet göstermektedir. Belediye bu tahsis karşılığında edindiğini iddia ettiği vakfın tesislerinin yaz okulları için kullandırılması ve sınırlı sayıda eğitici desteği sağlanması bir ortak projeden çok bir hizmet alımı niteliğindedir. Proje kapsamında taraflar ortak bir konuda, farklı imkanları kullanarak, karşılıklı fayda elde edememektedirler. Bu nedenle yapılan işlem, Belediye Kanunu'nun 75'inci maddesi hükmü ile bağdaşmayıp, bir projenin gerçekleştirilmesinden çok, Belediyenin sahip olduğu gelir getirici bir unsurun Vakıfa tahsisi ve bu yolla Vakıfa kaynak aktarılması niteliğindedir.