Türkiye'de 2 kişi bir emekliyi finanse ediyor

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Yönetim Hizmetleri Daire Başkanı Uğur Ünalan, "Kayıtlı çalışanların artırılmasıyla insanlar geleceğe umutla bakacak. Bugün maalesef Türkiye'de 2 kişi bir emekliyi finanse etmekte. Bu da çalışan ve işveren üzerindeki yükleri giderek artırmakta" dedi.

Ünalan, "Etkin Rehberlik ve Denetim Yoluyla Kayıtlı İstihdamın Teşviki Projesi (KİTUP 2)" kapsamanında Mersin'de bir otelde düzenlenen tanıtım toplantısında, kayıt dışı istihdamın önlenmesi ve vatandaşlara bire bir ulaşmak adına köylerde, mahallelerde, ilçelerde, illerde muhtarlar, imamlarla ve öğretmenlerle etkinlikler yapacaklarını söyledi.

Projeyle denetimlerin ve rehberlik faaliyetlerinin artırılacağını ayrıca kayıtlı istihdamın da teşvik edileceğini belirten Ünalan, "Temel amaçlarımız arasında çalışanların sosyal güvenliğinin sağlanması ve istihdam sonrası oluşan haksız rekabetin çözümüne katkı yapılması yer almakta" dedi.

Kayıt dışı istihdamın büyük bir sorun teşkil ettiğini ve bu sorunun hem sosyal güvenliğin sürdürebilirliğini hem de gelecek kuşakları olumsuz yönde etkilediğini ifade eden Ünalan, şöyle konuştu:

"Kayıtlı çalışanların artırılmasıyla insanlar geleceğe umutla bakacak. Bugün maalesef Türkiye'de 2 kişi bir emekliyi finanse etmekte. Bu da çalışan ve işveren üzerindeki yükleri giderek artırmakta. Kayıtlı çalışanların artırılması sosyal güvenliğin sürdürülebilirliğine katkı sağlayacak aynı zamanda güvencesiz çalışan insanların geleceğe güvenle bakmasını sağlayacak. Bu sorunla tek başına SGK'nın mücadele etmesi elbette yeterli değil. Diğer sivil toplum kuruluşlarının da çalışması lazım."

- Meslek kodu uygulaması

Ünalan, eylül ayı verilerine göre kayıt dışı istihdam oranının yüzde 34,76 olduğunu bildirerek, "2014 yılında Adana ve Mersin'de bu oran yüzde 45,71. Ortalamanın üzerinde bir oran, ancak bu oranın 2011'de yüzde 53'ler seviyelerinde olduğunu düşünürsek yine son 3 yıl içinde büyük bir düşüş seyri içinde olduğunu söyleyebiliriz" dedi.

Meslek kodu uygulamasıyla kayıt dışı istihdamın önlenebilmesi açısından gelişme yaşandığını aktaran Ünalan, şöyle devam etti:

"Kayıt dışı istihdamda yaşanan bir durum da çalışanın kazancını SGK'ya eksik bir şekilde bildirmesi. Bu durumda hem sigortalı hem de devlet mağduriyet yaşıyor. Bunun önüne geçebilmek için meslek kodu uygulamasını hayata geçirdik. Bu uygulamayla çalışanların gerçek kazancının bilinmesi ve gerekli incelemelerin daha kapsamlı yapılması elde edildi. Doktor, mühendis, sporcu gibi yüksek ücret aldığını bildiğimiz meslek gruplarının asgari ücret seviyesinden bildirildiğini tespit ederek gerekli çalışmaları bu meslek kodu uygulamasıyla hayata geçirdik. 2 milyon kişinin kayıt dışı çalıştırıldığı, yaklaşık 152 bin işyerinin de tescilsiz olduğu tespit edildi."

- Suriyeli işçiler

Ünalan bir gazetecinin, "Türkiye'de kayıtsız çalışan Suriyeliler için yapılan çalışma var mı?" şeklindeki sorusu üzerine, kayıtsız çalışan Suriyelilerin Türkiye'nin gerçeklerinden biri olduğunu söyledi.

Mersin'de kayıt dışı olarak çalışan Suriyeli işçilerin fazlalığına dikkati çeken Ünalan, "Maalesef Mersin'de kayıt dışına en büyük artı sağlayan bir vatandaş grubu oluşmuş. Kayıt dışı çalışan sayısının artmaması için denetimlerin daha fazla olması gerekir. Mersin ilimizdeki 40 denetmenimizin sayısının 100'e çıkarılmasıyla birlikte kayıt dışı çalışanların önüne geçilebilir. İşverenler de bu duruma müsaade etmemelidir" diye konuştu.

Mustafa Ünal Uysal