Uzman çavuşlar, 25 yıllık hizmetini tamamlayınca emekli olabilir mi?

SORU: Uzman çavuş olarak 25 yıl görev süremi tamamladıktan sonra yaşa bakılmaksızın emekli olabilir miyim ya da kaç yaşımı beklemek zorundayım?

CEVAP: Hizmet yılını tamamlayan yaş şartına bakmadan emekli olabilir mi? Sorunuz özelinde konuyu değerlendirmekteyiz.

Uzman çavuşlar 3269 sayılı Kanuna tabidirler. Sosyal güvenlikleri memur statüsünde sağlanır.

Her yıl çalışma sürelerine karşılık 3 ay yıpranma payları vardır.

Azami görev yapabilecekleri yaş haddi 55 yaşlarını doldurdukları tarih olmaktadır. Ve yaş hadlerini doldurdukları yılın ağustos ayı içinde resen emekliye sevk edilmektedirler.

Memur statüsünde olanların, yani hem 5434 sayılı Kanuna tabi olanlar hem de 5510 sayılı Kanun 4/1 ( c ) bendi kapsamına dahil olanların emeklilik açısından sosyal güvenliklerinin sağlanabilmesi için mutlaka emeklilik yaş gruplarını veya emeklilik yaş hadlerini + en az 25 hizmet yıl hizmetlerinin de (varsa yıpranma süreleri dahil) olması gerekmektedir.

Yıpranma payları memurun emeklilik tarihlerini belirlemede etkendir. 8 Eylül 1999 tarihi öncesi göreve başlamış olanlar için yıpranma paylarının tamamı emeklilik yaş gruplarından indirilir, bu tarihten sonra göreve başlamış olanlar için ise azami 3 yılı geçmemek üzere yarısı emeklilik yaş gruplarından indirilir.

55 yaşlarını doldurdukları tarih ise genel bir azami çalışılabilecek yaş haddi olup, bu yaş haddinden yıpranma payları indirilerek emeklilik tarihi belirlenmez.

Bu bağlamda Uzman çavuşların;

1- Yaş şartına tabi olma durumu;

Uzman çavuşlar da, hemşire, doktor, asker, polis, hakim, savcı, profesör vb. gibi tüm memurların tabi olduğu gibi hem hizmet hem de emeklilik yaş gruplarını doldurmaları kaydıyla emekli olabilirler.

Emeklilik yaş grupları;

-8 Eylül 1999 tarihinden önce göreve başlamış olanlar kademelendirilmiş yaş gruplarına dahil olurlar, kademelendirilmiş yaş grupları 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu Geçici Madde 205 hükmünde gösterilmiştir. Bu hüküm gereği de emeklilik yaş grupları memurun 23/05/2002 tarihine kadar olan hizmet süresine göre belirlenir, ayrıca yıpranma payları hem emeklilik için yaş grubunu hem de emeklilik hizmet süresini ve de emeklilik yaş tarihini belirler.

- 8 Eylül 1999 tarihinden önce hiçbir statüde çalışması olmayan ve bu tarihten sonra 2008 yılı Ekim ayından önce göreve başlamış olanlar ise kadın ise 58, erkek ise 60 yaş grubuna dahil olurlar.

2- Azami çalışabilecekleri yaş haddi durumu;

Ayrıca, emeklilik yaş grupları dışında uzman çavuşlar azami 55 yaşını doldurdukları tarihe kadar bu görevlerinde kalırlar, şayet 55 yaşını doldurdukları tarihte en az 15 yıl hizmet süreleri olduğunda da emekli olabilirler.

Açıklamalarımız bağlamında durumunuzu değerlendirmemiz şöyle olacaktır;

Sosyal güvenlik sisteminde bugün için uygulanan sistem kişilerin emeklilik hizmet süreleri ile birlikte emeklilik yaş gruplarını da tamamlamak suretiyle emekliliğe hak kazanmaları üzerinedir. Bu nedenle emeklilik için sadece hizmet tamamlanması yeterli olmaz. Bu bakımdan;

1- Emeklilik yaş grubunu tamamlamadan emekli olamazsınız.

2- Emeklilik yaş grubu haricinde şayet azami çalışabileceğiniz 55 yaşınızı tamamladığınızda zorunlu olarak emekli olursunuz.

3- Göreve başlama tarihiniz, doğum tarihiniz gibi bilgiler olmadığından varsayımdan hareketle;

a) Bugün için 25 yıl çalışma süresi olan kişi 1996 yılında göreve başlamış kişi olur. Ve bu 25 yıl uzman çavuşluk süresine ayrıca 6 yıl 3 ay yıpranma zammı eklenir ve toplam süresi de 31 yıl 3 ay olur. Emeklilik hizmet süresi tamamlanır, emeklilik yaş grubu olarak da 1996 yılı Ocak ayında görevine başladığı varsayılırsa yıpranma süreleri de uygulanarak emeklilik yaş grubu 52 yaşını dolduracağı tarih olur ve emekli olacağı tarihe kadar kazanacağı yıpranma süresinin tamamı da bu yaşı dolduracağı tarihten ayrıca indirilir ve gerçek emeklilik tarihi olur. Örnek; 1/1/1973 doğumlu olduğunu kabul edersek 1/1/1973+52 = 1/1/2025 - diyelim 5 yıl yıpranma süresi indirilirse = emeklilik tarihi 1/1/2020 olur, yani emekliliği kazanmış olur.

b) Bugün için 25 yıl çalışma süresi olan kişinin bu süresi içerisindeki hizmetin şayet 5 yılı yıpranma süresi, kalan 20 yılı da çalışma süresi ise, bu kişi 2001 yılında göreve başlamış kişi olur, bu durumda da emeklilik yaş grubu otomatik olarak 60 yaş olur ve azami 3 yılı geçmemek üzere yarısı emeklilik yaş grubundan indirileceğinden emeklilik yaş grubu 57 yaş olur. ANCAK, uzman çavuşlar azami 55 yaşını dolduracakları tarihe kadar görev yapabileceklerinden bu durumda 55 yaşını doldurmuş olmak + 25 hizmet yılı (yıpranma dahil) olmak kaydıyla emekliliği kazanmış olur. Bu durum 8 Eylül 1999 tarihinden önce hiçbir şekilde çalışması olmayan ve bu tarihten sonra çalışmaya başlayanlar için de aynı şekilde uygulanır.