27 bin kötü sürücü 17.6 milyona bedel

Rahim AK

Trafik sigortasında yüksek tutarlı primler kamuoyunu çok meşgul ediyor. Geçtiğimiz hafta uygulanmaya geçilen yeni üst limitler gereği, kamyon, kamyonet, minibüs, otobüs ve taksi gibi ticari araçların trafik sigortası fiyatlarına üst limitler getirildi. İlk bakışta yüksek tutarlı primlerden mağdur olanlara sağlanan bu fayda olumlu gibi görünse de rakamlara bakıldığında yapılan düzenlemenin hiç de ekonominin kurallarına ve hatta akla yatkın olmadığı ortaya çıkıyor. Öncelikle şunu belirtelim, limit ticari araçlara gibi görünse de vergi farkı nedeniyle ticari olarak alınıp binek araç olarak kullanılan araçların sayısı hiç de az değil. Yani sigorta primi limiti aslında birçok özel aracı da kapsayacak.

Şimdi rakamlara bakalım. Sigorta şirketleri zorunlu trafik sigortasında 2014'te yaklaşık 884 milyon lira zarar etti. 2015'in ilk 9 ayında ise 4.3 milyar liralık toplanan prime karşılık 3 milyar lira tazminat ödedi. Ancak bir de 4.2 milyar liralık (sigortacıların muallak hasar dedikleri) henüz kesinleşmeyen ve yapılmayan tazminat ödemesi var. Bu ödemeler kesinleştiğinde tabii ki sigorta şirketleri ödeyecek.

HER BİR TRAFİK CANAVARINA 10 BİN LİRA

İkinci rakam ise daha da ilginç. Toplam 18 milyon sigortalıdan 17 milyon 629 bini hiç kaza yapmamış ve sigorta şirketine tazminat için başvurmamış. Grafikte görüldüğü gibi yeni sigorta yaptıran sürücüler 4'ncü kademeden sisteme giriş yapıyor ve kaza yapmadığı her yıl basamağı yükseliyor. 4'üncü yılın sonunda ise 7'nci basamağa ulaşıp sigortasını en düşük tutardan ödüyor. 4'üncü basamaktan itibaren kaza yapmayan ve 7'nci basamağa yükselerek indirimli sigorta yaptıranların oranı yüzde 97.94. Kaza yaparak primi yükselen yani yüksek sigorta parası ödeyenlerin oranı ise sadece yüzde 2.05. Sigorta şirketlerinin zarar etmesine neden olan bu kişilerin toplamı sadece 369 bin. Özellikle birden fazla, belki yılda 15-16 kez kaza yapan 27 bin kişi bulunuyor. Sigorta şirketleri şimdi kaza yapmayan dikkatli 17.6 milyondan topladığı paraları bu kişilerin her birine ortalama 10 bin lira tazminat ödeyerek sistemi yürütmeye çalışıyor. Gelen her limit ise sistemin yükünü çeken dikkatli ve sorumlu davranan 17.6 milyona daha fazla yük anlamına geliyor.

MİNİ ONARIM KULLAN ARACIN ADI KÖTÜYE ÇIKMASIN

Türkiye Sigorta Birliği rakamları, sigortacıların durup dururken kimseye yüksek fiyat uygulamadığını, sorumlu sürücülere düşük sigorta primi yazdıklarını gösteriyor. Nitekim otomobilde 3 yıl kaza yapmayan sürücü ile defalarca kaza yapan arasında neredeyse 10 kat sigorta parası farkı var. Takside kaza yapmayan bin lira prim öderken çok kaza yapanlarda tutar 4.7 bin liraya çıkıyor. Minibüste de iyi sürücü ile kötü sürücü arasındaki fark 536 lira ile 6.2 bin liraya kadar çıkıyor. Olayın diğer boyutunu Türkiye Sigorta Birliği Genel Sekreteri Mehmet Akif Eroğlu vurguluyor. "Kötü müşteriye aynı fiyatı uygularsanız kimse kurallara dikkat etmez ki. Poliçesi olanlar kaza yapma lüksleri olduğunu düşünüyor. Serbest tarifeyi kaldırırsak trafikle nasıl baş edeceğiz?" diyen Eroğlu, "Yüzde 2.2'nin sesi fazla çıkıyor. Yılda 10 kez kaza yapan araçlar var. Bu yüzden sektör orta vadede zararını iyi sürücülerin primlerine de yansıtmak zorunda kalacak" diye konuştu.

SIK HASARA DA YÜKSEK PRİM

Kasko sigortasına da dikkat çeken Eroğlu, kaskoda alınan her hasarın hasarsızlık indirimini negatif etkilediği gibi şirketlerin sık hasar yapan sigortalılara daha yüksek prim ile sigorta teklifi verdiğini ifade ederek "Bunun yanı sıra her hasar artık Sigorta Bilgi Merkezi'nin veri paylaşımı nedeniyle ikinci elde aracın değerini düşürüyor. Neredeyse tüm şirketlerin kasko poliçelerinde küçük hasarlar ile ilgili mini onarım teminatı bulunuyor. Sigortalılar küçük hasarlarında hasar ihbarı yerine, mümkün olduğunca bu teminatı kullanarak onarım yoluna giderler ise hem poliçe primlerinin negatif etkilenmemesini sağlar, hem de araçlarının ikinci el değerlerini korur. Yani aracın adını da kötüye çıkarmamış olurlar" diyor.

NEDİR?

TRAFİK SİGORTASI

Zorunlu trafik sigortası, her araç sahibi tarafından yaptırılması zorunlu olan ve hasar anında karşı tarafa verilebilecek bedeni ve maddi zararları güvence altına alan bir sigortadır. Zorunlu trafik sigortasını yaptırmayan araçlar trafiğe çıkamaz.

KASKO SİGORTASI

Araçların sigortalının iradesi dışında hasara uğraması, yanması, çalınması durumunda, sigortalıya tazminat ödenmesini sağlamak için yapılır. Kasko karşı araçtaki hasarı değil, sigortalıya ait araçtaki hasarı teminat altına alır.