Konut Fiyatları Seçimden Sonra Ne Olacak?

Gayrimenkul yatırımcısı, almalı mı, satmalı mı, beklemeli mi? Emlak uzmanları, şimdi ve seçim sonrası fiyat hareketini değerlendirdi. Gayrimenkul sektörü beklemede... Yatırım amaçlı ya da ihtiyaçtan konut almak-satmak isteyen birçok yatırımcının kafası karışık.

Alım ya da satım yapmak için uygun zamanın seçim sonrası mı, öncesi mi olduğunun kararını veremeyenler için, gayrimenkul sektöründen birçok uzmana, yöneticiye seçim öncesi ve sonrası (özellikle konut) fiyat hareketlerini sorduk. Faiz oranlarının ne olacağı, seçim sonrası kurulacak hükümetin (koalisyon veya tek parti hükümeti) gayrimenkul sektöründe nasıl bir harekete neden olacağı, konut almak/satmak için uygun zamanı, beklemeli mi yoksa hemen mi karar verici olmak gerektiğini araştırdık...

Gayrimenkul sektöründen yetkililer ağırlıklı olarak seçim sonrası istikrarlı bir hükümetin kurulması durumunda konut fiyatlarının artacağını, son baharla birlikte mevsimsel olarak da bu hareketin daha net görülebileceğini vurgularken, konut kredisi faizlerinde ise yıl sonuna kadar az da olsa bir miktar iniş yaşanabileceğini bekleyenler de var. Tüm Türkiye'de yatırımların, yatırımcıların neredeyse seçime endekslendiği bir dönemde işte konut sektöründe beklentiler ve yatırımcılara hem uyarı, hem de tavsiyeler?

SABRİ ATEŞ / İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı

2008'İ BEKLEYEN YANDI

Son altı aydır piyasada büyük bir durgunluk olduğunu belirten İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Sabri Ateş, "İnşaat firmaları kilitlenmiş vaziyette. Satış ve pazarlık yapanlar da kilitlenmiş vaziyette. Kiralık daireler dahi kiraya verilemiyor. Herkes seçimi bekliyor" diye konuşuyor. Ateş, özellikle seçimlerden sonra tüm Türkiye'yi kucaklayacak bir partinin iktidara gelmesi durumda ise piyasada çok büyük bir hareketlilik başlayacağı görüşü" seçimlerden sonra istikrarlı bir hükümetin kurulması durumda konutlarının çok büyük oranda yüksel belirtiyor.

İşte bu nedenle Ateş, yatırım yapmayı düşünenlere biran önce harekete geçmelerini tavsiye ediyor. Ateş, "Parası olanlar varsa hiç durmasınlar. Seçimlerden sonra fiyatlar astronomik şekilde artacak. Şu an inşaat firmaları çok cüzi bir şekilde ayakta durabilmek uğruna satış yapıyorlar.

Eskiden sektörde yüzde bine varan karlar elde ediyorlardı. Şimdi yüzde 20-10 karla konut satıyorlar. Zamlar bölgelere göre yüzde 50'lilere kadar gider."

ALİ AĞAOĞLU / Ağaoğlu Şirket Grubu Yönetim Kurulu Başkanı

FİYATLAR ARTAR

"Seçim sonrası konutların satış fiyatında bir yükselme kaçınılmaz olacak" diyen Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu, hemen ekliyor: "Seçim sonrası bir istikrar hükümeti çıkarsa talep de o ölçüde canlanır. Talep artarsa fiyatlar da yükselir. Sektörde şu dönemde malzeme maliyetinde satış fiyatlarına yansıtılmıyor."

