Hükümetin yargıda 2008 yılı hedefleri
Hükümetin 2008 Yılı Programı'na göre, hukukun üstünlüğü ve hukuk devleti gerekleri çerçevesinde yargılama sürecinin adil, hızlı, güvenli ve isabetli şekilde işlemesini sağlayacak hukuksal ve kurumsal düzenlemeler yapılacak.
Hükümetin, Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan 2008 Programı'nda, yargının mevcut durumunun analizi yapılıyor. Buna göre, Türkiye'de 2007 Eylül ayı itibariyle hakim ve cumhuriyet savcısı sayısı 10 bin 313, diğer personel sayısı ise 27 bin 618 olarak belirlendi.
Özellikle hakim sayısı, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerdeki ortalamanın altında kalıyor. Faaliyete henüz geçmeyen bölge adliye mahkemelerinin kurulması, Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu, Ceza Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleriyle Koruma Kurulları Kanunu gibi temel kanunların yürürlüğe girmesi nedeniyle hakim, cumhuriyet savcısı ve diğer adalet personeli ihtiyacının daha artması bekleniyor.
85 bin 865 tutuklu ve hükümlü var
Ceza infaz kurumlarıyla tutukevlerinin kapasitelerinde de yetersizlik yaşanıyor. Buna göre, bu yılın Eylül ayı itibariyle ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin sayısının toplamı 389, toplam kapasite ise 90 bin 547. Ceza ve tutukevlerinde 2006 yılı Eylül ayı itibariyle 66 bin 917 hükümlü ve tutuklu bulunurken, bu sayı 2007 Eylül ayı itibariyle 85 bin 865 oldu.
Tespitlere göre, yapılan çalışmalara rağmen, yargılama sürecinin etkin ve hızlı işlememesi, adil yargılama ilkesine tam olarak uyulamaması, hukuk kurullarının oluşturulmasında çağdaş gelişmelerin yeterince takip edilememesi, hukuk eğitiminde istenilen standarda ulaşılamaması, yargının insan kaynaklarına ilişkin nicelik ve nitelik sorunlarıyla fiziki ve teknik alt yapı eksikliklerinin giderilememiş olması, yargının etkili biçimde işlemesini önemli ölçüde aksatıyor.
Türkiye'de 100 bin kişiye 8 hakim, 4 savcı düşerken, bu rakam Almanya'da 25 hakim, 6 savcı, Hollanda'da 12 hakim, 4 savcı, Portekiz'de 17 hakim 12 savcı olarak belirlendi.
Hükümetin programına göre, yargı alanındaki temel amaç ve hedefler şöyle:
"Yargılamanın işleyişinde ve temel unsurlarında hizmet kalitesini artırıcı çabalar sürdürülecek.
Hukukun üstünlüğü ve hukuk devleti gerekleri çerçevesinde yargılama sürecinin adil, hızlı, güvenli ve isabetli şekilde işlemesini sağlayacak hukuksal ve kurumsal düzenlemeler yapılacak. Bu çerçevede, yargının iş yükünü azaltmak amacıyla alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin geliştirilmesi, hakim, savcı ve diğer adalet sayısının artırılması, yargı mensuplarının mesleki ahlak ve davranış kurallarının uluslararası ölçütlere göre belirlenmesi, adli hizmet birimlerinin teknik ve fiziki alt yapı eksikliklerinin giderilmesi ve adli hizmetlerin elektronik ortama taşınması sağlanacak."
Yargı kararlarına herkesin ulaşımını sağlamak üzere yasal düzenleme yapılacak. Adalet ve yargıyla ilgili aralarında Tanık Koruma Kanunu, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, Türkiye Hakimler ve Savcılar Birliği Kanunu, DNA Verileri ve Milli DNA Veri Bankası Kanunu gibi temel kanunların yenilenmesi çalışmaları tamamlanacak.
Ulusal Yargı Ağı Projesi, 2008 yılı sonunda Türkiye genelinde faaliyete geçirilecek.
Uyuşmazlıkların hızlı, basit, az giderle ve etkin biçimde çözümlenmesi amacıyla hazırlanan Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı Taslağı'nın bu yıl sonunda yasalaşması sağlanacak.