Gece uykunuzu bölen başağrısından korkun!

ESRA TÜZÜN

Baş ağrınızın nedeni, beyninizdeki bir tümör olabilir mi? Doç. Dr. Cahide Topsakal uyarıyor: Başınızın ne zaman ağrıdığına dikkat edin. Ağrı, sizi gece uykunuzdan uyandırıyorsa tehlikelidir!..

Beyin Cerrahı Doç. Dr. Cahide Topsakal, baş ağrılarıyla ilgili sorularımızı yanıtladı:

* Baş ağrıları, beyindeki bir tümörün habercisi olabilir mi?

Toplumda görülen baş ağrılarının sadece yüzde birinde, beyinde lezyon saptanır. Tümör, kist, beyinde su toplanması, kanama, enfeksiyon ya da damar genişliği; kendini baş ağrısı olarak gösterebilir. Bu tür baş ağrıları, genellikle bütün başa yayılır. İlaçla kolay kolay geçmez. En önemli baş ağrıları, gece uykudan uyandıranlardır. Bunlar, yüzde 90 bir beyin tümörünün belirtisidir. Hiçbir psikolojik baş ağrısı, kişiyi gece uykusundan uyandırmaz. Anevrizma taşıyan kişilerde bazen sadece baş ağrısı olur, kanama gerekmez. İlerlediği durumlarda yanına fışkırır tarzda kusma da eklenir. Kol ve bacakta felçler, uyuşukluklar, karıncalanmalar, hatta nöbetler görülür. Nöbetler ya tüm vücutta kasılma şeklinde ya da bir kol veya bacakta sıçrama şeklindedir. Kötü koku alma, garip sesler duyma, kıvılcımlar görme ve geçici şuur kayıplarıyla birlikte baş ağrısı olduğunda; beyinde bir şey olduğundan şüphelenebiliriz.

CEP TELEFONU TEHLİKELİ!

* Baş ağrısı çekenlerin, MR çektirmesi lüks müdür?

Sürekli baş ağrısı çeken hastaların, beyin MR'ı çektirmesi gerekir. Ben olası bir tümörü atlamamak için MR'dan yanayım. Yıllarca baş ağrısı çekip sinüzitten ya da bir görme kusurundan şüphelenen ama aslında tümör taşıyan çok hasta var. Bazıları MR'ın lüks olduğunu ileri sürse de, bence başı ağrıyan ve depresyonda olan her insanın MR çektirme hakkı vardır. Bu, lüks sayılmamalıdır.

* Tümöre, neler yol açmaktadır?

Tümör; düşmüş, trafik kazası geçirmiş ve kafasına darbe almış kişilerde daha sık görülmektedir. Radyasyonun da, beyinde tümör yaptığı saptanmıştır. Amerika'da, bu konuda yaptığım bir araştırma özel ödül kazandı. Cep telefonlarından uzak durun çünkü radyasyonun özellikle kafa tabanında birçok tümöre yol açtığı ispatlandı.

Her tümörün alınması gerekmez!

* Alınması gerekmeyen tümörler var mıdır?

Evet. Bu yüzden, MR'a bakıp ameliyat kararı verilmez. MR'la saptanan tümör ne kadar büyük olursa olsun; hastada ciddi bir probleme yol açmamışsa, ona dokunmanın alemi yoktur. Ama çok küçük, mesela bezelye kadar bir tümör, beyin sapına yerleşmişse ve hastanın yutkunma fonksiyonlarını bozuyorsa; onu çıkartmanız gerekir. Tümörün adı ne olursa olsun, eğer çok önemli problemlere yol açmamışsa ellenmemeli, sadece gerçekten ciddi bulgular verdiğinde cerrahi işlem düşünülmelidir.

Yılda bir defa MR çektirin!

Bazen, bilgi yetersizliğinden gereksiz yere ameliyatlar yapılıyor. Bana birçok mail geliyor. "Araknoid kistim var. Aldırayım mı?" diyorlar. Tümör de olsa, kist de olsa yer kaplayıcı bir lezyon nöbet ya da felç gibi sorunlara yol açmıyorsa; onu aldırmak gerekmez. Yılda bir kez MR çektirerek, lezyonun durumunu kontrol etmek yeterlidir. Spor olsun diye ameliyat yapılmaz!

Astigmat, sinüzit ve migren ağrılarını tanıma formülleri

ESRA TÜZÜN 11.11.2008

* Baş ağrısı; astigmat, miyop ya da hipermetrop gibi gözdeki kırma kusurlarından kaynaklanabilir.

