MEB'in Genelge ile rehber öğretmen görevlendirmesi hukuka uygun bulundu
Danıştay 2. Dairesi, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 15/02/2018 günlü, 3296874 sayılı, "Rehberlik Hizmetleri" konulu, 2018/6 no'lu Genelgesi'nin 5. maddesinin iptali istemiyle açılan davayı sonuçlandırdı. Genelgenin üst hukuk normlarına aykırı olmadığına karar verdi.

Davalı Sendika: Genelge ile personel görevlendirilemez
Norm fazlası olmayan öğretmenlerin başka okullarda görevlendirilmesi hususunun,
rehber öğretmenlerin görevlerinin tanımlandığı Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik
Hizmetleri Yönetmeliği'nin 34. maddesinde yer almadığı; idarenin, Yönetmelik
ile yetki verilmediği halde, anılan görevlendirmeleri Genelge ile düzenlemesinin
normlar hiyerarşisi prensibine açıkça aykırı olduğu,
Kamu personeline ilişkin genel düzenleme mahiyetinde olduğundan, konunun, genelge
ile düzenlenemeyeceği, yönetmelik ile düzenlenip Resmi Gazete'de yayımlanması
gerektiği.
İleri sürülmüştür
Danıştay norm kadrosunu önemine vurgu yaptı
Norm kadro uygulaması; kurumların, amaçlarına ulaşabilmeleri için, yapılması
gereken işlerin yüküne göre istihdam edilmesi gerekli personel sayısının belirlenmesi
ve amacın, en az insan kaynağı kullanılarak gerçekleştirilmesi ihtiyacından
doğmaktadır. Gerçekleştirilmesi öngörülen hedefe ne kadar az kaynakla ulaşılır
ise, o kadar verimli olunacağı açıktır.
Buna göre; ekonomik ve fiziki imkanlar, rehberlik hizmetleri alanındaki insan
kaynağı, hizmet ihtiyaçları gibi kriterler dikkate alınarak, eğitim kurumlarında
bulunması gereken rehber öğretmen sayısını belirlemede takdir yetkisi bulunan
ve kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli
tedbirleri almakla yükümlü olan idarenin; düzenleyici işlem yapma yetkisi çerçevesinde,
rehber öğretmeni bulunmayan eğitim kurumlarına yapılacak görevlendirmeler ile
ilgili olarak, mer'i mevzuat uyarınca yapılacak uygulamaları göstermek amacıyla
tesis ettiği ve yürürlükte bulunan üst normlara uygun olan dava konusu düzenleyici
işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
T.C.
DANIŞTAY
İKİNCİ DAİRE
Esas No: 2018/1222
Karar No: 2024/3345
DAVANIN KONUSU:
Davacı Sendika tarafından, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri
Genel Müdürlüğünün 15/02/2018 günlü, 3296874 sayılı, "Rehberlik Hizmetleri"
konulu, 2018/6 no'lu Genelgesi'nin 5. maddesinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI:
Davacı Sendika tarafından;
Norm fazlası olmayan öğretmenlerin başka okullarda görevlendirilmesi hususunun,
rehber öğretmenlerin görevlerinin tanımlandığı Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik
Hizmetleri Yönetmeliği'nin 34. maddesinde yer almadığı; idarenin, Yönetmelik
ile yetki verilmediği halde, anılan görevlendirmeleri Genelge ile düzenlemesinin
normlar hiyerarşisi prensibine açıkça aykırı olduğu,
Kamu personeline ilişkin genel düzenleme mahiyetinde olduğundan, konunun, genelge
ile düzenlenemeyeceği, yönetmelik ile düzenlenip Resmi Gazete'de yayımlanması
gerektiği,
Rehber öğretmen ihtiyacı olan okullara asaleten atama yapılmasının, Anayasa'da
yer alan eğitim hakkı ile asli görevlerin yerine getirilmesine ilişkin teminat
ve milli eğitimin temel amaç ve ilkeleri doğrultusunda zorunlu olduğu,
Okulların norm kadrolarının ihtiyaç duyulan hizmete göre belirlendiği, rehber
öğretmenlerin kadrolarının bulunduğu okullar dışında görevlendirilmelerinin,
bu okullardaki hizmetleri aksatacağı, bu durumun açıkça Anayasa'ya ve milli
eğitim temel ilkelerine aykırı olduğu,
Hukuka aykırı olan dava konusu düzenleyici işlemin iptaline karar verilmesi
gerektiği ileri sürülmektedir.
