Okuldaki şiddet sorunlarını arabulucu öğrenciler çözecek
Son yıllarda okullarda hızla tırmanan şiddet olaylarına müzakere çözümü geliyor.
Daha önce İzmir'de bazı okullarda uygulanan ve yüzde 100 başarı sağlanan arabulucu öğrenci yöntemi 'Anlaşmazlık Çözümü Müzakere ve Akran-Arabuluculuk Eğitim Programı' adıyla ders haline geldi. Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abbas Türnüklü'nün öncülüğünde hazırlanan çalışma, okuldaki sorunları ve buna karşı alınabilecek çözümleri içeriyor. Öğretmen tarafından kullanılacak eğitim programı ile öğrenci için hazırlanan etkinlik kitabından oluşuyor. Rehberlik öğretmenleri tarafından uygulanacak müzakere sistemi, her okulda müzakereci öğrenciler yetiştirmeyi hedefliyor. Sistemi tüm Türkiye'de isteyen her okulun kullanabileceğini belirten Türnüklü, liselerdeki sorunların ciddi boyutlara ulaştığına dikkat çekiyor: "Şiddeti çözmenin yolu karşılıklı empati ve anlaşma yollarının açılmasıdır. Sistemi İzmir'de uyguladık ve başarılı oldu. Ancak bu sorun tüm ülkede var. Biz de şiddetin çözümünü ders kitabı haline dönüştürerek tüm okulların kullanımına açtık." diyor.
Şiddetin önlenmesi konusunda bir genelge yayımlayan Milli Eğitim Bakanlığı, liselerde çatışma çözme becerisiyle ilgili programlar hazırlanması ve okullarda şiddet komisyonu kurulmasını istedi. Ancak genelge okullarda istenilen düzeyde uygulanamadı. Zira şiddeti önleme konusunda herkes kendi yöntemiyle çözüm yoluna gidiyordu. Şiddetin önlenmesi konusunda akademik bir çalışmanın olmaması da çözümü zorlaştırıyordu. İzmir'de şiddetin önlenmesi konusunda müzakereci öğrenci projesini başarıyla uygulayan Doç. Dr. Abbas Türnüklü tarafından hazırlanan müzakere programı ile okullar, çatışma çözme konusunda bir rehbere sahip oldu. Kitabın hazırlanışında çözüm yolları ve öneriler, emniyet ve Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerinin ortak çalışmasıyla ortaya çıktı. Eski İzmir, yeni İstanbul Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın da projeye destek verdi. Şiddete karşı önerilen çözümleri ilk kez ders programı haline getiren çalışmayı Zaman'a anlatan Abbas Türnüklü, çekişmeli bir toplum yapısına sahip olduğumuza dikkat çekerek, "Bizde sürekli bir anlaşmazlık söz konusu. Ancak anlaşmazlıkların çözümü konusunda yeterli eğitime sahip değiliz." diye konuşuyor.
Okullarda kimya, fizik ve tarihin öğretildiğini belirten Türnüklü'ye göre, farklılıkların nasıl yönetileceği, nasıl diyalog kurulacağı, ortak sorunların nasıl çözüleceği, nasıl empati kurulacağı öğretilmiyor. Dolayısıyla insanlar farklılıklarını yönetmek için şiddete başvuruyor. Arkadaşını bıçaklayan, birbirine kurşun sıkan öğrenciler ortaya çıkıyor. İki kitap halinde hazırlanan çalışma, öğrenciye farklılıkları ve farklı düşünceleri yönetmek için müzakere becerisi kazandırmayı hedefliyor. Bunun yanında sorunları çözmeye gönüllü olacak müzakereci ve arabulucu öğrenciler yetiştirilmesi amaçlanıyor. Bu becerinin ancak okulda verilebileceğini savunan Abbas Türnüklü şöyle konuşuyor: "Aileler dağıldı. İzmir'de boşananların sayısı evlenenleri geçti. Çocuklarımız yalnız. Çekirdek ailede çocuk bu becerileri alamıyor. Çocuklarımız insani ilişkileri de yönetebilmeyi öğrensin istiyoruz. Bizim çalışmamız şiddetin önlenmesinde bir alternatif yol. Şiddeti çözme konusunda yol gösterecek."
Arabulucu öğrenciler okulda kavgayı bitirdi
İzmir'deki Aybers Hikmet Karabacak Lisesi'nde, pilot uygulaması yapılan arabulucu öğrenci sistemiyle 350 müzakereci öğrenci yetişti. Şiddet olaylarını önlemek amacıyla 'arabuluculuk' sistemine geçen okul yönetimi, kısa sürede büyük başarı sağladı. Arkadaşları arasındaki problemlere müdahil olan bu öğrenciler, tartışan çocukların barışmasını sağladı. Birbirine kafa atan, bıçak çeken çocuklar, sorunların çözümü için öğretmenler yerine kendi arkadaşlarından destek aldı. Böylece, yaşanan tartışmalar şiddet yerine konuşarak tatlıya bağlandı. Abbas Türnüklü tarafından hazırlanan çalışmayla, 'anlaşmazlık çözüm yolları', 'öfke yönetim becerileri', 'iletişim becerileri' ve 'anlaşmazlık nedenleri' konuları herkes tarafından kullanılabilecek bir ders kitabına dönüştü.