İran'a giden fay üzerindeki depremin yıkım gücü 11
Deprem uzmanları hissedilen sarsıntının 10 büyüklüğünde olduğunu bildirdi. Bazı uzmanlara göre İran'a giden fay üzerindeki bu depremin yıkıcılığı 11 şiddetinde
Van'da meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki depremle ilgili olarak uzmanlar, şunları söyledi.
* Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara: Van'da meydana gelen deprem büyük bir depremdir. Hissedilen 10 şiddetindedir. 12 Kasım 1990'dan bu yana 7 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmedi. Benim hep söylediğim bir şey vardı. Bu büyüklükteki bir deprem 7-8 yılda bir mutlaka meydana geliyor. Bu beni rahatsız ediyor. Böyle depremler hep olacaktır. Televizyondan izliyoruz panik var, bunların olmaması gerekir. Bilgi ve bilinç paniği azaltır. Depremle yaşamayı öğrenmeliyiz. Kolay değil ama alışmalıyız. Erzurum ve Muş'taki Kızılay ekipleri yola çıktı. Sivil savunma ve arama kurtarma ekipleri de çevre illerden hareket etmiş olması gerekir. Böyle büyük bir depremin arkçı sarsıntıları devam edecektir En büyüğü 6 civarında olacaktır. Böyle büyük bir depremde 60-70 km'lik fay kırılması meydana gelir. Vatandaş, görevlilerin talimatıyla hareket etmeli.
* Prof. Dr. Ahmet Ercan: Depremin yarattığı ivme ile büyük yıkımlar olacaktır. Kum fışkırmaları meydana gelecek. Yüzey boyunda 20 kilometre çatlaklar meydana gelmesini bekliyorum. Depremin olduğu Tabanlı içesinde daha önceki gözlemlerimize göre herhangi bir fay kırığı görünmüyordu. Kimi uzmanlar bu kırığın Bingöl'de durduğunu kimisi ise İran'a doğru gittiğini söylüyordu. Şimdi anladım ki bu fay İran'a doğru gidiyor. Deprem Kuzey Anadolu fay hattı üzerinde olmuştur. Depremin büyüklüğü ile yıkım gücü farklı bir olaydır. Van'da ki depremin yıkım gücü 11'dir. Her ne kadar ilgi alanımız Erçiş üzerinde yoğunlaşsa da Malazgirt dolaylarında etkisi var dır. Bu rakamların farklı olmasının sebebi bu tür depremlerde 500 kilometre öteden daha sağlıklı ölcümler yapılır. Bu nedenle Kandilli Rasathanesi'nin sonuçları daha doğrudur.
* Doç. Dr. Nurcan Özel (Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Müdür Yardımcısı): İlk hesaplanan 6.6 lokal hesaplamadır. 7.3 ise depremin moment büyüklüğüdür. Biz de moment büyüklüğünü 7.3 hesapladık. Önemli olan hissedilen şiddettir. Depremin orada hissedilen şiddeti 8 veya 9'dur. Artçılar sürüyor. 5.5'lik bir artçı oldu. 6'lık artçı olabilir. En az 6 ay artçı bekliyoruz. Vatandaşlarımız yıkılan ve hasarlı binalardan uzak dursunlar. Van'ın kuzey tarafında daha büyük 5 kilometre derinlikte çok sığ bir depremdir.
* Prof. Dr. Şerif Barış: Hepsi aletsel büyüklük. Bunların hesaplama türleri birbirlerinden farklıdır. Aletsel büyüklüğün bu kadar farklı olması önemli değil. Depremin şiddeti ve yıkıcılığı önemlidir. 7 büyüklüğündeki deprem Doğu için çok büyük bir depremdir. Ekonomik gelişmişlikle orantılıdır. Batı'da 6'lık bir deprem çok hasara yol açmazken, Doğu'da pek çok hasara neden olmaktadır"
* Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu: Bu depremin en çok konuşulacak yanı büyüklüğü olacak. İlk olarak 6.6, daha sonra da 7.2 olarak açıklandı. Depremin 7'nin üzerinde olduğu açık. Van'a 50 kilometre uzaklığında olduğu için Van şehir merkezinde çok hissedilmemesi normal. O bölgede beklenen bir deprem. 1976'daki Çaldıran depremi de 7.3 büyüklüğünde yaşanmıştı Çaldıran depremi 500 yılda bir tekrarlanır.'
* Haluk Eyidoğan: Deprem uzmanı CHP Milletvekili: "Depremin yeri ve büyüklüğü ile ilgili bir denetimsizlik var. Bunun bir anda giderilip doğru bilginin resmi olarak açıklanması gerekir. Depremin olası hasarını kesin olarak belirlemek için bu teknik belirsizliğin bir an önce giderilmesi gerekir."