DAVALI İDARENİN SAVUNMASI:
Davalı idare tarafından;
Hiç kimsenin eğitim ve öğretim hakkından mahrum bırakılamayacağının Anayasa
ile güvence altına alındığı,
Temel bir insan hakkı olan eğitim hizmetinden, tüm bireylerin eşit düzeyde yararlanmalarının
esas olduğu,
Türk milli eğitiminin genel amaçları çerçevesinde; kendisini tanıyan, kendisine
sunulan eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen ve sorumluluk alan bireyler
yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir şekilde yaşamlarını
sürdürerek kendilerini gerçekleştirmelerini sağlamak amacıyla eğitimde rehberlik
hizmetlerinin sunulduğu; rehberlik öğretmeni normu olmasına rağmen rehber öğretmeni
bulunmayan okullarda öğrenim gören öğrenci ve velilerin, bu amaçla sunulan rehberlik
hizmetlerinden yararlanamadığı,
Rehberlik hizmetlerinden tüm bireylerin eşit düzeyde yararlanmalarını sağlamak
amacıyla üstün kamu yararı ve hizmetin gerekliliği gözetilerek dava konusu düzenlemenin
yapıldığı,
Buna göre; kanuna, maksada ve hizmet gereklerine aykırı bir husus bulunmadığından,
yasal dayanaktan yoksun davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Anayasa'nın 124. maddesi; "Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu
tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı
kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla,
yönetmelikler çıkarabilirler." kuralını taşımaktadır.
İdareler, bu çerçevede, Yönetmelik çıkarabilecekleri gibi, kamu hizmetinin daha
etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla yönetmelikte değişiklikler de yapabilirler.
Yönetmeliklerin; Anayasa, yasa, tüzük ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler
içermemesi ve öngörülen biçim ve yetki koşullarına uyularak çıkarılması dışında,
söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına, kamu hukuku yönünden herhangi
bir engel bulunmadığı açıktır.
Türk Milli Eğitiminin genel amaçları çerçevesinde, eğitimde kendini tanıyan,
kendisine sunulan eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, sorumluluk
alabilen bireyler yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir
birey olarak yaşamlarını sürdürerek, kendini gerçekleştirmelerini amaçlayan
rehberlik hizmetlerini gerçekleştirebilmek için; illerdeki veya ilçelerdeki
rehberlik hizmetleri ile özel eğitim hizmetlerinin planlanması, koordineli bir
şekilde yürütülmesi, sunulan hizmetlerin izlenmesi ve değerlendirilmesinin sağlanması
amacıyla faaliyet yürüten rehberlik ve araştırma merkezlerinde görevli rehber
öğretmenlerin, görevlendirildikleri takdirde, rehber öğretmeni olmayan okulların
rehberlik çalışmalarına destek vereceğini öngören dava konusu düzenlemede hukuka
aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı Sendika tarafından; Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri
Genel Müdürlüğünün 15/02/2018 günlü, 3296874 sayılı, "Rehberlik Hizmetleri"
konulu, 2018/6 no'lu Genelgesi'nin yayımlanması üzerine, söz konusu Genelge'nin;
"Norm fazlası olan rehberlik öğretmenlerinin ihtiyacı karşılayamaması durumunda
öncelikle birden fazla rehberlik öğretmeni olan okullardan görevlendirme yapılması;
bu durumdaki görevlendirmeler yapılırken istekli olan yoksa aşağıdaki hususlara
dikkat edilmesi gerekmektedir:
a) Hizmet puanı düşük olan rehberlik öğretmeninden başlayarak görevlendirme
yapılacaktır.
b) Rehberlik öğretmeni, kadrosunun bulunduğu okul/kurum dışında yalnızca bir
okul/ kuruma görevlendirilebilecektir.
c) Okul rehberlik servislerine yapılacak olan görevlendirmeler haftada en fazla
2 gün olacak şekilde planlanacaktır." yolundaki 5. maddesinin iptali istemiyle
incelenmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa'nın 124. maddesinde, Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin,
kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin
uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler
çıkarabileceği kurala bağlanmıştır.
18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren
Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin
Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik'in "Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu"
başlıklı 21. maddesinde; "(1) Rehberlik ve araştırma merkezlerine, görev
alanlarına giren il veya ilçenin nüfusu 100.000'e kadar olan yerlerde 4, sonra
gelen her 50.000 nüfus için 1 rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu verilir.
Bu şekilde yapılacak hesaplama sonunda artan nüfusun en az 25.000 olması halinde
ilave olarak bir rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu daha verilir.
(2) Okul rehberlik servislerine;
a) (Değişik: 30/10/2017-2017/10939 K.) Her derece ve türdeki özel eğitim kurumlarına
(aynı bina veya bahçede farklı kademelerde eğitim veren özel eğitim kurumlarından
öğrenci sayısı fazla olana verilmek üzere), toplam öğrenci sayısı 25 ve daha
fazlası için 1,
b) (Değişik: 30/10/2017-2017/10939 K.) İlkokullarda öğrenci sayısı 300, ortaokul,
imam hatip ortaokulları ve anaokullarında öğrenci sayısı 150 ve daha fazla olanların
her birine 1,
c) Ortaöğretim kurumlarından öğrenci sayısı 150 ve daha fazla olanların her
birine 1,
ç) Yatılı veya pansiyonlu eğitim kurumlarının öğrenci sayılarına bakılmaksızın
her birine 1,
d) İlçe merkezindeki ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında öğrenci sayısının
yetersiz olması nedeniyle norm kadro verilememesi halinde öğrenci sayısı en
fazla olan eğitim kurumuna 1,
e) Mesleki eğitim merkezlerinden çırak ve kursiyer sayısı 200 ve daha fazla
olanların her birine 1,
rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu verilir.
