Hastaların laboratuvar seçimine neden yasak getiriliyor?

HASTALARA ECZANE SEÇİMİNDE ÖZGÜRLÜK, LABORATUVAR SEÇİMİNDE YASAK

Aradaki Fark Nedir ?

Bilindiği gibi, Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği (SGK-SUT) resmi gazetede yayınlanarak, yürürlüğe girmiş bulunuyor. Uygulama, 15 Haziran'dan itibaren geçerli olacak. SGK'nın, özel hastaneler ve tıp merkezleri yanında, tıbbi tahlil laboratuvarları ve görüntüleme merkezleri ile de sözleşmeleri bulunuyordu. Sigortalı hastalar, kendilerinden istenilen laboratuvar tetkikleri ile ilgili olarak, bu sözleşmeli merkezlere serbestçe başvurabilmekteydiler. Bunun karşılığında da SGK, bu merkezlere fiyatı önceden saptanmış olan belirli bir miktarı ödemekteydi.

Şimdi bu uygulamaya son veriliyor. 120 gün içinde, laboratuvarlarla sözleşme sona erdirilecek. Hastalar, laboratuvar tetkikleri için, laboratuvarlara ve görüntüleme merkezlerine başvuramayacaklar.

Hastaların, Hekim ve Sağlık Kuruluşunu Seçme Özgürlüğü İhlal Ediliyor

Bu kararla, hastaların dilediği hekime ve sağlık kuruluşuna başvurma özgürlüğü engellenmektedir. Hasta, herhangi bir hekime veya sağlık kuruluşuna başvurarak muayene olabilecektir. Tanıya ulaşmak için gerekli olan tetkikler istendiğinde, tanıdığı ve güvendiği bir laboratuvara başvuramayacak, mutlaka muayene edildiği hastanenin laboratuvarına mahkum olacaktır. Hastane ve tıp merkezlerinde laboratuvar uzmanı bulundurma zorunluluğu da kaldırıldığı göz önüne alındığında, hasta, tetkiklerini muayene olduğu hastanenin, belki de laboratuvar uzmanı bulunmayan laboratuvarında yaptırmak zorunda bırakılacak, yalnızca tetkik amacıyla kurulmuş bulunan ve uzmansız hizmet vermesi söz konusu olmayan bağımsız laboratuvarlara başvuramayacaktır.

Bu konuda açık bir yanlış olduğu ortadadır.

Yasaklar ve Kuyrukları Neden Seviyoruz ?

Bu yasaklamanın mantığını anlamak gerçekten zordur. Hastalar, muayene sırasından sonra, bir de laboratuvar sırasına gireceklerdir. Daha önceleri, bir de eczane kuyruğu vardı. Nihayet eczane kuyruğundan kurtuldular. Yetkililer de, eczane seçme serbestisi ile, halka büyük kolaylık sağlandığını övünçle sunmaktadırlar. Açıkçası bu konuda haklı bir övünce de sahipler. Ancak eczane seçiminde tanınan özgürlük, laboratuvar seçiminde neden tanınmıyor? Eczanelerle laboratuvarların farkı nedir ? İnsanlar neden kuyruklara girmeye zorlanıyor ?

İsteyen, tetkikini hastanede yaptırsın. Ama isteyen de, istediği laboratuvarı seçebilsin. SGK'nın tetkik başına ödediği miktar sabit olduğuna göre, hastanın tetkikini hastanede veya bağımsız laboratuvarda yaptırmasının SGK'ya getireceği bir kayıp bulunmuyor. O halde neden hastanın tercihi engelleniyor ve hastaneye mahkum bırakılıyor ?

Gerçekten, bu zorlamanın nedenini anlamak oldukça zor görünüyor.

Hastalara daha güvenilir, yalnızca tetkik amacıyla kurulmuş laboratuvarlarda, kuyruklarda heba olmadan insanca bir hizmet alabilmeleri çok görülüyor ve bu hizmet engelleniyor. Hastalar, belki de uzmansız ve daha alt kalitede bir hastane laboratuvarına mahkum ediliyor.

Ülke çapında 20.000 civarında eczaneyle sözleşme yapılırken, toplam sayısı 1000'i geçmeyen laboratuvar ve görüntüleme merkezleriyle sözleşmelerin devam ettirilmesi çok görülüyor.

