İngiliz Bankası Ağustos'taki döviz vurgununu kabul etti

2018 yılının Ağustos ayında döviz kuru üzerinden Türkiye'yi hedef alan operasyonun arkasından İngilizler çıktı. İngiliz HSBC bankasının Türkiye'de bir günde 120 milyon dolar kazandığı iddia edildi. Banka ise Yeni Şafak'ın sorularına "yorum yok" cevabını vererek vurgunu kabul etti. İngiliz HSBC bankası geçtiğimiz hafta 2018 yılı mali raporunu açıkladı. Raporla birlikte yayınlanan grafikte bankanın 2018 yılında ağustos ayında 1 günde 120 milyon dolar kar elde etmesi dikkat çekti. Bu fahiş karın "Türk Lirası'nın pozisyonundaki oynaklık" sırasında kazanıldığı belirtildi.

RAPORDA ORTAYA ÇIKTI
Raporunda kur manipülasyonunu itiraf eden HSBC'nin Türkiye temsilcilerine 120 milyon dolarlık fahiş karı ve sebebini sorduk. HSBC Türkiye, ilgili parasal pozisyonun kendileriyle ilişkili olmadığını belirterek, bizi bankanın merkezinin bulunduğu İngiltere'deki HSBC Genel Müdürlüğü'ne yönlendirdi. Bunun üzerine HSBC'nin İngiltere'deki Genel Müdürlüğü ile iletişime geçerek "Bir günde elde edilen 120 milyon dolarlık karın Türkiye'de rahatsızlık yarattığını ve bu gelirin manipülasyon olarak algılandığı" belirterek açıklama istedik. Telefonda yorum yapamayacaklarını ifade eden banka yetkilileri ısrarlı aramalarımız üzerine "yazılı soru" istedi, cevabı ise 1 gün sonra geldi.

BANKADAN KAÇAMAK CEVAP

Ardından HSBC Kurumsal Medya İlişkileri Müdürü Ankit Patel mail ile gönderdiği cevapta "Bu konuda herhangi bir yorum yapamıyoruz" ifadesini kullandı. Patel mailde ayrıca açıklama olarak bizi bir linke yönlendirdi. Linkte yer alan raporda kullanılan şu ifadeler kur vurgununun itirafı gibi oldu: "Grubun kar-zarar grafiğinde kar anlamında 2 adet Şubat ve Ağustos ayında istisnai durum yer almaktadır. Ağustos'taki kazanç Türk Lirası'nın pozisyonundaki oynaklığın neden olduğu, piyasa risk modelimize dahil olmayan bir sonuçtur." Daha önce Türkiye'deki kur hareketliliğinden Alman finans kuruluşu Deutsche Bank'ın da 35 milyon dolar kazanç sağladığı ortaya çıkmıştı.
Ağustosta ne olmuştu?
Yabancı bankaların ani kar artışlarının yaşandığı 2018 yılı Ağustos ayında Türkiye'de döviz kurunda ekonomik gerekçelerle açıklanamayacak yükselmeler yaşanmıştı. Ağustos başında Türk lirası karşısında 4.9 seviyesinde olan dolar, ilerleyen günlerde 7 barajını aşarak 7.1 lira seviyelerine kadar gelmişti. Ay sonunda Merkez Bankası dolar kurundaki aşırı oynaklık riskine karşı bir dizi önlem paketi açıklayarak faizde şok artışlara gitmişti.

Spekülasyonu onlar mı yaptı

Finans uzmanları HSBC'nin 120 milyon dolarlık karının manipülasyon anlamına geldiğini söyledi. Bir günde 120 milyon dolar gibi bir kazancı elde edilmesinin ekonomik başarıyla izah edilemeyecek bir durum olduğunu vurgulayan İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dündar Murat Demiröz, "Bu ölçüde kazanç elde etmek için çok büyük bir sermaye ile pozisyon almalısınız ki, bu kadar büyük bir riske hiç kimse girmez. Örneklendirmek gerekirse; tavlada 20 kere arka arkaya düşeş atarsanız rakibi mars edeceksiniz, ama bir kez atamazsanız siz mars olacaksınız gibi bir durum bu. Ama bu banka 20 kere düşeş atmış. Bunu şans, tesadüf veya akılcı yatırım yapmakla açıklayamazsınız" dedi. Ekonomik büyüklüğü Türkiye ölçeğinde bir ülkede spekülayon yapmanın ancak bankalar aracılığıyla mümkün olduğunu söyleyen, Demiröz, "Burada 2 olasılık var. Ya HSBC Bankası bu dövizdeki spekülasyon hareketinin bizzat içerisinde yer alan ana oyunculardan bir tanesi, ya da bu operasyonu çeken kesimlerden insider(içeriden bilgi) almıştır ve buna göre pozisyon almıştır" ifadelerini kullandı.

M. Şakir Saraç