Et ve Balık Kurumu yeniden devlete döndü
Devletin, tepkilere rağmen, özelleştirme kapsamına alarak
büyük ölçüde özelleştirdiği Et ve Balık Kurumu (EBK), Doğu-Güneydoğu'da işsizlik
ve üretimsizlik gerekçesiyle, terör olaylarının da yükselmesi üzerine yeniden
devletleştirildi. EBK'nın il ve ilçelerdeki tesislerini satınalanlar, bu
işletmeleri çalıştırmak yerine, çoğunlukla kıymetli arsalarını değerlendirmeyi
yeğlediler.
Yüzlerce kombina kapatıldı, tasfiye edildi veya atıl kaldı. Bu süreçte, EBK'da
örgütlü sendika Öz Gıda-İş ve onun bağlı olduğu Hak-İş Konfederasyonu'nun Genel
Başkanı Salim Uslu'nun deyişiyle, istisnasız bütün başbakanlar, "Yanlış yaptık"
dediler. Ancak, bir türlü geri dönülemedi.
AKP DÖNEMİNDE GERİ ADIM: Hak-İş'in de bastırması üzerine (Salim Uslu, birkaç kez
özel randevu alarak Başbakan'la sadece bu konuyu görüştü), EBK özelleştirme
kapsamı dışına çıkarıldı. Bir başka deyişle Et ve Balık Kurumu yeniden
devletleştirildi. Bunda, bizzat Başbakan Tayyip Erdoğan'ın talimatı etkili oldu.
Terörün yeniden etkili olmasının da kararda rol aldığı belirtilirken, bu karaın
amacı, bu bölgelerde hayvancılığı ve hayvancılığa dayalı sanayiyi geliştirerek,
insanlara iş sağlamak, diye açıklandı. Yeniden devletin "KİT"i (Kamu İktisadi
Teşekkülü) haline gelen EBK'nın 2004 yılı hesapları TBMM Plan ve Bütçe
Komisyonu'nda geçen hafta görüşülerek kabul edildi.
KAMUYUZ, AYRICALIK İSTERİZ: Bu sırada konuşan Genel Müdür Hasan Atagül, "Biz de
kamu kurumuyuz. Başta MSB ve Jandarma Genel Komutanlığı olmak üzere, ihalelerde
kamu kurumları bize öncelik-avantaj sağlasınlar" dedi. Atagül, hayvancılığı
yeniden canlandırmak için Hükümet'in EBK'yı "özelleştirme kapsamından
çıkardığını" anımsattı. Atagül, EBK'nın 7 et kombinasıyla çalışmasını
sürdürdüğünü, bunun 4'ünün Doğu ve Güneydoğu illeri Erzurum, Van, Diyarbakır ve
Bingöl'de bulunduğuna dikkat çekti.
ZİRAAT BANKASI DEVREDE: Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği ile
"sözleşmeli besicilik projesi" oluşturacaklarını, Ziraat Bankası'nın da kredi
desteği vereceğini anlatan Atagül, "Pazarlama için de profesyonel adımlar
atacağız" dedi. Hak-İş Başkanı Salim Uslu da, 1990'lı yıllarda başarıyla
uygulanan "sözleşmeli besiciliği" desteklediklerini bildirdi. Uslu, "Maliyet
artı kar"a göre çalışacak sistemde, malını pazar pazar dolaştırma şansı olmayan
besicinin güvenceye kavuşacağını söyledi.
İÇ GÖÇE KARŞI ÇÖZÜM: Atagül, hayvancılık desteklenerek iç göçün önlenmeye
çalışıldığını belirterek, "Bu yıl kombinalarda yenileme çalışmalarına
başlayacağız. Diyarbakır, Sakarya ve Sincan kombinalarını pilot olarak seçtik"
dedi. Komisyon üyelerinin, toplam 7 et kombinasında çalışan bin kişinin fazla
olduğu eleştirisine de Atagül, "Personel fazlalığını kabul ediyoruz. Ancak EBK
kombinaları eski teknolojiyle çalışıyor. Bu nedenle daha fazla eleman
çalıştırıyoruz. Ortalama ücret 2.2 milyar lira" dedi.
1.5 MİLYAR ÜCRET YÜKSEK: Atagül, işçinin net 1.5 milyar lira aldığını söyledi.
Uslu ise Hürriyet'e, EBK'nın ücret düzeyi en düşük KİT olduğunu savunarak, "O
rakamlar giydirilmiş ücretler. Ücretler yüksek değil" dedi.
Uslu: Geç de olsa yanlıştan dönüldü
EBK'da örgütlü Öz Gıda-İş'in de başkanı olan Hak-İş Başkanı Salim Uslu, EBK'nın
özelleştirme kapsamından çıkarılmasını "Geç de olsa yanlıştan dönme" olarak
yorumladı ve şu görüşleri dile getirdi:
Bir KİT olarak EBK'nın misyonu devam ediyor. Hayvancılık, besicilik çok karlı
bir sektör değil. Devletin sağladığı özel imkanlarla kurulmuş bütün kombinaların
maalesef yüzde 90'ı kapalı. Sadece Erzurum'da 6 tane kapalı kombina var.
Besicilik kesinlikle ucuz maliyetli istihdam yaratmanın en pratik, en ucuz yolu.
AB, Türkiye'den tarımın payının azaltılmasını istiyor. Bu yüzden tarım alanları
zorunlu olarak daralacak ve kırsal kesim kaynaklı 'işsizlik patlaması'
yaşanacak. Bu noktada hayvancılık tarıma ciddi bir alternatif. Nüfusun büyük
kentlere göçü, hayvancılık özendirilerek engellenebilir. Bu, zorlu tarım
müzakerelerini de kolaylaştırır.
10 yıl kadar önce 'Devlet et, süt, yemi kapatarak Doğu'dan elini mi çekiyor?'
diye afişler astık. Keşke haklı çıkmasaydık. Bugün, Doğu ve Güneydoğu
bölgelerinde işsizliğe ve bundan yararlanan terör örgütüne karşı devlet yeniden
benzer teşvikleri getirme çabasına girdi.
İki yıl önce Manisa Kombinası'nı özelleştirdiler, bir et firması satın aldı, ama
çalıştıramadı. Bu kombina iki yıldır kapalı ve şimdi yeniden EBK almaya
çalışıyor. Kentlerin dışında 'Organize Sanayi Bölgeleri' gibi 'Organize
Hayvancılık Bölgeleri' oluşturulmalı. Çiftçi arpa üretince birim başına 1 YTL
kazanıyor, bunu yeme ete dönüştürünce 7 YTL kazanıyor.
Devletin DMO'yu elinde tutmasının ekonomik hiçbir yararı yok. EBK
özelleştirileceğine öncelikle DMO özelleştirilsin.
hürriyet