Diyanet İşleri Başkanlığının büyük 'hadis' çalışması
204 bin hadis ayıklandı
Diyanet, 100 uzmanın katıldığı ?Hadis Külliyatı' çalışmasıyla 204 bin hadisi ayıkladı. Çalışmada 30 bin civarındaki hadisin ?tartışılamayacak kesinlikte' olduğu saptandı
ÖNDER YILMAZ
Diyanet İşleri Başkanlığı, en büyük projelerinden olan ?Hadis Külliyatını? ayıklama çalışmasını tamamladı. 100 kişinin katıldığı çalışmada, 204 bin hadis tek tek ravi (rivayet eden) zincirine göre ayıklandı.
8 bölüm, 600 ana başlık, 6 bin alt başlıktan oluşacak 6 ciltlik Hadis Külliyatı, ramazan ayında basılarak halka dağıtılacak. Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, hadis çalışmasının cumhuriyetin en önemli ve en kapsamlı projelerinden biri olduğunu söyledi.
Diyanet, Atatürk'ün bizzat talimat vererek hazırlattığı Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecri-Sarih Tercümesi'nden sonra cumhuriyetin en kapsamlı hadis çalışması tamamlandı. Diyanet'ten 15 uzman ve hadiste otorite 100 bilim adamının katılımıyla 4 yıldır süren çalışmada,
204 bin hadis ayıklandı.
İnternet ortamında kurulan on-line sisteme kaydedilen hadisler, ravi zincirine ve konularına göre sınıflandırıldı. 6 bin alt başlık ve 600'e yakın ana başlık altında toplanan hadisler, 8 bölüm olarak planlanan bir külliyatı oluşturacak.
İnternet ortamına aktarılan hadislerde sistem şöyle işleyecek: ?Bir vatandaş örneğin ?İman' konusunda Hz. Peygamber'in ne söylediğini öğrenmek isterse, önce bu başlığın üzerini tıklayacak. İman konusunda Hz. Peygamber'in söylediği kesin hadislerden 5 veya 10'u yer alacak. Rivayet edilen diğer hadisler ve İslam literatüründeki diğer metinlerden de yararlanılarak İman konusu detaylı şekilde işlenecek. Bu sistem diğer bütün konular içinde geçerli olacak.?
Hadisi hadisle yorumlama
Çalışmada 30 bin civarındaki hadisin tartışılmayacak kesinlikte olduğu tespiti yapıldı. Hadislerin hadisle tahlili ve yorumlanması yöntemi uygulandı. Yorumlar sırasında klasik hadis kaynaklarının yanı sıra, İslam kültüründe ortaya çıkan şerhler, erken dönem siyer, edebiyat, ahlak, tasavvuf gibi literatürlerden de yararlanıldı.
Hadislerin eski metinlerinin yer alacağı çalışmada, çevirileri, sade anlaşılır ve akıcı bir dil kullanılarak günümüz Türkçesiyle yapıldı.
Kitaplaştırma öncesinde edebi açıdan değerlendirmelerin yapıldığı hadis çalışması önce Diyanet İşleri Başkanlığı Yayın Kurulu'na gönderilecek. Türkiye'de bugüne kadar yayımlanmış hadis kitapları genellikle seçmeler şeklinde yayımlandı. Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Atatürk'ün bizzat talimatı ve TBMM'nin kararıyla Kuran-ı Kerim tefsiri ve hadis eseri olarak Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercümesi yayımlandı.
Her yıl dönemin parasıyla 20 bin TL kaynak aktarılan bu çalışmalardan Kuran tefsirini Elmalı Hamdi Efendi, hadis çalışmasını ise Babanzade Ahmet Naim Bey yürüttü. Kuran tefsiri ve tercümesi ?Hak Dini Kuran Dili? adında 9 ciltlik tefsir ve tercüme olarak yayımlandı. Hadis çalışması ise, ?Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecridi Sarih Tercümesi? adıyla yayımlandı.
Başkan Görmez, bu çalışmanın toplumun ihtiyaçları dikkate alınarak, günün şartlarına yönelik yorumları da içerdiğini belirtti.
Hadis nedir?
Hadis, Hz. Peygamber'in sözleri, fiilleri, takrirleri (ashabının yaptığını görüp de reddetmediği davranışlar) ile ahlâki ve beşeri vasıflarından oluşan sünnetinin söz veya yazı ile ifade edilmiş şekli. Diyanet İşleri Başkanı Prof. Görmez'in uzmanlık alanı da hadis üzerine. Diyanet İşleri Başkan Yardımcılığı görevini yaparken, hadis çalışmalarının bizzat başında bulunan Görmez, hazırlıklara yön vermişti.