Erdemir'i OYAK aldı, ?Meydanları dar ederiz' diyenler sessiz kaldı
Erdemir'in Oyak'a satışının ardından sendikalar ve sivil toplum örgütlerinin çelişkili tavrı tepki çekti. ?Meydanları dar ederiz' diyerek hükümeti tehdit edenler ihale sonrası sessiz kaldı.Türkiye'nin en büyük yassı çelik üreticisi Ereğli Demir Çelik Fabrikaları (Erdemir)'nın özelleştirme ihalesinde en yüksek teklifi Ordu Yardımlaşma Kurumu (Oyak)'nun vermesinin ardından başta sendikalar olmak üzere özelleştirme karşıtları sessiz kaldı. Türk Telekom, Tüpraş gibi özelleştirme ihaleleri öncesi ve sonrasında protesto gösterileri ve iş bırakma eylemleri düzenleyen sendikalar, tepki göstermek bir yana, ?Erdemir'i Oyak'ın almasından son derece memnunuz.? açıklaması yaptı. Her özelleştirme sonrası basın toplantısı ya da yazılı açıklamayla özelleştirmelere en sert tepkiyi gösteren İşçi Partisi lideri Doğu Perinçek ile Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün de Erdemir satışından sonra olumsuz bir değerlendirmede bulunmadı. Diğer özelleştirmelerde hükümete sürekli ?peşkeş' çekme eleştirisi yapan CHP Genel Başkanı Deniz Baykal da Erdemir'i Oyak'ın almasından sonra memnuniyetini dile getiren grup arasında yer aldı. Erdemir ihalesinden sonraki sessizlik yargı yoluyla mücadeleye de yansıdı. Cumhuriyet tarihinin en büyük özelleştirmesi olan Türk Telekom'un 6,55 milyar dolara Oger Telecoms - Telecom Italia ortaklığına satışının ardından başta sendikalar olmak üzere sivil toplum örgütleri tarafından tam 18 ayrı dava açıldı. Hürriyet Gazetesi yazarı Yalçın Doğan, dün yayımlanan ?Ulusalcı çıkmaz Oyak eşiğinde? başlıklı yazısında Erdemir özelleştirmesine karşı çıkanların Oyak'ın almasından sonra sessizliğe bürünmesini eleştiriyor. ?Parola yabancıya gitmesin. Tamam gitmesin. İyi de bu satışta Oyak Erdemir'i çok ucuza kapatıyor.? diyerek ulusalcı kanadın sessizliğine veryansın ediyor. Erdemir'in aynı fiyattan yabancıya gitmesi halinde ?Ulusalcı cephe can siperane biçimde ateş siperlerindeki yerini alırdı.? diyen Doğan, şimdiki durumu ?tısss' sözcüğüyle özetliyor.
Geçen yıl yapılan ve Zorlu-Tatneft (Tataristan) ortaklığının 1,3 milyar dolara en yüksek teklifi verdiği Tüpraş ihalesinin iptaline sebep olan davayı açan Türk-İş'e bağlı Petrol-İş Sendikası, Koç-Shell ortaklığının 4,14 milyar dolarla rekor teklif verdiği ihalenin hemen akabinde yine Danıştay'a başvurdu. Galataport, araç muayene istasyonları ve Mersin Limanı ihalelerinin de hemen ertesinde iptal için davalar açılmıştı. Özelleştirme İdaresi, Erdemir'i özelleştirme portföyüne alır almaz dava açan Erdemir'de örgütlü Türk-İş'e bağlı Türk Metal Sendikası ise Oyak'ın Erdemir'i almasından memnun. Sendikanın Ereğli Şube Başkanı İlhami Erdoğ, ?İhaleyi milli bir kuruluşun, milli bir kurumun alması bizleri teselli etti. Yüreğimize su serpildi.? diye konuşuyor. Sendika başkanları ise Türkiye'deki özelleştirmelere tepkilerin alıcı ve verilen değere göre değiştiği görüşünde birleşiyor. Türk-İş Genel Başkanı Salih Kılıç, Oyak'ın Erdemir'i almasının tepkileri yumuşattığını belirtirken, ?Erdemir'in oraya buraya gitmesi ayrıştırmanın ötesinde Erdemir'in satışını eleştirmemiz gerekirdi.? şeklinde konuşuyor. Hak-İş Konfederasyonu Genel Başkanı Salim Uslu da özelleştirmelere tepkinin ideolojik olduğunu vurguluyor. Konu Oyak olunca Erdemir'in satışına karşı çıkan sendika, aydın, yazar ve çizer herkesin geri adım attığına dikkat çeken Uslu, ?Özelleştirme Oyak dışında yabancıya yapılırsa yanlıştır, içeriye yapılırsa da belli kuruma verilirse doğrudur anlayışı tamamen yanlış bir yaklaşım. Oyak aldı diye sevinen sendikalar bile var.? değerlendirmesinde bulunuyor. Uslu, Erdemir ihalesinin ardından geri adım atanların ilkesiz davrandığını ifade ediyor. Erdemir'de örgütlü Türk Metal Sendikası'nın tavrını ?Karşı değillerdi, kendilerini karşı gibi gösterdiler.? diyerek açıklayan DİSK Başkanı Süleyman Çelebi ise ihale sürecinde işçileri sokağa dökenlerin şimdi işçileri teskin etme yönünde çalıştığını kaydederek, ?Bu, bir gaz alma politikasıdır.? diyor. Tüpraş'ın geçen yıl yapılan ihalesini açtığı davayla iptal ettiren Petrol-İş Sendikası Başkanı Mustafa Öztaşkın da Erdemir'in özelleştirmesine tepki gösterenlerin satışın ardından sessiz kalmasını ahlaki bulmuyor. Sağlık-İş Genel Başkanı Mustafa Başoğlu ise Erdemir'in Oyak'a satılması için adeta özel bir gayret gösterildiğini öne sürüyor.
