Bir maske küresel sistemi değiştiriyor
ABD başta olmak üzere trilyon dolarlık ekonomilerin 1 dolar bile etmeyen maske üretiminde zorlanmaları "stratejik ürünlerin" yerli olmasının önemini ortaya koydu. Uzmanlara göre Kovid-19 salgınından sonra maliyeti ne olursa olsun kritik malzemeler içeride üretilecek, yeni ekonomilerde devlet müdahalesi artacak
Yeni tip Kovid-19 salgınıyla birlikte küresel ekonomide yeni bir dönemin başlayacağı ifade ediliyor. Birçok ekonomiste göre, koronavirüs tüm ülkelere stratejik ürün kavramını yeniden hatırlattı. Pandemi döneminin bitişiyle beraber küresel ticaretten, uluslararası yatırımlara kadar daha fazla içe kapanan ve önce kendi coğrafyasında üretim yapmayı hedefleyen politikaları göreceğiz. Uzun yıllar tekstil gibi sektörleri gelişmekte olan ülkelere ihale eden sanayileşmiş ekonomiler şimdi 1 dolar bile etmeyen maskeyi bulamıyor.
1 DOLARLIK MASKE SAVAŞI KIZIŞIYOR
ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve İspanya gibi güçlelerin sağlık sistemlerinin çökmesiyle ülkeler, eşine az rastlanır şekilde birbirlerinin maske siparişlerine el koymaya başladı. Almanya, ABD'ye yönelik ifadelerdeki gibi birçok hükümet diğerini 'modern korsanlıkla' suçluyor. Ekonomistler ise korona günlerinin ardından devletlerin stratejik ürünleri kendi topraklarında üreteceğini ve herkesin kendi yağıyla kavrulacağını dile getiriyor. Küresel ekonomi yatırımlarında olduğu gibi, arabanın lastiğinin bir ülkede, motorunun başka bir yerde üretilip tamamen farklı bir yerde parçalarının birleştirildiği dönem sorgulanıyor.
ROBOT ÜRETELİM DERKEN İNSANI UNUTTU
Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Levent Yılmaz, stratejik önemdeki ürünlerin üretimi konusunda maliyeti ne olursa olsun devletlerin B planı olacağını söylüyor. Yılmaz, ABD gibi ülkelerin yüksek teknoloji üretimine yoğunlaşırken insani kaygıları unuttuklarını belirterek, "Ekonomik kalkınma ne kadar yüksek olursa sosyal devlet politikaları da gelişir yaklaşımı sergilediler. Maske, tıbbi eldiven, solunum cihazı gibi üretimi görece daha kolay ancak çok önemli ürünleri unuttular. Şimdi Fransa'da yüzlerce avronuz olsa bile maske bulamıyorsunuz" ifadesini kullandı. Levent Yılmaz, tarihteki salgınlardan sonra birçok küresel faaliyetin normale girdiğini aynı durumun koronavirüs salgını sonrasında da gerçekleşeceğini ancak temel ihtiyaçlar konusunda her ülkenin kendi kendine yeten bir politika güdeceğini aktarıyor. Yılmaz, devletlerin bu yeni dönemde ekonomide daha aktif rol alacağını ekliyor.
Orhan Orhun Ünal