Şu an sektörün durgun olduğunu belirten Ağaoğlu, sonbahara doğru hem mevsimsel etkiler hem de seçimlerden sonra sektörün hareketlenmesini beklediklerini söylüyor. Ağaoğlu, konut kredisi faiz oranlarının ne olacağı şeklindeki sorumuza ise, "Bu durum seçim sonuçlarına göre değişkenlik gösterecek. Bugün Türkiye dünyada en yüksek reel faizi ödeyen ülkelerden biri. Siyasi istikrar sağlanırsa faiz oranlan düşecek ve bu tabi ki konut kredilerini de olumlu yönde etkileyecek" şeklinde cevap veriyor.

ERDİNÇ VARLIBAŞ / Varlıbaşlar CEO'su

YÜZDE 25 ARTAR

Konut alımı için en uygun dönem. Beklemenin bir anlamı yok. 2008'e kadar beklemeyi düşünüyorlarsa zarar ederler. Yatırımcıların arsa ağırlıklı bir portföy oluşturmaları gerekiyor. Ardından da konut. Arsa fiyatları konut fiyatlarından çok daha hızlı arttı. Arsa fiyatlarında yüzde binlere yakın artışlar oldu. Konut fiyatları o kadar artmadı. Öncelikli olarak arsa, sonrasında konut yatırımı yapmalarını öneriyorum. Ellerinde konut olanlar beklesinler. Zaten konut fiyatları artacak. Şu an satış için doğru zaman değil, alım zamanı.

Seçimlerden sonra ortaya çıkacak sonuç ne olursa olsun koalisyon ya da tek parti hükümeti... Türkiye ekonomisinin önü açık, istikrarın aynı şekilde devam edeceğini düşünüyorum. İnşaat sektörü ve bunun en hızlı büyüyen parçası gayrimenkul de bundan çok büyük bir pay alacak. Gayrimenkul yatırımları seçimlerden sonra yine prim getirecek.

YAŞAR BÜYÜKÇETİN / Realty World Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı

PAZARLIK ŞANSLARI YÜKSEK

Ben olsam seçimlerden evvel alacağım konutu alırım. Şu an bir talep fazlalığı var. Bu müteahhitlerin fiyatlarda istediği hareketi yapmasını engelliyor. Ev almayı düşünenlerin beğendikleri bir konut varsa ciddi şekilde pazarlık yapma ve fiyatları düşürme şansları var. Ev alacaklarsa seçimlerden önce tam sırası. Ellerindeki çıkartmak isteyenler ya da yatırım yapmak isteyenlere gelince... Yatırım yapmak isteyenler imarlı arsa bulurlarsa kesinlikle alsınlar. En karlı yatırım arsaya yapılan yatırım.

Kesinlikle altyapı varsa ya da imar gidiyorsa böyle arsalar buluyorlarsa alsınlar. Limiti biraz daha sınırlı olanlar ise 1+1 ya da 2+1 şeklinde lüks olmayan konutları alabilirler. Bu tip konutlar kesinlikle prim yapacak. Para orda. İstanbul'un çevresi büyüyor. Doğuda Tuzla, Gebze, Kurtköy ve Pendik. Batısında Silivri, Ispartakule'ye kadar... Kuzeyde Şile. Riva bölgesi ciddi şekilde prim yapacak.

Buralarda gerek arsa gerek konut yatırım yapılabilir. Şu an ellerinde konutları olanlar da müteahhitlerden çok farklı değiller. Bunlar daha çok ellerinde A ve A plus gelir grubuna yönelik portföy bulunanlar. Buralarda arz fazlası var. Bu nedenle Bu insanlar karlılıklarından feragat edip ellerindekileri satmalılar.

DR. VEHBİ CEMİL HARİRİ / CBRE İstanbul Ofisi Genel Direktörü

BİR ŞEY SÖYLEMEK ZOR

"Emlağa yatırım yapmak isteyenlere şimdiden bir şey söylemek çok zor. Çünkü piyasaların gidişatını seçimlerden çıkacak sonuç da etkileyecek. Yabancıların Türkiye'ye ilgisi var. Eğer seçimlerden sonra negatif bir hava olmazsa ilgileri devam edecektir."

