Koronavirüste plazma tedavisi işe yarıyor

Corona virüste aşı çalışmaları devam ederken bilim insanları iyileşen hastaların kanını tedavi için kullanmayı amaçlıyor.

Türkiye dahil dünyada birçok ülke corona virüse yakalandıktan sonra hastalığı atlatan kişilerin kanlarından alınan plazmalarla tedavi girişimlerini başlatmış durumda.

Çin'de yapılan yeni bir araştırmanın sonuçları plazma tedavisine ilişkin umut verici bulgular ortaya koyddu.

PNAS dergisinde yayımlanan pilot çalışmanın makalesinde Çin'de plazmayla tedavi edilen 10 hastanın iyileşme aşamasına geçtiği vurgulandı.

Makalenin bulgularına göre tek doz antikor tedavisi uygulanan hastalarda semtomların görülme süresi azaldı, oksijen seviyeleri arttı ve enfeksiyondan arınma süreleri de hızlandı.

Çalışmaya konu olan katılımcılardan 46 yaşındaki bir erkek hastanın ateş, öksürük, göğüs ağrısı ve nefes darlığı şikayetleriyle hastaneye başvurduğu ardından yoğun bakıma alındığı belirtildi.

Kanındaki oksijen seviyesi yüzde 80'lere kadar düşen hastaya 11. günde plazma tedavisi uygulandığı ve iki gün sonra hastanın oksijen seviyesinin yüzde 90'nın üstüne çıktığı gözlemlendi.

Normal şartlar altında kandaki oksijen seviyesiin yüzde 95 - 100 arasında olması gerekiyor. Hastanın üç gün içerisinde solunum cihazına ihtiyaç duymayacak seviyeye geldiği belirtildi.

Dikkat çeken bir diğer sonuca göre hastaya 12. günde yapılan corona virüs testi negatif sonuç verdi.

Yine 49 yaşındaki bir kadın hastaya yoğun bakımdaki 10. gününde antikor tedavisi uygulandı. İki gün sonra hastanın vücudunun corona virüsten arındığı ve röntgen sonuçlarının akciğerlerde temizlenme gösterdiği not edildi.

Araştırmaya konu olan 10 hastanın da aynı hastanenin acil servine başvurduğu ve daha sonra yoğun bakıma alındığı belirtildi. Aynı şekilde aynı hastanede kalan ikinci bir 10'lu grup oluşturuldu. Kontrol grubu olarak nitelendirilen bu hastalara plazma tedavisi uygulanmadı.

Yaş ve cinsiyet bakımından benzerliğin sağlandığı belirtilirken plazma tedavisi uygulanmayan 10 hastadan üçünün öldüğü belirtildi.

Plazma tedavisi gören hastalarda ise can kaybı görülmedi. Ancak bir hastanın suratına kızarıklık meydana geldi.

Araştırmanın yürütücüsü doktor Kai Duan bu öncü sonuçların daha güvenilir sonuçlar vermesi için geniş gruplar üzerinde yapılan çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

TÜRKİYE'DE PLAZMA TEDAVİSİ UYGULAMASI

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca geçtiiğimiz güncellerde Corona virüse karşı başlatılan "immün plazma" tedavisi için ilk gönüllü plazma bağışını, hastalığı yenen Dr. Kürşat Demir yaptı. Türk Kızılay Genel Başkanı Kınık, tedavi için günde 750 bağışçıdan plazma alabilecek kapasitede olduklarını söyledi.

Sağlık Bakanlığı tedavi için kriterleri açıkladı.

Amerikan FDA (U.S. Food and Drug Administration) tarafından, "Covid-19 Konvansiyonel Plazma Araştırması - Acil Durum Bildirgesi" ile 24 Mart 2020 tarihinde aynı konuda bir tavsiye kararının da yayımlandığına işaret edilen yazıda şu ifadelere yer verildi:

"Tüm bu gelişmeler göz önüne alındığında, immün plazmaların aktif virüs infeksiyonu nedeniyle hastanede yatan hastalara tedavi amacıyla verilmesinin bilimsel temellerinin oluştuğu görülmektedir. Ülkemizde de etkisini göstermeye başlayan Covid-19 pandemisinde, ihtiyaç duyan hastalara kullanmak üzere immün plazmanın temini ve kullanımı konusunda Bakanlığımızca çalışma başlatılmıştır. Bu çerçevede, Türk Kızılay Bölge Kan Merkezleri (BKM), süreli bölge kan merkezleri (SBKM), bünyesinde Bakanlığımızca ruhsatlandırılmış aferez merkezi bulunan kamu, özel ve vakıf üniversite hastaneleri, eğitim ve araştırma hastaneleri ile kamu yararı gözeten vakıf hastaneleri Covid-19 enfeksiyonu geçirmiş olan bağışçıdan tanımlanan kriterler çerçevesinde ve bu hastanelerin transfüzyon merkezleri sorumluluğunda (Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliği ilkelerine uygun olarak) immün plazma elde edilmesine yönelik faaliyetleri yürütebilecek."

ANTİKOR TESTLERİ YAYGINLAŞIYOR
Henüz bir aşının bulunmadığı hastalığa ilişkin geliştirilen antikor testinin insanların bağışıklığını test ederek işe ve toplumsal hayata daha erken dönebileceği düşünülüyor.

İngiltere 3,5 milyon adet antikor testi aldığını duyurmuştu. Hamilelik testi gibi kullanılan antikor testiyle ülkede hastalığı atlatanların hızlıca günlük yaşama kazandırılması hedefleniyordu. Kitler Amazon ve eczaneler yoluyla dağıtılıyor.

Test kiti hamilelik testine benzer bir şekilde çalışıyor. Kişi parmağını batırarak bir damla kanını iki tip antikor için analiz ediyor ve sonuç 15 dakika içinde ortaya çıkıyor.

Ahmet BAL / ntv.com.tr