Anayasa'da yargıyı ilgilendiren maddeler yeniden düzenlenerek askeri-sivil mahkeme ayrımı giderilecek, sıkıyönetim mahkemeleri ve DGM'ler kalkacak.
Anayasa'da yargıyı ilgilendiren maddeler yeniden düzenlenerek askeri-sivil mahkeme ayrımı giderilecek, sıkıyönetim mahkemeleri ve DGM'ler kalkacak.
2004 yılını uyum paketlerini uygulama yılı ilan eden hükümet, yargıyı AB standartlarına yakınlaştırmak için geniş kapsamlı bir paket hazırladı. AK Parti AR-GE tarafından hazırlanan ve Adalet Bakanlığı'na iletilen paketle yargı sistemi baştan aşağı yenilenecek. Kısa, orta ve uzun vadeli hedefler içeren paket, Anayasa değişikliğini de öngörüyor.
Vatandaştan kanun teklifi
Halkın taleplerinin parlamentoya yansıması için, demokrasiye doğrudan
katılımı sağlamak amacıyla belli sayıdaki vatandaş grubunun, imza toplayarak
TBMM'ye kanun teklif edebilmesini sağlamak üzere Anayasa ve içtüzük değişikliği
yapılacak. Bakanlar Kurulu'nda alınan kararlar, görüşler bir rapor halinde Resmi
Gazete'de yayınlanacak. Kamu ihale ilanı ve ihale sonuçları ise Resmi Gazete'ye
ilaveten çıkarılacak 'Kamu İhale Gazetesi'nde yayınlanarak kamuoyunun bilgisine
sunulacak. Milletvekili seçilme yaşı da 25'e indiriliyor.
DGM'ler kaldırılacak
DGM'ler kaldırılarak, görevleri ağır ceza mahkemelerine devredilecek Yargı
camiasında eleştiri konusu olan Adalet Bakanı ile bakanlık müsteşarının,
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun doğal üyeleri olmasına son verilecek.
HSYK üyelerinin seçimi yüksek yargı organlarına bırakılacak, ancak kurul
kararları yargı denetimine açılacak. Askeri yargı-sivil yargı ayrımı
kaldırılması için Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Askeri Yargıtay kaldırılarak,
bunların görevleri, Danıştay ve Yargıtay bünyesinde oluşturulacak, yine askeri
yargıçlardan oluşan ihtisas dairelerine devredilecek. Anayasa Mahkemesi'nin Yüce
Divan sıfatıyla bakan ve başbakanları yargılama yetkisi elinden alınacak. Bu
görevi Yargıtay Ceza Dava Daireleri Genel Kurulu yerine getirecek.
Yoruma dayalı kararlar
Yürütme ve idarenin tüm işlem ve eylemlerinin yargı denetimine açılmasına
ilişkin değişiklik Meclisi de kapsayacak. Bu görevi Anayasa Mahkemesi yerine
getirecek. Anayasa Mahkemesi'nin yoruma dayalı kararları TBMM'nin iradesine de
sunulacak. Bu suretle, yorumunda tereddüt duyulan kanunların uygulanmasında,
iradenin gerçek sahibi sıfatıyla TBMM'nin bağlayıcı yorumlar yapması sağlanacak
ve yasama organının kanun hükmüyle amaçlamadığı sonuçların ortaya çıkması
önlenecek.
Anayasa'da ne değişecek?
Anayasa'nın 15. maddesinde yer alan "Temel hak ve hürriyetlerin
kullanılmasının durdurulması" başlığını taşıyan hüküm sınırlandırılacak.
Anayasa'nın 125. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan; olağanüstü haller ile sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde mahkemelerin yürütmenin durdurulması kararı verme yetkisinin kanunla sınırlanabileceği hükmü değiştirilecek.
91. maddenin birinci fıkrasında yer alan; olağanüstü hal ve sıkıyönetim hallerinde temel haklar, kişi hakları ve siyasi haklara ilişkin kanun hükmünde kararname ile düzenleme yapılabilmesine ilişkin hüküm de aynı çerçevede değiştirilecek.
104. maddede yapılacak değişiklikle, Cumhurbaşkanı'nın yargıyla ilgili görev ve yetkileri daraltılacak. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nı, Yargıtay, kendi yapacağı seçimle belirleyecek.
Anayasa'nın 145. maddesindeki askeri yargının görev ve yetkileri sivil mahkemelere devredilecek.
Yenişafak