Milyarlarca dolarlık yatırımlar, bir kararla bir anlamda kullanılmaz hale getiriliyor. Aynı şekilde, binbir emekle yetişmiş binlerce laboratuvar uzmanı da bir anlamda işsiz ve işlevsiz hale getiriliyor.

Kararın Ardında Başka Hesapların Olduğu Söyleniyor

Yapılan yorumlarda, bu kararın ardında başka hesapların olduğu söyleniyor.

Öncelikle, hastaneciler lobisinin etkili olduğu, laboratuvar ve görüntüleme tetkiklerinin de bağımsız laboratuvarlarda yaptırılabilmesinin engellenerek, hastaların tümünün hastanede tutulmasının amaçlandığı belirtiliyor. Böylelikle, dışarıya en küçük bir hizmet dahi çıkmamış olacak ve hasta, hastanede her şeyini yaptırmak zorunda kalacak. Hastaların, hastane laboratuvarına güvenip, güvenmemesi ya da kuyruklara mahkum olması onları ilgilendirmiyor. Onlar, öncelikle kendi rantlarına bakıyorlar.

Diğer bir yorum ise, şu sıralarda basında da yer alan, yeni hastaneler kurmaya başlayan grupların da bu kararlarda etkili olduğu yönünde. Hatta, yabancılarla ortaklı bu grupların, daha geniş bir plan dahilinde hareket ettiği ve hastaları hastane içinde kalmaya zorlayarak, hastanenin rantını yükseltmeye çalıştığı belirtiliyor. Bu grupların, uluslararası nitelikli ve hem MR, tomografi gibi görüntüleme, hem de laboratuvar cihazları üreten firmalarla şimdiden işbirliğinde olduğu, yasal düzenlemeleri de kendilerini daha iyi hale getirecek şekilde etkiledikleri yorumları yapılıyor. Bu grupların, iktidarlara yakın siyasilerle de işbirliklerine girmeye çalıştığı, birtakım ortaklıkların da söz konusu olduğu değerlendirmeleri yapılıyor.

Yapılan yasal düzenlemelerde, bu grupların ileriye yönelik hesaplarının da etkili olabileceği, kendilerini daha güçlü konuma getirecek tariflerin de gündemde olduğu belirtiliyor.

Tabii bu arada, olan da hastaların dilediği hekimi ve kuruluşu seçme özgürlüğüne oluyor.

Ne Yapmalı ?

? Bu yasakçı uygulamaya son verilmelidir. Hastalar, dilediği hekim ve sağlık kuruluşunda muayene olabilmeli, istenilen tetkikleri de dilediği bir sağlık kuruluşunda yaptırabilmelidir. Bu kuruluş, muayene olduğu kuruluş olabilir veya da bağımsız bir laboratuvar olabilir. Bu konuda hasta zorlanmamalı, güçlükler çıkarılmamalı, yeni kuyruklara ve işlemlere girmeye zorlanmamalıdır. Bu yönden SGK'nın bir kaybı yoktur. SGK, sözleşme dahilinde, tüm kuruluşlara belirlenmiş sabit bir ücret ödemektedir. Ama hastanın kaybı vardır. Hasta, güvenmediği kuruluşlara mahkum edilmekte, ayrıca kuyruklara girmeye zorunlu tutulmaktadır.

Bu anlamsız zorlamaya son verilmeli, hastanın tercihine saygı gösterilmelidir.

? Hizmetin belirli merkezlerde toplanması, sağlık hizmetine erişimi zorlaştırmaktadır. GSS'nin temel amaçlarından birisi, hizmete erişimi kolaylaştırmaktır. Bu nedenle de, standartlara uyan olabildiğince fazla sağlık kuruluşuyla sözleşme yapılmalı ve hizmet yayılmalıdır. Bu nedenle de, muayenehaneler, poliklinikler ve laboratuvarlarla da sözleşme yapılmalıdır.

? 20.000 civarında eczane sisteme entegre edilebiliyorsa, 15.000-20.000 civarında muayenehane de sisteme entegre edilebilir.

? Hastalar, hekimler ve kuruluşlar provizyon sistemiyle izlenmeli, böylelikle hem standardizasyon sağlanmalı, hem de suistimaller önlenmelidir. Bugünkü bilişim teknolojisiyle bu uygulama mümkündür.

30/05/2007

TıpLab

Tel-Fax : 216-348 26 12 Tıp Laboratuvarlar Birliği