Milli Eğitim Bakanlığı, kamu zararının tespiti halinde soruşturma açılmasını istedi

Milli Eğitim Bakanlığı Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü 03.01.2020 tarih ve 228714 sayılı "İlama Bağlı Borçlarda Rücu" konulu uyarı yazısında; kamu zararının oluşup oluşmadığının ödemeyi yapan harcama birimince değerlendirilerek, kamu zararının oluştuğunun düşünülmesi halinde, gerekirse, inceleme de yaptırılarak sorumluların tespiti ile kamu zararı alacağının takip ve tahsilinin sağlanmasını istedi.

Şöyle ki; Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarlığının 16/5/2011 tarihli ve 422 (2011/28) sayılı Genelgesinde "İlama Bağlı Borç; "Bir mahkeme kararı ile, Bakanlığımızca ödenmesine hükmedilen ana para, faiz, tazminat, ceza ve yargılama giderleri gibi her türlü meblağın tamamını; özel kanunlar gereğince sulh yolu ile alacaklısına ödenmesine karar verilen tutarları, ifade eder." şeklinde tanımlanmıştır.

10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun 71. maddesinde, "Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır." denildikten sonra maddenin devamında "Kamu zararının, bu zarara neden olan kamu görevlisinden veya diğer gerçek ve tüzel kişilerden tahsiline ilişkin usul ve esaslar, Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir." ibaresine yer verilmiştir.

27/9/2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında de kamu zararı, 5018 sayılı Kanundaki tanıma uygun olarak "Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasından doğan zararı," şeklinde tanımlanmıştır.

Strateji Geliştirme Başkanlığınca yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının 1/8/2019 tarihli ve 14381535 (2019/13) sayılı Genelgesinde Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır. Genelgede, kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek mali külfet getirilmesi kamu zararının konusunu teşkil eder denilmektedir.

Yine, aynı Genelgede "Bu çerçevede yargı kararları ve Sayıştay ilamları ile kontrol, denetim veya inceleme sonucunda tespit edilerek idareye bildirilen kamu zararı alacakları, yukarıda belirtilen (A) maddesinin (1-2-3) bentlerine göre harcama birimleri tarafından düzenlenen belgeler alacak takip dosyası açılmak üzere takibe yetkili birim olarak merkezde Strateji Geliştirme Başkanlığına, taşrada ise il/ilçe milli eğitim müdürlüklerine takip ve tahsil edilmek üzere gönderilir." ibarelerine yer verilmiştir.

Diğer yandan; Türk Borçlar Kanunun 73. maddesinde, "Rücu istemi, tazminatın tamamının ödendiği ve birlikte sorumlu kişinin öğrenildiği tarihten başlayarak iki yılın ve her halde tazminatın tamamının ödendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zaman aşımına uğrar.

Tazminatın ödenmesi kendisinden istenilen kişi, durumu birlikte sorumlu olduğu kişilere bildirmek zorundadır. Aksi takdirde zaman aşımı, bu bildirimin dürüstlük kurallarına göre yapılabileceği tarihte işlemeye başlar.";

26/9/2011 tarihli ve 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin "Davaların açılması" başlıklı 8. maddesinde, "(1) İdareler adına dava açma veya icra takibine başlama talebi, üst yönetici veya iş ve işlemle ilgili merkez veya taşra birim amiri tarafından yapılır. Merkez veya taşra birim amirince yapılan talep üzerine davayı açmakla yetkili ve görevli olanlarca, maddi ve hukuki sebeplerle dava açılmasında kamu menfaati bulunmadığı yönünde görüş belirtilmesi halinde, üst yöneticinin talimatına göre işlem yapılır.

(2) Dava açılması veya icra takibinde bulunulmasını isteyen idare veya birim, dava açılması talebi ile birlikte davaya dair bilgi ve belgeleri zaman aşımı ve hak düşürücü süreleri dikkate alarak hukuk birimine gönderir. Süresinde gönderilmeyen veya eksik ya da yanlış gönderilen bilgi ve belgeden kaynaklanan sorumluluk bunu gönderen idareye veya birime aittir." hükümlerine yer verilmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra birimlerince ilama bağlı borçların ödenmesi sonucunda kamu zararına sebebiyet verilmemesi için; yapılan ödeme nedeniyle kamu zararının oluşup oluşmadığının ödemeyi yapan harcama birimince değerlendirilmesi; kamu zararının oluştuğunun düşünülmesi halinde, gerekirse, inceleme de yaptırılarak yukarıda atıf yapılan mevzuat gereğince sorumluların tespiti ile kamu zararı alacağının takip ve tahsilinin sağlanması; kamu zararının tahsili için dava açılması gerekmekte ise ilgili evrakın, dava açılması talebi ile birlikte, zaman aşımı süreleri de dikkate alınarak, yetkili hukuk birimine gönderilmesi gerekmektedir.

İşte o yazı;

Ahmet KANDEMİR