Adalet Bakanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmeliğini değiştirmeli

Bu yazımızda; yazı işleri müdürlüğü pozisyonuna yükselebilme şartlarından birisi olan 4 yıl zabıt katibi olmak üzere toplam 6 yıl hizmet şartının, zabıt katibinin yetişmesi için yeterli süre olmadığı, yine Adalet Bakanlığı Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde detaylandırılan komisyon bazlı atamalarının uygulamaya devam edilmesi gerektiği, görevde yükselme sınavında çalışılan birimlerin zorluğu veya kolaylığının dikkate alınması, adli yargıdan idari yargıya ya da idari yargıdan adli yargıya geçen zabıt katiplerinin yazı işleri müdürlüğü sınavına başvurmaları için ayrı bir süre belirlenmesi, idari işler müdürlüğü ile yazı işleri müdürlüğünün sınav şartlarının ayrılması gerektiği hususları işlenecektir.

A) YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ SINAVINA BAŞVURABİLMEK İÇİN 4 YIL ZABIT KATİPLİĞİ SÜRESİ YETERLİ DEĞİLDİR.

Yazı işleri müdürlüğü; zabıt katipliğinde geçen tecrübelerin toplamıdır. Yazı işleri müdürü olacak kişilerin zabıt katipliği sürecinde yaşadıkları tecrübeler, yazı işleri müdürlüğünde sorunları çözmede oldukça önemlidir. Gerek personel yönetimi, gerekse kalemde meydana gelen sorunların çözümünde tecrübeler çok önemlidir.

Adliyelerde yargısal faaliyetlerin yapıldığı birimler olduğu gibi, yargısal faaliyetlerin olmadığı birimlerde mevcuttur. Asliye Hukuk Mahkemeleri, Asliye Ticaret Mahkemeleri, Sulh Hukuk Mahkemeleri veya özel kanunlarla kurulmuş diğer mahkemeler veya Cumhuriyet Savcılığının muhtelif birimleri yargısal faaliyetlerin olduğu birimlerdir. Bu birimlerde görev yapan personel, adliyenin yoğunluğunu görmüş, insanların davranışlarını görmüş kişiler olduğu için meslekte tecrübe edinmektedir. Diğer yandan, Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonları, İdari İşler Müdürlüğü, Tarama ve Vezne Birimi gibi birimler yargısal faaliyetlerin olmadığı yerlerdir. Burada görev yapan personel de önemli görevler yapmaktadır fakat yargısal faaliyetlerin olduğu birimlerde görev yapan personel kadar yoğun şartlarda çalışmamaktadır.

Adalet Bakanlığı Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde, yazı işleri müdürlüğü sınavına başvuru şartı olarak 4 yıl zabıt katipliği yapmak yeterli görülmüştür. Bu süre kesinlikle yeterli süre değildir. Çünkü, bu süre hem kalem işlerini öğrenebilmesi için hem de kalem tecrübesi edinmek için yeterli değildir.

Yazı işleri müdürlerinin görevlerinden birisi de maiyetinde görev yapan personeli yetiştirmektir. Dolaysıyla, 4 yıl gibi kısa bir süre zabıt katibi olarak görev yapmış ve kalem tecrübesi edinememiş kişilerin yazı işleri müdürü olmaları, kalem personelini yetiştirmesinde sorunlar yaşanmasına ve yargısal faaliyetlerin uzamasına sebep olacaktır. Bu da " yazı işleri müdürü ne öğrenmiş ki maiyetinde çalışan personele onu öğretsin" şeklinde düşünmeye sebep olacaktır. Zabıt katibi olarak 4 yıl görev yapıp da Tebligat Kanununu bilmeyen, kalem mevzuatını bilmeyen kişilerin yazı işleri müdürü yapılması, kalemdeki çalışma barışını bozacağı yadsınamaz.

Yazı işleri müdürlüğü sınavına başvurma şartlarından olan zabıt katipliğinde 4 yıl çalışma şartı değiştirilmelidir ve bu süre en az 10 yıl olmalıdır. Zira, zabıt katibinin yetişmesi, tecrübe edinmesi hususları birlikte değerlendirildiğinde 10 yıl çalışma süresi bu hususlarda yeterli olacaktır.

B) YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜNDE KOMİSYON BAZLI ATAMALARIN UYGULANMASINA DEVAM EDİLMELİDİR.

Güncel yönetmelikte, yazı işleri müdürlüğü sınavına mahal bazlı tercih yapılmaktadır. X Adliyesinde görev yapan personel, X Adliyesi veya mülhakatları için sınava girebilmektedir. Bu yerinde bir uygulamadır, yönetmelik değişikliği yapılarak Türkiye geneli yapılacak atamalar, atamaların yapıldığı kadroların kısa sürede boşalmasına sebep verecektir. Şöyle ki: 2020 yılından önce Türkiye geneli yapılan sınavda yazı işleri müdürü olarak atanan kişiler, atandıkları yerde bir yıl bile çalışmadan farklı yerlere geçici olarak görevlendirmeleri yapılmıştır, bu da atama yapılan kadroların boşalmasına sebep olmuştur ve geçici olarak yapılan görevlendirmeler dolayısıyla, o birime kadro tahsisinin engellenmesine sebep olmuştur. Komisyon bazlı atamaların devamı sağlanmalıdır.

C) YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ SINAVINDA ÇALIŞILAN BİRİMLERİN ZORLUĞU/KOLAYLIĞI DİKKATE ALINMALIDIR.

Adliyelerde nepotizme dayalı görevlendirmeler oldukça yaygındır. Adalet komisyonu başkanını tanıyan veya adalet komisyonu üyelerine bir şekilde ulaşan kişiler adliyelerin en rahat yerinde çalışmaktadır. Bu konudaki rahatsızlığımız 18 Mart 2019 tarihli yazımızda detaylıca izah edilmiştir. Adalet komisyonunda tanıdığı olmayanlar ise adliyenin en yoğun mahkemesinde çalışmaktadır. Bu husus çalışma barışını bozmaktadır. Adliyede en rahat yerde çalışan ve yazı işleri müdürlüğü sınavında yüksek puan alan kişilerin yazı işleri müdürü yapılması sonuçları itibarıyla haksızlık oluşturmaktadır. Şöyle ki: Adliyenin en rahat yerinde çalışan kişinin işle alakalı kaygısı olmadığı için gerek mesai saatlerinde gerekse evinde sınava yoğun şekilde hazırlanabilmektedir. Öte yandan, sabah 9:00'da duruşmaya çıkan, akşam da 19:00'da duruşmadan çıkan kişinin görevde yükselme sınavına hazırlanmasını ve yazılı sınavdan yüksek puan almasını beklemek eşyanın tabiatına aykırıdır. Yani; görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavının yazılı sınavında yüksek puan almak her türlü kalem bilgisine sahip olmak değildir.

Adalet Bakanlığı tarafından 2020 yılında yapılan yazı işleri müdürlüğü sınavında, İstanbul Bölge İdare Mahkemesi için 6 kişilik yazı işleri müdürlüğü sınavı izni verilmiştir. Sınavı kazandırılanlardan 3 kişi idari işler müdürlüğü çalışanlarından seçilmiştir. Yazı işleri müdürleri, kalemdeki personeli yetiştirmekle görevlidir. İdari işler müdürlüğünde çalışıp da yazı işleri hizmetlerinden anlamayan veya yazı işlerinde tecrübesi olmayan kişilerin yazı işleri müdürü yapılması, kalem personelini yetiştirme görevi olan yazı işleri müdürlerinin kalem personelini yetiştirmesini değil de kalem personeli tarafından yetiştirilmesi sonucunu doğurmaktadır.

14 Haziran 2021 tarihinde Memurlar.Net'te "Yazı İşleri Müdürlüğü Sınavında Çalışılan Birimin Zorluğu Dikkate Alınmalı" başlıklı haberimizde görevde yükselme sınavında hakkaniyetin tesisi için yapılması gerekenlerin neler olduğu detaylıca anlatılmıştır. Bu hususunun hakkaniyet tesis edecek şekilde uygulamaya konulması son derece önemlidir.