* Sinüzit ya da yüzdeki sinüslerin havalanmasının bozulması da, baş ağrısına yol açar. Bunlar, gribal enfeksiyondan sonra oluşabilir. Sinüslerin ağzında delikler vardır. Oradaki ödemi çözecek damlalar kullanılmalıdır. Ciddi bir tıkanıklık varsa, doktorun o delikleri açması gerekir. Tuzlu sular, günlük bakım için önemlidir. İlaçlar da yeterli olmazsa, cerrahi havalandırma gerekebilir.

* Çene eklemi hastalığı da baş ağrılarına neden olur. Özellikle geceleri dişlerini sıkarak uyuyan insanların şakaklarında, korkunç ağrılar olur. Böyle kişiler, gece uyurken özel dişlik kullanmalı ve üç ay ilaç tedavisi görmelidir. Hastaya, stresini azaltmak amacıyla antidepresan da verilmelidir.

FITIĞA DİKKAT!

* Boyun fıtıkları da ense kaslarının kasılmasına neden olacağı için baş ağrısı yapar. Bir kişi boynu ağrıdığında mutlaka boyun MR'ı çektirip, bunun altında bir fıtığın yatıp yatmadığını inceletmelidir. Genetik yatkınlığı olan ya da mesleki travmaya maruz kalanların boyun fıtığına yakalanma riskleri daha fazladır. Kasları gevşetmek için kas gevşeticilerden ve sıcak uygulamadan yararlanırız. Eğer kolda felç yoksa, 20 gün boyunca boyunluk kullanımı ile boyun fıtığı yüzde 70-80 oranında düzelir. Ama kolda kısmi felç ve yerleşmiş duyu kusuru varsa ya da ağrılar yüzünden kişinin yaşam kalitesi düştüyse, ameliyat gerekebilir.

* Migren, genetik bir rahatsızlıktır. Her insanda olmaz. Migrendeki ağrı, beyin damarlarının büzülmesi ve genişlemesi sonucu damarların duvarındaki ağrı liflerinin uyarılmasıyla oluşur. Ağrı, saatlerce hatta günlerce sürebilir. Genellikle, yarım baş ağrısı şeklindedir. Israrla aynı tarafta olur. Çeşitli migren tipleri vardır. Migren kaynaklı baş ağrısından hemen sonra bacakları felç olanlar ya da geçici körlük yaşayanlar vardır. Ancak baş ağrısına yol açmayan migrenler de bulunmaktadır. Migrenin hâlâ köklü bir tedavisi yoktur. Sadece ilaçla bir miktar kontrol altına alınmaktadır.

* Kansızlık da baş ağrısı yapan nedenlerden biridir. Sebebi, mutlaka araştırılmalıdır. Hastaya vücudundaki B12 vitamini, folik asit ve demir oranı yeterli mi diye tahlil yapılması gerekir.

BAŞARIYI ETKİLER!

* Enfeksiyonlar da baş ağrısı yapar. Karnının içinde apsesi olan kişinin de, başı ağrıyabilir. O apseden kaynaklanan zehirli maddeler, baş ağrısını uyarır. Okul başarısı düşen bir çocuk sürekli baş ağrısından yakınıyorsa, bir enfeksiyona yakalanıp yakalanmadığına bakılmalıdır.

* Hipertansiyon ve kan yağlarının aşırı yüksekliği de, baş ağrısına yol açabilir. Bunları da düzenli olarak kontrol ettirmekte yarar vardır.

Yarısı stresten

* Stresten kaynaklanan baş ağrılarıyla nasıl mücadele edilir?

Toplumdaki baş ağrılarının yüzde 50'si stresten kaynaklanır. Ağrı; ense kökünden başlar, başın arkasından yukarı çıkar ve tepede düğümlenir. Bazı insanlar ağrıyı geçirmek için kafalarını eşarpla sıkar. Bu yöntem, sadece stres tipi baş ağrılarında etkilidir. Gerginliğe bağlı olarak ense kasları çok kasılabilir. Ilık banyo stresi alır ve kasları gevşetir. Ağrı üç haftadan uzun sürerse, gerginliği azaltmak için antidepresana başlanmalıdır. Bir antidepresan, altı aydan kısa kullanılmaz. Gerekirse bir altı ay daha kullanılabilir. Hasta iyileştiğini sanıp ilacı ilk ayda keserse, geri dönüşler olur.