HAKAN KODAL / Krea icra Kurulu Başkanı

İKİNCİ EL KONUTLARIN FİYATLARI ARTACAK

Seçimlerden sonra gayrimenkul sektöründe hareketlenme bekliyorum. Fakat çok ciddi bir hareketlenme beklemiyorum. Şu an hem seçimler hem de yaz aylarından dolayı piyasa durgun. Sonbahara doğru hem seçim sonuçlarının netleşmesi hem de sezondan dolayı sektörde bir hareketlenme olacak. Fakat fiyatlarda 2005'teki gibi sert çıkışlar beklemiyorum. Özellikle sektörün konut tarafında bir hareketlenme bekliyorum. Bunun fiyatlara çok ciddi bir yansıması olmaz.

Ben özellikle ikinci el konut fiyatlarında hareketlilik bekliyorum. Birinci el konutlarda biraz daha seçici bir hareketlilik olacak. Çünkü belli bölgelerde belli konutlar yoğunlaştığı için bunun eritilmesi gerekiyor. Bir koalisyon hükümetinin çıkması ya da şimdi izlenen mevcut politikaların dışında farklı bir politika izlenmesi piyasayı kötü etkiler ama şu anda böyle bir öngörümüz yok.

CEM MURATOĞLU / Akbank Bireysel Bankacılık Pazarlama Bölüm Başkanı

SATIN ALMA TERCİHLERİNİZİ ERTELEMEYİN

Önümüzde önemli bir seçim süreci var; bu süreç içinde hiç şüphesiz iniş çıkışlar yaşanabilir. 2007 yılı başından beri konut kredisi faizleri bir düşüş trendi gösterdi. Yılbaşında yüzde 1 ila 1.80 seviyesindeki faizler mayıs itibariyle yüzde lAO'lar seviyesine geriledi. Seçimlerin, piyasa faizlerine olan etkisi paralelinde, konut kredisi faizleri de seçimlerden etkilenecektir. Ancak banka olarak faiz seyirlerinde önemli bir değişiklik beklemiyoruz.

İyimser bir yaklaşımla bu düşüş trendinin yıl sonuna kadar belli bir seviyede devam edeceğin düşünüyoruz. Konut sektörü gelişmeye devam ediyor. Mortgage sisteminin yaygınlaşmasıyla birlikte modern ve güvenli konut inşaatlarında da artış olacak. Faizlerde, önümüzdeki dönemde önemli düşüş beklemiyoruz, bu nedenle maliyetlerde yakın gelecekte bir değişiklik olmayacak. Geçtiğimiz yıllarda gözlemlediğimiz şekilde, konuta olan talebin artmaya başlaması konut fiyatlarında da yükselmeye neden olabilir. Müşterilerimize bugünkü koşullarda satın alma tercihlerini ertelemelerini önermiyoruz.

ALİ TEKİN / Sağlam GYO Genel Müdürü

EKİME KADAR BEKLEMEKTE FAYDA VAR

Konut kredisi faizleri yıl sonunu kadar düşebilir ve yüzde 1'Ier seviyesine gelebilir. Emlak fiyatlarında ise yıl sonuna kadar konut tarafında biraz köpük olduğunu ve konut fiyatlarının bu yüzden sabit kalacağını, diğer alanlarda ise fiyatların yüzde 10 civarında artacağını düşünüyorum. Emlak almak isteyenler bence biraz beklemeli. Özellikle de ekim ayına kadar...

Çünkü bu aya kadar hem faizlerin seyri hem de piyasaların gidişatı belli olur. Gayrimenkul piyasasında bunda sonra orta gelir grubuna yönelik projelere ağırlık verilecek. iş merkezlerine olar ilgi de bir süre daha devam edecek. iç piyasa açısından ofis ve alışveriş merkezlerine ilginin

sabit kalacağını düşünüyorum. Gayrimenkul piyasasına yabancıların ilgisi ise artarak devam edecek. Yabancılar özellikle alışveriş merkezleri. Rezidanslar ve ofislere ilgi gösterecekler. Öte yandan yabancıların bundan sonra konut projeleriyle de ilgilenmelerini bekliyoruz.

