Özelleştirmeye, pahalı elektrik üreten doğalgaz santrallerinden başlanacak
Kamunun elindeki elektrik ve doğalgaz dağıtım şirketleri başta olmak üzere yılın ilk 8 ayında 10 milyar dolarlık özelleştirmeye imza atan hükümet, şimdi de elektrik üretim santrallerini satış takvimine aldı. Buna göre özelleştirmelere görece pahalı üretim yapan doğalgaz çevrim santrallerinden başlanacak. Satışa çıkarılacak ilk santral ise Hamitabat.
Elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinin ardından sıra elektrik üretim santrallerine geldi. Zaman'ın edindiği bilgilere göre hükümet özelleştirmeye, diğerlerine göre daha pahalı üretim yapan doğalgaz çevrim santrallerinden başlayacak. Bu çerçevede Enerji Bakanlığı ve Özelleştirme İdaresi, ilk olarak Elektrik Üretim AŞ'ye (EÜAŞ) bağlı Hamitabat Termik Santrali'ni satışa çıkarma kararı aldı. Kurulu gücü 1.120 megavat (MW) olan santralin yıllık maksimum elektrik üretim kapasitesi 7,7 milyar kilovatsaat. Santralin satışından sonra yapılacak ilave yatırımlarla kurulu kapasite 2025 yılına kadar 1.634 MW'ye, elektrik üretim kapasitesi de 10,02 milyar kilovatsaate çıkarılabilecek. Doğalgaz santralleri, diğer kaynaklara göre pahalı üretim yapıyor. Özelleştirme İdaresi Başkanı Ahmet Aksu, geçtiğimiz günlerde elektrik üretim santrallerinin özelleştirilme sürecinin eylülde başlayacağını açıklamıştı. İlk özelleştirmelere kamunun elinde bulunan 4 doğalgaz üretim santraliyle başlanacak. Özelleştirmeler santralin durumuna göre varlık, hisse satışı veya işletme hakkı devri yöntemiyle yapılacak. İlk satışa çıkacak santraller ve kurulu güç kapasiteleri şöyle: Hamitabat 1.120 MW, Çan 320 MW, Soma 1.034 MW ve Seyitömer 600 MW. Özelleştirme İdaresi'nin elinde 16 bin MW'lik satış portföyü bulunuyor.
EÜAŞ'a bağlı ortaklık şeklinde çalışan Hamitabat termik santrali, yakıt olarak doğalgaz kullanıyor. Gaz maliyetlerindeki artışa paralel birim üretim maliyetleri de artan santralin son 6 yılda gaza ödediği para, yüzde 100'ün üzerinde artış gösterdi. 'Hamitabat Çevrim Santrali Planlama Raporu' fiili verilerine göre santralde elektrik üretmek için 2004'te bir metreküp gazın maliyeti 0,268 lira olurken bu rakam 2006'da 0,630 liraya yükseldi. Gaz fiyatındaki gerilemeye paralel santralin gaz maliyeti de azaldı ve Eylül 2009'da bir metreküp gazın maliyeti 0,560 lira oldu. Bu yıl için bir metreküp gazın ortalama maliyeti ise 0,60 lira olarak hesaplandı.
Hamitabat'ın yakıt ihtiyacını Botaş karşılıyor. 'Hamitabat Doğalgaz Çevrim Santrali Teknik Raporu'na göre santral, çift yakıt sistemli 10 binton LFO depolama tanklarını da sahasında bulunduruyor. Ayrıca ihtiyaç duyulan gaz yine santral sahasından geçen Turus Gaz boru hattından temin ediliyor. Santral, Nabucco projesinin tamamlanması ile Güney Avrupa Doğalgaz Hattı (Yunanistan-İtalya) ve Nabucco-Avusturya hatlarından planlanan ara bağlantıların yapımı ile diğer hatlardan beslenme imkanına da kavuşacak. Santral, Marmara Ereğli'sindeki LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) tesisi ile de, acil durumlarda irtibatlı çalışabiliyor.
Türkiye elektrikte AB'ye bağlandı, kesintiler azalacak
Türkiye'nin elektrik iletim sistemi, 35 yıllık bir çalışmanın ardından dün itibarıyla Avrupa Elektrik İletim Sistemi'ne (ENTSO-E) bağlandı. Ankara Gölbaşı Yük Tevzi Merkezi'nde yapılan mini törenle iletim sistemi; ikisi Bulgaristan ve birisi Yunanistan olmak üzere toplam 3 iletim hattı üzerinden Avrupa'ya bağlanmış oldu. Bağlantıyla Türkiye'de elektriğin kalitesi artmış oldu. Böylece, elektrik kesintileri azalacak, ayrıca Avrupa ülkeleriyle elektrik ihracat ve ithalatı kolaylaşacak. Yetkililer, beyaz ve elektronik eşyaların arızalanmalarında kaliteli elektrik sebebiyle ciddi azalma olacağını belirtiyor.