* Prof. Dr. Zafer Akçığ: Yaşanan deprem normal büyüklükte, çok büyük bir hasar yapmaması gerekir. Japonya'da hiç hasar yapmıyor. Ancak Türkiye'de büyük yıkıma yol açıyor. Bu deprem Batı'da da olsa hasar çok olurdu. Binalarda kentsel dönüşüm çok gerekli. Bu topyekun bir savaş.
#Sayfa#14 ilde hissedildi, İsrail ve İran'da bile duyuldu
Deprem; Erzurum, Diyarbakır, Kars, Iğdır, Ağrı, Hakkari, Şırnak, Siirt, Bitlis, Mardin, Elazığ, Tunceli ve Erzincan'da da hissedildi. Korku ve panik yaşayan vatandaşlar telefonlara sarılarak yakınlarını aradı. Deprem bölgede paniğe neden olurken bazı vatandaşlar ev ve iş yerlerinden dışarı kaçtı. Depremin büyüklüğü ile ilgili farklı kurumlardan farklı bilgiler geldi. Kandilli Rasathanesi, "Biz depremi 6.6 olarak ölçtük ama siz 7.2 diyebilirsiniz" şeklinde açıklama yaptı. ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi ise depremin büyüklüğünü 7.3 olarak açıkladı. Deprem, Atatürk Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi'nde ise 7.0 olarak ölçüldü. Kandilli Rasathanesi, ikisi 5.5 olmak üzere çok sayıda artçı sarsıntı kaydedildiğini açıkladı. Van'da meydana gelen depremin İsrail'in başkenti Tel Aviv ve İran'ın kuzeydoğusunda hissedildiği belirtildi. İsrail Jeofizik Enstitüsü, Tel Aviv'de bazı gökdelenlerde Türkiye'deki depremin hissedildiğini açıkladı. İran medyası ise ülkenin kuzeydoğusunda birçok yerde panik yaşandığını duyurdu.
35 yıl önceki felakette 3 bin 840 kişi ölmüştü
Türkiye'de 1903'ten bu yana 30 'büyük' deprem meydana geldi; yaklaşık 80 bin kişi öldü. Van'da 35 yıl önce de 7.5 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti. Çaldıran'da, 24 Kasım 1976'daki depremde 3 bin 840 kişi hayatını kaybetmişti.
* 28 Nisan 1903: Malazgirt'te 6.7 büyüklüğündeki sarsıntıda 2 bin 626 kişi yaşamını yitirdi.
* 1930: Hakkâri'de 7.2'lik depremde 2 bin 514 kişi öldü.
* 1939: 7.9'luk Erzincan depreminde 32 bin 962 kişi öldü.
* 1942: Tokat'ta 7.0 şiddetindeki depremde 3 bine yakın insan yaşamını yitirdi.
* 1944: Bolu'da 7.2 büyüklüğündeki depremde 3 bin 959 kişi öldü.
* 1966: Varto'da meydana gelen 6.9'luk depremde 2 bin 394 kişi hayatını kaybetti.
* 1983: Erzurum'da 6.8 büyüklüğündeki depremde bin 155 kişi öldü.
* 1999: 17 Ağustos'ta, Marmara'da 7.4 büyüklüğündeki depremde 17 bin 127 kişi hayatını kaybetti.
* 2003: Bingöl'de 6.4 büyüklüğündeki depremde 176 kişi öldü.
* 2010: Elazığ'da 6.0 büyüklüğündeki depremde 51 kişi öldü.
Çarşamba günü kar bekleniyor
Van'da gün içinde yer yer 15 dereceyi bulan hava sıcaklığı, gece merkezde 1, yüksek kesimlerde ise -1 dereceye kadar düştü. Geceyi dışarıda geçiren Vanlılar, bir yandan enkaz kaldırmaya çalışırken, bir yandan da soğukla mücadele etti. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre önümüzdeki günlerde yağış var. Salı günü başlayacağı tahmin edilen yağışların Çarşamba günü kuzey bölgelerde artması beklenirken Erciş, Çaldıran ve Muradiye'de yağışların kuvvetli olabileceğine işaret edilyor. Kimi uzmanlarsa çarşamba günü gece saatlerinde kar yağışı öngörüyor. Cuma ve Cumartesi günleri ise parçalı ve az bulutlu bir havanın hakim olması, sıcaklığın da nispeten yükselmesi bekleniyor.
DEPREMİ İZLEYEN SABAH EKİBİ: Sinan AYDIN - Erdoğan YAPIK Mesut ER - Ufuk KÖROĞLU - Aliye ÇETİNKAYA - Zeynel YAMAN Fatih ULAŞ - Hilal YILDIRIM /
SABAH / DIŞ HABERLER
Van'da meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki depremle ilgili olarak uzmanlar, şunları söyledi.
* Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara: Van'da meydana gelen deprem büyük bir depremdir. Hissedilen 10 şiddetindedir. 12 Kasım 1990'dan bu yana 7 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmedi. Benim hep söylediğim bir şey vardı. Bu büyüklükteki bir deprem 7-8 yılda bir mutlaka meydana geliyor. Bu beni rahatsız ediyor. Böyle depremler hep olacaktır. Televizyondan izliyoruz panik var, bunların olmaması gerekir. Bilgi ve bilinç paniği azaltır. Depremle yaşamayı öğrenmeliyiz. Kolay değil ama alışmalıyız. Erzurum ve Muş'taki Kızılay ekipleri yola çıktı. Sivil savunma ve arama kurtarma ekipleri de çevre illerden hareket etmiş olması gerekir. Böyle büyük bir depremin arkçı sarsıntıları devam edecektir En büyüğü 6 civarında olacaktır. Böyle büyük bir depremde 60-70 km'lik fay kırılması meydana gelir. Vatandaş, görevlilerin talimatıyla hareket etmeli.
* Prof. Dr. Ahmet Ercan: Depremin yarattığı ivme ile büyük yıkımlar olacaktır. Kum fışkırmaları meydana gelecek. Yüzey boyunda 20 kilometre çatlaklar meydana gelmesini bekliyorum. Depremin olduğu Tabanlı içesinde daha önceki gözlemlerimize göre herhangi bir fay kırığı görünmüyordu. Kimi uzmanlar bu kırığın Bingöl'de durduğunu kimisi ise İran'a doğru gittiğini söylüyordu. Şimdi anladım ki bu fay İran'a doğru gidiyor. Deprem Kuzey Anadolu fay hattı üzerinde olmuştur. Depremin büyüklüğü ile yıkım gücü farklı bir olaydır. Van'da ki depremin yıkım gücü 11'dir. Her ne kadar ilgi alanımız Erçiş üzerinde yoğunlaşsa da Malazgirt dolaylarında etkisi var dır. Bu rakamların farklı olmasının sebebi bu tür depremlerde 500 kilometre öteden daha sağlıklı ölcümler yapılır. Bu nedenle Kandilli Rasathanesi'nin sonuçları daha doğrudur.
* Doç. Dr. Nurcan Özel (Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Müdür Yardımcısı): İlk hesaplanan 6.6 lokal hesaplamadır. 7.3 ise depremin moment büyüklüğüdür. Biz de moment büyüklüğünü 7.3 hesapladık. Önemli olan hissedilen şiddettir. Depremin orada hissedilen şiddeti 8 veya 9'dur. Artçılar sürüyor. 5.5'lik bir artçı oldu. 6'lık artçı olabilir. En az 6 ay artçı bekliyoruz. Vatandaşlarımız yıkılan ve hasarlı binalardan uzak dursunlar. Van'ın kuzey tarafında daha büyük 5 kilometre derinlikte çok sığ bir depremdir.
* Prof. Dr. Şerif Barış: Hepsi aletsel büyüklük. Bunların hesaplama türleri birbirlerinden farklıdır. Aletsel büyüklüğün bu kadar farklı olması önemli değil. Depremin şiddeti ve yıkıcılığı önemlidir. 7 büyüklüğündeki deprem Doğu için çok büyük bir depremdir. Ekonomik gelişmişlikle orantılıdır. Batı'da 6'lık bir deprem çok hasara yol açmazken, Doğu'da pek çok hasara neden olmaktadır"
* Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu: Bu depremin en çok konuşulacak yanı büyüklüğü olacak. İlk olarak 6.6, daha sonra da 7.2 olarak açıklandı. Depremin 7'nin üzerinde olduğu açık. Van'a 50 kilometre uzaklığında olduğu için Van şehir merkezinde çok hissedilmemesi normal. O bölgede beklenen bir deprem. 1976'daki Çaldıran depremi de 7.3 büyüklüğünde yaşanmıştı Çaldıran depremi 500 yılda bir tekrarlanır.'
* Haluk Eyidoğan: Deprem uzmanı CHP Milletvekili: "Depremin yeri ve büyüklüğü ile ilgili bir denetimsizlik var. Bunun bir anda giderilip doğru bilginin resmi olarak açıklanması gerekir. Depremin olası hasarını kesin olarak belirlemek için bu teknik belirsizliğin bir an önce giderilmesi gerekir."
* Prof. Dr. Zafer Akçığ: Yaşanan deprem normal büyüklükte, çok büyük bir hasar yapmaması gerekir. Japonya'da hiç hasar yapmıyor. Ancak Türkiye'de büyük yıkıma yol açıyor. Bu deprem Batı'da da olsa hasar çok olurdu. Binalarda kentsel dönüşüm çok gerekli. Bu topyekun bir savaş.