Hükümetin üst kurulları standarda bağlamak için hazırladığı taslak, haklarında dava açılan başkan ve üyelerin görevden alınmalarına olanak tanıyor.

Üst kurulları bir standarda bağlamak isteyen hükümet ile 'Tek tip elbiseye sığmayız' gerekçesiyle buna karşı çıkan üst kurullar arasında yapılan uzun toplantılar sonucu hazırlanan uzlaşma metni nihayet tamamlandı. Hükümet, üst kurulların haklı bazı itirazlarını dikkate almakla birlikte istediği düzenlemelerden de fazla taviz vermedi.
Başbakanlık Müsteşarı Ömer Dinçer başkanlığında eylül ayında üst kurul başkanlarıyla yapılan toplantılarda alınan ilke kararları uyarınca hazırlanan 'düzenleyici ve denetleyici kurumlar hakkında kanun tasarısı' taslağına son şekli verildi. Geçici üç madde ile birlikte 26'dan 31 maddeye çıkan Taslağa göre, üst kurullar yedi üyeden oluşacak. Böylece, Rekabet Kurumu'nda dört, Kamu İhale Kurumu'nda üç, RTÜK'te ise iki üyelik iptal edilecek. Üye sayısı fazla olan kurullarda sayı yediye düşünceye kadar, görev süresi biten üyelerin yerine atama yapılmayacak. Hükümet, üst kurul başkan ve üyelerinin maaşlarını Başbakanlık Müsteşarı'nın maaşı ile sınırlama konusunda geri adım atarken, maaşların belirlenmesinde yetkili olma konusundaki kararlılığını sürdürdü. Kurulların dış denetimini Sayıştay gerçekleştirecek ve bütçeleri TBMM'nin onayından geçecek. Kurulların kendi kanunlarında Çerçeve Kanun'a uygun değişiklikler için öngörülen süre de üç aydan altı aya çıkarıldı.
Hazırlanan üst kurullar çerçeve yasa tasarı taslağında getirilen yeni düzenlemeler ise şöyle:
KURULLAR YEDİ ÜYEDEN OLUŞACAK: Yedi kişiden oluşacak kurul üyeliklerine Üniversitelerarası Kurul ve TOBB'dan temsilci almaktan vazgeçildi. Kurullarda başkan ve ikinci başkanları Bakanlar Kurulu atayacak. Başkan yardımcısı sayısı ise ikiyi geçemeyecek. Yediden fazla kurul üyesi bulunan kurumlarda, üye sayısı yediye düşünceye kadar yerlerine yeni atama yapılmayacak.
GÖREVDEN ALINABİLECEK: Başkan ve üyelerin görev süresi altı yıl olacak. Süresi biten üyeler, yeniden seçilemeyecek. Suç işledikleri iddiasıyla haklarında ceza davası açılan kurul başkan ve üyeleri, davanın açıldığı mahkeme tarafından görevden uzaklaştırılabilecek. Hâlâ uygulamada bulunan yasada, görevden alma için suçun sabit olması gerekiyor.
ÜCRETLERE SINIRLAMA: Kurul başkan ve üyelerinin ücretleri ile diğer mali ve sosyal hakları, Başbakanlık Müsteşarı'nın her türlü ödemeler dahil aylık net ücretinden az olmamak ve iki katını geçmemek üzere Başbakan'ın teklifi üzerine Bakanlar Kurulun'ca belirlenecek. Hükümet, daha önce hazırladığı taslakta kurul başkan ve üyelerinin maaşlarını Başbakanlık Müsteşarı'nın maaşıyla sınırlamak istemişti.
MAL BEYANI ZORUNLU: Kurul üyeleri göreve atandıkları ve görevlerinin sona erdiği tarihten itibaren bir ay içinde mal beyanında bulunacaklar.
BAŞBAKANIN VETO YETKİSİ ÇIKARILDI: Kurulların çıkaracağı yönetmelik ve tebliğlerin gerekirse Başbakan tarafından veto edilebileceğine ilişkin hüküm, taslak metninden çıkarıldı. Buna karşılık, bu düzenlemeler çıkarılırken DPT'den görüş alınacağına ilişkin hüküm korundu. Ancak, DPT görüşünü 30 gün içinde kurula bildirmezse, görüşün olumlu olduğu varsayılacak.
BÜTÇEYE MECLİS DENETİMİ: Kamu mali yönetim ve kontrol kanunu tasarısında öngörülen bütçe birliği ilkesine uygunluk sağlamak amacıyla kurulların bütçelerinin de Bütçe Kanunu ile birlikte TBMM'nin onayından geçmesi hükmü getirildi.
SAYIŞTAY'DAN DENETİM: Kurumların iç denetimi, başkan tarafından hukuka uygunluk ve performans denetimi olarak; dış denetimi ise Sayıştay tarafından yıllık hesaplar, gelirler ve harcamalara ilişkin iş ve işlemler ile malların denetimi olarak yapılacak. Kurumun yıllık faaliyet raporu, mali tabloları ve bütçe kesin hesapları TBMM'ye sunulacak.
EMİR VE TALİMAT VERİLEMEYECEK: Hiçbir organ, makam, merci ve kişi kurulların kararını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremeyecek.
PERSONELE SINIRLAMA: Üst kurullarda, meslek personeli sıfatına haiz olmayan personelin oranı, toplam personelin yüzde 25'ini geçemeyecek. Ancak, meslek personeli sayısının yüzde 10'unu geçmeyecek şekilde ilgili alanda doktora yapmış kişilere uzman olarak istisnai kadro verilebilecek. Getirilen bu yeni düzenlemeyle bazı düzenleyici kurumlarda personel sayısının yarı yarıya azaltılması bekleniyor.
ŞEKER KURUMU GİDİCİ: Gereksiz olduğu düşüncesiyle Şeker Kurumu'nun görevlerini Rekabet Kurumu'na aktarmaya hazırlanan hükümet, ilk adımı taslakta atarak, kanun tasarısının kapsadığı kuruluşlar arasından bu kurumu çıkardı. Kanun kapsamına giren üst kurullar BDDK, EPDK, RTÜK, SPK, Kamu İhale Kurumu, Rekabet Kurumu, Telekomünikasyon Kurumu ve Tütün-Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu olarak belirlendi.

radikal