(3) (Değişik: 30/10/2017-2017/10939 K.) Özel eğitim kurumlarında çırak/öğrenci
sayısının 100 ve 100'ün katlarına, diğer eğitim kurumlarında ise çırak/öğrenci
sayısının 500 ve 500'ün katlarına ulaşması halinde her defasında ilave olarak
1 rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu daha verilir.
(4) (Değişik: 17/10/2016-2016/9488 K.) Özel eğitim kurumları hariç olmak üzere,
bir yerleşim merkezindeki her eğitim kurumunda en az 1 rehberlik alan öğretmeni
norm kadrosu doldurulmadan ikinci ve müteakip norm kadrolara öğretmen atanamaz.";
10/11/2017 günlü,30236 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve
dava konusu düzenleyici işlem tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Milli Eğitim
Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği'nin "Rehberlik hizmetlerinin
amaçları" başlıklı 4. maddesinde; "Türk Milli Eğitiminin genel amaçları
çerçevesinde eğitimde rehberlik hizmetleri; kendini tanıyan, kendisine sunulan
eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, sorumluluk alabilen bireyler
yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir birey olarak yaşamlarını
sürdürerek kendini gerçekleştirmelerini amaçlar.";
"Rehberlik hizmetleri il danışma komisyonunun görevleri" başlıklı
16. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde; "Rehberlik öğretmeni olmayan
eğitim kurumlarında rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi için alınacak tedbirleri
karara bağlar.";
"Rehberlik hizmetleri bölümü ve görevleri" başlıklı 18. maddesinin
3. fıkrasında; "Rehberlik öğretmeni bulunmayan eğitim kurumlarındaki rehberlik
hizmetleri yürütme komisyonu toplantılarına, gerektiğinde rehberlik ve araştırma
merkezinde ya da rehberlik ve araştırma merkezinin sorumluluk alanında yer alan
eğitim kurumlarında görev yapan bir rehberlik öğretmeninin katılımının sağlanması
için planlama yapılır.";
"Rehberlik servisi" başlıklı 28. maddesinin 1. fıkrasında; "Resmi
ve özel, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında rehberlik hizmetlerini yürütmek
üzere rehberlik servisi kurulur." hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleriyle; kendini tanıyan, kendisine sunulan
eğitsel ve mesleki fırsatları değerlendirebilen, sorumluluk alabilen bireyler
yetiştirilmesini ve bireylerin toplum içinde sağlıklı bir birey olarak yaşamlarını
sürdürerek kendini gerçekleştirmelerini amaçlayan rehberlik hizmetlerinin, yaygın
ve verimli bir şekilde sürdürülmesini temin etmek üzere düzenlemeler yapıldığı
anlaşılmaktadır.
Norm kadro uygulaması; kurumların, amaçlarına ulaşabilmeleri için, yapılması
gereken işlerin yüküne göre istihdam edilmesi gerekli personel sayısının belirlenmesi
ve amacın, en az insan kaynağı kullanılarak gerçekleştirilmesi ihtiyacından
doğmaktadır. Gerçekleştirilmesi öngörülen hedefe ne kadar az kaynakla ulaşılır
ise, o kadar verimli olunacağı açıktır.
Buna göre; ekonomik ve fiziki imkanlar, rehberlik hizmetleri alanındaki insan
kaynağı, hizmet ihtiyaçları gibi kriterler dikkate alınarak, eğitim kurumlarında
bulunması gereken rehber öğretmen sayısını belirlemede takdir yetkisi bulunan
ve kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli
tedbirleri almakla yükümlü olan idarenin; düzenleyici işlem yapma yetkisi çerçevesinde,
rehber öğretmeni bulunmayan eğitim kurumlarına yapılacak görevlendirmeler ile
ilgili olarak, mer'i mevzuat uyarınca yapılacak uygulamaları göstermek amacıyla
tesis ettiği ve yürürlükte bulunan üst normlara uygun olan dava konusu düzenleyici
işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün
15/02/2018 günlü, 3296874 sayılı, "Rehberlik Hizmetleri" konulu, 2018/6
no'lu Genelgesi'nin 5. maddesinin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Aşağıda dökümü yapılan ... TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
artan posta ücretinin davacıya iadesine,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen ....-TL vekalet ücretinin
davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari
Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 30/05/2024 tarihinde oybirliğiyle
karar verildi.