TURGAY TANES / iş GYO Genel Müdürü

FAİZ ORANLARINDA İSTİKRARLI SÜREÇ

Seçimlerin ardından ekonomide istikrarsızlık beklemiyoruz. Faiz oranlarının da bu süreç sonunda istikrarlı bir şekilde gerçekleşmesini bekliyoruz. Konut kredisi faiz oranları üzerinde mortgage sisteminin de etkisi olacağını düşünüyoruz. Sistemin oturmasıyla, faiz oranları da buna paralelolarak tüketici lehine gelişme gösterebilecek. İstanbul'daki mevcut ve inşa edilen alışveriş merkezi sayısını göz önüne aldığımızda, alışveriş merkezi yatırımları açısından İstanbul dışına yönelmek daha iyi olabilir.

Konut sektörüne baktığımızda ise her geçen gün yeni bir projenin lansmanı yapılıyor. Rekabet artıkça, sektörün kalitesinin artacağına inanıyor ve standartların üzerindeki projelerin başarılı olacağını düşünüyoruz. Ofis piyasasını değerlendirirsek, öncelikle Levent haricindeki bölgelerde boşluk oranlarında azalma olmasını bekliyoruz.

İSMET ERDEM / Yapı Kredi Konut Finansmanı Pazarlama Bölüm Başkan

KISA VADEDE FİYATLARI DEĞİŞMEZ

Ülkemizde bu yıl içinde yaşanacak seçimler sonrasında güçlü bir hükümetin kurulması halinde ülkedeki makroekonomik istikrar devam edecek ve enflasyon oranları, faiz oranları ve ekonomik büyüme rakamları bundan olumlu etkilenecek. Buna paralel olarak da konut kredisi faiz oranlarında düşüş yaşanacağı tahmininde bulunabiliriz.

Yapı Kredi olarak önümüzdeki 2 yıllık dönemde enflasyon ve faiz oranlarında düşüş yaşanacağını tahmin ediyoruz. Ayrıca 2009 yılında TÜFE'nin yüzde 4.5 seviyelerine, yıllık faiz oranlarının ise yüzde 12-B'ler civarına düşmesini öngörüyoruz. Bu şartlar oluştuğunda mortgage kredileri yıllık ortalama yüzde 35 seviyelerinde büyümeye devam edecektir diye düşünüyoruz. Şimdilik konut arz ve talebi dengeli olduğundan kısa vadede konut fiyatlarında ciddi bir değişiklik olmasını beklemiyoruz.

Tüketicilere tavsiyemiz gayrimenkul satın alırken yukarıda bahsetmiş olduğumuz gayrimenkul ün konumu, inşaatın kalitesi gibi hususların tümünü

dikkate alarak bir fizibilite çalışması yapmaları ve buna istinaden karar vermeleri.

ALİ FUAT ERBİL/ Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı

FAİZLER YIL SONUNDA 1.20'NİN ALTINA İNEBİLİR

Ekonominin olumlu seyrinin devam etmesi, seçim sonucunda ekonomik istikrarı zedeleyecek gelişmelerin olmaması halinde, enflasyondaki düşüş trendine paralel olarak Merkez Bankası'nın faiz oranlarında 25 ile 75 baz puan aralığında bir indirim yapması beklenebilir. Bu durumda, bankalardaki rekabete bağlı olarak aylık faiz oranlarında 25 baz puana kadar bir düşüş söz konusu olabilir, dolayısıyla faiz oranları yüzde 1.20 seviyesinin altına inebilir. Emlak fiyatlarında önümüzdeki dönemde çok büyük zıplamalar beklenmemeli.

