YÖK fikir değiştirdi: Yetkimiz fazla rektörleri öğretim üyeleri seçmeli
YÖK, Strateji Raporu'nda ilginç itiraflarda bulundu. Yetkisinin azaltılması gerektiğini belirten YÖK, rektörlerin cumhurbaşkanı değil, öğretim üyeleri tarafından seçilmesini istedi. YÖK, bugüne kadar birçok rektör atamasında üniversitedeki seçim sonuçlarına uymamıştı.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) rektör seçimleriyle ilgili teklifini, Cumhurbaşkanı'na sunduğu 'Türkiye'nin Yükseköğretim Stratejisi' raporunda açıkladı. "Rektör belirlemesinin üniversitelere bırakılması amacıyla Anayasa'nın ilgili maddesi değiştirilmeli ve konu Anayasa'dan çıkarılmalıdır." denilen raporda, üniversitede yapılacak rektörlük seçimlerine öğretim üyelerinin yüzde 50'sinin katılması ve oyların yarıdan fazlasını alanın rektör olması öneriliyor.
İlk olarak Temmuz 2006'da gündeme taşınan 'yetkilerimiz fazla' görüşü yeni raporda da yer buldu. YÖK raporunda, "1982 Anayasası ve 2547 sayılı Yükseköğretim Yasası, YÖK'e aşırı geniş yetkiler vermiştir. YÖK'ün bugünkü yetkilerinin bazılarının Üniversitelerarası Kurul'a, bazılarının da doğrudan üniversitelere devredilmesi gerekir." denildi. Üniversitede senato ve yönetim kurullarının yetkilerinin artırılması, bu kurullarca alınan kararların rektörü bağlayıcı olması istenirken, 4'er yıldan iki kez yapılabilen rektörlüğün bir dönemle sınırlı, görev süresinin ise 5 yıl olması öneriliyor.
Raporda, "Rektörün belirlenmesi için yapılan seçim sisteminden son yıllarda birçok ülkede uzaklaşıldığı, bazı ülkelerde üniversite içi bileşenlerin temsilcilerinden oluşan bir kurulun rektörü seçmesi yöntemi yeğlenirken, bazı ülkeler de üniversite dışından paydaşların da katıldığı bir kurulun rektörü seçtiği bir yöntemi uygulamaktadır." bilgisi de veriliyor. Bu görüşe karşın YÖK'ün tercihi, "Ülkemizde üniversiteler ile üniversite dışı paydaşların ilişkilerinin oldukça zayıf olduğu ve ancak zaman içinde güçleneceği göz önüne alındığında rektör seçiminin üniversite içinde gerçekleştirilmesi daha uygundur." ifadelerinde öne çıkıyor.
YÖK'ün siyasallaştığının delili
Tüm Öğretim Üyeleri Derneği eski Başkanı Prof. Dr. Tahir Hatipoğlu, YÖK'ün 'yetkilerimizi azaltın, rektörler seçimle işbaşına gelsin, genel kurulda Üniversitelerarası Kurul'un seçtiği üyeler çoğunlukta olsun' isteklerinin tamamen yeni seçilecek cumhurbaşkanıyla ilgili olduğunu söyledi. YÖK'ün kurulduğu günden bu yana rektör seçimine karşı çıktığını belirten Hatipoğlu, strateji belgesini ise, "YÖK'ün bu konularda nasıl çark ettiğini, iflasını ve açıktan siyasallaştığını gösteriyor." sözleriyle değerlendirdi.
Kendilerinin seçimi özerklik, YÖK'ün ise siyasallaşma adına istediğini savunan Hatipoğlu, YÖK raporundaki isteklerle hükümetin geçtiğimiz yıllarda hazırladığı yasa taslaklarının önemli oranda örtüştüğünü; ancak geçmişte YÖK'ün uzlaşmacı bir tutum sergilemediğini kaydetti.
Eğitim Bir-Sen Genel Başkanı Ahmet Gündoğdu ise başörtüsü yasağı ve katsayının devamında tavır alan YÖK'ün örtülü olarak 28 Şubat'ın devamını istediğini belirtti. Başörtüsü ve katsayı konusunda YÖK'ün gerekçelerinin inandırıcı olmadığını vurgulayan Gündoğdu, raporun hükümet ve Meclis yerine Köşk'e sunulmasını da eleştirdi.