AYM'nin Cumhurbaşkanlığı personeli hakkındaki kararı neler içeriyor?

Anayasa Mahkemesinin 1 nolu Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Kararnamenin bazı hükümlerini iptal etti. İptal edilen hükümler arasında Cumhurbaşkanlığı personeliyle ilgili düzenlemeler yer alıyor. İşte o düzenlemeler

Anayasa Mahkemesi, 2019/113 Esas, 2023/198 Karar sayılı ve 30/11/2023 tarihli kararıyla 48 Numaralı CBK ile 1 sayılı CBK' ya eklenen bazı hususlarda karar vermiştir. Söz konusu kararda aşağıdaki hususlar ele alınmıştır:

-İdari İşler Başkanlığından sözleşmeli olarak görev yapan personelden hizmetine ihtiyaç kalmayanların uygun görülmesi halinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarına 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi hükmüne istinaden atanabilmesi,

-Bunların atama teklifinin İdari İşler Başkanınca yapılacağı,

-Bunların atanmaları sırasında pozisyonlarının otomatik olarak ihdas edilmiş sayılacağı ve doğum, evlat edinme veya askerlik sebebiyle hizmet sözleşmesi feshedilen sözleşmeli personelin pozisyonları hariç olmak üzere, bu kapsamda ihdas edilen pozisyonlar herhangi bir sebeple boşaldığında otomatik olarak bu pozisyonların iptal edilmiş sayılacağı,

-Bu şekilde atananlardan en az 1 yıl çalışanların alacağı ücretler hususundaki düzenlemelerin içeriği,

-Bu kişilere iş sonu tazminatı ödenmesi konusu,

-Kapatılan Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Halkla İlişkiler Başkanlığında CİMER kapsamında görev yapan görev yapan sözleşmeli personelin atama tekliflerinin İletişim Başkanlığı bünyesindeki İletişim Görevlisi unvanlı pozisyonlara yapılabileceği,

-Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki Ofislerin yurtdışında da çalışma bürosu açabileceği,

-Ofis personelinin mesleklerine ait hizmetler sebebiyle yurtdışına gönderilebileceği, bunlara kıyasen uygulanacak Kanun hükmü ve bunlara Başkan tarafından ödenecek tutarlar,

-Yurtiçinde, Ofis personelinin dil öğrenmek amaçlı kurs masraflarının karşılanma tutarıdır.

Bu çerçevede,

-Anayasada münhasıran Kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda CBK çıkartılamayacağı, Anayasanın CBK çıkartılması konusunda yetki vermesi halinde CBK ile düzenleme yapılabileceği,

-Anayasanın 128 inci maddesi hükmü çerçevesinde, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin atanması münhasıran Kanunla düzenlenmesi.

-Sözleşmeli personel Anayasanın 128 inci maddesindeki diğer kamu görevlileri içerisinde değerlendirilmiştir.

-657 sayılı Kanunun 4/B maddesindeki sözleşmeli personel ile 1 sayılı CBK' nın 14. Maddesine göre istihdam edilen sözleşmeli personel kavramları birbirinden farklıdır.

-Bu nedenle Cumhurbaşkanlığında hizmetine ihtiyaç kalmayan sözleşmeli personelin (1 sayılı CBK 14. Madde) 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi kapsamındaki sözleşmeli personel olarak atanabilmesi şeklindeki bir atama Anayasanın 128 inci maddesi hükmü gereğince Kanunla yapılması gereken bir düzenlemedir. Bu sebeple Anayasaya aykırı görülmüş ve iptali gerektiği belirtilmiştir.

- Kapatılan Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Halkla İlişkiler Başkanlığında CİMER kapsamında görev yapan görev yapan sözleşmeli personelin atama tekliflerinin İletişim Başkanlığı bünyesindeki İletişim Görevlisi unvanlı pozisyonlara yapılabileceği hakkındaki inceleme ise 1 sayılı CBK'daki ilgili hükmün iptali sebebiyle Anayasaya uygunluk denetiminin yapılmasına gerek görülmemiştir.

- Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki Ofislerin yurtdışında da çalışma bürosu açabileceği hakkında ise tüzel kişiliği olan Ofislerin 1 sayılı CBK'da yürütme yetkisine ilişkin bir konunun düzenlenmesini içerdiği belirtilmiştir.

-Anayasanın 123 üncü maddesi incelendiğinde kamu tüzel kişiliği Kanun veya CBK ile kurulabilmektedir.

-Ofislerin teşkilatı olan yurtdışı teşkilatı CBK ile düzenlenebilecektir. Ayrıca Ofislerin ayrıca bir Kanunla da düzenlenmediği göz önüne alındığında söz konusu kural Anayasaya uygundur.

-Öte yandan, CBK ile Ofislerin yurtdışı teşkilatının nasıl oluşturulacağı da belirtildiğinden belirlilik ilkesine de uygundur.

-Ofislerde personel istihdamı konusunda 5523 sayılı Kanun ve 375 sayılı KHK hükümleri ifade edilmiştir.

- Ofis personelinin mesleklerine ait hizmetler sebebiyle yurtdışına gönderilebileceği ve bunlara kıyasen uygulanacak Kanun hükmü ve bunlara Başkan tarafından ödenecek tutarlar ve yurtiçinde, Ofis personelinin dil öğrenmek amaçlı kurs masraflarının karşılanması konusunda ise 5523 sayılı Kanuna göre iş kanunu hükmüne istinaden görev yapan personel ve 375 sayılı KHK'nın ek 26 nci maddesine göre istihdam edilen yerli veya yabancı uzman ifade edildiğinden bunların Anayasanın 128 inci maddesindeki kamu görevlisi sıfatını taşımadığı Kararda belirtilmiştir.

-375 sayılı KHK'nın ek 25 inci maddesi gereğince geçici görevlendirilen personel ise Anayasanın 128 inci maddesindeki diğer kamu görevlileri çerçevesinde değerlendirilmiştir.

-Mesleklerine ait hizmetlerde eğitilmek, yetiştirilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere yurtdışına gönderilme konusu ofis personeli için bir hak niteliği taşımaktadır ve bu kişiler belli yükümlülüklere sahip olmaktadırlar.

-Bunlardan kamu görevlisi olanların hak ve yükümlülükleri konusunda Anayasanın 128 inci maddesine istinaden bu kural münhasıran Kanunla düzenlenmelidir. Bu sebeple bu kural Anayasanın 104 üncü maddesine aykırı görülerek iptalinin gerekli olduğu Kararda belirtilmiştir.

-Ofis personelinin yurtiçinde dil kursu masrafının karşılanması konusunda da münhasıran Kanunla düzenleme yapılması gerektiği ve bu kuralın da iptalinin gerektiği ifade edilmiştir.

-Ofis personelinin mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere yurtdışına gönderilebilmesi ve Başkan tarafından uygun görülmesi halinde personelin, Ofis hizmetlerinde kullanacağı yabancı dili daha etkin öğrenmesi için yurtiçi dil eğitim programlarına Ofis hizmetlerini aksatmamak kaydıyla gönderilebilmesi ve bu durumda Ofisin, personelin eğitim amaçlı dil masraflarının %50'si kadarını karşılayabilmesi konusunda AYM, iptal hükmünü bu kararın Resmi Gazetede yayımlanmasından itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girmesini ve yürürlüğün durdurulması talebinin reddini karara bağlamıştır.
-Diğer konularda yürürlüğün durdurulması taleplerinin reddine karar verilmiştir.

Kararın linki için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/02/20240229-4.pdf