Ancak konut fiyatlarında uzun süreli bir düşüş beklememek' gerektiğini, önümüzdeki dönemde konut fiyatlarının artmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Arsa arzının sınırlı olduğu bölgelerde bu trend daha açık görülecek.

CANSEL TURGUT / TSKB Gayrimenkul Değerlendirme Genel Müdürü

ŞU ANDA PAZARLIK ŞANSI VAR

Konut kredisi faizlerinde yıl sonuna kadar az da olsa bir miktar iniş yaşanabilir ve bu yıl sonuna doğru daha hızlı olabilir. Yıl sonuna kadar faizler 1,20'Lere kadar inebilir. Konut piyasasında şu an biraz tedirginlik var. insanlar seçimleri bekliyor 're bu da alım satımda biraz durgunluğa yol açıyor. Aynı şeyi ticari gayrimenkuller için söyleyemeyiz. Konuttaki bu durgunluk şu an için iyi bir pazarlık fırsatı anlamına da geliyor. Seçimler Türkiye'ye

her zaman moral getirmiştir. Bu nedenle seçimlerden sonra havanın bozulacağını düşünmüyorum. Seçimlerden sonra emlak piyasasın yönü de olumlu olacaktır.

Eğer ihtiyaçtan dolayı emlak alınacaksa zaten beklemenin bir anlamı yok, alınabilir. Yatırım amaçlı düşününler için de şu an için en uygun dönemlerden biri olduğunu düşünüyorum. Çünkü hem pazarlık şansı hem de biraz durgunluk var. Emlak fiyatlarında bir köpük olduğunu

düşünmüyorum. Konut fiyatları belli bir yere oturdu. Seçimlerden sonra canlılık artar ama konut fiyatlarına zam hemen gelmez. Ticari gayrimenkuller açısından ise Türkiye yerli ve yabancıların ilgisi sayesinde en iyi dönemlerinden birini yaşıyor. Gayrimenkulu özellikle uzun vadeli düşünenler emlağa yatırımdan korkmamalı.

EBRU KARAHAN / Re/max Türkiye iş Geliştirme Yöneticisi

BEKLEYEN TALEP ALIMA GEÇER

Önümüzdeki seçim dönemi sadece Gayrimenkul alıcılarının değil aynı zamanda banka, finans kuruluşları ve yabancı yatırımcıların da kararlarını askıya almalarını sağladı diyebiliriz. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin etkisi olsa da piyasalarda bekleyen talebin aktif hale geçeceğini öngörüyoruz. Özellikle yeni yeni kurulmaya başlayan mortgage şirketleri de bu anlamda piyasaya olumlu baktıklarından dolayı seçim sonrasında piyasaya hazır

girmek istiyorlar. Gayrimenkul alıcılarına ya da yatırımcılarına bizim tavsiyemiz doğru zaman şimdi...

Seçimlerden sonra piyasanın genelinde olumlu bir bekleyiş olduğunu söylemek mümkün. Özellikle mortgage ile birlikte konut kredisi faiz oranlarının istenilen seviyelere düşmesi herkes için çok önemli. Gayrimenkul fiyatlarının artışını ve düşüşünün piyasalarda oluşan beklentinin nasıl hareket edeceği belirleyecektir. Banka faiz oraları istenilen ya da beklenilen durumda değil henüz. Bir yanda mortgage ile ilgili çalışmalar devam etmekte.

MURAT ERGİN / Kuzeybatı Gayrimenkul Genel Müdürü

ERKEN ALSINLAR

Türkiye çok doğru bir yolda. Bence yatırımcılar seçimden ne çıkacağından bağımsız olarak imkanları müsaitse olabildiğince erken bir zamanda alsınlar. ihtiyaçları varsa seçimi beklemesinler.

FİYATLAR YÜKSELİR Mİ?

Biz fiyatların seçime değil de ekonomik parametrelere endeksli olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle çok parçalı bir meclis olmadığı takdirde fiyatlar düşmeyecek, aksine yükselecektir.

Kaynak / MYNET EMLAK