Ereğli Belediye Başkanı Halil Posbıyık ise 2 milyar 770 milyon dolar teklif verilen Erdemir'e ?yazık olduğunu? söyledi. Bu fiyata sadece Erdemir'in alınabileceğini belirten Posbıyık, ?Başta İsdemir olmak üzere Erdemir'e bağlı 9 şirket 17 milyar dolar eder.? dedi. İhalenin yarım saatte bitmesine dikkat çeken Posbıyık, ?Oyak'ın alması için sanki TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu önceden tezgâhı kurmuş gibi görünüyor. Oyak'ın arkasında da birileri mi var acaba?? diye sordu. Erdemir ihalesine giren TOBB öncülüğündeki Ortak Girişim Grubu yetkilileri de ihaleden sonra, ?3 milyar dolara kadar çıkacaktık; ancak Oyak'la biz kalınca çekildik.? açıklamasını yapmıştı.
Dava açılan önemli özelleştirmeler
Türk Telekom: 6,55 milyar dolara Lübnanlı Oger Telecoms ve Italia Telecom şirketinin en yüksek teklifi verdiği ihaleyle ilgili olarak idare mahkemeleri ve Danıştay'a 18 ayrı dava açıldı. Yargıya gidenler arasında Elektrik Mühendisleri Odası, Makine Mühendisleri Odası, Haber-Sen, Birlik Haber-Sen, Tüketici Derneği, Haber-İş başı çekiyor.
Tüpraş: Zorlu Holding-Tatneft (Tataristan) ortaklığının 1,3 milyar dolarla en yüksek teklifi verdiği ihalenin ardından Türk-İş'e bağlı Petrol-İş Sendikası'nın açtığı davadan sonra ihale iptal edildi. Ardından geçen ay yapılan ihaleyi Koç Holding-Shell ortaklığı 4,14 milyar dolarla kazandı. İhalenin hemen ertesinde Petrol-İş Sendikası, Danıştay 4. Dairesi'nde iptal davası açtı.
Galataport: Liman-İş Sendikası, İsrailli Ofer-Global-Limak-İbrahim Çeçen Holding ortaklığının 3,5 milyar Euro (4,3 milyar dolar)'luk teklifle en yüksek teklifi verdiği ihalenin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle dava açtı.
Mersin Limanı: Liman-İş Sendikası, Akfen'in Singapurlu PSA ile 755 milyon dolar teklif ederek kazandığı ihalenin iptali için Mersin İdare Mahkemesi'nde dava açtı.
Araç muayene istasyonları: Akfen-Doğuş ve Alman TüvSüd ortaklığının 613,5 milyon dolarla en yüksek teklifi verdiği ihalenin iptali için Makine Mühendisleri Odası Danıştay 8. Dairesi'nde dava açtı. Daire, özelleştirmenin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulmasını kararlaştırdı.
İşçiyi önce sokağa döktüler sonra dağıttılar
Türk Metal Sendikası, Erdemir özelleştirme ihalesinin yapıldığı gün 500 işçiyle başkente çıkarma yaparak protesto eylemi yapmıştı. ?Erdemir'i satanlar halka hesap verecek? diye slogan atan sendika üyesi işçiler, ihaleyi Oyak kazanınca sessiz sedasız dağılarak Ereğli'nin yolunu tuttu. DİSK Başkanı Süleyman Çelebi, işçinin gazının alındığını söylerken Sağlık-İş Genel Başkanı Mustafa Başoğlu, Erdemir'in Oyak'a satılması için özel gayret gösterildiğini öne sürüyor.
zaman