AIDS'li kana 948 bin lira
Ali EYCE
İzmir'de 14 yıl önce doğumunda Kızılay'dan alınan kandan AIDS'e yakalanan Y.O.'nun ailesinin, AİHM'ye açtığı davada kazandığı yaklaşık 948 bin liralık tazminat aileye ödendi
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Kızılay'dan alınan kandan AIDS'e yakalanan çocuğun ailesine 948 bin lira ödenmesini kararlaştırdı. İzmir'de, 1996'da erken doğan Y.O.'nun kanının değişmesine karar verildi. Ancak, ailesinin Kızılay'dan aldığı ve doktorlar tarafından minik bebeğe verilen kanda HIV virüsü bulunduğu ortaya çıktı. Oğulları AIDS'e yakalanınca büyük acı yaşayan anne Neşe O. ve minibüs şoförü baba Nazif O., 1997'de İzmir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak Kızılay aleyhine 75 bin liralık manevi tazminat davası açtı. Davayı 7 ayda sonuçlandıran hâkim Salih Dirlik, Y.O.'nun çok iyi bakılması, iyi bir ortamda yetiştirilmesi gerektiğini belirtti ve "Katrilyonlar verilse dahi bu ihlal karşısında azdır" diyerek kusurlu bulduğu Kızılay'ı 35 bin lira tazminat ödemeye mahkûm etti. Yargıtay bu kararı onayınca Kızılay, Y.O.'nun ailesine 1998'de faiziyle birlikte 60 bin lira tazminat ödedi. Aile İzmir 4. İdare Mahkemesi'ne başvurarak, Sağlık Bakanlığı aleyhine de dava açtı. Mahkeme ise davayı yasal süresi içinde açılmadığı gerekçesiyle reddetti. Ailenin avukatı Mehmet Emin Keleş'in itirazı üzerine Danıştay 10. Dairesi, tam 3 yıl sonra davanın yasal süre içersinde açıldığını belirterek kararı bozdu. Ancak yerel mahkeme davayı ikinci kez reddetti. Keleş, de ikinci kez Danıştay'a başvurdu. Aradan 2 yıl daha geçmesine rağmen Danıştay'ın karar vermemesi üzerine Keleş, 2005'te AİHM'ye başvurarak, davanın 7 yıldır sürmesinin adil ve makul sürede yargılama ilkesine aykırı olduğunu belirtti ve Türkiye'den 4 milyon lira tazminat istedi.
İKİNCİ DAVA 9.5 YIL SÜRDÜ
Mahkeme AİHM'ye başvuru yapıldıktan 3 yıl sonra 2008'de davayı sonuçlandırdı ve Sağlık Bakanlığı'nın 159 bin lira tazminat ödemesine karar verdi. Ama Y.O.'nun HIV'li kanı almasının üzerinden 12 yıl geçti. Geçtiğimiz aylarda davayı sonuçlandıran AİHM, davanın 9 yıl, 4 ay 17 gün sürmesinin AİHM Sözleşmesi'nin yaşam, adil yargılama ve etkin çare haklarına ilişkin maddelerinin ihlali olduğunu belirterek Türkiye'yi 300 bini manevi, 78 bini de maddi 378 bin euro tazminata mahkûm etti. TL karşılığı 787 bin, faiziyle 948 bin lirayı bulan tazminat, geçen hafta ödendi.