Emekli maaşı düşmeyecek
Yeni yasa ile birlikte SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşında
düşüş olmayacak. Memurların maaşlarında ise 2 yıl sonra bir miktar düşüş
yaşanacak. Ancak, daha fazla prim kesileceği için memurun emekli aylığı da
yüksek olacak
Sosyal Güvenlik Reformu'yla ilgili gelen soruların çoğu maaşlarla ilgili. Hemen
belirtelim; halen SSK ve Bağ-Kur'dan emeklilerin maaşında düşme olması söz
konusu olmayacak. Emekliler, maaşını aynen almaya devam edecekler. Mevcut
emeklilerin maaşında enflasyon oranına bağlı olarak artış yapılmaya devam
edecek.
Yasa gelmeden emekli olmalı mı: 01.01.2007 tarihinden önce, emekliliği hak
edenler yasadan olumsuz şekilde etkilenmeyecekler. Bu nedenle, henüz emekliliği
düşünmeyenlerin yasadan olumsuz etkilenmemek için emekli olmalarına gerek yok.
Memur maaşı düşecek mi: İstisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm
ödemeler prime esas kazanca tabi tutulacağından, özellikle memurların
maaşlarında bir miktar düşüş olması gerekiyordu. Fakat, geçici 4. madde ile
matrah farkına ait sigorta priminin 2 yıl süre ile kurumlarınca karşılanacağı
hükmü getirildiğinden, memur maaşlarında 2 yıl süre ile düşüş olmayacak. İki yıl
sonra ise memurların net maaşlarında bir miktar düşüş olacak. Ancak, daha fazla
prim kesileceği için emekli aylıkları da yüksek olacak.
YÜKSEK PRİME YÜKSEK MAAŞ
Aylık bağlama oranı düşüyor mu: Aylık bağlama oranı, kişinin sigortalı olduğu
her yıl başına çalışma süresi boyunca prime esas kazançlarından hesap edilen
ortalama aylık kazanç veya gelirinin yüzde kaçını emekli aylığı olarak alacağını
göstermektedir. Yeni kanunun 29'uncu maddesinde, yaşlılık aylığına hak kazanan
sigortalıların aylığının, ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının
çarpımı sonucunda bulunan tutar olduğu ve aylık bağlama oranının, sigortalının
toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için 2015 yılı sonuna kadar yüzde
2.5; 2016'dan itibaren ise yüzde 2 olarak uygulanacağı, bu hesaplamada 360
günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacağı, ancak aylık bağlama
oranının yüzde 90'ı geçemeyeceği hükme bağlanmıştır. Ancak, ödenen prim
tutarlarının, en az aylık bağlama oranı kadar önemli olduğunu belirtmek
gerekiyor. Bu nedenle çalışanların emeklilikte daha yüksek maaş alabilmeleri
için yüksek prim ödemeleri gerekiyor. Örneğin, 2.000 YTL maaş almasına rağmen
sigorta priminden kaçırılarak 531 YTL asgari ücret üzerinden primlerinin
ödenmesi halinde bu kişiye daha düşük oranda emekli maaşı bağlanacaktır.
İŞSİZİN PRİMİ İŞ-KUR'DAN
Halen, iş sözleşmesinin sona ermesinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek
sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde:
600 gün sigortalı olan işsizlere 180 gün,
900 gün sigortalı olanlara 240 gün,
1080 gün sigortalı olanlara ise 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği verilecektir.
İşsizlik Sigortası Yasası, işsiz kalana işsizlik ödeneği dışında bazı ek
imkanlar da sağlamakta. Buna göre kişi işsiz kaldığı süre içindeki tedavilerini
yaptırabilecek, yeni iş bulması için devletten yardım alacak, mesleki eğitimden
yararlanabilecektir. Sosyal Güvenlik Reformu'yla getirilen yeni düzenleme ile de
bu kişilerin, işsizlik ödeneğinin hak edildiği süre içinde emeklilikle ilgili
(uzun vadeli sigorta kolları) primleri İş-Kur tarafından ödenecektir.
EVLENEN DUL ERKEĞİN ÇEYİZ PARASI DEVLETTEN
SOSYAL Güvenlik Reformu, kamuoyunda ?çeyiz yardımı' olarak bilinen evlenme ikramiyesi konusunda da önemli düzenlemeler getiriyor. Yasa ile ayrıca bu konuda sosyal güvenlik kurumlarındaki anlamsız farklılıklar ortadan kaldırılmış ve evlenmeleri nedeniyle bağlanan gelir veya aylıkları kesilmesi gereken eş veya çocukların, evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin bir yıllık tutarının bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödeneceği öngörülmektedir. Evlenme ödeneği alan hak sahibinin aylığının kesildiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde boşanması halinde, bir yıllık sürenin sonuna kadar gelir veya aylık bağlanmayacaktır. Bu düzenleme ile Bağ-Kur'dan aylık ve gelir alan eş veya çocuklar da evlenme yardımından yararlanabileceklerdir. Diğer bir deyişle, evlenen dul erkeğin ?Çeyiz Parası'nı Sosyal Güvenlik Kurumu ödeyecek. Yasa öncesi halen Emekli Sandığı'nda dul ve yetim aylığının 12 katı tutarında evlenme ikramiyesi verilmekte. SSK ise sadece yetim kız çocuklarına yetim aylığının 24 aylık tutarı kadar evlenme yardımı yapıyor. Bağ-Kur'da ise bu tür yardımlar yok.
star