5434 ve 5510'a tabi çalışanların hizmet birleştirme işlemleri nasıl olmaktadır?

Hizmet birleştirme, kısaca kişilerin çalışma hayatlarındaki farklı statülerde geçen tüm çalışmaların bütünleştirilip tek bir statü üzerinden aylık bağlanması işlemidir.

Örnek; 10 yıl esnaf, 5 yıl işçilik, 10 yılda memurluk yapan kişinin sosyal güvenlik hakkı bu hizmetlerin toplamı üzerinden olacaktır. Yani 25 yıl hizmet esas alınacaktır.

2008 YILI EKİM AYINDAN ÖNCE ÇALIŞMASI OLANLAR

- Kişinin 2008 öncesi hizmeti var ise (memur, işçi, Bağ-Kur) hizmet birleştirmesi eski mevzuata göre, yani son 7 yıldaki en çok hizmetin geçtiği kuruma göre yapılmaktadır. Bu durumda olanlar hakkında 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaktadır

2829 sayılı Kanun Madde 8 Hükmü ile aylık bağlayacak kurumun tespiti yapılmıştır. Madde hükmü:" Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.

Ancak, malullük, ölüm, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre yaş haddinden re'sen emekli olma ,süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları kurumun kanunla değiştirilmesi hallerinde ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca,kendi mevzuatına göre aylık bağlanır."

HÜKMÜN YORUMU:

Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) üzerinden;

- Son yedi yıllık hizmetleri içerisinde hizmet süresi fazla olan kurum (SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı gibi)

- Son yedi yıllık hizmetleri içerisinde SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı hizmetlerinin eşit olması halinde ise son defa tabi olunan Kurum,

Mevzuatına ilişkin hükümler uygulanmaktadır. (506 Sayılı Kanun, 1479 sayılı Kanun veya 5434 sayılı Kanun gibi)

Bu kanunda son defa tabi olunan kurum mevzuatına göre işlem yapılacak olanlar ayrılmış, bu gruba girenlerde son yedi yıllık hizmet hesabı yapılmamaktadır. Bu durumlar;

- Malullük,- Ölüm,- 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre yaş haddinden re'sen emekli olma,- Süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme,- Bağlı oldukları kurumun kanunla değiştirilmesi,

Halleridir. Buna göre de ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanmaktadır.

ÖRNEK ; 02.06.2000 - 02.06.2019 tarihleri arasında 19 yıl SSK.lı hizmeti olan bir kişi, 15.03.2020 tarihinde devlet memuriyetine girmiş olsun, 13.03.2025 tarihine kadar 5 yıl çalıştıktan sonra emekli olsun. Bu kişi hakkında son yedi yıllık hizmet süresinin yarısından fazlası Devlet memurluğunda geçen süresi olduğundan, kişi hakkında 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre emekli aylığı bağlanacaktır.

2008 YILI EKİM AYINDAN SONRA İLK DEFA ÇALIŞMAYA BAŞLAYANLAR

İlk defa 2008'den sonra işe başlayan memur 5510 sayılı Kanuna tabi olacak. Bu kanundaki hükme göre ise, sigortalılık süresi en çok hangi statüde geçmiş ise o statüden emekli olacaktır. Bu durumda olanlar hakkında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri uygulanmaktadır.

5510 sayılı Kanun Madde 53 hükmü ile aylık bağlayacak kurumun tespiti yapılmıştır. Madde hükmü:

"Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilk defa sigortalı sayılanlardan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış olanların yaşlılık aylığı bağlanma taleplerinde, en fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali, hizmet sürelerinin eşit olması ile malüllük ve ölüm halleri ile yaş haddinden re'sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali esas alınır."

HÜKMÜN YORUMU:

- En fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali,

- Hizmet sürelerinin eşit olması ile malüllük ve ölüm halleri ile yaş haddinden re'sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali,

Esas alınacaktır.

Bu uygulama 2008 yılı Ekim ayı başından sonra 5510 sayılı Kanun kapsamında ilk defa sigortalı olanlar hakkında uygulanacaktır.

ÖRNEK ; 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra 15,12,2009 tarihinde sigortalı göreve girmiş bir kişiyi ele alalım. 15.12.2009 - 07.12.2033 yılları arasında 24 yıllık bir süresi var, bu kişi daha sonra 08.03.2034 tarihinde devlet memurluğuna girmiş ve 08.03.2038 tarihinde emekli olmuştur. Bu kişi hakkında 5510 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi hükmü uygulanacak ve son yedi yıllık hizmetlerine bakılmadan tüm hizmetleri dikkate alınacağından, tüm hizmetlerde de sigortalı süresi daha fazla olduğundan bu kişi hakkında kamu görevlisi yani devlet memuru olarak değil sigortalı olarak aylık bağlanması işlemi yapılacaktır.

SONUÇ:

5434 e göre son yedi yıllık hizmete göre aylık bağlanacak statü belirlenmekte,

5510 a göre ise tüm çalışma süreleri içerisinde en fazla geçen statü önemli olmaktadır.

Hizmet birleştirmesi için en uygun zaman emeklilik öncesi midir?

Hizmet birleştirmesinin yapılması emeklilik öncesinde ve de ilk memuriyete giriş sırasında Kurumlarca/kişilerin müracaatları neticesinde yapılması gerektiğini değerlendirmekteyiz.