Çipli kredi kartları geliyor

KREDİ KARTLARINDA YENİ DÖNEM BAŞLIYOR

Nisan ayı başından itibaren "çip"li kredi kartı dönemi başlıyor. İmza yerine şifrelerin kullanılacağı yeni kredi kartlarının kullanılmasıyla birlikte sahtecilik olayı da düşecek.

Nisan ayı başından itibaren "çip"li kredi kartı dönemi başlıyor. "Çip" denilen şey ufacık, dört köşe, gümüş renkli pul gibi bir şey. Elektronik bilgi deposu. Özel bir yazıcıyla içine bilgi yükleniyor. Kart, kredi kartı okuyucusunun içine sürülünce bu bilgiler okunur hale geliyor.

Kredi kartı üzerindeki "çip"in içine birçok bilgi depolamak imkânı var ama, şimdilik sadece kullanıcının özel şifresi depolanacak. Böylece kredi kartları "güvenli" hale gelecek. İleride kart okuyucular yenilendikçe, kredi kartıyla ödeme yapandan imza bile istenilmeyecek. Kredi kartı kullanıcısı okuyucunun üzerindeki tuşlara dokunarak şifresini girince, işlem tamamlanmış olacak.

Kartlara "çip" takmak masraflı bir iş. Önce 30 milyon kredi kartı yenilenecek. Kart okuyucularını değiştirmek bir başka iş. Türkiye'deki işyerlerinde 1 milyon 150 bin POS makinesi adı verilen küçük okuyucu, sokaklarda ATM adı verilen 2 bin bankamatik var.

İmza yerine şifre
Bankalararası Kart Merkezi Genel Müdürü Sertaç Özinal'dan aldığım bilgiye göre, "çip"li kart kullanımı projesinin faturası 650 milyon dolar. Yazılımların, okuyucuların değiştirilmesi ve kart basımı için bugüne kadar 350 milyon dolar harcanmış. Şimdiden POS makinelerinin yüzde 90'ı şifre okuyabilir hale getirilmiş. Kartların yüzde 60'ına, şifrelerin depolanacağı çip takılmış.

Bilgi teknolojisi işini çok iyi bilen Faruk Eczacıbaşı'ndan öğrendiğime göre, kartlara takılacak çipleri dünyada çok az firma üretebiliyormuş. Türkiye'de, kredi kartı dağıtan yabancı firmaların isteklerine uygun şekilde, bu çipler kullanılarak kredi kartı yapılabiliyormuş. Ancak kredi kartı yapımı, "banknot basımı gibi" özelliği olan, güvenlik isteyen bir iş imiş. Bizde kredi kartı genelde bir "borçlanma aracı", bir "taksitli ödeme mekanizması" olarak değerlendiriliyor. Halbuki kredi kartı, ödemeyi kolaylaştıran, ender durumlarda kısa süreli borçlanmaya imkân veren bir araç.

Yüzde 22 taksit
Sertaç Özinal, geçen yıl kredi kartlarıyla 86 milyar YTL'lik harcama yapıldığını, ülkelerdeki toplam harcamanın yüzde 23-yüzde 24'lük kısmının kredi kartıyla gerçekleştirildiğini, bir kişinin ortalama 2 kartı olduğu, 15 bin kişinin kredi kartı kullandığı (gecikmeli ödemeler hariç), bunların 188 bininin kredi borçlarını ödeyemediğini söylüyor. Sertaç Özinal'dan öğrendiğime göre bankaların kredi kartı kullananlardan alacakları (kart kullananların toplam borç bakiyesi) 17 milyar YTL. Buna karşılık ödeyemeyenlerin borcu 1.3 milyar YTL. Açık anlatımıyla, bankaların kredi kartı alacaklarının yüzde 7.5'i sorunlu durumda.

Taksitli işlemleri merak ediyordum. Öğrendiğime göre kredi kartlarıyla yapılan toplam harcamaların yüzde 22'si taksitlendiriliyormuş.

Taksitlendirmede geçen nisan ayından bu yana gıda ve akaryakıt harcamalarında taksitlendirmeye getirilen sınırlama bu oranın yükselmesini engellemiş.