D) ADLİ YARGIDAN İDARİ YARGIYA, İDARİ YARGIDAN ADLİ YARGIYA GEÇENLER GÖREVDE YÜKSELME SINAVINDA AYRI SÜREYE TABİ TUTULMALIDIR.

Adli yargıda görev yapıp da idari yargıya geçen veya idari yargıda görev yapıp da adli yargıya geçiş yapan zabıt katipleri bulunmaktadır. Bu personellerin görevde yükselme sınavına başvurmalarında ayrı süre belirlenmelidir. Şöyle ki: Adli yargıdan idari yargıya geçen zabıt katibinin, idari yargının işlerini öğrenmesi zaman gerektirmektedir. 4 yıllık hizmetinin 3 yıl 9 ayını adli yargıda geçiren zabıt katibi, idari yargıya geçtiğinde 3 ayda ne dosyanın tekemmülünü öğrenebilir, ne de dilekçeleri tanıyabilir veya 4 yıllık hizmetinin 3 yıl 6 ayını idari yargıda geçen zabıt katibi, kalan 6 ay da ne tensip tutanağını öğrenebilir, ne talimatla ifade almayı öğrenebilir, ne de duruşma tutanağını öğrenebilir. Dolaysıyla, sınavın ilan edildiği tarih itibarıyla sınava başvuracak zabıt katiplerinin yazı işeri müdürlüğü için istenen sürenin en azından yarısı kadar süreyi adli veya idari yargıda çalışmış olmaları şartı aranmalıdır. Güncel yönetmelikte 4 yıl zabıt katibi olma şartı değiştirilir de en az 10 yıl zabıt katibi olarak çalışma şartı getirilirse, yazı işleri müdürlüğü sınavına başvuracak zabıt katiplerinin içinde adli yargıdan idari yargıya geçenler, 10 yıllık sürenin yarısını idari yargıda çalışmış olmaları şartı getirilmelidir. Bu çok önemli bir husustur. İdari yargıdan adli yargıya veya adli yargıdan idari yargıya geçen zabıt katiplerinin acemiliklerini tüm kalem personeli çekmekle mükellef değildir.

E) İDARİ İŞLER MÜDÜRLÜĞÜ İLE YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜNÜN SINAV ŞARTLARI AYRILMALIDIR.

Yargısal faaliyetlerin olmadığı birimde çalışan zabıt katiplerinin yazı işleri müdürlüğü sınavına başvurularında herhangi bir engel bulunmamaktadır. Fakat, bu husus uygulamada bazı sorunları beraberinde getirmektedir. Yargısal faaliyetlerin olmadığı birimlerde görev yapıp da yazı işleri müdürlüğü sınavına başvuracak zabıt katiplerinin yargısal faaliyetlerin bulunduğu birimlerde yazı işleri müdürlüğüne başvuru şartı için istenen zabıt katipliğinde geçen sürenin yarısı kadar süreyi çalışmış olmaları şartı aranmalıdır. Zabıt katipliğinde geçen sürenin 10 yıl olması teklifimiz kabul edilirse, en az 5 yıl yargısal faaliyetlerin olduğu birimde çalışma şartı getirilmelidir. Benzer şekilde, idari işler müdürlüğü sınavına başvuracak kişilerin de idari işler müdürlüğünde en az 5 yıl çalışma şartı getirilmelidir.

Sonuç itibarıyla; Şu iki güzel söz, tecrübenin önemini çok güzel ifade etmektedir.

"Başarı başkalarının geçirdiği tecrübelerden yararlanmaktır. "

"Akıllı insanlar kendi tecrübelerinden, daha akıllı insanlar başkalarının da tecrübelerinden yararlanır."

Adalet Bakanlığı, Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde değişiklik yaparak tecrübeye önem vermeli ve yukarıda değinilen hususların yönetmelikte yer bulmasını sağlamalıdır.

Konunun önemi ilgililer tarafından dikkate alınıp, gerekli düzenlemelerin yapılması dileğiyle.

' ÇOTANAK '